Mutlak monarşi

Mutlak monarşi,^[1]^[2] yasama ve yürütme kuvvetlerinin hükümdarda toplandığı bir hükûmet sistemidir. Bu sistemde, devlet içinde tek ve en büyük otorite sahibi hükümdardır. Yasama, yürütme ve hatta yargı yetkisinin sahibi 'hükümdar'dır (monark, kral, padişah...). Mutlak monarşiyi meşruti monarşi ile karıştırmamak gerekir. Meşruti monarşi bir kuvvetler ayrılığı sistemidir. Mutlak monarşi ise kuvvetler birliğini esas alır. Yani mutlak monarşi, devletin tek bir kişi tarafından hiçbir sınırlamaya bağımlı olmayarak yönetildiği rejim türüdür. Merkezi krallık anlamına ya da padişahın tek elden kendi kararlarıyla yönetimine denir.

Mutlak monarşiler Avrupa'da ilk defa Kara Ölüm ve Rönesans’ı takip eden beyliklerin yıkılması gibi siyasi ve sosyal değişimler ile Orta Çağ toplumunun hükûmeti dengeleyici güçlerine karşı olarak hükümdarların merkezi bir devlet kurma çabaları sonucunda çıkmıştır. Başlangıçta Burgonya Düklüğü'nde görülmüş ve sonrasında İspanya ve Fransa Krallıkları'nın çeşitli topraklarını merkezileştirmek için bir model olarak yayılmıştır.

Mutlakiyetçi hükûmet sistemi, 16. yüzyılın sonları ve 17. yüzyılda, Fransa Kralı 14. Louis ve İspanya Kralı II. Felipe gibi daha otokratik bir yönetim biçimiyle ilişkilendirilen figürler altında en tepe noktasını gördü. Mutlakiyetçi bir hükûmet kurmaya çalışan I. Charles parlamentoyu gereksiz olarak gördü ve bu sonrasında İngiliz İç Savaşı’na ve takiben idamına yol açtı.

Mutlakiyetçilik ilk olarak Fransız Devrimi’nin ardından ve sonrasında I. Dünya Savaşı'nın bitişiyle büyük ölçüde geriledi. Her iki olay da halkın egemenliği temelli hükûmet sisteminin halk arasında yaygınlaşmasına yol açtı. Fakat, 19. yüzyılın başlarında Meşruiyetçilik ve Karlizm gibi liberal demokrasiye karşı çıkan yeni siyasi hareketler ile 20. yüzyılın başlarında çıkan bütüncül milliyetçilik için bir temel sağlamıştır.

Günümüzde Mutlak monarşiyle yönetilen ülkeler arasında, Brunei, Esvatini,^[3] Umman,^[4] Suudi Arabistan,^[5] Vatikan^[6] ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni oluşturan emirlikler^[7]^[8] vardır.^[9]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Krallık	Monark	Doğum	Yaş	Tahta çıkış	Tahtta kalma süresi	Veraset	Ref(s)
Brunei Kralığı	Sultan Hassanal Bolkiah	15 Temmuz 1946 (78 yaşında)	78 yıl, 196 gün	4 Ekim 1967	57 yıl, 115 gün	Kan bağı	^[10]
Şârika Emirliği	Emir Sultan bin Muhammad Al-Qasimi	2 Temmuz 1939 (85 yaşında)	85 yıl, 209 gün	25 Ocak 1972	53 yıl, 2 gün	Kan bağı	^[11]
Füceyre Emirliği	Emir Hamad bin Muhammed El Şarki	22 Şubat 1949 (75 yaşında)	75 yıl, 340 gün	18 Eylül 1974	50 yıl, 131 gün	Kan bağı	^[11]
Acman Emirliği	Emir III. Humeyd bin Reşid El Nueymi	6 Eylül 1981 (43 yaşında)	43 yıl, 143 gün	6 Eylül 1981	43 yıl, 143 gün	Kan bağı	^[11]
Esvatini Krallığı	Ngwenyama III. Mswati	19 Nisan 1968 (56 yaşında)	56 yıl, 283 gün	25 Nisan 1986	38 yıl, 277 gün	Kan bağı ve seçim	^[12]
Dubai Emirliği	Emir Muhammed bin Raşid el-Mektum	15 Temmuz 1949 (75 yaşında)	75 yıl, 196 gün	4 Ocak 2006	19 yıl, 23 gün	Kan bağı	^[11]
Ümmü'l-Kayveyn Emirliği	Emir Suud bin Reşid El Mualla	1 Ekim 1952 (72 yaşında)	72 yıl, 118 gün	2 Ocak 2009	16 yıl, 25 gün	Kan bağı	^[11]
Resü'l-Hayme Emirliği	Emir Suud bin Saqr El Kasımi	10 Şubat 1956 (68 yaşında)	68 yıl, 352 gün	27 Ekim 2010	14 yıl, 92 gün	Kan bağı	^[11]
Vatikan	Papa Franciscus	17 Aralık 1936 (88 yaşında)	88 yıl, 41 gün	13 Mart 2013	11 yıl, 320 gün	Seçim	^[13]
Suudi Arabistan	Kral Selman bin Abdülaziz el-Suud	31 Aralık 1935 (89 yaşında)	89 yıl, 27 gün	23 Ocak 2015	10 yıl, 4 gün	Kan bağı ve seçim	^[14]
Umman Sultanlığı	Sultan Heysem bin Tarık	11 Ekim 1954 (70 yaşında)	70 yıl, 108 gün	11 Ocak 2020	5 yıl, 16 gün	Kan bağı	^[15]^[16]
Abu Dabi Emirliği	Emir Muhammed bin Zayid en-Nehyan	11 Mart 1961 (63 yaşında)	63 yıl, 322 gün	13 Mayıs 2022	2 yıl, 259 gün	Kan bağı	^[11]

Mutlak monarşi

Günümüzdeki mutlak monarşiler

Kaynakça

Wikiwand - on

Mutlak monarşi