Rab

Başlığın diğer anlamları için Rab (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Rab (Arapça: رَبٌّ, İbrânice: Rabi רב, İngilizce: Lord) "Efendi" veya "kral" anlamına gelen İbranice kökenli bir sözcük.^[1] Bir diğer anlamı da öğretmen veya usta'dır.

10 emir arasında bulunan "Tanrın Yahve'nin adını boş yere ağzına almayacaksın, yoksa Yahve bunu cezasız bırakmayacak"^[2] ifadesi ile bağlantılı olarak Yahvenin gazabından korkan Yahudiler arasında Yahve yerine kullanılan Rab kelimesi Kur'anda da sıklıkla kullanılan bir kelimedir.

Etimoloji

İbrânice'de rab kelimesinden türemiş rabbi kelimesi "din âlimi, öğretmeni" anlamında kullanılmıştır. Yahudilikte bilinen ilk rabbi Musa'dır. Rabbi sözcüğü Türkçede haham sözcüğü ile karşılanmıştır.

Rab kelimesinden türeyen diğer kelimeler ise terbiye, mürebbi ve mürebbiye (terbiyeci, eğitimci) gibi kelimelerdir.

İyelik eki i ile (Rabbi) efendim anlamına gelir.^[3]

Kullanım

Yahudilik ve Hristiyanlıkta

İbrahimî dinlerin kutsal metinlerinde tanrı veya efendi anlamında kullanılır.^[4][5] Hristiyanlıkta İsa için "Rab İsa" şeklinde kullanılmaktadır. Türkçeye Arapçadan geçen sözcük tanrı anlamında kullanılır.^[6]

Kutsal Kitap'ta şu şekilde geçer:

• "...RAB Tanrı göğü ve yeri yarattığında, yeryüzünde yabanıl bir fidan, bir ot bile bitmemişti. Çünkü RAB Tanrı henüz yeryüzüne yağmur göndermemişti. Toprağı işleyecek insan da yoktu..." (Yaratılış 2:4)
• "Davut'un kendisi, Kutsal Ruh'tan esinlenerek şöyle demişti: 'Rab Rabbim'e dedi ki, Ben düşmanlarını Ayaklarının altına serinceye dek Sağımda otur'." (Markos 12:36)

İslam'da

İslâm'da Allah anlamında kullanılmakla birlikte Allah'ın 99 isminden biridir.

Kur'an'da Rab sözcüğü geçen ayetlerden biri şöyledir:

• "...Ben sizin O'na ortak koştuğunuz şeylerden korkmam. Ancak, Rabbimin bir şey dilemesi hariç. Rabbimin ilmi her şeyi kuşatmıştır. Hâlâ ibret almıyor musunuz?" (Enâm Sûresi, 80. âyet)

Ayrıca bakınız

• Efendi