Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
3,4-Metilendioksiamfetamin (MDA ve sass olarak da bilinir), esas olarak eğlence amaçlı bir uyuşturucu olarak karşılaşılan amfetamin ailesinin bir empatojen-entaktojen, psikostimülan ve psikedelik ilacıdır. Farmakolojisinde MDA, bir serotonin-norepinefrin-dopamin salgılatıcı ajandır (SNDRA). Çoğu ülkede, kontrollü bir maddedir; bulundurulması ve satışı yasa dışıdır.[1]
MDA, diğer amfetaminlere kıyasla nadiren eğlence amaçlı bir uyuşturucu olarak aranır; Bununla birlikte, birincil metabolit olması nedeniyle yaygın olarak kullanılmaya devam etmektedir.[2]
MDA ilk olarak 1910'da Carl Mannich ve W. Jacobsohn tarafından sentezlendi.[3] İlk olarak Temmuz 1930'da Gordon Alles tarafından kullanıldı ve daha sonra ilacı Smith, Kline & French'e lisansladı. MDA ilk olarak 1939'da hayvan testlerinde kullanıldı ve 1941'de Parkinson hastalığı için olası tedavilerin araştırılmasında insan denemeleri başladı. 1949'dan 1957'ye kadar, Smith, Kline ve French tarafından bir antidepresan ve / veya anorektik olarak potansiyel kullanımının araştırılmasında beş yüzden fazla insan deneğe MDA verildi. Birleşik Devletler Ordusu, bir ilacı etkisiz hale getirici ajan geliştirmek için çalışırken, "EA-1298" kod adlı ilacı da denedi. Harold Blauer, Ocak 1953'te, MK Ultra Projesi'nin bir parçası olarak, bilgisi veya rızası olmadan 450 mg ilaçla intravenöz olarak enjekte edildikten sonra öldü. MDA, 1960 yılında Smith, Kline & French tarafından bir ataraktik olarak ve 1961'de "Amphedoxamine" ticari adı altında bir anorektik olarak patentlendi. MDA, 1963'ten 1964'e kadar eğlence amaçlı uyuşturucu sahnesinde görünmeye başladı. Daha sonraki süreçte erişimi ucuzdu ve birkaç bilimsel tedarik evinden bir araştırma kimyasalı olarak kolayca temin edilebilirdi.[4] Claudio Naranjo ve Richard Yensen de dahil olmak üzere birçok araştırmacı, psikoterapi alanında MDA'yı araştırdı.[5][6]
MDA, merkezi sinir sistemini uyarır. Bu, enerji artışı, konsantrasyon ve dikkat artışı ve sosyalleşmeyi kolaylaştırır. MDA'nın uyarıcı etkileri, MDMA'nın uyarıcı etkilerine benzer, ancak daha güçlü olabilir.[7]
MDA, halüsinasyonlara neden olabilir. Bu halüsinasyonlar, renklerin ve şekillerin çarpıklaşması, görsel ve işitsel halüsinasyonlar ve genişlemiş bilinç deneyimleri şeklinde olabilir. MDA'nın halüsinojenik etkileri, MDMA'nın halüsinojenik etkilerine benzer, ancak daha güçlü olabilir.[8]
MDA, ruhsal ve dini deneyimlere yol açabilir. Bu deneyimler, manevi bir bağlantı hissi, evrensel sevgi ve anlayış hissi ve bir bütünlük duygusu şeklinde olabilir. MDA'nın enteokinetik etkileri, MDMA'nın enteokinetik etkilerine benzer, ancak daha da güçlü olabilir.[9]
MDA, güvenli bir ilaç değildir. Yan etkiler ve riskler nedeniyle, eğlence amaçlı kullanım için önerilmemektedir. MDA, özellikle kalp hastalığı, yüksek tansiyon, diyabet veya diğer kronik hastalığı olan kişiler için risklidir. MDA, hamile veya emziren kadınlar tarafından da kullanılmamalıdır.[10]
MDA'nın etkilerini azaltan bir dizi faktör vardır. Bu faktörler şunlardır:
MDA, genellikle eğlence amaçlı bir ilaç olarak kullanılır. Etkileri MDMA'ya benzer, ancak MDA genellikle daha güçlü bir halüsinojenik etkiye sahiptir. MDA, genellikle oral olarak, burundan veya intravenöz olarak alınır.
MDA, genellikle bir parti veya festival gibi sosyal bir ortamda alınır. MDA, kullanıcıların enerjisini, sosyalleşmesini ve empatisini artırabilir. MDA, aynı zamanda ruhsal deneyimlere de yol açabilir.
MDA, yüksek dozlarda alındığında veya diğer ilaçlarla birlikte alındığında ciddi yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle, MDA'nın eğlence amaçlı kullanımı riskli olabilir.[12]
MDA, dünyanın birçok ülkesinde yasa dışıdır. Türkiye'de de MDA, Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddeler İle Mücadele Kanunu kapsamında yasaklanmış bir maddedir.[13]
MDA, güçlü psikoaktif etkileri olan bir ilaçtır. Eğlence amaçlı kullanım için güvenli değildir ve ciddi yan etkilere neden olabilir. MDA, yasa dışıdır ve Türkiye'de bulundurulması ve kullanılması yasaktır.[14]
2010 yılında, MDA'nın sağlıklı gönüllülerde mistik deneyimler uyandırma ve vizyonu değiştirme yeteneği incelenmiştir. Çalışma, MDA'nın "mistik deneyimleri ve görsel algıyı araştırmak için potansiyel bir araç" olduğu sonucuna varmıştır.
2019 çift kör bir çalışma, sağlıklı gönüllülere hem MDA hem de MDMA uyguladı. Çalışma, MDA'nın entojen ve uyarıcı etkiler de dahil olmak üzere MDMA ile birçok özelliği paylaştığını, ancak genellikle daha uzun sürdüğünü ve karmaşık görüntüler, sinestezi ve manevi deneyimler gibi psikedelik benzeri etkilerde daha fazla artış sağladığını buldu.[8]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
