Боровецкий чиркәве

Боровецкий чиркәве, Изге Күккә ашу чиркәве, рус. Боровецкая церковь, храм Святого Вознесения — Уфа губернасы Минзәлә өязе Боровецкий авылында (хәзер Яр Чаллы шәһәренә керә) 1882 елда төзелеп беткән гыйбадәтханә (чиркәү). Рус православие чиркәвенең (Мәскәү патриархаты) Татарстан митрополиясе Яр Чаллы (2024 елга кадәр Казан) епархиясе Кама аръягы благочиние округына карый. Әрхәрәй утары статусына ия. XIX гасырның II яртысы архитектура истәлеге.

Чиркәү
Боровецкий чиркәве Боровецкая церковь
Боровецкий чиркәве. 1997 Боровецкий чиркәве. 1997
Ил	Татарстан
Шәһәр	Чаллы
Дин	Православие
Мәхәллә	Яр Чаллы епархиясе Кама аръягы благочиние округы
Бина төре	өч башлы гыйбадәтханә
Төзелеш еллары	1872—1882 еллар
Халәте	гамәлдә

Адрес: 423800 Татарстан, Яр Чаллы, Чулман проспекты, 127.
Чиркәү җитәкчесе — протоиерей Алексей (Дубровин).

Тарих

Изге Күккә ашу чиркәве төзекләндерүгә хәтле

XVIII гасырда Боровецкий авылында агач чиркәү булган. 1828 елда беренче таш чиркәү төзелә. Яңа таш гыйбадәтханә 1872-1882 елларда Алабуга сәүдәгәре, XIX гасыр ахырының күренекле язучысы Д.И. Стахеев (1840-1918) акчасына төзелә^[1]. Октябрь инкыйлабына кадәр чиркәү Боровецкий авылы һәм якындагы 3 авыл халкына хезмәт күрсәтә.

• 1937 елда чиркәү ябыла. 1940 елда чаңнары төшерелә.
• 1990 елга кадәр чиркәү эшчәнлеге тукталып тора. Чаллы православныйлары дини бәйрәмнәрдә Казан-Мари епархиясенә караган Минзәлә, Мамадыш, Чистай, Алабуга районы Костенеево авылы чиркәүләренә йөрергә мәҗбүр була. Тукай районының «Майский» күмәк хуҗалыгы бинаның бер өлешендә электр көче белән эшләүче тегермән урнаштыра.
• 1980 еллардан башлап, Чаллы шәһәрендә православие дине җәмгыяте оешып (җәмгыять рәисе Николай Пашутин), гыйбадәтханә бинасын диндарларга кайтару буенча эш башлый.
• 1981 елда гыйбадәт кылу йорты ачарга рөхсәт алына. Гыйбадәт кылу йортының (рус. молельный дом), аннары Боровецкий чиркәвенең беренче настоятеле итеп Ижаудан протоиерей Александр (Кормышаков) билгеләнә.
• 1989 елда Чаллының 2нче Отделстрой идарәсе һәм КамАЗның чуен кою заводы эшчеләре көче белән яңадан торгызу эше башлана. Чиркәү өчен чаңнар Воронеждан кайтартыла.
• 1990 елда Раштуа бәйрәмендә беренче гыйбадәт кылу үткәрелә.

Бина

Классика төрендәге эклектика стилендә корылган гыйбадәтханә. Чаң манарасы (рус. колокольня) 3 яруслы. 1990 еллардагы яңартып кору эшләре вакытында гыйбадәтханәнең беренчел халәтенә сизелерлек үзгәрешләр кертелә.

Чиркәү ишегалдында дини кирәк-яраклар сатучы ике кибет, православие китапханәсе, балалар якшәмбе мәктәбе урнашкан ике катлы административ бина бар.

Кызыклы факт

1997-2000 елларда чиркәү хорында Владимир Васильев (хәзер Казан консерваториясе укытучысы^[2]) җырлый.

Искәрмәләр

1. Боровецкий авылы тарихы, archived from the original on 2016-05-27, retrieved 2016-08-25
2. Казан консерваториясе сайты, archived from the original on 2020-10-01, retrieved 2016-08-25

Чыганаклар

1. Татарский энциклопедический словарь. Казань: Институт татарской энциклопедии АН РТ, 1999. ISBN 0-9530650-3-0

Әдәбият

1. Ермаков В.В. Вехи челнинской истории: Сборник документов по истории Набережных Челнов. Наб. Челны: Изд-во КамПИ, 1998.

Сылтамалар

• Боровецкий чиркәве сайты 2016 елның 27 май көнендә архивланган.
• Казан епархиясе сайтында Боровецкий чиркәве турында 2007 елның 13 октябрь көнендә архивланган.
• Контактта Боровецкий чиркәве сәхифәсе

Яр Чаллының истәлекле урыннары
Чаллы туграсы