Kâşif

Kâşif ya da bulucu^[1], var olan ancak bilinmeyen bir şeyi bulan, ortaya çıkaran, keşfeden kimsedir. Daha çok coğrafi keşifleri yapan kişiler için kullanılmaktadır.

Ünlü kâşifler

• Piteas (380 – c. 310 MÖ) - Antik Yunan kâşifi. İngiltere ve Almanya'da dolaştı. Shetland Adaları ve İzlanda'ya ulaştı.
• Kızıl Erik (950 - 1003) - Norveçli bir Viking'di. İzlanda'dan sürülünce Grönland' a yelken açmış ve oraya yerleşmişti.
• Leif Ericson (980 - 1020) - İzlandalı kâşif. Kuzey Amerika'ya giden ilk Avrupalı olduğu sanılmaktadır.
• Friar Julian, yolculuğunu 1235'te yapmış Macar bir Dominiken papazı idi.
• Marco Polo (1254 - 1324) - ünlü İtalyan kâşif.
• İbn-i Battuta (1304 -1377) - Fas
• Zheng He (1371 - 1433) - Çin
• João Fernandes Lavrador (1445? - 1501) - Portekizli kaşif. Newfoundland'daki Labrador' a ulaşan ilk Avrupalıydı. Grönland'ın güneybatısı ve Kuzey Amerika'nın kuzeydoğusuna kadar gitti. 1501'de yeni keşifler için yeniden denize açıldı; ancak bir daha haber alınamadı.
• John Cabot (c. 1450 - 1499) - İngiltere için keşifler yapan bir İtalyandı. Newfoundland'ı keşfetti.
• Bartolomeu Dias (c. 1450 - 1500) - ünlü Portekizli kâşif Portekiz'den yola çıkıp Ümit Burnu'na gitmişti.
• Christopher Columbus (1451 - 1506) - İspanya adına keşifler yapan bir İtalyan olan Colombus, 1492'de Yeni Dünyayı keşfi ile gelmiş geçmiş en ünlü kâşif oldu.
• Amerigo Vespucci (c. 1454 - 1512) - İspanya adına çalışan bir İtalyan bir kâşifti. 1499 ve 1502' deki gezilerinde Güney Amerika'nın doğusuna ulaştı.
• Juan Ponce de León (c. 1460 - 1521) - İspanyol kâşif. Ölümsüzlük çeşmesini ararken Florida' yı keşfetti.
• Piri Reis (c. 1465/1470 – 1554/1555) - Osmanlı döneminin haritalarıyla ünlü kâşifi.
• Pedro Álvares Cabral (c. 1467 - c. 1520) - Brezilya'yı keşfettiği kabul edilen Portekizli kâşif.
• Vasco da Gama (c. 1469 - 1524) - Ümit Burnu'nu aşarak deniz yoluyla Hindistan'a ulaşan ilk Avrupalı kaşifti. Portekizlidir.
• Francisco Pizarro (c. 1475 - 1541) - İnkaların kentlerini ele geçiren İspanyol kâşif.
• Juan Sebastián Elcano (1476 - 1526) - İspanyol kâşif. Keşif gezisinin kaptanı olan Magellan'ın öldürülmesinin ardından bu geziyi tamamlayarak dünyanın çevresini dolaşan ilk kişi oldu.
• Ferdinand Magellan (1480 - 1521) - İspanya adına çalışan bir Portekizliydi. Dünyanın çevresini dolaşmak için yola çıktı; fakat Filipinler'de öldürüldü.
• Giovanni da Verrazzano (c. 1485 - 1528) - Fransa adına keşifler yapan bir İtalyandı. Amerika'nın kuzeydoğu kıyılarını keşfetti.
• Hernán Cortés (1485 - 1545) - Bir İspanyol olan Cortez, Aztek imparatorluğunu İspanya adına ele geçirmişti.
• Jacques Cartier (1491 – 1557) - Kanada'yı keşfeden Fransız kâşif.
• Hernando de Soto (c. 1496 - 1542) - Kuzeybatı Florida ve Misisipi Nehri'ni keşfetden İspanyol kâşif.
• Francisco Vásquez de Coronado (c. 1510 - 1554) - Seven Cities of Goldu ararken Büyük Kanyon'u bulan İspanyol kâşif.
• Pedro Sarmiento de Gamboa (1532 - 1592) İspanyol- Büyük Okyanus'u dolaşmıştı.
• Sir Francis Drake (c. 1540 - 1596) - Dünyanın çevresini dolaşmayı başaran ilk İngilizdir.
• Alvaro de Mendaña de Neyra (541-1596) Büyük Okyanus'ta keşifler yapan İspanyollardan biriydi.
• Willem Barentsz 1550-1597 Hollandalı denizci ve kâşif. Kuzey yönüne yapılan keşiflerde önderlik yapmıştı.
• Pedro Fernandes de Queirós 1565-1614 Portekizli denizci. İspanya tahtı adına Büyük Okyanus'ta keşifler yaptı.
• Luis Váez de Torres (1565- ?) İspanyol yahut Portekizli olduğu düşünülen kaşif.İspanya tahtı adına Büyük Okyanus'ta keşifler yapmıştı.
• Henry Hudson (1570 - 1611) - Labrador, Grönland kıyıları ve Hudson Körfezi dahil olmak üzere Kuzey Atlantik' te pek çok keşif yapmış olan bir İngilizdi. 1611'de Kendi tayfalarının çıkardığı bir ayaklanmada öldüğü tahmin edilmektedir.
• Father António de Andrade (1580 - 1634) - Portekizli kâşif. Tibet'e ulaşan ilk Avrupalıdır. Onun bu gezilerde tuttuğu notlar 18. yüzyılın ikinci yarısına dek Tibet'in kültürü ve coğrafyasına ait tek kaynak oldu.
• Abel Tasman (1603 - 1659) - Yeni Zelanda ve Tazmanya'da keşiler yapan Hollandalı kâşif.
• Evliya Çelebi (1611 - 1682) - Seyahatinde tuttuğu günlükleri ile tanınan ünlü Osmanlı gezgini.
• Vitus Bering (1681 - 1741) - Rusya adına Sibirya'nın uzak doğusunu ve Alaska'yı keşfeden Danimarkalı gezgin.
• James Cook (1728 - 1779) - Bir denizci olan Cook Yeni Zelanda, Avustralya ve Hawai'nin bir kısmını keşfetmişti. İngilizdi.
• Jean François La Pérouse (1741–1788) Okyanusya'daki keşiflerinin birisinde ortadan kaybolan La Pérouse, bir Fransızdı.
• Alessandro Malaspina (1754-1810) - Kuzey Amerika' nın batı kıyıları ve Büyük Okyanus'ta İspanya tahtı adına keşifler yapan bir İtalyandı.
• Alexander MacKenzie (1764-1820) İskoç asıllı Kanadalı gezgin. Günümüzde kendi adıyla anılan ırmağı geçip Arktik Okyanusu'ne ulaşmıştı. 1793'te Büyük Okyanus' a ulaşmayı başardı.
• Alexander von Humboldt (1769 - 1859) - Alman gezgin ve bilim insanı. Botanik dalındaki çalışmaları biyocoğrafya alanına temel oluşturmuştur.
• Kaptan Meriwether Lewis (1774 - 1809) - Amerikalı kâşif ve alan araştırmacısı.
• Charles Wilkes (3 Nisan, 1798 – 8 Şubat, 1877) - Amerika Birleşik Devletleri keşiflerini kumanda etmişti.
• Pierre-Jean De Smet (1801 - 1873) - Kuzey Amerika'da çalışan Belçikalı bir misyonerdi.
• David Livingstone (1813 – 1873) - Orta Afrika' yı keşfeden İskoç bir misyonerdi. Victorya Şelaleleri'ni gören ilk Avrupalıydı. Orayı Kraliçe Victoria onuruna adlandırmıştı.
• Henry Morton Stanley (1841 – 1904) - Galli bir gazeteci ve gezgin olan Stanley, Orta Afrika'da Dr. Livingstone'u bulmak için yaptığı gezi ile hatırlanmaktadır.
• George Comer (1858 - 1937) - Amerikalı kutup kâşifi. Kuzey Southampton Adaları'ndaki Comer Strait ve Gough Island Moorhen ile uçamayan bir kuş türü olan Gough Island kuşu adını ondan almıştır.
• Fridtjof Nansen (1861 - 1930) - Norveçli gezgin, bilim insanı ve diplomat. 1888'deki gezisi ile Grönland'daki buzulları aşmaya çalışan ilk kişiydi. 1893-1896 arasında, Hjalmar Johansen eşliğinde Fram ile birlikte sürüklenirken Kuzey Kutbu'na ulaşmaya çalışmıştı.
• Otto Sverdrup (1854 - 1930) - Norveçli kâşif. 1888'de Fridtjof Nansen ve ekibine katılıp 1893-1896 arasındaki yolculukta Fram' a kaptanlık yaptı. 1898 - 1902 arasında düzenlenen 2.ci Fram gezisine de katılmıştı. Bu yolculuk sırasında Kanada'nın kuzey bölgelerinin büyük bir kısmının haritasını çıkardı.
• Roald Amundsen (1872 - 1928) - Norveçli kâşif. 1910 - 1912 arasında yapılan ilk başarılı Antarktika keşif gezisinin lideriydi. Aynı zamanda Kuzeybatı Geçidi olarak bilinen zorlu deniz yolunu başarıyla aşan ilk kişidir.
• Ernest Shackleton (1874 - 1922) - Antarktika yönüne yapılan Imperial Trans-Antarctic Expedition'daki talihsizliği ile hatırlanan İngiliz gezgin.
• Hiram Bingham III (1875 - 1956) - Connecticutlu bir senatördü. Machu Picchu'yu keşfetti.
• Robert Bartlett (1875 - 1946) -Newfoundlandlı kaptan. Kuzey Kutbu'na yapılan 40'tan fazla sefere görev aldı. Kuzeydeki 88. enleme yelken açan ilk kâşifti.
• Knud Rasmussen (1879 - 1933) - Grönlandlı antropolog ve kutup kâşifi.
• Auguste Piccard (1884-1962) Stratosfer ve denizaltı araştırmalarıyla ünlü fizikçi, hidronat ve physicist, balon pilotu ve su bilimcisi.
• Ahmed Hassanein (1889 - 1946) - Mısırlı kâşif, yazar, sporcu, fotoğrafçı ve diplomat. 1924'te Royal Geographical Society'nin altın madalyasını alan Avrupalı olmayan iki kişiden biridir.
• Albay Noel Andrew Croft (1906 - 1998) - 1930'larda kendi kaynaklarını kullanarak başladığı ve 60 yıl boyunca sürdürdüğü Kuzey Kutbu gezisi ile bu alandaki rekoru elinde bulundurmaktadır.
• Sir Edmund Percival Hillary (1919–2008) - Yeni Zelanda ve Tenzing Norgay kaşifi. 29 Mayıs 1953 itibarıyla Everest' e tırmanan ilk kişidir.
• Yuri Gagarin (9 Mayıs, 1934 – 27 Mart, 1968) - SSCBli kozmonot. 12 Nisan 1961 tarihli gezisi ile uzaya giden ilk kişi olmuştur.
• Neil Armstrong (5 Ağustos, 1930) - Amerikalı astronot -20 Temmuz, 1969'da aya ayak basan ilk insan oldu.
• Robert Ballard - 1942 doğumlu sualtı kâşifi. Titanik' in kalıntılarını bulmuştu.
• Dr. E. Lee Spence (1947-) - Sualtı kâşifi ve arkeoloğu. Pek çok batık geminin kalıntısını buldu.
• Reinhold Messner (17 Eylül, 1944) - İtalyan dağcı. 8000 metreden yüksek 14 zirveye tırmanmayı başaran ilk kişi.
• Frank Cole (1954 - 2000) - Kanadalı kâşif ve film yapımcısı. 1990 yılındaki yolculuğu ile Sahra Çölü' nü deve sırtında ve yalnız başına geçen ilk Kuzey Amerikalı olmuştu. 2000 yılında aynı yolu tekrar geçmek istemiş ancak haydutlar tarafından öldürülmüştür.

Kaynakça

1. "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023.