VII. Kleopatra

"Kleopatra" buraya yönlendirilmektedir. Diğer kullanımlar için Kleopatra (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

VII. Kleopatra Filopator (MÖ 69 – MÖ 10 Ağustos 30) MÖ 51ʼden 30ʼa kadar Mısır Ptolemaios Krallığıʼnın kraliçesi ve son etkin hükümdarıydı. Batlamyus hanedanının mensubu olan Kleopatra, Makedonyalı Yunan generali ve Büyük İskenderʼin refakatçisi olan Soterʼin soyundan gelmekteydi. Kleopatraʼnın ölümünden sonra Mısır, Roma İmparatorluğuʼnun eyaleti haline gelmiştir; bu da Akdenizʼdeki son Helenistik devlet ve İskenderʼin hükümdarlığından (MÖ 336-323) bu yana süren çağın sonuna işaret etmektedir. Yerli dili Yunanca olmasına rağmen, Mısır dilini öğrenen ve kullanan tek Batlamyus hükümdarıydı.

Kleopatra
Ptolemaios Kraliçesi
Hüküm süresi	MÖ 51–30 (21 yıl)
Önce gelen	Auletes
Sonra gelen	Caesarion
Doğum	MÖ 69ʼun başları İskenderiye, Ptolemaios Krallığı
Ölüm	MÖ 10 Ağustos 30 (39 yaşında) İskenderiye, Roma Mısırı
Defin	Muhtemelen Mısırʼda
Eş(ler)i	Mark Antony
Çocuk(lar)ı	Caesarion Aleksandros Helios II. Selene Ptolemy Philadelphus
Tam adı VII. Kleopatra Teya Filopator
Hanedan	Batlamyus
Babası	Auletes
Annesi	Tahminen Tryphaena

MÖ 58ʼde Kleopatra, kardeşi Epiphaneiaʼnın tahtı ele geçirmesiyle sonuçlanan isyanın ardından babası Auletesʼe Romaʼya sürgününde refakat etti. MÖ 55ʼte Auletes, Roma askeri desteğiyle Mısırʼa geri döndüğünde Epiphaneia öldürüldü. MÖ 51ʼde Auletes öldüğünde, Kleopatra ve kardeşi Theosʼun ortak hükümdarlığı başladı ancak aralarındaki açık anlaşmazlık, iç savaşa yol açtı. Romalı devlet adamı olan Pompey, MÖ 48ʼde Yunanistanʼdaki Pharsalus Muharebesiʼni rakibi Jül Sezarʼa karşı kaybettikten sonra Mısırʼa kaçtı. Pompey, Auletesʼin müttefiki olmasına rağmen Theos, harem ağalarının sevki üzerine Sezarʼın İskenderiyeʼye gelip işgal etmesinden önce Pompeyʼi pusuya düşürüp öldürdü. Daha sonra Sezar, kardeşleri uzlaştırmaya çalıştı ancak Theosʼun baş danışmanı Pothinus, Sezarʼın koşullarını Kleopatraʼnın lehine olduğu kanaatine vardı ve kuvvetleri, Kleopatra ve Sezarʼı sarayda kuşattı. Kuşatma, takviye kuvvetlerince kaldırıldıktan kısa bir süre sonra Theos, MÖ 47'de Nil Muharebesi'nde öldü ve Kleopatraʼnın üvey kardeşi IV. Arsinoe, kuşatmayı yürütmedeki görevi nedeniyle Efesʼe sürgün edildi. Sezar, Kleopatra ve kardeşini ortak hükümdar ilan etti ancak Kleopatraʼyla olan gizli ilişkisini sürdürdü. Kleopatra, MÖ 46 ve 44ʼte Romaʼya seyahat etti ve burada Sezarʼın villasında kaldı. MÖ 44ʼte Sezarʼın öldürülmesinden sonra Kleopatra, Caesarionʼu ortak hükümdar olarak atadı.

MÖ 43–42 Kurtarıcıların iç savaşında Kleopatra, Roma İkinci Triumviriʼnin yanında yer aldı. MÖ 41ʼde Tarsusʼtaki görüşmelerinden sonra Kleopatra, Antonyʼle birliktelik yaşadı. Antony, Kleopatraʼnın isteği üzerine Arsinoeʼnin idamını yerine getirdi ve Part İmparatorluğu ve Ermenistan Krallığıʼnı işgalinde mali ve askeri yardım için Kleopatraʼya gitgide daha bağlı hale geldi. İskenderiye Bağışları, Kleopatra ve Antonyʼnin çocuklarını Antonyʼnin triumvirlik yetkisi altındaki muhtelif sabık toprakların hükümdarları ilan etti. Bu olay, Kleopatra ve Antonyʼnin evliliği ve Antonyʼnin Augustusʼun kardeşi Küçük Octaviaʼdan boşanması, Roma Cumhuriyetiʼnin son savaşına sebep oldu. MÖ 32ʼde Augustus, Antonyʼnin Roma Senatosundaki müttefiklerini Romaʼdan kaçmaya zorladı ve Kleopatraʼya savaş ilan etti. Augustusʼun birlikleri, MÖ 31 Aktium Muharebesiʼnde Antony ve Kleopatraʼnın donanmasını mağlup ettikten sonra, MÖ 30ʼda Mısırʼı işgal etti ve Antonyʼi bozguna uğratarak intiharına yol açtı. Kleopatra, Augustusʼun onu Roma zafer alayına getirmeyi planladığını öğrendiğinde zehirlenerek intihar etti.

Etimoloji

Latinceye Kleopatra, "babasının yüceliği" anlamına gelen Antik Yunan Kleopátra'sından (Grekçe: Κλεοπάτρα);^[1] Grekçe: κλέος (kléos, "zafer") ve Grekçe: πᾰτήρ (patḗr, "baba")'dan gelmektedir.^[2] Eril şekli ya Kleópatros (Grekçe: Κλεόπᾰτρος) ya da Pátroklos (Grekçe: Πᾰ́τροκλος) olarak yazılırdı.^[2] Kleopatra, Büyük İskender'in kız kardeşinin yanı sıra Yunan mitolojisinde Meleager'in karısı Kleopatra Alcyone'nin de adıdır.^[3] V. Ptolemy Epiphanes ve Kleopatra I Syra'nın (Selevkos prensesi) evliliği yoluyla, bu isim Ptolemaios hanedanlığına girdi.^[4][5] Kleopatra'nın kabul edilen adı Theā́ Philopátōra(Grekçe: Θεᾱ́ Φιλοπάτωρα) "babasını seven tanrıça" anlamına gelir.^{[6][7][note 1]}

Hayat

Kleopatra İskenderiye'de doğdu. Aslen Yunan olan Kleopatra, babası XII. Ptolemaios'un ölümünden sonra kardeşi XIII. Ptolemaios ile birlikte tahta çıktı. Babası öldüğünde 18 yaşında olan Kleopatra yönetimde kendinden 8 yaş küçük kardeşine kıyasla baskın figür haline geldi. O zamanlar Mısır'da egemen olan Yunanlar Mısır toplumuna karışmamak için kendi soylarından olan kişilerle evleniyorlardı, bu yüzden Kleopatra'nın kardeşi ile evlenmiş olabileceği düşünülmektedir, ancak bu konu hakkında bir delil yoktur.^[8] Halkın içine girebilmek ve halkın kendisini benimsemesi için kendini Antik Mısır dinine verdi. İlerleyen zamanlarda kardeşi tarafından iktidardan uzaklaştırılıp Suriye'de sürgüne yollandı. Burada bir ordu toplayarak kardeşi ile Mısır'ın doğu sınırında yer alan Pelusium şehrinde çatışmaya hazırlandı, ancak Roma diktatörü Sezar'ın gelmesi ile geçici bir barış ortaya çıktı.

Kleopatra iktidarı yeniden ele geçirmek için Roma desteği gerektiğini düşünmekteydi. Roma'nın desteği ile Mısır'ın eskiden sahip olduğu Filistin ve Suriye'yi yeniden alabileceğine inanmaktaydı. Kısa süre sonra Roma diktatörü Sezar ile yakınlaştı. Kleopatra'nın bir halı içinde Sezar'ın sarayına girdiği ve bu büyük kralı kendine aşık ettiği rivayet edilir. İskenderiye'de kışı kardeşinin orduları tarafından Sezar'la birlikte kuşatma altında geçiren Kleopatra, Roma desteğinin baharda gelmesi ile Mısır'ın egemenliğini yeniden ele geçirdi. Bu olaydan sonra kardeşi ülkeden kaçtı ve Nil sularında boğuldu.^[8]

Kleopatra şölende

Kardeşinin aradan çekilmesi ile Kleopatra diğer kardeşi olan XIV. Ptolemaios ile evlendi. O sırada Sezarion adı ile de bilinen bir çocuk doğurdu, ancak çocuğun babasının Sezar mı, Ptolemaios mu olduğu belli değildir. Çocuğu ve kardeşi/kocasıyla birlikte Roma'yı en az bir kez ziyaret edildiği kaydedilmiştir. MÖ 44 yılında ikinci kocası da ölen Kleopatra, Mısır'ı küçük oğlu ile beraber yönetmeye başladı.^[8]

Sezar ölünce Roma İmparatorluğu, tahta çıkan Octavian (Sezar'ın yeğeni ve resmi evlatlığı) ve Marcus Antonius arasında ikiye ayrıldı. Doğu, artık Marcus tarafından yönetilmekteydi ve ilk işi de Mısır'ı ziyaret oldu.^{[kaynak belirtilmeli]}

Antonius, Kleopatra'ya delice âşık oldu. Kleopatra'nın Antonius'tan Alexander Helios ve Cleopatra Selene adlı ikizleri oldu. Bir süre Tarsus'ta yaşadılar ve bu yıllarda Octavius'a savaş açtılar. Aktium'da yapılan savaşta Kleopatra ve Marcus kaçmak zorunda kaldı. İskenderiye'deki sarayına dönen Kleopatra'nın kendisini bir kobraya sokturarak intihar ettiği rivayet edilir. Ama son zamanlarda zehir içerek öldüğü anlaşılmıştır. Kolay yapılan bu zehir, acı çektirmeden birkaç saat içinde öldürüyordu.^{[kaynak belirtilmeli]} Öldüğünde 39 yaşındaydı.^[8]

Shakespeare, Antonius ve Kleopatra adlı eserinde Kleopatra'dan bahsetmiştir.

Galeri

• 
  Mısır tanrıcası olarak betimlenen Kleopatra'nın heykeli. Hermitage Müzesi, Sankt-Peterburg
• 
  Kleopatra VII ve oğlu Caesarion Dendera tapınağında
• 
  Antonius ve Kleopatra, ressam Lawrence Alma-Tadema'nın eseri

Notlar

1. Tyldesley (2017) Kleopatra VII Thea Philopator unvanının "Baba Seven Tanrıça Kleopatra" olarak alternatif bir çevirisini de önerir.

Kaynakça

1. Royster (2003), s. 48.
2. Muellner.
3. Roller (2010), ss. 15–16.
4. Roller (2010), ss. 15–16, 39.
5. Fletcher (2008), ss. 55–57.
6. Burstein (2004), s. 15.
7. Fletcher (2008), ss. 84, 215.
8. "Cleopatra | Biography & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 30 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2020.

Bibliyografi

Online

• "Apame I – Livius", www.livius.org, 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 25 Eylül 2020
• Brown, Chip (July 2011), "The Search for Cleopatra", National Geographic, 10 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 27 Aralık 2018.
• Grout, James (1 Nisan 2017a), "Basalt Statue of Cleopatra", Encyclopaedia Romana, University of Chicago, 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Mart 2018.
• Grout, James (1 Nisan 2017b), "Was Cleopatra Beautiful?", Encyclopaedia Romana, University of Chicago, 24 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Mart 2018.
• Muellner, Leonard, A Poetic Etymology of Pietas in the Aeneid, Center for Hellenic Studies, Harvard University, 9 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Nisan 2018.
• Plutarch (1920), Plutarch's Lives, Bernadotte Perrin tarafından çevrildi, Cambridge, MA: Harvard University Press (Perseus Digital Library, Tufts University), 7 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Mart 2018.
• "PONTUS – Encyclopaedia Iranica", www.iranicaonline.org, 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 21 Ekim 2020
• Portrait féminin (mère de Cléopâtre ?) (Fransızca), Musée Saint-Raymond, 20 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Temmuz 2021
• Radio 4 Programmes – A History of the World in 100 Objects, Empire Builders (300 BC – 1 AD), Rosetta Stone, BBC, 23 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Haziran 2010.
• Raia, Ann R.; Sebesta, Judith Lynn (September 2017), The World of State, College of New Rochelle, 6 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Mart 2018.
• Reece, Steve (2017), "Cleopatra Couldn't Spell (And Neither Can We!)", Groton, Anne Harmar (Ed.), Ab Omni Parte Beatus: Classical Essays in Honor of James M. May, Mundelein, IL: Bolchazy-Carducci Publishers, ss. 201-220, ISBN 978-0-86516-843-5, LCCN 2017002236, OCLC 969973660, erişim tarihi: 2 Eylül 2018.
• Sabino, Rachel; Gross-Diaz, Theresa (2016), Cat. 22 Tetradrachm Portraying Queen Cleopatra VII, Art Institute of Chicago, doi:10.13140/RG.2.2.23475.22560, 6 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Mart 2018.
• Tyldesley, Joyce (6 Aralık 2017), "Cleopatra, Queen of Egypt", Encyclopædia Britannica, 30 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Mayıs 2018.
• Walker, Susan; Higgs, Peter (2017) [2001], Portrait Head, British Museum, 6 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Mart 2018.

Basılı

• Anderson, Jaynie (2003), Tiepolo's Cleopatra, Melbourne: Macmillan, ISBN 978-1-876832-44-5, 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 15 Kasım 2015.
• Ashton, Sally-Ann (2001a), "194 Marble head of a Ptolemaic queen with vulture headdress", Walker, Susan; Higgs, Peter (Ed.), Cleopatra of Egypt: from History to Myth, Princeton, NJ: Princeton University Press (British Museum Press), s. 217, ISBN 978-0-691-08835-8.
• Ashton, Sally-Ann (2001b), "163 Limestone head of Cleopatra VII", Walker, Susan; Higgs, Peter (Ed.), Cleopatra of Egypt: from History to Myth, Princeton, NJ: Princeton University Press (British Museum Press), s. 164, ISBN 978-0-691-08835-8.
• Ashton, Sally-Ann (Bahar 2002), "Identifying the ROM's 'Cleopatra'", Rotunda, ss. 36-39, 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 27 Mart 2018.
• Ashton, Sally-Ann (2008), Cleopatra and Egypt, Oxford: Blackwell, ISBN 978-1-4051-1390-8, 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
• Bivar, A.D.H. (1983), "The Political History of Iran Under the Arsacids", Yarshater, Ehsan (Ed.), Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian, and Sasanian periods, Cambridge: Cambridge University Press, ss. 21-99, ISBN 978-0-521-20092-9, 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 19 Nisan 2018.
• Bradford, Ernle (2000) [1971], Cleopatra, Penguin Group, ISBN 978-0-14-139014-7.
• Brambach, Joachim (1996) [1991], Kleopatra, Munich: Diederichs, ISBN 3-424-01239-4.
• Bringmann, Klaus (2007) [2002], A History of the Roman Republic (İngilizce), W. J. Smyth tarafından çevrildi, Cambridge: Polity Press, ISBN 978-0-7456-3371-8, 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Haziran 2018.
• Brosius, Maria (2006), The Persians: An Introduction, London & New York: Routledge, ISBN 978-0-415-32089-4.
• Burstein, Stanley M. (2004), The Reign of Cleopatra, Westport, CT: Greenwood Press, ISBN 978-0-313-32527-4.
• Caygill, Marjorie (2009), Treasures of the British Museum, Londra: British Museum Press (Trustees of the British Museum), ISBN 978-0-7141-5062-8.
• Chauveau, Michel (2000) [1997], Egypt in the Age of Cleopatra: History and Society Under the Ptolemies (İngilizce), David Lorton tarafından çevrildi, Ithaca, NY: Cornell University Press, ISBN 978-0-8014-8576-3, 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 12 Nisan 2018.
• Crawford, Michael (1974), The Roman Republican Coinage, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-07492-6.
• Curtius, Ludwig (1933), "Ikonographische Beitrage zum Portrar der romischen Republik und der Julisch-Claudischen Familie", RM (Almanca), cilt 48, ss. 182-243, OCLC 633408511.
• DeMaria Smith, Margaret Mary (2011), "HRH Cleopatra: the Last of the Ptolemies and the Egyptian Paintings of Sir Lawrence Alma-Tadema", Miles, Margaret M. (Ed.), Cleopatra : a sphinx revisited, Berkeley: University of California Press, ss. 150-171, ISBN 978-0-520-24367-5.
• Dodson, Aidan; Hilton, Dyan (2004), The Complete Royal Families of Ancient Egypt, Londra: Thames & Hudson, ISBN 978-0-500-05128-3.
• Dudley, Donald (1960), The Civilization of Rome, New York: New American Library, ISBN 978-1-258-45054-0.
• Elia, Olga (1956) [1955], "La tradizione della morte di Cleopatra nella pittura pompeiana", Rendiconti dell'Accademia di Archeologia, Lettere e Belle Arti (İtalyanca), cilt 30, ss. 3-7, OCLC 848857115.
• Ferroukhi, Mafoud (2001a), "197 Marble portrait, perhaps of Cleopatra VII's daughter, Cleopatra Selene, Queen of Mauretania", Walker, Susan; Higgs, Peter (Ed.), Cleopatra of Egypt: from History to Myth, Princeton, NJ: Princeton University Press (British Museum Press), s. , ISBN 978-0-691-08835-8.
• Ferroukhi, Mafoud (2001b), "262 Veiled head from a marble portrait statue", Walker, Susan; Higgs, Peter (Ed.), Cleopatra of Egypt: from History to Myth, Princeton, NJ: Princeton University Press (British Museum Press), s. 242, ISBN 978-0-691-08835-8.
• Fletcher, Joann (2008), Cleopatra the Great: The Woman Behind the Legend, New York: Harper, ISBN 978-0-06-058558-7.
• Goldsworthy, Adrian Keith (2010), Antony and Cleopatra, New Haven, CT: Yale University Press, ISBN 978-0-300-16534-0.
• Grant, Michael (1972), Cleopatra, Londra: Weidenfeld and Nicolson; Richard Clay (the Chaucer Press), ISBN 978-0-297-99502-9.
• Gurval, Robert A. (2011), "Dying Like a Queen: the Story of Cleopatra and the Asp(s) in Antiquity", Miles, Margaret M. (Ed.), Cleopatra : a sphinx revisited, Berkeley: University of California Press, ss. 54-77, ISBN 978-0-520-24367-5.
• Higgs, Peter (2001), "Searching for Cleopatra's image: classical portraits in stone", Walker, Susan; Higgs, Peter (Ed.), Cleopatra of Egypt: from History to Myth, Princeton, NJ: Princeton University Press (British Museum Press), ss. 200-209, ISBN 978-0-691-08835-8.
• Holt, Frank L. (1989), Alexander the Great and Bactria: the Formation of a Greek Frontier in Central Asia, Leiden: E.J. Brill, ISBN 978-90-04-08612-8, 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Mart 2018.
• Hölbl, Günther (2001) [1994], A History of the Ptolemaic Empire, Tina Saavedra tarafından çevrildi, Londra: Routledge, ISBN 978-0-415-20145-2.
• Hsia, Chih-tsing (2004), C.T. Hsia on Chinese Literature, New York: Columbia University Press, ISBN 978-0-231-12990-9, 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Mart 2018.
• Jeffreys, David (1999), "Memphis", Bard, Kathryn A. (Ed.), Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt, Londra: Routledge, ss. 488-490, ISBN 978-0-415-18589-9, 1 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
• Johnson, Janet H. (1999), "Late and Ptolemaic periods, overview", Bard, Kathryn A. (Ed.), Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt, Londra: Routledge, ss. 66-72, ISBN 978-0-415-18589-9, 1 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Kasım 2018.
• Jones, Prudence J. (2006), Cleopatra: a sourcebook, Norman, OK: University of Oklahoma Press, ISBN 978-0-8061-3741-4, 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 27 Mart 2018.
• Kennedy, David L. (1996), "Parthia and Rome: eastern perspectives", Kennedy, David L.; Braund, David (Ed.), The Roman Army in the East, Ann Arbor: Cushing Malloy Inc., Journal of Roman Archaeology: Supplementary Series Number Eighteen, ss. 67-90, ISBN 978-1-887829-18-2
• Kleiner, Diana E. E. (2005), Cleopatra and Rome, Cambridge, MA: Belknap Press of Harvard University Press, ISBN 978-0-674-01905-8, 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Mart 2018.
• Lippold, Georg (1936), Die Skulpturen des Vaticanischen Museums (Almanca), 3, Berlin: Walter de Gruyter & Co., OCLC 803204281, 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
• Meadows, Andrew; Ashton, Sally-Ann (2001), "186 Bronze coin of Cleopatra VII", Walker, Susan; Higgs, Peter (Ed.), Cleopatra of Egypt: from History to Myth, Princeton, NJ: Princeton University Press (British Museum Press), s. 178, ISBN 978-0-691-08835-8.
• Newman, Robert (1990), "A Dialogue of Power in the Coinage of Antony and Octavian (44–30 B.C.)", American Journal of Numismatics, cilt 2, ss. 37-63, JSTOR 43580166.
• Pfrommer, Michael; Towne-Markus, Elana (2001), Greek Gold from Hellenistic Egypt, Getty Museum Studies on Art, Los Angeles: Getty Publications (J. Paul Getty Trust), ISBN 978-0-89236-633-0, 22 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Haziran 2018.
• Pina Polo, Francisco (2013), "The Great Seducer: Cleopatra, Queen and Sex Symbol", Knippschild, Silke; García Morcillo, Marta (Ed.), Seduction and Power: Antiquity in the Visual and Performing Arts, Londra: Bloomsbury Academic, ss. 183-197, ISBN 978-1-4411-9065-9, 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Mart 2018.
• Pratt, Frances; Fizel, Becca (1949), Encaustic Materials and Methods, New York: Lear Publishers, OCLC 560769, 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Mart 2018.
• Preston, Diana (2009), Cleopatra and Antony: Power, Love, and Politics in the Ancient World, New York: Walker and Company, ISBN 978-0-8027-1738-2, 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Haziran 2018.
• Pucci, Giuseppe (2011), "Every Man's Cleopatra", Miles, Margaret M. (Ed.), Cleopatra : a sphinx revisited, Berkeley: University of California Press, ss. 195-207, ISBN 978-0-520-24367-5.
• Roller, Duane W. (2003), The World of Juba II and Kleopatra Selene: Royal Scholarship on Rome's African Frontier, New York: Routledge, ISBN 978-0-415-30596-9.
• Roller, Duane W. (2010), Cleopatra: a biography, Oxford: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-536553-5.
• Rowland, Ingrid D. (2011), "The Amazing Afterlife of Cleopatra's Love Potions", Miles, Margaret M. (Ed.), Cleopatra : a sphinx revisited, Berkeley: University of California Press, ss. 132-149, ISBN 978-0-520-24367-5.
• Royster, Francesca T. (2003), Becoming Cleopatra: The Shifting Image of an Icon, New York: Palgrave MacMillan, ISBN 978-1-4039-6109-9
• Sartain, John (1885), On the Antique Painting in Encaustic of Cleopatra: Discovered in 1818, Philadelphia: George Gebbie & Co., OCLC 3806143.
• Schiff, Stacy (2011), Cleopatra: A Life, Birleşik Krallık: Random House, ISBN 978-0-7535-3956-9.
• Skeat, T. C. (1953), "The Last Days of Cleopatra: A Chronological Problem", The Journal of Roman Studies, 43 (1–2), ss. 98-100, doi:10.2307/297786, JSTOR 297786.
• Southern, Patricia (2014) [1998], Augustus, 2nd, Londra: Routledge, ISBN 978-0-415-62838-9, 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 19 Nisan 2018.
• Southern, Patricia (2009) [2007], Antony and Cleopatra: The Doomed Love Affair That United Ancient Rome and Egypt, Stroud, Gloucestershire: Amberley Publishing, ISBN 978-1-84868-324-2, 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Nisan 2018.
• Varner, Eric R. (2004), Mutilation and Transformation: Damnatio Memoriae and Roman Imperial Portraiture, Leiden: Brill, ISBN 978-90-04-13577-2, 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Mart 2018.
• Walker, Susan (2004), The Portland Vase, British Museum Objects in Focus, British Museum Press, ISBN 978-0-7141-5022-2, 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 27 Mart 2018.
• Walker, Susan (2008), "Cleopatra in Pompeii?", Papers of the British School at Rome, cilt 76, ss. 35-46, 345-348, doi:10.1017/S0068246200000404, JSTOR 40311128.
• Walker, Susan (2001), "324 Gilded silver dish, decorated with a bust perhaps representing Cleopatra Selene", Walker, Susan; Higgs, Peter (Ed.), Cleopatra of Egypt: from History to Myth, Princeton, NJ: Princeton University Press (British Museum Press), ss. 312-313, ISBN 978-0-691-08835-8.
• Walker, Susan; Higgs, Peter (2001), "325 Painting with a portrait of a woman in profile", Walker, Susan; Higgs, Peter (Ed.), Cleopatra of Egypt: from History to Myth, Princeton, NJ: Princeton University Press (British Museum Press), ss. , ISBN 978-0-691-08835-8.
• Whitehorne, John (1994), Cleopatras, Londra: Routledge, ISBN 978-0-415-05806-3
• Woodstra, Chris; Brennan, Gerald; Schrott, Allen (2005), All Music Guide to Classical Music: The Definitive Guide to Classical Music, Ann Arbor, MI: All Media Guide (Backbeat Books), ISBN 978-0-87930-865-0, 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 27 Mart 2018.
• Wyke, Maria; Montserrat, Dominic (2011), "Glamour Girls: Cleomania in Mass Culture", Miles, Margaret M. (Ed.), Cleopatra : a sphinx revisited, Berkeley: University of California Press, ss. 172-194, ISBN 978-0-520-24367-5.

Konuyla ilgili yayınlar

• Chauveau, Michel (2004). Cleopatra: Beyond the Myth. Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-8953-2.
• Flamarion, Edith (1997). Cleopatra: The Life and Death of a Pharaoh. "Abrams Discoveries" series. Bonfante-Warren, Alexandra tarafından çevrildi. New York: Harry N. Abrams. ISBN 978-0-8109-2805-3.
• Foss, Michael (1999). The Search for Cleopatra. Arcade Publishing. ISBN 978-1-55970-503-5.
• Fraser, P.M. (1985). Ptolemaic Alexandria. 1–3 (reprint bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-814278-2.
• Lindsay, Jack (1972). Cleopatra. New York: Coward-McCann. OCLC 671705946.
• Nardo, Don (1994). Cleopatra. Lucent Books. ISBN 978-1-56006-023-9.
• Pomeroy, Sarah B. (1984). Women in Hellenistic Egypt: from Alexander to Cleopatra. New York: Schocken Books. ISBN 978-0-8052-3911-9.
• Samson, Julia (1990). Nefertiti & Cleopatra. Stacey International. ISBN 978-0-948695-18-6.
• Southern, Pat (2000). Cleopatra. Tempus. ISBN 978-0-7524-1494-2.
• Syme, Ronald (1962) [1939]. The Roman Revolution. Oxford University Press. OCLC 404094.
• Tyldesley, Joyce (2008). Cleopatra: Last Queen of Egypt. Basic Books. ISBN 978-0-465-01892-5.
• Volkmann, Hans (1958). Cleopatra: a Study in Politics and Propaganda. T.J. Cadoux, trans. New York: Sagamore Press. OCLC 899077769.
• Weigall, Arthur E. P. Brome (1914). The Life and Times of Cleopatra, Queen of Egypt. Edinburgh: Blackwood. OCLC 316294139.

Dış bağlantılar

• Cleopatra VII, BBC History8 Şubat 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'de
• Cleopatra VII 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ancient History Encyclopedia'da

Resmî unvanlar
Önce gelen: XII. Ptolemaios	Ptolemaioslar Mısır kraliçesi MÖ 51 – MÖ 12 Ağustos 30	Sonra gelen: Roma Eyaleti