Muhammed'in askerî harekâtları

Bu sayfada İslam dininin peygamberi Muhammed’in İslamı ilk tebliğinden ölümüne kadarki süreçte bizzat katıldığı veya katılmayıp emrini verdiği askeri harekatların listesi bulunmaktadır.

Muhammed Mekke’de peygamberliğini ilan ettiği 610 yılından Medine’ye hicret ettiği 622 yılına kadarki on iki yıllık süreçte sadece teklife dayalı bir tebliğ metodu denemiştir. Mekkeli putperestlerin sert muhalefetine ve baskılarına gerek tebliğ dönemi içinde olması gerekse askeri destek imkanı olmadığı için silah yoluyla bir karşılıkta bulunmamıştır.

Muhammed yaklaşık 10 yıl süren Medine döneminde savaş, baskın, savunma ve seriyye gibi çatışma içeren veya içermeyen çok sayıda askeri harekat düzenlemiştir.

İlk dönem İslam alimleri tarafından Muhammed’in askeri harekatları hakkında yazılan kitaplara megazi denilmektedir. Megazi, gazve isminin çoğul şeklidir. İslam literatüründe Muhammed’in katılıp bizzat komuta ettiği askeri harekatlara gazve denilir. Emrini verdiği fakat bizzat katılmadığı askeri harekatlara da seriyye denilmektedir. Mecazi türü kitapların ilk örnekleri de Halife Ömer döneminden itibaren verilmeye başlamıştır. İbn Şihab ez-Zühri’nin Meğazi en-Nebeviyye bu türdeki eserlerin ilkidir.

Harekâtlar

Not: Harekât türü olarak S (seriyye: Muhammed'in katılmadığı harekâtlar) - G (gazve: Muhammed'in katıldığı harekâtlar)

Sıra	Tür	Harekât Adı	Bölge	Miladi	Hicri	Komutan	Kaynak
1	S	Hamza bin Abdülmuttalib Seferi	Sifülbahr	Mart 623	Ramazan 1	Hamza bin Abdülmuttalib	[1]
2	S	Rabiğ Seferi	Rebiğ	Nisan 623	Şevval 1	Ubeyde bin Hâris	[2]
3	S	Harrar Seferi	Rebiğ	Mayıs 623	Zilkade 1	Sa'd bin Ebû Vakkas	[3]
4	G	Ebva Seferi	Ebva	Ağustos 623	Safer 2	Muhammed bin Abdullah	[4]
5	G	Buvat Seferi	Buvat	Eylül 623	Rebiülevvel 2	Muhammed bin Abdullah	[5]
6	G	Safevan Seferi	Bedir	Eylül 623	Rebiülevvel 2	Muhammed bin Abdullah	[6]
7	G	Uşeyre Gazvesi	Yenbu	Aralık 623	Cemaziyelevvel 2	Muhammed bin Abdullah
8	S	Batn-ı Nahle Seferi	Nahle	Ocak 624	Receb 2	Abdullah bin Cahş	[7]
9	G	Bedir Muharebesi	Medine'nin 120 km. GB	15 Mart 624	17 Ramazan 2	Muhammed bin Abdullah
10	G	Beni Kaynuka Kuşatması	Medine	Nisan 624	Zilkade 2	Muhammed bin Abdullah
11	G	Sevik Seferi	Medine	29 Mayıs 624	5 Zilhicce 2	Muhammed bin Abdullah
12	G	Karkaratülküdr Seferi	Hayber	Temmuz 624	Muharrem 3	Muhammed bin Abdullah
13	G	Zuemer Seferi	Zuemer	Eylül 624	Rebiülevvel 3	Muhammed bin Abdullah
14	G	Bahran Seferi	Bahran	Kasım 624	Cemaziyelevvel 3	Muhammed bin Abdullah
15	S	Karede Seferi	Necid	Kasım 624	Cemâziyelahir 3	Zeyd bin Hârise
16	G	Uhud Muharebesi	Uhud Dağı	23 Mart 625	7 Şevval 3
17	G	Hamraülesed Seferi	Medine 12 km.	28 Mart 625	12 Şevval 3
18	S	Katan Seferi	Necid	Haziran 625	Zilhicce 3	Ebu Seleme
19	S	Abdullah bin Üneys Seferi	Necid	Haziran 625	Muharrem 4	Abdullah bin Üneys
20	S	Reci Seferi	Medine	Temmuz 625	Muharrem 4	Abdullah bin Üneys
21	S	Bi'rimaune Olayı	Maune	Temmuz 625	Muharrem 4	Belli değil
22	G	Beni Nadir Seferi	Medine	Ağustos 625	Rebiülevvel 4	Muhammed bin Abdullah
23	G	Bedrü'l-Mevid Seferi	Medine	4 Nisan 626	1 Zilkade 4	Muhammed bin Abdullah
24	G	Zâtürrikā Seferi	Zâtürrikā	11 Haziran 626	10 Muharrem 5	Muhammed bin Abdullah
25	G	Dumetülcendel Seferi	Dumetülcendel	Ağustos 626	Rebiülevvel 5	Muhammed bin Abdullah
26	G	Müreysi Seferi	Dumetülcendel	28 Aralık 626	3 Şaban 5	Muhammed bin Abdullah
27	G	Hendek Muharebesi	Medine	1 Mart 627	7 Şevval 5	Muhammed bin Abdullah
28	G	Beni Kurayza Seferi		Mayıs 627	5	Muhammed bin Abdullah
29	S	Kurata Seferi	Necid	Haziran 627	Muharrem 6	Muhammed bin Mesleme
30	G	Beni Lihyan Seferi	Batn Garran	Temmuz 627	6	Muhammed bin Abdullah
31	G	Gabe Seferi	Zükared	Ağustos 627	6
32	S	Gamre Seferi	Gamre	Ağustos 627	Rebiülevvel 6	Ukkaşe bin Mihsan
33	S	1. Beni Talebe Seferi	Cizan	627	6	Muhammed bin Mesleme
34	S	2. Beni Talebe Seferi	Cizan	627	6	Ebu Ubeyde bin Cerrah
35	S	1. Zeyd bin Harise Seferi	Cumum	Eylül 627	Rebiülahir 6	Zeyd bin Harise
36	S	2. Zeyd bin Harise Seferi	El-İs	Eylül 627	6	Zeyd bin Harise
37	S	3. Beni Talebe Seferi		627	6
38	S	3. Zeyd bin Harise Seferi (Hisma)		627	6	Zeyd bin Harise
39	S	Abdurrahman bin Avf Seferi		627	6	Abdurrahman bin Avf
40	S	Fedek Seferi	Fedek	Aralık 627	Şaban 6	Ali
41	S	2. Vadi Kurra Seferi		Ocak 628	6
42	S	Kurz bin Cabir Seferi	Medine	Şubat 628	6
43	S	Abdullah bin Revaha Seferi		Şubat 628	6
44	G	Hudeybiye Antlaşması		Mart 628	6	Muhammed bin Abdullah
45	G	Fedek'in Fethi		Mart 628	7	Muhammed bin Abdullah
46	G	Hayber Muharebesi		Mart - Nisan 628	7	Muhammed bin Abdullah
47	S	3. Vadi'l Kura Seferi		Mayıs 628	7
48	S	Ömer bin Hattab Seferi		Aralık 628	7
49	S	Ebu Bekir Sıddık Seferi		Aralık 628	7
50	S	Beşir bin Sad Seferi (Fedek)		Aralık 628	7
51	S	Meyfaa Seferi	Meyfaa	Ocak 629	Ramazan 7	Galib bin Abdullah
52	S	Beşir bin Sad Seferi (Yemen)		Şubat 629	7
53	S	Ibn Ebi el-Avca el-Sülemi Seferi		Nisan 629	7
54	S	Galib bin Abdullah Seferi (Fedek)		Mayıs 629	7
55	S	Galib bin Abdullah Seferi (Kadid)		Haziran 629	8
56	S	Siy Seferi	Siy, Medine	Temmuz 629	Rebiülevvel 8	Şüca bin Vehb	[8]
57	S	Kab bin Umeyr Seferi		Temmuz 629	8
58	S	Mute Muharebesi		Eylül 629	8
59	S	Amr bin As Seferi		Ekim 629	8
60	S	Ebu Ubeyde bin Cerrah Seferi	Kabaliyye	Ekim 629	Receb 8	Ebu Ubeyde bin Cerrah
61	S	Ebu Hadrad Seferi		629	8
62	S	Ebu Katade Seferi (Hadire)		Aralık 629	Şaban 8
63	S	Ebu Katade Seferi (Batn İdam)		Aralık 629	8
64	G	Mekke'nin Fethi	Mekke	Ocak 630	20 Ramazan 8	Muhammed bin Abdullah
65	S	Halid bin Velid Seferi (Nahle)		Ocak 630	8	Halid bin Velid
66	S	Amr bin As Seferi (Sevaa)		Ocak 630	Ramazan 8	Amr bin As
67	S	Sad bin Zeyd Seferi		Ocak 630	8
68	S	Halid bin Velid Seferi (Beni Cezime)		Ocak 630	Şevval 8
69	G	Huneyn Muharebesi		630	8	Muhammed bin Abdullah
70	S	Tufeyl bin Amr Seferi		Ocak 630	8
71	G	Evtas Muharebesi	Evtas	Aralık 630	8
72	S	Ebu Amir Seferi	Evtas	Ocak 630	8
73	S	Ebu Musa Seferi		Ocak 630	8
74	G	Taif Kuşatması		Şubat 630	8
75	S	Uyeyne bin Hısn Seferi		Nisan 630	9
76	S	Kutbe bin Amir Seferi		Mayıs 630	9
77	S	Dahhak el-Kilabi Seferi		Haziran 630	9
78	S	Alkame Seferi		Temmuz 630	9
79	S	Ali bin Talib Seferi (el-Fuls)		Temmuz 630	9
80	S	Ukaşe bin Mihsan Seferi		Ağustos 630	9
81	S	Tebük Seferi	Tebük	Aralık 630	9
82	S	Halid bin Velid Seferi (Dumatul Cendel)		Kasım 630	9
83	S	Süfyan bin Harb Seferi		Aralık 630	9
84	S	Dirar Seferi		630	9
85	S	Halid bin Velid Seferi (2. Dumatul Cendel)		Nisan 631	9
86	S	Surad bin Abdullah Seferi		Nisan 631	9
87	S	Halid bin Velid Seferi (Necran)		Haziran 631	10	Halid bin Velid
88	S	Ali bin Ebu Talib Seferi (Mudhic)		Aralık 631	10	Ali bin Ebu Talib
89	S	Ali bin Ebu Talib Seferi (Hemdan)	Yemen	632	10	Ali bin Ebu Talib
90	S	Zülhalesa Seferi		631	10	Cerir bin Abdullah
91	S	Usame bin Zeyd'in Seferi		Mayıs 632	Safer 10	Usame bin Zeyd

Ayrıca bakınız

• Muhammed'in emriyle öldürülen kişiler listesi
• Gaza
• Cihat
• Gazve
• Seriyye

Kaynakça

1. Algül, Hüseyin (1997). "Hamza maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 15. s. 500. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
2. Küçükaşcı, Mustafa Sabri (2007). "Râbiğ Seriyyesi maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 34. s. 382. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
3. Sarıçam, İbrahim (1997). "Harrâr Seferi maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 16. s. 242. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020.^{[ölü/kırık bağlantı]}
4. Fayda, Mustafa (1994). "Ebvâ maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 10. s. 378. 20 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020.
5. Önkal, Ahmet (1992). "Buvât Gazvesi maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 6. s. 478. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020.^{[ölü/kırık bağlantı]}
6. "Arşivlenmiş kopya". 24 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022.
7. "Arşivlenmiş kopya". 24 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2022.
8. Ahatlı, Erdinç (2010). "Şücâ' b. Vehb maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 39. s. 246. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020.^{[ölü/kırık bağlantı]}