Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Özdirenç (resistivity) birim uzunluk ve kesit alana sahip bir iletkenin elektrik akımına karşı ne ölçüde direnç gösterdiğinin bir ölçüsüdür. Özdirenç iletkenin geometrik ölçülerinden bağımsız bir büyüklük olup, sadece iletkenin yapıldığı maddenin özellikleriyle ilgilidir.
Bu denklemde E elektrik alan şiddeti, J elektrik akım yoğunluğu (yani birim kesit alan başına elektrik akımı) ve ρ da özdirençtir. Boyut saptama için şu ilişkiler yazılabilir:
Burada V iletkenin iki ucu arasındaki gerilim, I akım şiddeti, iletken uzunluğu ve S de iletken kesit alanıdır.Şu halde;
V / I oranı direnç (R) olduğundan,
Özdirenç birimi ohm-metredir. (Ω m)
Burada σ öziletkenliktir.
Metal iletkenlerin çoğunun özdirençleri sıcaklık ile artar.
Burada ρ0 iletkenin belli bir dayanak ısıda (mesela 200C de) özdirenci, Δ T sıcaklık farkı ve α de söz konusu iletkenin sıcaklık sabitidir.
Ancak yarı iletkenlerde özdirenç sıcaklık ile azalır. Yani yarı ilekenlerde negatif bir değer alır.
Çeşitli maddelerin 20 C deki özdirençleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.Birinci sütunda madde isimleri (iletken ve yalıtkanlar), ikinci sütunda özdirenç, üçüncü sütunda sıcaklık katsayısı ve dördüncü sütunda da bilgi kaynağı (İngilizce Wiki'den) gösterilmiştir.
Madde | 20 °C de Özdirenç (Ω·m) | Sıcaklık katsayısı (K−1) | Kaynak |
---|---|---|---|
Gümüş | 1.59×10−8 | 0.0038 | [1][2] |
Bakır | 1.72×10−8 | 0.0039 | [2] |
Altın | 2.44×10−8 | 0.0034 | [1] |
Alüminyum | 2.82×10−8 | 0.0039 | [1] |
Kalsiyum | 3.3x10−8 | ||
Tungsten | 5.60×10−8 | 0.0045 | [1] |
Nikel | 6.99×10−8 | ? | |
Demir | 1.0×10−7 | 0.005 | [1] |
Kalay | 1.09×10−7 | 0.0045 | |
Platin | 1.06×10−7 | 0.00392 | [1] |
Kurşun | 2.2×10−7 | 0.0039 | [1] |
Manganin | 4.82×10−7 | 0.000002 | [3] |
Konstantan | 4.9×10−7 | 0.00001 | [3] |
Cıva | 9.8×10−7 | 0.0009 | [3] |
Nikorome | 1.10×10−6 | 0.0004 | [1] |
Karbon | 3.5×10−5 | -0.0005 | [1] |
Germanyum | 4.6×10−1 | -0.048 | [1][2] |
Silikon | 6.40×102 | -0.075 | [1] |
Cam | 1010 - 1014 | ? | [1][2] |
Sert lastik | ≈ 1013 | ? | [1] |
Kükürt | 1015 | ? | [1] |
Parafin | 1017 | ? | |
Kuvars | 7.5×1017 | ? | [1] |
PET | 1020 | ? | |
Teflon | 1022 - 1024 | ? |
Bu tabloda eksi işaretli sıcaklık katsayısı sıcaklık ile azalan özdirenç anlamına gelir.
(Tablodaki manganin kontantin ve nikorom gibi maddeler sıcaklık katsayısı düşük alaşımlardır.)
Tabloda demirin 200 C deki özdirencinin 1 • 10−7 olduğu görülmektedir. Sıcaklık katsayısı ise 0.005 tir. Bu durumda demirin 400 C deki özdirenci şu şekilde bulunur:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.