![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Man_being_injected_by_doctor%252C_during_the_outbreak_of_bubonic_Wellcome_V0029287.jpg/640px-Man_being_injected_by_doctor%252C_during_the_outbreak_of_bubonic_Wellcome_V0029287.jpg&w=640&q=50)
Üçüncü veba salgını
From Wikipedia, the free encyclopedia
Üçüncü veba salgını, Çing hanedanlığının Xianfeng İmparatorunun beşinci yılında 1855'te Çin'in Yunnan kentinde başlayan büyük bir bubonik veba salgınıydı.[1] Bubonik (hıyarcıklı) vebanın bu bölümü, tüm yerleşik kıtalara yayıldı ve nihayetinde Hindistan ve Çin'de[2] (ve belki de dünya çapında 15 milyon[3]) 12 milyondan fazla ölüme yol açtı. Ölümlerin en az 10 milyonu yalnızca Hindistan'da meydana geldi. Bu salgın tarihin en ölümcül salgınlarından biri olarak kayıtlara geçti.[3][4][5] Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi dünya çapındaki kayıpların yılda 200'e düştüğü 1960 yılına kadar aktif olarak kabul edildi.[6] Veba ölümleri o zamandan beri her yıl daha düşük bir seviyede devam etmektedir.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Man_being_injected_by_doctor%2C_during_the_outbreak_of_bubonic_Wellcome_V0029287.jpg/640px-Man_being_injected_by_doctor%2C_during_the_outbreak_of_bubonic_Wellcome_V0029287.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Picture_of_Manchurian_Plague_victims_in_1910_-1911.jpg/640px-Picture_of_Manchurian_Plague_victims_in_1910_-1911.jpg)
Üçüncü veba salgını ismi bu pandeminin Avrupa toplumunu etkileyen üçüncü büyük hıyarcıklı veba salgını olduğunu ifade eder.[7]Justinian Vebası ile başlayan Birinci veba salgını ile 541 ve 542 yıllarında Bizans ve çevreleyen alanlar ciddi oranda etkilenmiş, pandemi 8. yüzyılın ortalarına kadar art arda dalgalar halinde devam etmiştir. İkincisi, 1346'dan 1353'e kadar genişleyen bir dizi enfeksiyon dalgasında Avrupa nüfusunun en az üçte birini öldüren Kara Ölüm ile başlamış, bu salgın 19. yüzyıla kadar düzenli olarak tekrarlamıştır.
Çalışmalar, 19. yüzyılın sonları/20. yüzyılın başlarındaki bu pandemi dalgalarının iki farklı kaynaktan gelmiş olabileceğini gösteriyor. İlki öncelikle hıyarcıklıydı ve okyanus ticareti yoluyla enfekte kişilerin, farelerin ve pire barındıran kargoların taşınması yoluyla dünya çapında taşındı. İkincisi, daha öldürücü tür, esas olarak güçlü bir kişiden kişiye bulaşma gösteren karakter olarak pnömonik vebaydı. Bu tür büyük ölçüde Asya, özellikle Mançurya ve Moğolistan ile sınırlıydı.