Suliyotlar

Suliyotlar (Yunanca: Σουλιώτες, romanize: Suliotes), Epir'in Suli bölgesindeki bir Doğu Ortodoks topluluğuydu. Suliotlar, askeri yetenekleri, Tepedelenli Ali Paşa'ya karşı direnişleri ve Markos Boçaris ve Kiços Cavelas gibi liderler altında Yunan Bağımsızlık Savaşı'ndaki katkıları ile biliniyorlardı. Suliotlar, Epir'in uzak dağlık bölgelerindeki çok sayıda komşu köye hükmederek, Osmanlı yönetimine başarıyla direnebilecekleri özerk bir konfederasyon kurdu. Gücünün zirvesinde, 18. yüzyılın ikinci yarısında, topluluğun ("konfederasyon" olarak da adlandırılır) yaklaşık 60 köyde 12.000'e kadar nüfustan oluştuğu tahmin edilmektedir.^[1] Cemaat, Rum Ortodoks Kilisesi'nin bir parçası oldukları için Osmanlı sosyal sınıflandırma sisteminde Rum olarak sınıflandırıldı.^[2] Ancak, Arnavut kökenleri nedeniyle Yunancanın yanı sıra Arnavutçanın Suliyotik lehçesini de konuşuyorlardı.^[3]

Suliyotlar

Suliyotlar (Charles Robert Cockerell, 1820)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Yunanistan
Diller
Arvanitçe, Yunanca
Din
Rum Ortodoks

Suli'deki isyancı faaliyetin ilk tarihsel açıklaması 1685'ten kalmadır. 1721-1772 sırasında Suliyotlar toplam altı askeri seferi geri püskürtmeyi başardı ve bunun sonucunda çeşitli Osmanlı beylerinin zararına topraklarını genişlettiler. Ali Paşa, 1789'da Yanya valisi olur olmaz hemen Suli'ye karşı ardı ardına seferler başlattı. Ancak birliklerinin sayısal üstünlüğü yeterli değildi. Suli'ye yönelik kuşatma 1800'den itibaren yoğunlaştırıldı ve Aralık 1803'te Suliyotlar bir ateşkes imzaladı ve anavatanlarını terk etmeyi kabul etti. Çoğu İyon Adaları'na sürgün edilmiş ve Yunan Bağımsızlık Savaşı'nın başlamasıyla Osmanlı'ya karşı ilk silahlanan topluluklar arasında yer almıştır. Başarılı bağımsızlık mücadelesinin ardından, yeni kurulan Yunan devletinin bazı bölgelerine yerleştiler ve birçoğu, başbakan da dahil olmak üzere Yunan hükûmetinde yüksek mevkilere ulaştı. Suliyot diasporasının üyeleri, 1854 ayaklanması ve Balkan Savaşları (1912-1913) gibi Suli'nin Yunanistan'a dahil edilmesi için ulusal mücadelelere katıldı.

Kaynakça

1. Biris (1960: 285ff.) Cf. also K. Paparigopoulos (1925), Ιστορία του Ελληνικού Εθνους, Ε-146. (Yunanca)
2. Nußberger Angelika; Wolfgang Stoppel (2001), Minderheitenschutz im östlichen Europa (Albanien) (PDF) (Almanca), p. 8: "war im ubrigen noch keinerlei Nationalbewustsein anzutreffen, den nicht nationale, sodern religiose Kriterien bestimmten die Zugehorigkeit zu einer sozialen Gruppe, wobei alle Orthodoxe Christen unisono als Griechen galten, wahrend "Turk" fur Muslimen stand...": Universität Köln, 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Haziran 2021
3. Nikolopoulou, 2013, p. 299, "Still, regardless of ethnic roots, the Souliot identification with Greece earned them the title of "Greeks" by their Ottoman and Muslim Albanian enemies alike... identifies them as Greeks fighting the Albanians" (İngilizce)

Konuyla ilgili yayınlar

• Davenport, R. A. (1837). The Life of Ali Pasha, of Zepeleni, Vizier of Epirus: Surnamed Aslan Or the Lion. Thomas Tegg and Son. ISBN 9785874444174. 17 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
• Pouqueville, François (1813). Trav︠e︡ls in the Morea, Albania, and Other Parts of the Ottoman Empire: Comprehending a General Description of Those Countries; Their Productions; the Manners, Customs, and Commerce of the Inhabitants: a Comparison Between the Ancient and Present State of Greece: and an Historical and Geographical Description of the Ancient Epirus. Henry Colburn. ss. 121, 126, 352, 379, 382, 390-394. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
• Leake W.M."Travels in Northern Greece", London, 1835, vol. 1, p. 502 5 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• J. P. Bellaire, "Précis des opérations générales de la division française du Levant", Paris, 1805, p. 139
• Johann Baptist Schels, 1830, in Oestreichische militärische Zeitschrift (Austrian Military Journal), Strauß & Sommer, Wien, 1830, vol. 4, issues 10–12, p. 72 25 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.