İran Hava Kuvvetleri

İran Hava Kuvvetleri, İran'ı havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. İran Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 2.kuvvettir.

İran Hava Kuvvetleri
İran Hava Kuvvetleri arması
Etkin	1979 -
Ülke	İran
Bağlılık	İran Silahlı Kuvvetleri
Tipi	Hava Kuvvetleri
Büyüklük	55.000 Personel 593 Toplam Uçak 123 Avcı uçağı 174 Saldırı uçağı 192 Nakliye uçağı 104 Eğitim uçağı 416 Helikopter 208 Saldırı helikopteri 736 İnsansız hava aracı [1]
Karargâh	Tahran
Savaşları	İran-Irak Savaşı Lübnan İç Savaşı Suriye İç Savaşı
Komutanlar
Komutan	General Hasan Şahsefi

Hava Kuvvetleri ilk olarak 1924'te Rıza Şah Pehlevî tarafından İran Şahlık Hava Kuvvetleri (Farsça: نیروی هوایی شاهنشاهی ایران, Romanize edilmiş: Nirû-ye Hevayi-ye Şahenşahi-ye İran) adıyla kuruldu.

Hava Kuvvetlerinde şah döneminde son derece kapsamlı bir modernizasyon faaliyeti yürütülmüştür.^[2] 1979 da gerçekleştirilen devrimde İran hava kuvvetlerinde 79 adet Grumman F-14 Tomcat (F14-A modeli) av önleme uçağı 190 adet McDonnell Douglas F-4 Phantom IIE\D 170 adet Northrop F-5\F Av bombardıman uçağı bulunuyordu.

Şah döneminde 300 adet General Dynamics F-16 Fighting FalconA/B savaş uçağı 7 adet Boeing E-3 Sentry havadan erken uyarı uçağı 10 adet Lockheed C-5 Galaxy Stratejik nakliye uçağı sipariş verilmiş devrimden sonra ABD ve batı ile tüm ilişkilerin kopması ve hemen ardından Irak savaşı neden ile İran hava kuvvetleri zayıflamıştır. Şaha döneminde verilen siparişler gerçekleşememiştir. İran Hava kuvvetleri hakkında güncel bilgiye ulaşmak pek mümkün değildir ancak çeşitli kaynaklardan ve uluslararası havacılık dergilerinden elde edilen bilgilerde halen envanterlerinde bulunan uçaklar:

Hava Araçları

Güncel Envanter

İran Hava Kuvvetlerine ait bit F-14A Tomcat

Dezful Havalimanı'nda pistte duran bir MiG-29

Bir İran CH-47 Chinook'u

Bir Iran C-130E uçağı

Uçak	Menşei	Tür	Model	Kullanımda	Notlar
Saldırı Uçağı
MiG-29	Rusya	çok rollü		19[3]
Suhoy Su-24	Rusya	saldırı		23[3]
Chengdu J-7	Çin	avcı		17[3]	MiG-21'in lisans altında üretilmişi
Northrop F-5	ABD	avcı	F-5E/Saeqeh	24[3]	HESA Saike uçağı tersine mühendislikle bundan türetildi
F-4 Phantom II	ABD	avcı-bombardıman	D/E/RF	47[3]	16 uçak keşif için yapılandırıldı[4]
Grumman F-14	ABD	avcı/ Önleme	F-14A/AM[5]	26[3]
Mirage F1	Fransa	avcı	F1EQ	9[3]	Körfez Savaşında IHK'den ele geçirildi
Deniz Devriye Uçağı
P-3 Orion	ABD	deniz devriye	P-3F	5[3]
Tanker Uçağı
Boeing 707	ABD	havadan yakıt ikmali / nakliye		3[3]
Boeing 747	ABD	havadan yakıt ikmali / nakliye		3[3]
Kargo Uçağı
Boeing 707	ABD	VIP		2[3]	bir tanesi elektronik savaş için kullanılıyor
Boeing 747	ABD	VIP taşıma		6[3]
C-130 Hercules	ABD	kargo	C-130E/H	27[3]
İlyuşin İl-76	Rusya	ağır kargo		5[3]
Fokker F-27	Hollanda	kargo		5[3]
Pilatus PC-6	İsviçre	çok maksatlı		13[3]	STOL yetenekl uçak
Helikopterler
Agusta Bell 206	İtalya	çok maksatlı		3[3]	biri rotorcraft eğitimi için olarak kullanılıyor
Agusta-Bell 212	İtalya	çok maksatlı		2[3]
CH-47 Chinook	ABD	kargo	C	2[3]
Eğitim Uçağı
Northrop F-5	ABD	eğitim/saldırı	F-5B/F	14[3]
Chengdu F-7	Çin	eğitim/saldırı	FT-7	2[3]
Mirage F1	Fransa	eğitim/saldırı	F1BQ	4[3]	Körfez Savaşında IHK'den ele geçirildi
Pilatus PC-7	İsviçre	eğitim		34[3]

Son yıllarda Northrop F-5 gövdesi üzerinde yapılan değişikliklerle geliştirilmiş HESA Saike savaş uçağı üzerinde çalışılmaktadır. Bu uçağın seri üretimine geçilip geçilmediği kaç adet üretildiği ve hizmete girip girmediği bilinmemektedir.^[2]

Kaynakça

1. "2018 İran Askeri Gücü". Global Fire Power. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2018.
2. "İran'ın Askeri Kapesitesi | Stratejik Düşünce Enstitüsü". www.sde.org.tr. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020.
3. "World Air Forces 2021". Flightglobal Insight. 2021. 9 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021.
4. "Wolrd Air Forces 1987 pg. 64". flightglobal.com. 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2016.
5. Cenciotti, David (1 Mart 2015). "Iran is overhauling the world's last active F-14 fleet". The Aviationist. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2020.

Ayrıca bakınız