Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri (İsveççe: Nobelpriset i litteratur), edebiyat alanında seçkin katkılarda bulunmuş yazarlardan seçilerek her yıl İsveç Akademisi tarafından takdim edilir. Nobel Ödülü, Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine kimya, fizik, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarında olmak üzere beş dalda verilmeye başlanmıştır.[1] Nobel'in vasiyetinde belirttiği gibi, Edebiyat Ödülü sahibine İsveç Akademisi'nin seçtiği beş üyelik komite tarafından karar verilir ve ödül Nobel Vakfı tarafından karşılanır.[2] Nobel Edebiyat Ödülü ilk kez 1901 yılında verilmiş, bu ödülü Fransa'dan Sully Prudhomme kazanmıştır. Her ödül sahibi; bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen nakit para ile ödüllendirilir.[3] 1901 yılında, Prudhomme 150.782 İsveç kronu almıştır; ki bu Aralık 2007 tarihinde 7.731.004 İsveç kronuna eşdeğerdir. 2008 yılında, bu ödüle Fransa'dan Jean-Marie Gustave Le Clézio nail görülmüş ve 10.000.000 İsveç kronu ile ödüllendirilmiştir.[4] Ödül töreni; geleneksel olarak Stokholm'da, Alfred Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık tarihinde yapılmaktadır.[5]
 | Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. |
2012 yılına gelindiğinde Nobel Edebiyat Ödülü 105 defa verilmiş ve toplamda 109 kişi bu ödülü kazanmıştır.[6] 1958 yılında Rusya doğumlu Boris Pasternak bu ödüle layık görülmüş, ancak Sovyetler Birliği hükûmetinin baskısı altında bu ödülü reddetmek zorunda kalmıştır. 1964 yılında Jean-Paul Sartre, geçmişte tüm resmî ödülleri reddettiği gibi, bu ödülü de reddetmiştir.[7] Bugüne kadar on dört kadın Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştır ki, Nobel Barış Ödülü ile birlikte, diğer tüm Nobel dallarından daha fazladır.[8] Nobel Edebiyat Ödülü'nün verildiği tüm bu yıllar boyunca sadece dört defa, ödül iki kişiye verilmiştir (1904, 1917, 1966, 1974). Ayrıca yedi defa Nobel Edebiyat Ödülü verilmemiştir (1914, 1918, 1935, 1940–1943).[6]
| Yıl | İsim | Ülke | Gerekçe | |
|---|---|---|---|---|
| 1901 |  |
Sully Prudhomme |  Fransa |
"Çok nadir bulunan zeka ve duygusallığın kaliteli kombinasyonu, artistik mükemmelliği ve yüksek idealizmin kanıtları bulunan kendine has şiirsel kompozisyonu nedeniyle"[9] |
| 1902 |  |
Theodor Mommsen |  Alman İmparatorluğu |
"Sanatsal tarih yazarlığında yaşayan en büyük usta, özellikle A history of Rome adındaki muazzam çalışması özel olarak referans gösterilmiştir"[10] |
| 1903 |  |
Bjørnstjerne Bjørnson |  Norveç |
"Fikirlerinin tazeliği ve ruhunun nadir bulunan saflığı nedeniyle her daim seçkin olan şiir yazma sanatındaki asil, ihtişamlı ve esnek yazım nedeniyle"[11] |
| 1904 |  |
Frédéric Mistral | Fransa |
"Halkının öz tabiatını ve doğal manzarasını içtenlikle yansıttığı şiirlerindeki içten fikirleri ve taze orijinalliği ve ek olarak, Pronvençal filologu olarak önemli çalışmaları nedeniyle"[12] |
 |
José Echegaray |  İspanya |
"İspanyol dramasının harika geleneklerini tekrar dirilten, kişisel ve orijinal konularda, çeşitli göz alıcı kompozisyonları nedeniyle"[12] | |
| 1905 |  |
Henryk Sienkiewicz |  Polonya |
"Epik bir yazar olarak seçkin meziyetleri nedeniyle"[13] |
| 1906 |  |
Giosuè Carducci |  İtalya |
"Sadece derin bilgisi ve eleştirel araştırmaları nedeniyle değil; yaratıcı enerjisi, taze stili ve lirik gücü ile karakterize şiirsel başyapıtları nedeniyle"[14] |
| 1907 | .jpg) |
Rudyard Kipling |  Birleşik Krallık |
"Bu dünyaca ünlü yazarın eserlerine karakterize; güçlü gözlem, orijinal betimleme yeteneği, taze fikirleri ve olağanüstü anlatı yeteneği nedeniyle"[15] |
| 1908 |  |
Rudolf Christoph Eucken | Alman İmparatorluğu |
"İdealist hayat felsefesini yansıtan çalışmalarındaki; gerçeği içtenlikle arayışı, düşüncelerinin içe işleyen gücü, geniş vizyonu, sıcak ve güçlü sunumu için"[16] |
| 1909 |  |
Selma Lagerlöf |  İsveç |
"Yüksek idealizm, canlı hayal gücü ve manevi algılama yeteneği ile karakterize yazıları için"[17] |
| 1910 |  |
Paul Heyse | Alman İmparatorluğu |
"Lirik şiir, tiyatro, roman ve dünyaca ünlü kısa öykü yazarı olarak uzun üretken kariyeri boyunca, yazılarındaki mükemmel sanatkârlık ve okuyucuya nüfuz eden idealizmi için"[18] |
| 1911 |  |
Maurice Maeterlinck |  Belçika |
"Bazen bir peri hikâyesi görünüşü altında okuyuculara gizemli bir yolda olduklarını hissettiren; geniş hayal gücü ve şiirsel düşleri ile seçkinleşen çok yönlü edebi katkıları ve özellikle tiyatro alanındaki çalışmaları için"[19] |
| 1912 |  |
Gerhart Hauptmann | Alman İmparatorluğu |
"Tiyatro dünyasındaki üretken, çeşitli ve sıra dışı üretimleri için"[20] |
| 1913 |  |
Rabindranath Tagore |  Hindistan |
"Mükemmel yeteneği ile, batı edebiyatının bir parçası olan kendi İngilizce kelimeleriyle ifade ettiği şiirsel görüşü yoluyla son derece hisli, taze ve güzel dizeleri için"[21] |
| 1914 | Ödül verilmedi | |||
| 1915 |  |
Romain Rolland | Fransa |
"Edebi eserlerindeki yüksek idealizm ve insanoğlunun değişik yüzlerini sempati ve sevgi ile gerçekçi şekilde betimlediği için"[22] |
| 1916 |  |
Verner von Heidenstam | İsveç |
"Edebiyatımızda yeni bir çağ açılmasındaki öncü rolü nedeniyle"[23] |
| 1917 |  |
Karl Adolph Gjellerup |  Danimarka |
"Yüksek idealizmi ile beslenen çeşitli ve zengin şiirleri için"[24] |
 |
Henrik Pontoppidan | Danimarka |
"Günümüz Danimarka'sındaki yaşamı otantik betimlemelerle yansıttığı için"[24] | |
| 1918 | Ödül verilmedi | |||
| 1919 |  |
Carl Spitteler |  İsviçre |
"Özellikle destansı nitelik taşıyan romanı Olympian Spring nedeniyle"[25] |
| 1920 |  |
Knut Hamsun | Norveç |
"Markens Grøde (Dünya Nimeti, Toprağın Bereketi veya Toprak Yeşerince) adlı muazzam çalışması nedeniyle"[26] |
| 1921 |  |
Anatole France | Fransa |
"Engin insan sempatisi, zarafeti ve tipik fransız mizacı, soylu stili ile karekterize, zengin edebi başarısı tanınmakta"[27] |
| 1922 |  |
Jacinto Benavente | İspanya |
"İspanyol dramasının ünlü geleneğini devam ettiren tarzı nedeniyle"[28] |
| 1923 |  |
William Butler Yeats |  İrlanda |
"Tüm bir ulusun ruhunu yüksek artistik yazım tarzı ile ifade ettiği, daimi ilham dolu şiir yazma sanatı için"[29] |
| 1924 |  |
Władysław Reymont | Polonya |
"Büyük milli destanı, "Chłopi" (Köylüler) nedeniyle"[30] |
| 1925 |  |
George Bernard Shaw | Birleşik Krallık |
"Sıklıkla şiirsel bir güzellikle sunduğu hiciv içiren; idealizm ve insaniyet ile karakterize çalışmaları için"[31] |
| 1926 |  |
Grazia Deledda | İtalya |
"Derinlikle ve sempatiyle değindiği genel insani sorunları ve memleketindeki yaşamı tüm netliğiyle ele alan idealist yazıları için"[32] |
| 1927 |  |
Henri Bergson | Fransa |
"Başarılı yeteneği ile sunduğu, zengin ve zinde fikirleri nedeniyle"[33] |
| 1928 |  |
Sigrid Undset | Norveç |
"Esasen, Orta Çağ kuzey ülkelerindeki yaşamı güçlü şekilde tasvir ettiği için"[34] |
| 1929 |  |
Thomas Mann |  Almanya |
"Başlıca, çağdaş edebi çalışmaların klasiklerinden biri olarak tanınan, fevkalade romanı Buddenbrooks nedeniyle"[35] |
| 1930 |  |
Sinclair Lewis |  Amerika Birleşik Devletleri |
"Akıl ve mizah ile, yeni karakter tiplemeleri yaratmadaki kabiliyeti ve betimleme sanatının canlı ve kuvvetli olması nedeniyle"[36] |
| 1931 |  |
Erik Axel Karlfeldt | İsveç |
"Erik Axel Karlfeldt'ın şiirselliği nedeniyle"[37] |
| 1932 |  |
John Galsworthy | Birleşik Krallık |
"En üst düzeyi "The Forsyte Saga" eserinde görülen, seçkin anlatı sanatı nedeniyle"[38] |
| 1933 | .jpg) |
Ivan Bunin | Fransa |
"Nesir yazımında klasik Rus geleneklerini taşıyan düzgün sanat becerisi nedeniyle"[39] |
| 1934 |  |
Luigi Pirandello | İtalya |
"Drama ve betimleme sanatında cesur ve hünerli yazımı için"[40] |
| 1935 | Ödül verilmedi | |||
| 1936 |  |
Eugene O'Neill | Amerika Birleşik Devletleri |
"Orijinal trajedi konsepti ile şekillenen, dramatik çalışmalarındaki güç, dürüstlük ve derin duygular nedeniyle"[41] |
| 1937 |  |
Roger Martin du Gard | Fransa |
"Çağdaş yaşamının bazı önemli yönlerini ve insani çelişleri gerçekçi ve aynı zamanda yüksek sanatsal gücü ile betimlediği eseri Les Thibault nedeniyle"[42] |
| 1938 | .jpg) |
Pearl S. Buck | Amerika Birleşik Devletleri |
"Çin'deki köy yaşamını zengin ve gerçekçi anlatımı ve biyografik şaheseri nedeniyle"[43] |
| 1939 |  |
Frans Eemil Sillanpää |  Finlandiya |
"Memleketinin köylüsünü derin anlayışı ve onların doğayla ilişkileri ve hayat tarzlarını zarif bir dille tasvir ettiği için"[44] |
| 1940 | Ödül verilmedi | |||
| 1941 | Ödül verilmedi | |||
| 1942 | Ödül verilmedi | |||
| 1943 | Ödül verilmedi | |||
| 1944 |  |
Johannes Vilhelm Jensen | Danimarka |
"Cesur, yeni yaratıcı stil ve geniş entelektüel merak alanının bir arada olduğu; verimli ve güçlü nadir şiirsel hayal gücü nedeniyle"[45] |
| 1945 |  |
Gabriela Mistral |  Şili |
"Tüm Latin Amerika dünyasının idealist amaçları için adını bir sembol haline getirdiği, güçlü duygulardan ilham alan lirik şiirleri için"[46] |
| 1946 |  |
Hermann Hesse | İsviçre |
"Yazılarındaki geleneksel insanlık idealleri ve stilinin yüksek kalitesi örneklerinde olduğu gibi, cesaret ve anlayış ile büyüyen ilham veren yazıları için"[47] |
| 1947 |  |
André Gide | Fransa |
"Korkusuz bir hakikat sevdası ve keskin psikolojik anlayışı ile sunduğu insan sorunları ve durumları hakkındaki, kapsamlı ve sanatsal olarak kayda değer yazıları için"[48] |
| 1948 |  |
T. S. Eliot | Birleşik Krallık |
"Günümüz şiiri için öncü ve seçkin katkıları için"[49] |
| 1949 | _(photo_by_Carl_van_Vechten).jpg) |
William Faulkner | Amerika Birleşik Devletleri |
"Modern Amerikan romancılığı için sanatsal ve güçlü eşsiz katkıları için"[50] |
| 1950 |  |
Bertrand Russell | Birleşik Krallık |
"İnsanlık idealleri ve özgür düşünce konularında, çeşitli ve kayda değer yazıları için"[51] |
| 1951 |  |
Pär Lagerkvist | İsveç |
"Şiirlerinde insanlığın sonsuz sorularına cevap bulmaya çalıştığı, fikirlerinin bağımsız ve artistik canlılığı için"[52] |
| 1952 |  |
François Mauriac | Fransa |
"İnsan yaşamının dramını işleyen romanlarındaki, derin bir manevi anlayışı ve sanatsal yoğunluğu için"[53] |
| 1953 |  |
Winston Churchill | Birleşik Krallık |
"Tarihi ve biyografik açıklamalarının ustalığı kadar, yüce insani değerleri savunurkenki parlak hatipliği için"[54] |
| 1954 |  |
Ernest Hemingway | Amerika Birleşik Devletleri |
"En son The Old Man and the Sea adlı eseri ile gösterdiği anlatı sanatındaki ustalığı; ve çağdaş stil üzerindeki etkisi için"[55] |
| 1955 |  |
Halldór Laxness |  İzlanda |
"İzlanda'nın büyük anlatı sanatını yeniden canlandırdığı, canlı epik gücü için"[56] |
| 1956 |  |
Juan Ramón Jiménez |  İspanya |
"İspanyolcada artistik saflığın ve yüksek maneviyatın bir örneği meydana getirdiği, lirik şiirleri için"[57] |
| 1957 |  |
Albert Camus | Fransa |
"İnsan vicdanının sorularını akıllı bir ağırbaşlılıkla aydınlattığı, önemli ebedi üretimleri için"[58] |
| 1958 |  |
Boris Pasternak |  Sovyetler Birliği |
"Hem çağdaş lirik şiir hem de büyük Rus epik geleneği alanlarındaki önemli başarıları için"[59] |
| 1959 |  |
Salvatore Quasimodo |  İtalya |
"Çağımızın trajik hayat hikâyelerini klasik ateşli ifadeleri ile anlattığı, lirik şiirleri için"[60] |
| 1960 |  |
Saint-John Perse | Fransa |
"Çağımızın koşullarını düşsel bir üslupla yansıttığı şiirlerinin, akılda süzülen üslubu ve görüntüleri andıran betimlemeleri için"[61] |
| 1961 |  |
Ivo Andrić |  Yugoslavya |
"Takip ettiği konuları ve ülkesinin tarihinden seçtiği insan yazgılarını anlattığı yazılarının, güçlü destansı dili için"[62] |
| 1962 |  |
John Steinbeck | Amerika Birleşik Devletleri |
"Sempatik mizahın ve sosyal keskin algının kombinasyonu, gerçekçi ve yaratıcı yazıları için"[63] |
| 1963 |  |
Giorgos Seferis |  Yunanistan |
"Helenistik dünya kültüründen esinlendiği, seçkin lirik yazıları için"[64] |
| 1964 |  |
Jean-Paul Sartre | Fransa |
"Zengin fikirlerle ve gerçeği arayış ve özgürlük ruhu ile dolu, geniş kapsamlı etki gösteren eserleri için"[65] |
| 1965 |  |
Mihail Şolohov | Sovyetler Birliği |
"Rus halkının hayatında tarihi bir dönemi anlattığı Tales of the Don adlı eserindeki, sanatsal gücü ve bütünlüğü için"[66] |
| 1966 |  |
Shmuel Yosef Agnon |  İsrail |
"Yahudi halkının yaşamını tema alan, son derece karakteristik anlatı sanatı için"[67] |
 |
Leonie Nelly Sachs | İsveç |
"İsrail'in kaderini kuvvetli bir etki bırakarak sunan, fevkalade dramatik ve lirik yazıları için"[67] | |
| 1967 |  |
Miguel Ángel Asturias |  Guatemala |
"Latin Amerika Kızılderililerinin gelenek ve göreneklerini derinlemesine anlattığı, başarılı canlı edebi eserleri için"[68] |
| 1968 |  |
Yasunari Kawabata |  Japonya |
"Son derecede duyarlı bir şekilde tarif ettiği Japon aklının temelini, usta bir anlatı sanatıyla sunduğu için"[69] |
| 1969 |  |
Samuel Beckett | İrlanda |
"Modern insanın yokluğunda ona yükseliş kazandırdığı - roman ve tiyatro oyunlarına yeni bir şekil veren - yazıları için"[70] |
| 1970 |  |
Aleksandr Solzhenitsyn | Sovyetler Birliği |
"Rus edebiyatının zaruri geleneklerini takip ettiği, etik gücü yüksek çalışmaları için"[71] |
| 1971 |  |
Pablo Neruda | Şili |
"Bir kıtanın kaderini ve hayallerini canlandıran şiirleri için"[72] |
| 1972 |  |
Heinrich Böll | Batı Almanya |
"Onun zamanındaki geniş bakış açısı ve hassas bir beceriyle karakterize Alman edebiyatının yenilenmesine katkıda bulunan yazıları için"[73] |
| 1973 |  |
Patrick White |  Avustralya |
"Edebiyata yeni bir alan katan, epik ve psikolojik anlatı sanatı için"[74] |
| 1974 |  |
Eyvind Johnson | İsveç |
"Çağlarca ve farklı yerler boyunca ileri görüşlü, özgürlüğün teminine katkıda bulunan anlatı sanatı için"[75] |
 |
Harry Martinson | İsveç |
"Evreni yansıtan ve ayrıntıyı yakalayan yazıları için"[75] | |
| 1975 |  |
Eugenio Montale | İtalya |
"Herhangi bir yanılsama olmaksızın hayata genel bir bakışın izini taşıyan insani değerleri büyük bir sanatsal duyarlılık ile sunduğu, kişilikli şiirleri için"[76] |
| 1976 | _(cropped).jpg) |
Saul Bellow | Amerika Birleşik Devletleri |
"İnsanlık anlayışı ve çağdaş kültürün incelikli analizinin bir arada bulunduğu çalışmaları için"[77] |
| 1977 |  |
Vicente Aleixandre | İspanya |
"Evrende ve günümüz toplumunda insanların durumunu anlatan, aynı zamanda savaşlar arasında İspanyol şiirinin geleneklerini büyük yenilikler getiren yaratıcı şiirleri için"[78] |
| 1978 | .jpg) |
Isaac Bashevis Singer | Amerika Birleşik Devletleri Polonya |
"Polonyalı-Yahudi kültürünün geleneksel kökleriyle, hayat için evrensel insani koşulları belirttiği tutkulu anlatı sanatı için"[79] |
| 1979 |  |
Odysseas Elytis | Yunanistan |
"Yunan geleneklerinin arkaplanına karşı, entelektüel akıl ve duygusal güç ile betimlenen modern insanın özgürlük ve yaratıcılık için mücadelesini anlattığı şiirleri için"[80] |
| 1980 |  |
Czesław Miłosz | Polonya Amerika Birleşik Devletleri |
"Ciddi ihtilafların dünyasındaki insanlığın maruz kaldığı durumu, uzlaşmaz akıl sesleriyle gösterdiği için"[81] |
| 1981 |  |
Elias Canetti | Birleşik Krallık |
"Sanatsal gücün ve düşüncelerin zenginliği ve geniş bakış açısıyla karakterize yazıları için"[82] |
| 1982 |  |
Gabriel García Márquez |  Kolombiya |
"Fantastik ve gerçekçi yazımın bir arada bulunduğu hayal gücünün zengin dünyasından oluşmuş, bir kıtanın hayatı ve ihtilaflarını yansıtan, romanları ve kısa öyküleri için"[83] |
| 1983 |  |
William Golding | Birleşik Krallık |
"Günümüz dünyası insanının durumunu aydınlatan; yazılarının çeşitliliği, gerçekçi anlatı sanatının açıklığı ve hayali yazılarının evrenselliği ile karakterize romanları için"[84] |
| 1984 | .jpg) |
Jaroslav Seifert |  Çekoslovakya |
"Boyun eğmez ruhunun imgesinin özgürlüğünün ve kişilerinin çok yönlü olmasını sağlayan zengin yaratıcılığı ve tazelikle donatılmış şiirleri için"[85] |
| 1985 |  |
Claude Simon | Fransa |
"İnsan durumunu tarif ettiği vakit, derin bir bilinç ile bir şairin ve bir ressamın yaratıcılığının bir arada bulunduğu romanları için"[86] |
| 1986 | .jpg) |
Wole Soyinka |  Nijerya |
"Geniş bir kültürel bakış açısı ve şairane bir sezi üslubu ile sunduğu hayatının tiyatrosu için"[87] |
| 1987 |  |
Joseph Brodsky | Amerika Birleşik Devletleri |
"Düşüncelerinin açıklığı ve şiirsel bir yoğunluk ile doldurulmuş, kapsamlı yazarlığı için"[88] |
| 1988 |  |
Necib Mahfuz |  Mısır |
"Tüm insanlık için geçerli bir Arap anlatı sanatı oluşturduğu, nüanstan zengin - işte akılcı bir gerçekçilik, işte belirsizliği andıran - eserleri için"[89] |
| 1989 |  |
Camilo José Cela |  İspanya |
"Şefkatli bir tarzda, insanların zayıflığını zorlayıcı bir vizyon ile sunduğu, zengin ve yoğun nesirleri için"[90] |
| 1990 |  |
Octavio Paz |  Meksika |
"Duyusal anlayışı ve insancıl yönü ile karakterize, geniş ufuklu tutkulu yazıları için"[91] |
| 1991 |  |
Nadine Gordimer |  Güney Afrika |
"Alfred Nobel'in deyişiyle insanlığa büyük yarar sağlayan; görkemli epik yazıları için"[92] |
| 1992 |  |
Derek Walcott |  Saint Lucia |
"Tarihi bir vizyona sahip, çok kültürlülük vaadi içeren, fevkalade parlak şiirsel eserleri için"[93] |
| 1993 |  |
Toni Morrison | Amerika Birleşik Devletleri |
"Amerikan gerçeğinin önemli bir yönüne hayat veren, şiirsel ifadeler ve hayal gücü ile karakterize romanları için"[94] |
| 1994 |  |
Kenzaburo Oe | Japonya |
"Günümüz insanlığının kötü durumunu kaygılı resmiyle yoğunlaşan; efsane ve gerçeğin karışımından oluşan, şiirsel gücüyle yarattığı hayal dünyası için"[95] |
| 1995 | .jpg) |
Seamus Heaney | İrlanda |
"Her gün olan mucizeler ve yaşayan geçmişle yükselttiği, çalışmalarının lirik güzelliği ve etik derinliği için"[96] |
| 1996 | .jpg) |
Wisława Szymborska | Polonya |
"Tarihi ve biyololojik bağlamda insan gerçeğinin tüm kısımlarına ışık tutan, ironik bir hassasiyete sahip şiirleri için"[97] |
| 1997 |  |
Dario Fo | İtalya |
"Çiğnenen hassasiyetine tutunan ve acı veren bir itibara sahip Orta Çağın soytarılarına öykündüğü yazılarına"[98] |
| 1998 |  |
José Saramago |  Portekiz |
"Bizim, aldatıcı gerçekliği sürekli olarak bir kez daha kavrayabilmemizi sağlayan; hayal gücü, merhamet ve ironi ile oluşturduğu kıssaları (parable) için"[99] |
| 1999 | .jpg) |
Günter Grass | Almanya |
"Tarihin unutulmaz yüzlerini resmettiği, şen kara öyküleri için"[100] |
| 2000 |  |
Gao Xingjian | Fransa |
"Çin roman ve tiyatrosuna yeni yollar açan, keskin bir anlayış ve dilsel yaratıcılığa sahip, evrensel geçerliliği olan eserleri için"[101] |
| 2001 | .jpg) |
Vidiadhar Surajprasad Naipaul | Birleşik Krallık |
"Bize bastırılmış tarihin varlığını göstermeye çalıştığı eserlerinin, dürüst araştırma ve her iki tarafa eşit mesafeli anlatıya sahip olduğu için"[102] |
| 2002 | .jpg) |
Imre Kertész |  Macaristan |
"Tarihin barbar keyfiliğine karşı bireyin kırılgan deneyimini anlattığı için"[103] |
| 2003 |  |
John Maxwell Coetzee |  Güney Afrika |
"Analitik zeka ve verimli diyaloglarla yabancılaşmayı anlattığı için"[104] |
| 2004 |  |
Elfriede Jelinek |  Avusturya |
"Romanlarındaki seslerin müzikal ahengi ve oyunlarındaki sıra dışı dilsel coşkunlukla toplumun klişelerinin saçmalığını gözler önüne sermesindeki ustalık için"[105] |
| 2005 |  |
Harold Pinter | Birleşik Krallık |
"Günlük keşmekeş içindeki uçurumları gözler önüne seren ve zulmün kapalı odalarını açılmaya zorlayan bir yazar"[106] |
| 2006 |  |
Orhan Pamuk |  Türkiye |
"Kentinin melankolik ruhunun izlerini sürerken, kültürlerin birbirleriyle çatışması ve örülmesi için yeni simgeler bulduğu için"[107] |
| 2007 |  |
Doris Lessing | Birleşik Krallık |
"Parçalanmış bir uygarlığı şüphecilik, tutku ve hayal gücüyle ele alan kadın hareketini destansı bir dille anlattığı için"[108] |
| 2008 |  |
J. M. G. Le Clézio | Fransa Mauritius |
"Mevcut medeniyet altında ve ötesinde insanlığın kaşifi, duygusal coşkunun ve şiirsel maceranın, yeni ayrılıkların yazarlığıyla"[109] |
| 2009 |  |
Herta Müller | Almanya |
"Şiirin yoğunluğu ve nesirin samimiyeti ile, yoksulların dünyasını tasviriyle"[110] |
| 2010 |  |
Mario Vargas Llosa |  Peru İspanya |
"Kişisel direniş, başkaldırı ve yenilginin keskin resmini ve güç yapılarının şemasını çizdiği için"[111] |
| 2011 |  |
Tomas Tranströmer | İsveç |
"Yoğun, şeffaf tasvirleriyle gerçekliğe taze bir giriş sunduğu için"[112] |
| 2012 |  |
Mo Yan |  Çin |
"Sanrısal gerçekçilikle halk hikayelerini, tarihi ve şimdiyi kaynaştırmadaki ustalığı için[113] |
| 2013 | .jpg) |
Alice Munro |  Kanada |
"çağdaş kısa öykü ustasına"[114] |
| 2014 |  |
Patrick Modiano | Fransa |
"en anlaşılmaz insan kaderlerini uyandırdığı ve işgalin yaşam dünyasını ortaya çıkardığı hafıza sanatı için"[115] |
| 2015 |  |
Svetlana Aleksiyeviç |  Belarus |
"çok sesli yazıları, zamanımızdaki acı ve yürekliliğin bir eseri"[116] |
| 2016 |  |
Bob Dylan |  ABD |
"Amerikan müzik geleneğinde yeni bir şiirsel ifade yarattığı için"[117] |
| 2017 |  |
Kazuo Ishiguro |  Birleşik Krallık(Japonya doğumlu) |
"büyük duygusal güce sahip romanlarında dünya ile hayali algı arasındaki uçurumu ortaya çıkardığı için"[118] |
| 2018 | .jpg) |
Olga Tokarczuk | Polonya |
"ansiklopedik tutkuyla sınırların bir yaşam biçimi olarak aşılmasını temsil eden bir anlatı hayal gücü için."[119] |
| 2019 |  |
Peter Handke | Avusturya |
|
| 2020 |  |
Louise Glück | ABD |
Sade güzelliği ile bireysel varoluşu evrensel kılan kusursuz şiirsel sesi için.[120] |
| 2021 |  |
Abdulrazak Gurnah |  Tanzanya Birleşik Krallık |
“Kültürler ve kıtalar arasındaki uçurumda sömürgeciliğin etkilerine ve mültecinin kaderine uzlaşmaz ve merhametli bir şekilde nüfuz etmesi nedeniyle”[121] |
| 2022 | .jpg) |
Annie Ernaux |  Fransa |
“Kişisel hafızanın köklerini, yabancılaşmalarını ve kolektif kısıtlamalarını ortaya çıkarmaktaki cesareti ve klinik keskinliği için”[122] |
| 2023 | .jpg) |
Jon Fosse |  Norveç |
“Söylenemeyeni dile getiren yenilikçi oyunları ve düzyazıları için”[123] |
| 2024 |  |
Han Kang |  Güney Kore |
"Tarihsel travmalarla yüzleşen ve insan hayatının kırılganlığını ortaya koyan yoğun şiirsel edebiyatı için"[124] |
Bugüne kadar 112 kişi Nobel Edebiyat Ödülü almaya layık görülmüştür. 112 kişinin ülkelere göre dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. İki ülkesi olan kişiler için, ait oldukları ülkelere 0,5'er puan eklenmiştir. Yani bir kişi hem Polonya hem de Amerika Birleşik Devletleri'nden ise o zaman bu iki ülkeye 0,5'er puan eklenmiştir.
Ülkeler belirtilirken ödül alan kişinin, ödülü aldığı yılki milliyeti baz alınmıştır.
| Ülke | Ödül sayısı |
|---|---|
| Fransa | 14,5 |
| Birleşik Krallık | 11 |
| ABD | 10,5 |
 Almanya | 8 |
 İsveç | 8 |
 İtalya | 6 |
 İspanya | 5,5 |
 Polonya | 5,5 |
 İrlanda | 3 |
 Sovyetler Birliği | 3 |
| Norveç | 3 |
 Danimarka | 3 |
| İsviçre | 2 |
 Şili | 2 |
 Yunanistan | 2 |
 Japonya | 2 |
 Güney Afrika | 2 |
 Avusturya | 2 |
 Belçika | 1 |
 Hindistan | 1 |
 Finlandiya | 1 |
 İzlanda | 1 |
 Yugoslavya | 1 |
 İsrail | 1 |
 Guatemala | 1 |
 Avustralya | 1 |
 Kolombiya | 1 |
| Çekoslovakya | 1 |
 Nijerya | 1 |
 Mısır | 1 |
 Meksika | 1 |
 Saint Lucia | 1 |
 Portekiz | 1 |
 Macaristan | 1 |
 Türkiye | 1 |
 Çin | 1 |
 Kanada | 1 |
 Belarus | 1 |
| Tanzanya | 1 |
| Mauritius | 0,5 |
| Peru | 0,5 |
| Toplam | 114 |
| Tarihler | Erkek | Kadın |
|---|---|---|
| 1900–1909 | 9 | 1 |
| 1910–1919 | 9 | 0 |
| 1920–1929 | 8 | 2 |
| 1930-1939 | 8 | 1 |
| 1940-1949 | 5 | 1 |
| 1950-1959 | 10 | 0 |
| 1960-1969 | 10 | 1 |
| 1970-1979 | 11 | 0 |
| 1980-1989 | 10 | 0 |
| 1990-1999 | 7 | 3 |
| 2000-2009 | 7 | 3 |
| 2010-2019 | 7 | 3 |
| 2020-2022 | 1 | 2 |
| Total | 102 | 17 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
