Mulwela-vutomi na n’watipolitiki wa Afrika-Dzonga From Wikipedia, the free encyclopedia
Winnie Madikizela-Mandela, OLS (Vito ro tswariwa Nomzamo Winifred Zanyiwe Madikizela; 26 Ndhzati 1936[1] – 2 Dzivamisoko 2018), athlela a tiviwa tanihi Winnie Mandela, akuri mulweri wantshuxeko wale Afrika Dzonga, athlela ava khlale ka nsati wa Nelson Mandela. Utirhelile tanihi xirho xa phalamendhe ya tiko kusikela hi lembe ra 1994 kuya eka 2003,[2] naswona kusukela hi lembe ra 2009 kufikela loko a lova,[3] athlela ava xandla ya murhangeri wa ndawulo kusukela hi lembe ra 1994 kuya eka 1996. Tani hi xirho xa vandla ra swatipolitiki ra African National Congress (ANC), uthlele a tirha eka huvo-nkulu ya vandla naswona a thlela a rhangela rhavi ra vandla ra vamanana. Madikizela-Mandela uthlela ativiwa hivalandzeri vakwe tani hi "Mhani wa rixaka".[4]
Winnie Madikizela-Mandela | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Madikizela-Mandela hi lembe ra 1996 | |||||||||
1994 - 2003
2009 - 2018
Mudyaxihi 6, 2009 - Mudyaxihi 6, 2014
Mudyaxihi 21, 2014 - Dzivamusoko 2, 2018 | |||||||||
Vutomi | |||||||||
Vito | Mamao Dineo Maledi | ||||||||
Ndzhawu yovelekiwa | Bizana (en) , Ndzhati 26, 1936 | ||||||||
Tiko ra vutshami | Afrika-Dzonga | ||||||||
Ndzhawu yolova | Joni , Dzivamusoko 2, 2018 | ||||||||
Muxaka warifu | natural causes (en) (Mukhuhlwana ) | ||||||||
Ndyangu | |||||||||
Nghamu | Nelson Mandela (Khotavuxika 14, 1958 - Nyenyankulu 19, 1996) | ||||||||
N'wana/Vana | |||||||||
Education | |||||||||
Uleteriwe e |
Yunivhesithi ya Afrika Dzonga Yunivhesithi ya Vhetsi | ||||||||
Tindzimi leti a a titiva, kutsala na kuvulavula | Xinghezi | ||||||||
Ntirho | |||||||||
Ntirho | N'wa politiki | ||||||||
Ndzhawu ya ntirho | Soweto (en) | ||||||||
Masagwati lama kumiweke | |||||||||
Ativiwa hira | Mam' Winnie | ||||||||
Vupfumeri | |||||||||
Vukhongeri | Methodism (en) | ||||||||
Xirho xa nhlangano wa politiki | African National Congress (en) | ||||||||
IMDb | nm0541692 |
Winnie utswariwe ekaya ramaMpondo[5] eBizana, naswona a a dyondzele tidyondzo ta nhlayiso ya vanhu (social worker), athlela a tekana na mulwela-ntshuxeko wa nkarhi wa xihlawu-hlawu Nelson Mandela e Joni hi 1958; ava tekanile kwalomu ka 38 wa malembe naswona avakatekisiwe hi vana vambirhi. Hi lembe ra 1963, loko Mandela atava a khotsiwile endzhaku ka huvo ya Rivonia; uvile nhlonge yale rivaleni eka malembe ya 27 laha Nelson Mandela a a khotsiwile e xihlaleni xa Robben. Eka nkarhi wolowo, Winnie u thlandlukile eka vurhangeri bya mintlawa ya valweri va ntshuxeko. Ukhotsiwile hi mfumo wa xihlawu-hlawu eka makhambi yo hlaya, athlela a xanisiwa minkarhi yohlaya[6] kuhlanganisa na ku thlakisiwa ayisiwa etikweni-xikaya ra Bramford.
Eka malembe yava 1980, Winnie ulumbetiwe hi kufuma hi kuchavisa naswona ari muluthanyi wa mandzolonga[7] e Soweto, leswi landzeriweke hiku bakanyiwa hi minhlangano ya vulwela-ntshuxeko, athlela a tshinyiwa hi nhlangano wakwe wa ANC. Huvo ya ntiyiso na ndzivalelwano (TRC) leyi simekiweke hi nuna wakwe yibohe leswaku a a kumeka hlanganisiwa eka mpfilu-mpfilu wo xanaisa vanhu leyi a yi rhangeirwa hi xipanu xa mintlangu ya bholo ya "Mandela United Football Club", lexi a xin'wisirhelela.[8] Winnie u henhliwe hi ku pfumelela kuvutliwa; xanisiwa na kuhisiwa ka vanhu lava ava hehliwa kuva vatirheli va mfumo wa xihlawu-hlawu[9][10] eka vanhu lava kuhlanganisiwa na Stompie Sepei, n'wana loyi a a ri na malembe ya 14[11][12]
Nelson Mandela na Winnie Mandela va hambanile hi lembe ra 1992, naswona vadlaya vukati hiximfumo hi lembe ra 1996 eka nwheti ya Nyenyankulu. Winnie uvhakele khale ka nuna wakwe eka vuvabyi bya kwe bya makumu.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.