Kuzey Denizi

Kuzey Denizi, Büyük Britanya (İngiltere ve İskoçya), Danimarka, Norveç, Almanya, Hollanda, Belçika ve Fransa arasında bulunan bir Atlas Okyanusu denizidir. Avrupa kıta sahanlığında bir epeirik (veya "sahanlık") denizi, güneyde İngiliz Kanalı ve kuzeyde Norveç Denizi yoluyla okyanusa bağlanır. 570.000 kilometrekarelik (220.000 sq mi) bir alana sahip 970 kilometreden (600 mi) uzun ve 580 kilometre (360 mi) genişliğindedir.

Kuzey Denizi
Havza
Ülke(ler)	Almanya, Belçika, Birleşik Krallık, Danimarka, Hollanda, Norveç
Konum	Batı Avrupa, Kuzey Avrupa
Koordinatlar	56°27′0.00000″K 3°40′48.00000″D
Genel bilgiler
Aktığı yer	Atlas Okyanusu
Tür	Deniz
Uzunluk	960 km (600 mi)
Genişlik	580 km (360 mi)
Ortalama derinlik	95 m (312 ft)
En derin noktası	700 m (2.300 ft)
Yüzölçümü	570.000 km2 (220.000 sq mi)
Su hacmi	54.000 km3 (13.000 cu mi)
Tuzluluk	3,5 %
Sıcaklık	6-18 °C (43-64 °F)
Wikimedia Commons

Kuzey Denizi uzun süredir önemli Avrupa nakliye yollarının yanı sıra büyük bir balıkçılığın bulunduğu yerdir. Sahil, komşu ülkelerde rekreasyon ve turizm için popüler bir destinasyondur ve son zamanlarda deniz, fosil yakıtlar, rüzgar ve dalga gücündeki erken çabalar dahil olmak üzere zengin bir enerji kaynağı haline geldi.

Tarihsel olarak, Kuzey Denizi jeopolitik ve askeri konularda, özellikle Kuzey Avrupa'da önemli bir yere sahip olmuştur. Kuzey Avrupalıların Orta Çağ'ın büyük bir bölümünde ve modern çağda dünya çapında öngörülen güç sayesinde küresel olarak da önemliydi. Kuzey Denizi, Vikinglerin yükselişinin merkeziydi. Ardından, Hansa Birliği, Hollanda Cumhuriyeti ve İngilizler, Kuzey Denizi'ne komuta etmeye ve böylece dünya pazarlarına ve kaynaklarına erişmeye çalıştılar. Almanya'nın okyanusa açılan tek çıkışı olan Kuzey Denizi, her iki Dünya Savaşında da stratejik olarak önemli olmaya devam etti.

Kuzey Denizi sahili, çeşitli jeolojik ve coğrafi özellikler sunar. Kuzeyde, derin fiyortlar ve dik kayalıklar Norveç ve İskoç kıyılarını işaretlerken, güneyde sahil esas olarak kumlu plajlar ve geniş çamurluklardan oluşur. Yoğun nüfus, ağır sanayileşme ve denizin ve onu çevreleyen alanın yoğun kullanımı nedeniyle, deniz ekosistemlerini etkileyen çeşitli çevresel sorunlar yaşanmıştır. Olumsuz çevresel sorunlar (genellikle aşırı avlanma, endüstriyel ve tarımsal akış, tarama ve boşaltma dahil) ekonomik potansiyelini kullanmaya devam ederken denizin bozulmasını önlemek için bir dizi çabaya yol açmıştır.

Coğrafya

Ana madde: Kuzey Denizi coğrafyası

Kuzey Denizi, Orkney Adaları ve Büyük Britanya'nın doğu kıyısı ile batıda^[1] ve kuzey ve orta Avrupa anakarası ile doğu ve güneyde Norveç, Danimarka, Almanya, Hollanda, Belçika ve Fransa ile sınırlanmıştır.^[2] Güneybatıda, Dover Boğazı'nın ötesinde, Kuzey Denizi, Atlas Okyanusu'na bağlanan İngiliz Kanalı olur.^[1][2] Doğuda, sırasıyla Danimarka'yı Norveç ve İsveç'ten ayıran dar boğazlar olan Skagerrak ve Kattegat üzerinden Baltık Denizi'ne bağlanır.^[1] Kuzeyde Shetland Adaları ile çevrilidir ve Arktik Okyanusu'nda marjinal bir deniz olan Norveç Denizi ile birleşir.^[3]

Kuzey Denizi, 570.000 kilometrekare (220.000 sq mi) bir alana ve 54.000 metreküp (13.000 cu mi) hacme sahip 970 kilometreden (600 mi) uzun ve 580 kilometre (360 mi) genişliğindedir.^[4] Kuzey Denizi'nin kenarlarında Shetland, Orkney ve Frizya Adaları da dahil olmak üzere oldukça büyük adalar ve takımadalar bulunur.^[2] Kuzey Denizi, İngiliz Adaları'nın yanı sıra bir dizi Avrupa kıta havzasından tatlı su almaktadır. Avrupa drenaj havzasının büyük bir kısmı, Baltık Denizi'nden gelen su da dahil olmak üzere Kuzey Denizi'ne boşalmaktadır. Kuzey Denizi'ne akan en büyük ve en önemli nehirler Elbe ve Ren - Meuse'dir.^[5] Kuzey Denizi'ne dökülen nehirlerin bazı oldukça sanayileşmiş bölgeleri kapsayan su toplama havzasında yaklaşık 185 milyon insan yaşıyor.^[6]

Kaynakça

1. L.M.A. (1985). "Europe". University of Chicago (Ed.). Encyclopædia Britannica Macropædia. 18 (Fifteenth bas.). U.S.A.: Encyclopædia Britannica Inc. ss. 832-835. ISBN 978-0-85229-423-9.
2. Ripley, George; Charles Anderson Dana (1883). The American Cyclopaedia: A Popular Dictionary of General Knowledge. D. Appleton and company. s. 499. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
3. Helland-Hansen, Bjørn; Fridtjof Nansen (1909). "IV. The Basin of the Norwegian Sea". Report on Norwegian Fishery and Marine-Investigations Vol. 11 No. 2. Geofysisk Institutt. 14 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2009.
4. "About the North Sea: Key facts". Safety at Sea project: Norwegian Coastal Administration. 2008. 9 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2008.
5. Ray, Alan; G. Carleton; Jerry McCormick-Ray (2004). Coastal-marine Conservation: Science and Policy (illustrated bas.). Blackwell Publishing. s. 262. ISBN 978-0-632-05537-1. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
6. "Chapter 5: North Sea" (PDF). Environmental Guidebook on the Enclosed Coastal Seas of the World. International Center for the Environmental Management of Enclosed Coastal Seas. 2003. 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2008.

Dış bağlantılar