Исраил

Исраил, Израиль, тулы рәсми исеме Исраил Дәүләте, Исраил Дәүләте (яһүд. מדינת ישראל, гарәп. دولة اسرائيل‎) — Азиянең көньяк-көнбатышында, Урта диңгезнең көнчыгыш яр буенда урнашкан дәүләт. Төньякта Лөбнан, төньяк-көнчыгышта Сүрия, көнчыгышта Үрдүн һәм Иордан елгасының Көнбатыш яры территориясе белән һәм көньяк-көнбатышта Мисыр һәм Газа секторы белән чиктәш.

Исраил

Байрак Илтамга
Башкала	Котдус
Халык саны	9 840 000 (2023, бәя)
Нигезләнгән	14 май 1948
Сәгать кушагы	Израиль стандарт вакыты, UTC+02:00, UTC+03:00
Рәсми тел	яһүд теле
География
Lleoliad	Көньяк Левант
Мәйдан	20,770 км²
Координатлар	31°N 35°E
Сәясәт
Дәүләт башлыгы	Ицхак Герцог
Хөкүмәт башлыгы	Биньямин Нетаньяху
Нигезләүче	Давид Бен-Гурион
Икътисад
ТЭП	520 700 миллион доллар (2022)
Акча берәмлеге	Исраил шекеле
Инфеләсә	5.3% (2022)
Эшсезлек дәрәҗәсе	66.36% (1952)
Туу күрсәткече	3.08 (2014)[1]
КПҮИ	0.919 (2021)[2]
Яшәү озынлыгы	82.60 ел (2017)[3]
Пенсия яше	67 яшь
Джини коэффициенты	38.6 (2018)[4]
Башка мәгълүмат
Ярдәм телефоннары
Автомобил хәрәкәте ягы	уң[5]
Челтәр көчәнеше	230 вольт
Телефон коды	+972
ISO 3166-1 коды	IL
ХОК коды	ISR
Интернет домены	.il

Дәүләт буларак 1948 елның 14 маенда (5708 елның 5 ияры) БМО Генераль Ассамблеясенең 1947 елның 29 ноябрендә кабул ителгән № 181 резолюциясе нигезендә игълан ителә.

Бәйсезлек Декларациясе нигезендә, Исраил яһүд дәүләте булып санала. Шул ук вакытта Исраил күпмилләтле һәм демократик дәүләт, анда яһүдиләр белән бергә тигез хокукларга нинди дин тотуга карамастан, башка этник төркемнәр дә: гарәпләр-мөселманнар, гарәпләр-христианнар, друзлар, бәдәвиләр, самаритлар («шомронимнар»), адыглар һәм башкалар ия. Мәсәлән, друз һәм бәдәви депутатлары, гарәп фиркалары һәм депутатлары кнессетка кергәннәр.

Дин

Исраил — дөньяда ил халкының дүрттән өч өлешен яһүдиләр тәшкил итүче бердәнбер ил. Ил халкының 18 % ы — мөселманнар, 2 % ы — христианнар (православие, католиклык, әрмән апостол чиркәве, протестантлык) һәм 1,6 % ы — друзлар, әләвитләр. Һинд дине тарафдарлары илдә диннәрен иркен тота ала. Мөселманнарга күпчелек сөнни һәм азчылык әхмәдия гарәпләр, шигый друзлар, сөнни бәдәвиләр, сөнни чиркәсләр (3,5 мең кеше) керә^[6].

Кораллы көчләр

Төп мәкалә: Исраилның кораллы көчләре

2018 елда Исраилның саклану бюджеты $18.5 млрд тәшкил итте, дип хәбәр итә Стокһольмдагы SIPRI халыкара тикшеренү институты^[7].

Искәрмәләр

1. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
2. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
3. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
4. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
5. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
6. Государство Израиль. Население(рус.)
7. Фарсы куәте: Иранның кораллы көчләре ни дәрәҗәдә көчле?

Сылтамалар

•  Викиҗыентык: Атлас: Исраил  (иврит, инглиз, гарәп телләрендә)
• Israel Энциклопедия Британника (ингл.)
• Israel Колумбия университеты сайтында (ингл.)
• Israel на сайте Би-би-си (ингл.)
• Israel в Библиотеке Конгресса США (ингл.)
• The World Factbook: Israel 2018 елның 25 декабрь көнендә архивланган. на сайте ЦРУ (ингл.)
• Армия Обороны Израиля 2008 елның 24 декабрь көнендә архивланган. (рус.)
• Справочная информация об Израиле на сайте МИД РФ
• Музеи Израиля 2010 елның 19 июнь көнендә архивланган. (рус.)
• Израиль. Интересные статистические данные (рус.); Исраилның рәсми сайтлары
• Хөкүмәт порталы (иврит) (ингл.) (гар.)
• Кнессет
• Премьер-министр (иврит)
• Президент (иврит)
• Исраилның Русияда илчелеге
• Полиция (иврит)
• Куркынычсызлык хезмәте (иврит) (ингл.)
• «Моссад» (иврит) (ингл.) (рус.) (гар.) (фарсыча)

Шулай ук карагыз

• Исраилдә ислам
• Исраилдә Һинд дине