Loading AI tools
Amerikalı şarkıcı (1971 – 1995) Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Selena Quintanilla-Pérez (16 Nisan 1971 - 31 Mart 1995), kısaca Selena olarak bilinen, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı. Billboard'un En İyi Latin Şarkıları listesinde, yedisi bir numara olan, ilk 10'da yer almış on dört teklisiyle "90'lı yılların en iyi Latin sanatçısı" ve "On yılın en çok satan Latin sanatçısı" olarak anılmıştır.[2] Aynı zamanda 1994 ve 1995'in en başarılı teklilerine sahiptir: "Amor Prohibido" ve "No Me Queda Más".[3] Kendisine "Tejano'nun Kraliçesi"[4] ve Meksika'nın Madonna'sı[5] denilmiştir. Selena ilk albümü Selena y Los Dinos'u 12 yaşında çıkarmıştır. 1987 Tejano Müzik Ödülleri'nde Yılın Kadın Vokalisti ödülünü kazanmış ve birkaç yıl sonra EMI ile kayıt sözleşmesi yapmıştır. 1990'ların başında ünü özellikle de İspanyolcanın konuşulduğu ülkelerde büyümüştür.
| Selena | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | Selena Quintanilla[1] 16 Nisan 1971 Lake Jackson, ABD |
| Ölüm | 31 Mart 1995 (23 yaşında) Corpus Christi, Teksas, ABD |
| Tarzlar | Tejano, Meksika cumbiası, Ranchera, Latin pop, İspanyol pop, R&B, Pop, Dance, Adult Contemporary |
| Meslekler | Şarkıcı, söz yazarı, plak yapımcısı, oyuncu, dansçı, model, tasarımcı |
| Çalgılar | Vokal |
| Etkin yıllar | 1982-1995 |
| Müzik şirketi | Freddie, Cara, GP Productions, EMI Latin, Q-Productions, SBK |
| İlişkili hareketler | Selena y Los Dinos, A.B. Quintanilla, Chris Pérez |
| Resmî site | www.q-productions.com |
Selena 23 yaşındayken hayran kulübünün başkanı Yolanda Saldívar tarafından öldürülmüştür. Ölümünden iki hafta sonra 12 Nisan 1995'te, dönemin Teksas valisi George W. Bush, onun doğum gününü Teksas'ta "Selena Günü" olarak ilân etti.[6] Warner Bros. 1997'de başrolünü Jennifer Lopez'in oynadığı Selena adli onun hayatından uyarlanan filmi yaptı. Ayrıca Selena'nın hayatı başrolünde Selena'yı canlandıran Veronica Vazquez'in yer aldığı Selena Forever adlı müzikalin temeli olmuştur. Haziran 2006'da, Selena adına her hafta yüzlerce hayranı tarafından ziyaret edilen bir müze ve Corpus Christi, Teksas'ta doğal boyutlarında bir tunç yontu (Mirador de la Flor) yapılmıştır. Dünya çapında 90 milyonun üzerinde albümü satılmıştır.[7]
Selena Lake Jackson, Teksas'ta Freeport Community Hospital'da Abraham Quintanilla Jr. adındaki genç bir Meksika kökenli Amerikalı[8] baba ve Marcella Ofelia Samora adında[9] yarı Çeroki kökenli bir annenin[10] kızları olarak doğdu[11] ve bir Jehovah's Witness olarak yetiştirildi.[12] Selena doğduğunda ebeveynleri onun için bir kız ismi bulmamıştı ve "Marc Antony" isimli bir Quintanillas çocuğu olacağını konuşuyorlardı.[11] Doğum anında Selena'nın ebesi olan diğer annesi Quintanillas'a "Selena" ismini vermiştir.[11] Selena üç yaşında şarkı söylemeye başladı; dokuz yaşındayken, babası Selena'nın başında olduğu Selena y Los Dinos isimli bir müzik grubu kurdu.[5] Başlarda Quintanilla ailesinin Papa Gayo's (Türkçe: Papağanlar) adlı lokantasında çıktı; fakat lokanta kısa bir süre sonra kapandı.[6]
Ailesi kısa bir süre sonra iflas etti ve evlerinden çıkarıldılar. Müzik aletlerini de alarak eski bir otobüsle Corpus Christi, Teksas'a taşındılar. Orada çalabildikleri her yerde sahne aldılar: sokak köşelerinde, düğünlerde, quinceañeralarda ve panayırlarda.[13] İsimlerini ve yeteneklerini yayma çabaları 1985'te Selena'nın 14 yaşındayken bir yerel plak şirketi için ilk albümünü çıkarmasıyla sonuç buldu. Albüm mağazalarda satılmadı ve babası tüm orijinal kopyaları satın aldı.[14] 1995'te Mis Primeras Grabaciones adı altında tekrar yayınlandı.[15]
Selena okulda iyiydi; fakat bir müzik sanatçısı olarak tanınırlığı arttıkça, performans planının yolculuk talepleri eğitimine zarar vermeye başladı. Babası onu, sekizinci sınıfa gittiği sıralarda bütünüyle okuldan aldı.[4] Öğrenimine yolda devam etti; on yedi yaşında Chicago, Illinois'teki The American School of Correspondence'dan lise diploması aldı.[16] Selena üçüncü albümü Alpha'yı 1986'da çıkardı.[17]
Selena 1987 Tejano Müzik Ödülleri'nde, En İyi Kadın Vokalist ödülünü kazandı (ve sonraki yedi yıl için de ödül onun oldu).[4][18] 1988'de, Preciosa ve Dulce Amor adlarında iki albüm çıkarmıştır. 1989'da Sony Music Latin'in eski başkanı José Behar Capitol/EMI ve Selena'yla anlaştı. Bir sonraki Gloria Estefan'ı keşfettiğini düşündüğü için Selena ile anlaştığını söylemiştir.[4] Selena aynoı sene Coca-Cola'yla Teksas'ın reklam temsilcilerinden olmak için sözleşme imzaladı.[6] 1988'de Selena kendine ait bir grubu olan Chris Pérez'le tanıştı. İki yıl sonra, Quintanilla ailesi onu Selena'nın grubunda çalması için tuttu ve hemen Selena'yla birbirlerine âşık oldular. İlk başlarda aralarındaki ilişkiyi onaylamadı ve Pérez'i gruptan kovarak gitti. Sonunda ilişkiyi kabul etmek için geldi.[19] 2 Nisan 1992'de, Selena ve Pérez Nueces County, Teksas'ta evlendi.[5]
1990'da, Selena erkek kardeşi ve ana söz yazarı A.B. Quintanilla tarafından yazılan bir diğer albümü Ven Conmigo'yu çıkardı. Bu kayıt altın statüye ulaşmak için bir kadın sanatçı tarafından kaydedilen ilk Tejano albümü idi. Aynı zamanlarda Yolanda Saldívar isimli kayıtlı bir hemşire ve hayranı bir hayran kulübü kurma düşüncesiyle Selena'nın babasına yaklaştı. İsteği kabul edildi ve kulübün başkanı oldu; daha sonra da Selena'nın giyim butiklerinin müdür oldu.[5] Selena 1992'de diğer albümü Entre a Mi Mundo'yu yayınladı. Albümdeki "Como La Flor" gibi şarkılar Selena'nın bir yıldız olmasının sağladı. Bir sonraki albümü Selena Live!, 36. Grammy ÖdüllerindeEn İyi Meksikalı-Amerikalı Albümü seçildi.[5]
1994'te Selena sonraki albümü Amor Prohibido'yu çıkardı. Albüm Yılın Meksikalı-Amerikalı Albümü Grammy ödülüne aday gösterildi. 1994'te tasarıma ve giysi üretimine başladı, biri Corpus Christi diğeri ise San Antonio'da bulunan Selena Etc. adlı iki butik açtı. İkisi de ev içi güzellik salonlarıyla donatılmıştı.[20] Hispanic Business dergisi şarkıcının bu butiklerden beş milyon doların üzerinde para kazandığını bildirdi.[21] Selena ayrıca Erik Estrada'nın yanında Dos Mujeres, Un Camino adında bir Latin soap operada yer almıştır.[22]
Selena ve grubu övgüler almaya devam etti; Billboard'un Premio Lo Nuestro'su En İyi Latin Sanatçı ve "Como La Flor" için Yılın Şarkısı'nı da içeren altı prestij ödülü verdi. Coca-Cola ilişkilerinin beşinci yılını kutlamak için onuruna bir hatıra şişesi çıkardı. Aynı zamanda Barrio Boyzz ile yaptığı düeti "Donde Quiera Que Estés", Billboard Latin Listeleri'nde bir numaraya yerleşti. Bu Selena'yı New York, Arjantin, Kolombiya, Dominik, Porto Riko ve Orta Amerika turnesine yönlendirdi.[23] Ayrıca El Salvador'lu şarkıcı Álvaro Torres ile "Buenos Amigos" adlı bir düet yaptı.
1994 sonbaharında, Amor Prohibido Meksika'da ticarî bir başarıydı ve Gloria Estefan'ın Mi Tierra'sının listelerdeki bir numaralı yerini alarak 4 tane bir numaralı Latin şarkı yapmıştır. 1994'ün sonlarında altın duruma erişerek ABD'de 400.000'in üzerinde, Meksika'da ise bir başka 50.000 kopya satılmıştır.[5] Selena bu noktada planlarını İngilizce albüm çıkarmak olarak geliştirdi; fakat albüm hazırlıklarına başlarken Amor Prohibido turnesi devam etti.[24] Albüm planlarına 1993'te başlandı; fakat albümün kaydı Mart 1995'e kadar başlamadı.[25][26]
1995'te, Selena başrollerini Marlon Brando, Johnny Depp ve Faye Dunaway'in oynadığı romantik komedi Don Juan DeMarco'da ufak bir rol oynadı; ilk sahnede bir arka plan mariachi şarkıcısı olarak görüldü.[5] Şubat 1995'te, Selena, Houston Livestock Show'da ve Houston Astrodome'daki Rodeo'da, George Strait, Vince Gill ve Reba McEntire gibi ülke yıldızlarından çok daha fazla sayıda fanı çeken bir konser verdi.[6] Mart'ta 100.000'in üzerinde hayranının katıldığı Miami'nin Calle Ocho Festivali'nde assolist olarak çıktı.[26] Ayrıca Emilio Larrosa tarafından hazırlanan bir haber telenovela'sının yıldızlarından biri olma görüşmelerindeydi.[22] Yoğun programına karşın, Selena öğrencilerle eğitimin önemi hakkında konuşmak için yerel okulları ziyaret etti. Ayrıca zamanını D.A.R.E. gibi sivil örgütlere yardım ve AIDS hastalarına yardım için düzenlenen para toplama konserleri için harcamıştır. These demonstrations of community involvement won her loyalty from her fan base.[27] Selena 1995 yazında çıkarmaya hazırladı.[24]
1995'in başında, Quintanillas Saldívar'ın hayran kulübünden zimmetine para geçirdiğini fark etti ve onu kovmaya karar verdi.[5] Selena döküntüden üç hafta sonra 31 Mart 1995 sabahında, Corpus Christi'deki bir Days Inn otelinde vergi için evrak almaya Saldívar'la buluşmayı kabul etti.[28] Otelde, Selena eksik finansal kâğıtlar talep etti. Saldívar kendisinin Meksika'da tecavüze uğradığını iddia ederek devri erteledi.[4] Şarkıcı Saldívar'ı arabayla hastaneye götürdü ama doktorlar tecavüze dair hiçbir kanıt bulmadı.[29] Saldívar otele döndü ve Selena eksik finansal kâğıtları tekrar istedi.[5]
Selena Saldívar'a daha fazla güvenemeyeceğini söyledi. Öğleden sonra 11.49'da, Saldívar çantasından bir silah çıkarıp Selena'nın üzerine doğrulttu. Şarkıcı dönüp odadan çıkarken, Saldívar'ın onu sağ omzundan bir kere vurmasıyla bir arteri koptu. Kritik bir biçimde yaralanan Selena, yardım almak için lobiye doğru koştu. Resepsiyonist 911'i ararken Saldívar'ın ona "fahişe" deyip peşinden gitmesi ile, Selena yere çöktü.[30] Selena yere çökmeden önce kendisine saldıran kişinin Saldívar olduğunu söyledi ve vurulduğu odanın numarasını verdi.[31] Olay yerine polis ve bir cankurtaran vardıktan sonra, Selena yerel bir hastaneye taşındı. 24. doğum günüden iki hafta önce akşam 1.05'te kan kaybından orada öldü.[32] Ölüm nedeni iç kanama ve kalp durmasıydı.[33] Saldivar kırmızı kamyonetine girdi. Bir tabancayı solundaki tapınağa tutarken polisi kendine yaklaştırmadı. Dokuz buçuk saat sonra barışçıl bir şekilde polise teslim oldu.[5] Bu sırada yüzlerce hayran olay yerinde toplandı, polis Saldivar'ı uzaklaştırırken çoğu ağlıyordu.[34]
Selena'nın ölümü geniş yankı yarattı. Büyük televizyon kanalları son dakika haberi için yayınlarını böldü; Tom Brokaw Selena'dan "Meksikalı Madonna" olarak bahsetti.[35] Ölümünden sonraki 2 gün boyunca The New York Times'ta ilk sayfada yayınlandı.[36] Anısına çok sayıda anıt dikildi ve Teksas'taki radyo istasyonlarında şarkıları durmaksızın çaldı.[4] Cenazesine çoğu ABD dışından gelen yaklaşık 60.000 yaslı katıldı.[4] Aralarında Gloria Estefan, Celia Cruz, Julio Iglesias ve Madonna'nın bulunduğu birçok ünlü başsağlığında bulunmak için hemen Quintanilla ailesini aradığı bildirildi.[37] People dergisi Selena ve müzik kariyerinin anısına Selena 1971–1995, Her Life in Pictures adlı bir hatıra sayısı yayınladı.[4] Sayı 450.000'e yakın kopya sattı; iki hafta sonra Selena için, 600.000 kopya satan bir özel sayı yayınlandı.[38] Birkaç gün sonra, Howard Stern Selena cinayetini ve defnini taklit etti; yaslılarıyla alay etti ve müziğini eleştirdi. Stern, "This music does absolutely nothing for me. Alvin and the Chipmunks have more soul... Spanish people have the worst taste in music. They have no depth." dedi. Stern'in yorumları Teksas içindeki İspanyol topluluğu kırdı ve kızdırdı.[39] Ahlâka aykırı davranışından sonra adına tutuklama emri verilen Stern daha sonra yorumları için İspanyollardan özür dileyen bir yayın yaptı.[40] Ölümünden iki hafta sonra, 12 Nisan'da Teksas Valisi George W. Bush Selena'nın doğum günü olan 16 Nisan'ı Teksas'ta "Selena Günü" ilan etti.[6] Selena 1995'te "Latin Music Hall of Fame" olarak göreve alındı.[38]
O yaz, İspanyolca şarkılar ve yeni İngilizce parçaların birleşiminden oluşan Selena albümü Dreaming of You, ABD Billboard 200'de 1 numaraya yerleşti. Albümüyle bu başarıyı gerçekleştiren ilk İspanyol şarkıcı[41] ve Michael Jackson'ın HIStory: Past, Present and Future, Book I'ından sonra ikinci en yüksek çıkış yapan oldu. Yayın tarihinde, bir kadın pop şarkıcısı rekoru olarak albümü 175.000 kopya sattı ve ilk yılında iki milyon kopya sattı.[42] Dreaming of You ilk haftasında 330.000'den fazla kopya sattı.[43][44] Ayrıca albüm BMG Music Club'ın ABD'de çok satan albümleri listesinde 75. oldu.[45] "I Could Fall in Love" ve "Dreaming of You" gibi şarkıları ana İngilizce radyolarda geniş ölçüde çalındı; Billboard Hot 100'de 21. sıraya ulaştı. Aynı zamanda, "I Could Fall in Love" dönemin En İyi 100'ü için uygun değilken, Hot 100 Airplay listesinde 8. sıraya yerleşti ve Adult Contemporary Chart'ta en iyi 10'a girdi. "Dreaming of You" Amerika Kayıt Endüstrisi Birliği tarafından 3 kez Platin albüm sertifikası aldı.[46] Ekim 1995'te, bir Houston jürisi Saldívar'ı birinci dereceden katil olduğu gerekçesiyle suçlu buldu ve ona şartlı tahliye imkânı ile otuz yıl hapis cezası verdi.[47] Selena'yı öldürmede kullanılan silah daha sonra imha edildi ve 2002'de parçaları Corpus Christi Bay'e atıldı.[48][49]
Jennifer Lopez, Selena'nın hayatıyla ilgili bir filmde Selena'yı canlandırdı. Gregory Nava tarafından yönetilen hayat filmi olumlu eleştiriler aldı.[50] 24.000'in üzerinde kişi filmin başrolü için seçmelere katıldı.[51][52] Selena'ın hayranları filme destek çıktı ve Lopez'in filmdeki oyunculuğu kariyerinde yükselmesini sağladı. Lopez'in birkaç yıl sonra bir pop yıldızı olarak başarılı olmasına karşın, filmdeki tüm şarkılarda Selena'nın sesi kullanıldı.[53] Lopez oynadığı rol için En İyi Müzikal Kadın Oyuncusu Altın Küre ödülüne aday gösterildi.[54] Selena, 1999 yılı en iyi plak satışlarına sahip diğer iki Latin sanatçının arasındaydı.[55]
Houston'daki Reliant Stadium 7 Nisan 2005'te anısına düzenlenen Selena ¡VIVE! konserine ev sahipliği yaptı. Ölümünün 10. yıldönümünden bir hafta sonra düzenlenen konsere 65.000'ün üzerinde hayran katıldı. Konserde Gloria Estefan, Pepe Aguilar, Thalía, Paulina Rubio, Ana Bárbara, Alejandra Guzmán, Ana Gabriel ve Fey gibi yüksek profilli sanatçılar yer aldı. Sanatçılar Selena'nın şarkılarını yorumladılar. Erkek kardeşi A.B. Quintanilla, Selena'nın "Baila Esta Cumbia"yı söylerkenki görüntüleriyle desteklenmiş bir şekilde grubu Kumbia Kings ile sahne aldı. Broadcast live on the Univision kanalındaki Selena ¡VIVE! canlı yayını ABD televizyon tarihindeki en yüksek reytingli ve en çok izlenen İspanyolca program oldu. Program son üç saatinde 35,9 Nielsen ev reytingi elde etti.[56] Corpus Christi'deki American Bank Center onun anısına 2.526 koltuklu konser salonlarına Selena Auditorium adını verdi.[57]
Tejano müzik, türün ötesine hitap eden Selena'nın ölümünden beri kendine gelemedi.[58] Beyoncé, Myra, Paula DeAnda, 3LW, Christina Aguilera, Shakira, Nadia López, Diana Reyes, Ivy Queen, Fanny Lú, Don Omar, Kat Deluna, Eva Longoria, Wyclef Jean, Daddy Yankee, Aventura, Jennifer Pena, David Archuleta, Lila Downs, Frankie J, Perez Hilton, Katy Perry, Ashlee Simpson, Q'orianka Kilcher ve Enrique Iglesias gibi ünlüler onun hayranı olduklarını belirtti.[59][60][61][62] Selena pek çok hayranının büyük özverisini yitirmedi.[63][64][65]
Selena'nın mirası, müziği ve yaşamı Oprah Winfrey'in The Oprah Winfrey Show,[66] George Lopez'in Lopez Tonight,[60] María Celeste Arrarás'ın Selena's Secret: The Revealing Story Behind Her Tragic Death[67] programları ve Selena'nın ölümünden kısaca bahseden Dave Holmes, Nick Lachey, Mariah Carey ve Lola Ogunnaike'nin çeşitli İngilizce ve İspanyolca özel yayınlarına konu oldu.[61][68] Ayrıca Selena VH1, MTV ve A&E'deki E! True Hollywood Story ve Famous Crime Scene gibi birçok belgesel programına da konu oldu.[68][69] Selena'nın yaşamına The Biography Channel'ın Biography ve Notorious programlarında da yer verildi.[58][70] Selena'nın yaşamı genellikle her yıl ölümünün yıl dönümünde İspanyol piyasasında Univision ve Telemundo kanallarında yayınlanır.[71]
Selena'nın şarkıları Sara Tavares tarafından Portekizce, Phương Thanh tarafından Vietnamca, Meiju Suvas tarafından Fince, Quamo tarafından Filipince, Kelly Hensen tarafından Felemenkçe ve çeşitli sanatçılar tarafından İspanyolca olarak derlendi.[72][73][74][75] Çeşitli şarkılar ondan etkilenmiş ve onun için yazıldı, örneğin: Ana Ortiz,[76] ve Hip-Hop rapper, Ice.[77] Lil' Ray, 1997'de Selena film müziği albümünde yer alan "One More Time" şarkısında Selena'dan esinlendi.[78]
Selena, Latin Efsaneler Koleksiyonu'nun bir parçası olarak 16 Mart 2011'de bir ABD posta puluyla onurlandırıldı.[79]
A. B. Quintanilla, 13 Nisan 2011'de, kız kardeşinin anısını hayatta tutmak için onun sesinden yayınlanmamış akapella parçalarını gelecek albümünde kullanacağını duyurdu.[80]
Selena Vakfı (The Selena Foundation), 1995'te Selena'nın ölümünden kısa bir süre sonra bağış alan Selena'nın ailesi tarafından Mayıs 1995'te kuruldu.[81] Vakıf, başlıca görevi bunalımdaki çocuklara yardım etmek olan bir yardım kuruluşudur.[81] Ayrıca vakıf yoksullar, yaşlılar ve yerel devlet okullarındaki donanımının geliştirilmesiyle ilgili diğer kuruluşların ihtiyaçlarını karşılamaktadır.[81] Vakıf bağışlar, bağışları hedefleyen Selena albümleri ve Q-Productions mağaza ürünleri satışları sayesinde para toplamaktadır.[81] Vakıf Corpus Christi, Teksas'taki Selena Müzesi'ni işletmektedir.
| Film | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Başlık | Rol | Notlar | Hasılat |
| 1995 | Don Juan DeMarco | Ranchera şarkıcısı | 22.150.451 $[82] | |
| 1997 | Selena | Hayatını konu alan | Selena'ın çocukluğuna, gençliğine ve profesyonel bir şarkıcı olmadaki mücadelelerini konu alan film. | 35.281.794 $[83][84] |
| Televizyon | ||||
| Yıl | Başlık | Rol | Notlar | İzleyen |
| 1997 | The Making of Selena the Movie | Jennifer Lopez ve Selena oyuncuları dans provaları, makyaj ve filmi oluşturmak için yapmak zorunda oldukları diğer alıştırmalardan konuşuyor. | ||
| 1998 | Por Siempre Selena | |||
| 1998 | E! True Hollywood Story: The Murder Trial of Selena | |||
| 1999 | VH1 All Access: Selena | |||
| 2000 | Para Siempre Selena | |||
| 2001–günümüz | Por Siempre... Selena | 3,03 milyon[85] | ||
| 2005 | Selena ¡VIVE! | 35,9 milyon[86] | ||
| 2008 | Biography | Dizi (2 bölüm) | ||
| 2009 | Simplemente Selena | 2,2 milyon[85] | ||
| 2009 | Top Trece | Dizi (1 bölüm) | ||
| 2009 | Historia de una Leyenda | Dizi (1 bölüm) | ||
| 2010 | Famous Crime Scene: Selena | Dizi (1 bölüm) | ||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
