Maltoz

Maltoz (malt şekeri veya di-glikoz olarak da bilinir), C₁₂H₂₂O₁₁ moleküler formüllü bir disakkarittir. Sistematik ismi α-D-Glukopiranozil-(1→4)-α-D-Glukopiranoz'dur. Maltoz suda iyi çözülür ve tatlı bir tadı vardır. Eğer Maltozu Sakkarozla karşılaştıracak olursak %10 D-Maltozun tatlılık derecesi %41'lik Sakkarozunkine denk gelmektedir. Suda çözülmüş Maltozun kristalleştirilmesiyle monohidratlar oluşmaktadır. Aynı zamanda maltoz çimlenmiş arpada ve patatesin tohumlarında da görülmektedir.^[2]

Maltoz

Adlandırmalar
IUPAC adı 4-O-α-D-Glucopyranosyl-D-glucose
Tanımlayıcılar
CAS numarası	69-79-4[1]
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
ChemSpider	388329(ɑ-maltoz)-619(β-maltoz)
ECHA InfoCard	100.000.651
EC Numarası	200-716-5[1]
PubChem CID	6255
RTECS numarası	LZ6600000
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID101018093 DTXSID1023233, DTXSID101018093
InChI InChI=1S/C12H22O11/c13-1-3-5(15)6(16)9(19)12(22-3)23-10-4(2-14)21-11(20)8(18)7(10)17/h3-20H,1-2H2/t3-,4-,5-,6+,7-,8-,9-,10-,11?,12-/m1/s1
SMILES O([C@H]1[C@H](O)[C@@H](O)C(O)O[C@@H]1CO)[C@H]2O[C@@H]([C@@H](O)[C@H](O)[C@H]2O)CO
Özellikler
Kimyasal formül	C12H22O11
Molekül kütlesi	342,30 g mol−1
Görünüm	Beyaz toz veya kristaller
Yoğunluk	1,54 g/cm3
Erime noktası	160 ila 165 °C (320 ila 329 °F; 433 ila 438 K) (suyu uzaklaştırılmış) 102–103 °C (monohidrat)
Çözünürlük (su içinde)	1,080 g/mL (20 °C)
Kiral dönüş ([α]D)	+140,7° (H2O, c = 10)
Tehlikeler
Güvenlik bilgi formu (SDS)	Dış MSDS
Benzeyen bileşikler
Benzeyen	Sakkaroz Laktoz Trehaloz Selobiyoz
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Kaynakları ve Yapısı

Maltlanmış Arpa

Maltoz genel itibarıyla tahılların Maltlama, yani tohumların çimlendirip kurutulması yöntemi sonucunda oluşur. Maltoz sadece maltlanmış arpada bulunmamaktadır. Bunun yanı sıra birada, hububatta, makarnada, patatesde ve birçok tadı tatlı kılan besin maddesinde bulunur.

Diğer karbonhidratlar gibi maltozun da hidrojen-oksijen oranı 2:1'dir. Glikozidik bağ ile bağlanmış iki α-glikoz molekülünden oluşur, bu bağ birinci glikozun 1. karbon atomuyla ikincinin 4. karbon atomu arasındadır. İkinci glikoz grubu üzerinde bir aldehit olduğu için maltoz indirgeyici şeker olarak tanımlanır. Birinci glikozun indirgeyici grubu ise glikozidik bağı oluşturmakta kullanılmıştır.

Maltoz, biyokimyada glikozdan oluşmuş polimerler serisinin ikincisidir. Maltoza bir glikoz daha eklenince elde edilen bileşik malto-trioz olarak adlandırılır, dört glikozlu zincir malto-tetrozdur, vb. Daha çok maltoz eklenmesiyle malto-dekstrin diye de adlandırılan deskstrinler oluşur, eklemelerin en sonunda da nişasta oluşur.

Nişasta, diastaz enzimi tarafından maltoza parçalanır.

Maltoz hidroliz yoluyla iki glikoz molekülüne ayrışır. Canlı organizmalarda maltaz enzimi bu reaksiyonun çok hızla gerçekleşmesini sağlar. Kuvvetli asitle birkaç dakika kaynatmak da aynı sonucu sağlar.

Çimlenen tahıl tohumlarında maltoz oluşumu alkol üretiminin önemli bir parçasıdır.

Kaynakça

1. GESTIS-Stoffdatenbank 16 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Almanca
2. Hans-Dieter Belitz, Werner Grosch und Peter Schieberle: Lehrbuch der Lebensmittelchemie. Springer, Berlin; 6., vollständig überarbeitete Auflage 2008; ISBN 978-3-540-73201-3; S. 263