On İki Olimposlular ya da sadece Olimposlular (Olimpiyan), Yunan mitolojisinde dünyayı yöneten tanrılar grubudur. Kendilerinden önceki tanrı grubu olan Titanları, Titanlar Savaşı'nda yenerek yönetimi ele geçirmişlerdir. "Tanrıların Kralı" sıfatıyla Zeus, Olimposluların lideridir. Kraliçe sıfatı ise Zeus'un eşi Hera'ya aittir. Olimpos adı Yunanistan'ın en yüksek dağı olan Olimpos Dağı'ndan gelir. Tanrıların dağın zirvesinde bulutların arasında sarayları olduğuna inanılır. On iki sayısı ise karşımıza birçok mitte çıkan bir sayıdır; Yahudilikte On iki İsrail kabilesi, Çerkeslerde 12 büyük kabile, Hristiyanlıkta İsa'nın 12 Havarisi; Şiilikte On İki İmam, Zodyak'taki 12 burç gibi. Sayıya yüklenen bu bakış açısından dolayı Yunan tanrıları da 12 tanedir ve 13 sayısının uğursuzluğuna inanılır. Örneğin İskandinav mitolojisinde tanrıların yemek masasına oturan 13. tanrı Loki, iyilik tanrısı Balder'in ölümüne neden olur. Bu açıdan önceden On İki Olimposlu arasında gösterilen Hestia, Dionisos Olimpos'a gelince 13 tanrı olmasın diye yerini ona bırakıp insanların arasına karışır.
Hades'in yeraltında, Poseidon'un denizin altında olmak üzere Olimpos dışında da sarayları vardır. Ayrıca Demeter ve Hestia örneklerinde olduğu gibi tanrılar isterlerse Olimpos'tan tamamıyla ayrılabilirler ya da Herkül gibi yarı-tanrılar ya da Ganymedes gibi ölümlüler de Olimpos'a kabul edilebilir.
Olimpos tanrıları başlıca iki gruba ayrılır. Birinci kuşak denilen ilk doğanlar, Titan soyundan gelir. İkinci kuşak tabir edilen sonradan doğanlarsa tamamıyla baştanrı Zeus'un çocuklarıdır. Bu durumun yalnız iki istisnası vardır.Afrodit, titan Kronos'un babası Uranüs'ün denize düşen cinsel organından doğup, titan soyundan gelmiştir. Diğeri de Hephaistos'tur; tanrıça Hera, Hephaistos'u tek başına doğurmuştur.
On İki Olimposlu, kimi kaynaklarda farklı farklı gözükür. Aşağıdaki listede as olan 11 tanrı ve 12. tanrı olarak adları geçen tanrılar yer almaktadır;
| Kuşağı | Yunan İsmi | Roma İsmi | Resim | Alan | Simge | Kült Merkezi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Birinci Kuşak | Zeus | Jüpiter |  |
Gökyüzü, Hava Olayları | Yıldırım, Kartal, Meşe, Kalkan, Asa | Olimpos |
| Birinci Kuşak | Hera | Juno |  |
Evlilik, Kadın, Bereket | Tavuskuşu, Nar | Argos |
| Birinci Kuşak | Poseidon | Neptün |  |
Deniz, Depremler | Üç dişli Yaba, Yunus, At | Panionion |
| Birinci Kuşak | Demeter | Ceres |  |
Tahıllar, Tarım | Buğday Demeti | Eleusis |
| İkinci Kuşak | Afrodit | Venüs |  |
Aşk, Güzellik, Sevgi | Gül, Güvercin, Deniz kabuğu | Kıbrıs |
| İkinci Kuşak | Athena | Minerva |  |
Bilgelik, El Sanatları, Savaş (Taktiksel Yönü) | Miğfer, Aegis, Mızrak, Baykuş, Zeytin | Atina |
| İkinci Kuşak | Ares | Mars |  |
Savaş | Yaban domuzu, Miğfer, Akbaba | Sparta |
| İkinci Kuşak | Apollon | Apollon |  |
Sanat ve Kehanet | Lir, Karga, Defne | Delfi, Didim |
| İkinci Kuşak | Artemis | Diana |  |
Avcılık ve Kırsal Hayat | Ok-Yay, Geyik | Efes |
| İkinci Kuşak | Hephaistos | Vulcan |  |
Ateş ve Madencilik | Çekiç ve Örs | Limni |
| İkinci Kuşak | Hermes | Merkür |  |
Tanrıların Habercisi ve Ticaret | Kanatlı sandalet, kask ve asa | Killene Dağı |
| İkinci Kuşak | Dionisos | Baküs |  |
Üzüm, Şarap ve Eğlence | Üzüm, Asma, Çita, Panter gibi büyük kedigiller | Nysa Dağı |
| Diğer Olimposlular | ||||||
| Kuşağı | Yunan İsmi | Roma İsmi | Resim | Alan | Simge | Kült Merkezi |
| Birinci Kuşak | Hades | Plüton |  |
Yeraltı | Görünmezlik Miğferi, Kerberos | - |
| Birinci Kuşak | Hestia | Vesta |  |
Aile | Ocak | - |
Hestia Olimpos'taki yerini Dionisos'a bırakarak insanlar arasında yaşamaya başlamıştır. Yer altı ve ahiretin tanrısı olan Hades ise, çoğu zaman Olimpiyan sayılmasına karşın genelde yer altında yaşadığı için sürekli Olimpos'ta yaşamaz. Demeter'in kızı olan Persephone da 3 ay yer altı dünyasında kocası Hades ile yaşar, 9 ay ise Olimpos'ta diğer tanrılar ve Demeter'le yaşar.
İkinci dereceden Tanrılar
Olimpos'da yaşayan diğer tanrılar şunlardır;
Tanrıların Kökenleri
Tanrılarla ilgili başlıca eserler, Homeros'un İlyada ve Odysseia destanları ve o dönemde yazılmış Hesiodos'un İşler ve Günler adlı eseri ile Tanrıların Doğuşu (Teogoni) adlı şiirlerdir. Bu edebiyat eserleri Eski Yunan dini hakkında bilgi verir ve karmaşıklığını gösterir. Asıl yunan tanrıları, İsa'dan iki bin yıl önce Akalar ve Dorlar tarafından; Kuzey'den getirilmişti. Bu tanrıların başında ışıklı gökyüzünün tanrısı vardı ve bu tanrı, klasik yunan panteonunda, tanrıların başı Zeus'a dönüşecekti. Daha sonra yüzyıllar boyunca bu tanrı ve tanrıçalar Doğu'dan gelen tanrı ve tanrıçalarla karıştı ve onların tanrısal özellikleri daha önceki tanrılara da verildi; mesela Afrodit, özelliklerinin çoğunu İştar veya Astarte adlı Doğu tanrıçalarından almıştır. Hera ise Akhalılar'ın eski bir tanrıçasının özellikleri ve Giritlilerin ana tanrıçasıyla Küçük Asya kavimlerinin ana tanrıçasının izleri görülür.
Diğer
Astroloji
Zeus: Jüpiter, yay burcu. Aynı zamanda balık burcunu da gece yönetir.
Afrodit: Venüs, boğa ve terazi burçları
Poseidon: Neptün, balık burcu.
Hermes: Merkür, ikizler ve başak burçları
Ares: Mars, koç burcu. Aynı zamanda akrep burcunu da gece yönetir.
Hades: Plüton, akrep burcunun yöneticisi.
| Yunan tanrıları dizisi |
|---|
| Primordiyal tanrılar | Titanlar | Su tanrıları | Khthonik tanrılar |
| Olimposlu tanrı ve tanrıçalar |
| Zeus | Hera | Poseidon | Hades | Hestia | Demeter | Afrodit Athena | Apollon | Artemis | Ares | Hefaistos | Hermes | Diyonisos |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
