II. Elizabeth (Elizabeth Alexandra Mary Windsor; 21 Nisan 1926 - 8 Eylül 2022), Birleşik Krallık ve aralarında Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda'nın da olduğu İngiliz Milletler Topluluğu üyesi 14 ülkenin 1952-2022 yılları arasındaki kraliçesi. Aynı zamanda İngiliz Milletler Topluluğu başkanı ve İngiltere Kilisesi yüksek valisi olarak görev aldı. 70 yıl 214 günlük saltanatı ile Kraliçe Victoria'nın saltanatını geride bırakarak Birleşik Krallık'ın en uzun süre tahtta kalan hükümdarı, Fransa Kralı XIV. Louis'den sonra dünyanın en uzun süre tahtta kalan hükümdarı ve tarihte en uzun süre hüküm süren kadın hükümdar unvanlarını aldı.
| II. Elizabeth | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| İngiliz Milletler Topluluğu Başkanı | |||||
_(cropped)_(3-to-4_aspect_ratio).jpg) Resmi portre, 1959 | |||||
| Birleşik Krallık ve İngiliz Milletler Topluluğu bölgeleri kraliçesi | |||||
| Hüküm süresi | 6 Şubat 1952 - 8 Eylül 2022 (70 yıl, 7 ay ve 2 gün) | ||||
| Taç giymesi | 2 Haziran 1953 | ||||
| Önce gelen | VI. George | ||||
| Sonra gelen | III. Charles | ||||
| Başbakan | |||||
| Doğum | Elizabeth Alexandra Mary Windsor 21 Nisan 1926 Mayfair, Londra, İngiltere | ||||
| Ölüm | 8 Eylül 2022 (96 yaşında) Balmoral Kalesi, Aberdeenshire, İskoçya | ||||
| Defin | 19 Eylül 2022 St. George Şapeli, Windsor Sarayı, Windsor, Berkshire | ||||
| Eş(ler)i | |||||
| Çocuk(lar)ı | III. Charles Prenses Anne Prens Andrew Prens Edward | ||||
| |||||
| Hanedan | Windsor Hanedanı | ||||
| Babası | VI. George | ||||
| Annesi | Elizabeth Bowes-Lyon | ||||
| Dini | İngiltere Kilisesi | ||||
| İmza |  | ||||
6 Şubat 1952 tarihinde tahta çıktığında Topluluk Başkanı ve yedi ülkenin (Birleşik Krallık, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Pakistan ve Seylan) kraliçesi oldu. Bir sonraki yıl gerçekleşen taç giyme töreninin televizyonda gösterilmesiyle bir ilk gerçekleştirildi. 1956 yılından 1992 yılına kadar bölgelerin bağımsızlık kazanması ve bazı krallıkların cumhuriyet olmasıyla krallıkların sayısı değişti. Öldüğü zaman, yukarıda sayılan ülkelerin ilk dördüne ek olarak Jamaika, Bahamalar, Grenada, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Tuvalu, Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, Belize, Antigua ve Barbuda ile Saint Kitts ve Nevis'in kraliçesiydi.
Elizabeth, Kral VI. George ve Kraliçe Elizabeth olacak olan York Dükü ve Düşesi'nin büyük kızı olarak Londra'da doğdu. Çocukluğu boyunca evde özel eğitim gördü. Babası, ağabeyi VIII. Edward'ın tahttan çekilmesiyle 1936'da kral oldu ve kendi o tarihten itibaren vâris konumuna geldi. II. Dünya Savaşı sırasında orduda görev almaya başladı. 1947 yılında Philip Mountbatten ile evlendi ve Charles, Anne, Andrew ve Edward adlarını verdikleri dört çocukları oldu. 8 Eylül 2022 tarihinde Balmoral Kalesi'nde 96 yaşında öldü ve yerine en büyük oğlu III. Charles geçti.
İlk yılları
Elizabeth Kral VI. George'un ve Kraliçe Elizabeth'in ilk çocuğudur. VI. George ise kral V. George'un ikinci çocuğudur. Kraliçe 21 Nisan 1926'da Londra'da babasının 17. Bruton-Street adresinde bulunan evinde doğdu.[1] 29 Mayıs tarihinde ise Buckingham Sarayı'nda bulunan küçük kilisede Başpiskopos Kosmo Long tarafından vaftiz edildi.[2] Onun haç babaları baba yanında dedesi ve büyükannesi, ayrıca teyzesi, halası, amcası ve dayıları da olmuşlardır.[3] Çocuklukta onu Lilibet diye çağırırlardı.[4] 1929 yılında kral V. George'un ağır hastalığı sırasında Elizabeth'in sık sık onun yanına gelmesi onun moralini iyi bir biçimde etkiliyordu.[5]
Elizabeth'in 1930 yılında doğan Margaret adlı kız kardeşi de vardı. İki kız kardeş annesinin ve dadıları Marion Krouford'un sayesinde iyi aile eğitimi almışlardır.[6] 1950 yılında dadıları Krouford Küçük Prensler adlı anılar kitabını yazdı. Kitapta küçük Elizabeth'in atlara ve köpeklere ilgisi, onun davranışları, işe sorumluluğu hakkında bilgiler veriliyor. Ancak kitabın yayımı kral ailesinin hoşuna gitmemiştir.[7] Elizabeth hakkında olumlu görüşleri sonradan başkaları da söylüyordu. Winston Churchill gelecek kraliçeyi karakterli ve çevik çocuk olarak düşünüyordu.[8] Amcasının kızı Margaret Rods ise onun hakkında: "Neşeli ve ancak akıllı kız" derdi.[9]
Veliahtlığı
Taht ve tacı alabilecek kişiler: amcası VIII. Sona, babası VI. Xedice ve Elizabeth'ti. Elizabeth kral ailesinin üyesi olarak toplumda ilgi doğursa da, o kraliçe olmayı aklına getirmiyordu.[10] 1936 yılında büyükbabası, kral V. George vefat edince amcası Prens Edward VIII. Edward unvanı ile kral ilan olur. Kral VIII. Edward tahttan feragat ettikten sonra babası Prens Albert VI. George olarak tahta geçti.
Elizabeth, erkek veliaht olmadığından babasından sonra ikinci veliaht olur. Hükûmetin ve İngiltere Kilisesi'nin güçlü tutumundan sonra amcası evliliği tercih ederek krallıktan vazgeçer.[11] Elizabeth'in babası kral ilan edilir, kendi ise veliaht olarak Kraliyet Altesleri Prenses Elizabeth unvanını alır.
Elizabeth, Eton College'nin Başkan rektörü Henry Marten'dan anayasa tarihine ilişkin dersler alır[12] ve dadısı ile konuşmak için Fransızca öğrenmeye başlar.[13] Sonradan o özel okulun öğrencisi olur. Bu okul özel olarak onun kendi yaşıtları ile temasta olması için oluşturulmuştu.[14]
1939 yılında Elizabeth'in ebeveynleri Kanada ve ABD'ye resmî ziyaret yapıyorlar. Elizabeth ebeveynlerinin 1927 yılında Avustralya ve Yeni Zelanda'ya yaptığı yolculuktaki gibi Londra'da kalır. Kral olan babası, Elizabeth'in yolculuklar için henüz çok küçük olduğunu düşünmüştür.[15] Elizabeth ebeveynlerini gözyaşlarıyla uğurlamıştı.[16] Londra'da kalan Elizabeth ailesi ile mektupla iletişimini sağlıyordu. 18 Mayıs tarihinde ailesi onun için birinci kral Transatlantik Telefon Hattı yaptırılır.[15]
II. Dünya Savaşı
Elizabeth küçük kız kardeşi Margaret ile birlikte II. Dünya Savaşı'nın başladığı 1939 yılının Eylül ayından aralık ayına kadar İskoçya'da kalır, oradan Norfolk'a gider.[17] 1940 şubatında mayıs ayına kadar Royal-Lodge denilen yerde yaşarlar. Londra'ya geri dönmekle beraber tam beş yıl Windsor Sarayı'nda yaşarlar.[18] Lord Douglas McGarel Hogg "Savaş döneminde iki prensesin Kanada'da yaşaması" teklifine[19] Elizabeth'in annesi "Çocuklar bensiz, ben ise kralsız hiçbir yere gitmeyeceğiz. Kral ise burayı asla terk etmeyecek." cevabını vermişti.[20] Windsor Sarayı'nda kalmayı tercih ettiler. Yeni yıl gecesinde ise pandomim düzenleyerek biriken malzemeyi "Kraliçenin askeri giysiler için yün toplayan fon"una geçirdiler.[21] 14 yaşındaki Elizabeth 13 Ekim 1940 tarihinde BBC'nin Çocuk saati programında bir konuşma yaparak askerlere destek verdi.[22]
1945 Şubat'ında kadın yardımcı hizmetine kabul edilir.[23] Sürücülük ve mekanik mesleğine yönelir ve askeri kamyon da sürer. Sonradan beş aylık süreliğine fahri küçük komutanlığa tayin edilir.[24] Elizabeth II. Dünya Savaşı'nda askeri hizmete katılan tek devlet başkanıydı.[25]
Savaş döneminde krala yakın siyasi çevrelerce Elizabeth'in Galler bölgesi ile yoğun ilişkileri aracılığıyla Galler milliyetçiliğini zayıflatmak için planları olduğu ileri sürülmüştür.[26]
Elizabeth 18 yaşına geldiğinde ona Galler prensesi unvanını vermek için teklif öne sürüldü. Teklif o dönemin İçişleri Bakanı Herbert Morrison'a aitti. Ancak teklife Elizabeth'in babası, VI. George itiraz etmiştir. İtirazının nedeni bu unvanın veliaht olan erkek prenslerin eşlerine verilmesidir. Elizabeth ise sadece veliahttır ve VI. George'un hâlen veliaht olabilecek bir erkek çocuğu olabilir.[27]
Savaşın bitmesi haberinden sonra Elizabeth kız kardeşi Margaret ile birlikte Londra sokaklarına çıkarak coşkulu kalabalığa katılır. Sonradan şöyle der: "Biz ailemizden, dışarıdan bilinmeden insanlara bakmaya izin istedik. Aynı zamanda korkuyorduk ki, bizi tanırlar diye... Hatırlıyorum, tanımadığımız insanların ellerinden tutarak Whitehall Sokağı ile gidiyorduk. Sevinç duygusu bizi sarmıştı".[28] İki yıl sonra ailesini Güney Afrika ziyaretinde yolcu etti. 21 yaşında, 21 Nisan 1947 tarihinde, o Güney Afrika'dan İngiliz Milletler Topluluğu'na başvurarak "Ben karşınızda söz veriyorum ki, bütün hayatım boyunca, kısa veya uzun olmasına bakılmaksızın, sizlere ve hepinizin üyesi olduğumuz büyük imparator ailesine hizmet etmeye gayret göstereceğim."[29]
Kraliçeliği
Kocasıyla birlikte çıktığı bir yolculukta, Kenya'nın Sagana kentinde bulundukları sırada, 6 Şubat 1952'de babasının öldüğü ve yerine kendinin geçtiği haberini alır. İlk Parlamento açış konuşmasını 4 Kasım 1952'de yapar. 1953 yılında resmî olarak taç giyer ve gerçekleştirilen tören tarihte ilk kez televizyonda yayınlanır. Aynı zamanda babasının yerine İngiliz Milletler Topluluğu'nun başkanı seçilir. Kendisinin 63 yıllık iktidarı döneminde İngiliz Milletler Topluluğu'na dahil olan 25 ülkenin devlet başkanı olur. 1956 yılından 1992 yılına kadar onun başkanı olduğu devletlerin yaklaşık yarısı İngiliz Milletler Topluluğu'nun üyesi olarak kalsalar da cumhuriyet yönetim biçimini seçtiler. (örneğin, Güney Afrika, Pakistan, Sri Lanka).
Kraliçe Elizabeth devlet başkanı gibi temsilcilik rolü oynasa da, kendi şahsi otoritesi ile ülkenin politikasını belli miktar etkileyebiliyor. Yönetiminin ilk yıllarında hakim partide kabul edilen lider olmayınca o başbakanın kimliği konusunda da rol oynuyordu. Kraliçe Elizabeth tüm başbakanlarla diplomatik ilişki içerisindedir. Ancak, Margaret Thatcher iktidarı döneminde biraz gergin ilişkileri bulunmaktaydı.
1992 yılı II. Elizabeth için ağır bir yıl oldu. Kraliçe'nin ailesinin otoritesine Prens Charles'ın, Prenses Anne'nın ve Prens Andrew'ün ailelerindeki söylenti ve her üçünün boşanma süreçleri ciddi etkiledi. Ayrıca, büyük yangın Windsor Sarayı'nın bir bölümünü yok etti. Onun Prenses Diana'nın 1997 Ağustos'unda trajik ölümüne sakin yaklaşımı ve beş gün milli yas günlerinde kral ailesinin saraydan dışarı çıkmaması Büyük Britanyalıların çoğunluğunun hoşuna gitmedi. Aile kamuoyu karşısına Diana'nın ölümünden bir gün önce çıktı, ancak bununla birlikte Britanya basınının keskin eleştirisine maruz kaldı.
Buna rağmen, Elizabeth'in sosyal yorumda otoritesi yine de büyük kalmıştır. Onun tahta çıkmasının gümüş ve altın yıl dönümünün 1977 ve 2002 yıllarında hem Birleşik Krallık'ta hem de dünyada tören ile kaydedilmiştir. 2012 yılındaki 60 yıllık yıl dönümüne ciddi hazırlıklar yapıldı. Elizabeth, nisan ayında doğmasına rağmen geleneğe uygun olarak doğum günü haziran ayının üçüncü cumartesi gününde kutlanmaktadır.[30]
Muhafazakar Parti içinde bir lider seçmek için resmi bir mekanizmanın yokluğu, Eden'in istifasını takiben, hükûmeti kurmak için kimin görevlendirileceğine karar vermenin Kraliçe'ye düştüğü anlamına geliyordu. Eden, Konseyin Lord Başkanı Lord Salisbury'ye danışmasını tavsiye etti. Lord Salisbury ve Lord Şansölye Lord Kilmuir, İngiliz Kabinesine, Churchill'e ve 1922 Backbench Komitesi Başkanı'na danışarak Kraliçe'nin önerilen adaylarını atamasıyla sonuçlandı: Harold Macmillan, Süveyş krizi ve Cennet'in halefinin seçimi 1957'de Kraliçe'nin ilk büyük kişisel eleştirisine yol açtı. Sahibi ve editörlüğünü yaptığı bir dergide, Lord Altrincham onu "temasta bulunmamakla" suçladı. Altrincham, tanınmış kişiler tarafından kınandı ve yorumlarıyla dehşete düşen halktan bir kişi tarafından tokatlandı. Altı yıl sonra, 1963'te Macmillan istifa etti ve Kraliçe'ye, Kontu'nu başbakan olarak atamasını tavsiye etti. Kraliçe, az sayıdaki bakanın veya tek bir bakanın tavsiyesi üzerine başbakanı atadığı için yine eleştirilere maruz kaldı. 1965'te muhafazakarla bir lideri seçmek için resmi bir mekanizma benimsedi ve böylece onu katılımdan kurtardılar.
Taç Giyme Töreni
VI. George'un sağlık durumu 1951'de bozulmaya başladı ve Elizabeth sık sık halka açık etkinliklerde onun yerine geçti. Ekim 1951'de Kanada'yı dolaşıp Başkan Harry S. Truman'ı Washington DC'de ziyaret ettiğinde, özel sekreteri Martin Charteris, Kral'ın tur sırasında ölmesi durumunda bir katılım bildirgesi taslağı taşıdı.[31] 1952'nin başlarında Elizabeth ve Philip, İngiliz kolonisi Kenya üzerinden Avustralya ve Yeni Zelanda turuna çıktılar. 6 Şubat 1952'de, Treetops Otel'de geçirdikleri bir gecenin ardından Kenya'daki evleri Sagana Lodge'a yeni dönmüşlerdi. George VI'nın ölümü ve bunun sonucunda Elizabeth'in derhal tahta çıkması haberi geldiğinde Philip haberi yeni kraliçeye verdi.[32] Elizabeth'i kraliyet adı olarak tutmayı seçti;[33] böylece İskoçya'da hüküm süren ilk Elizabeth olduğu için birçok İskoç'u rahatsız eden II. Elizabeth olarak adlandırıldı.[34] Krallığı boyunca kraliçe ilan edildi ve kraliyet partisi aceleyle Birleşik Krallık'a döndü.[35] Elizabeth ve Philip, Buckingham Sarayı'na taşındı.[36]
Elizabeth'in tahta çıkmasıyla birlikte, bir eşin evlilik sırasında kocasının soyadını alması geleneğine uygun olarak kraliyet hanesinin Edinburgh Dükü'nün adını taşıması muhtemel görünüyordu. Lord Mountbatten, Mountbatten Hanesi adını savundu. Philip, dukalık unvanından sonra Edinburgh Evi'ni önerdi.[37] İngiltere başbakanı Winston Churchill ve Elizabeth'in büyükannesi Queen Mary, Windsor Hanedanı'nın kalmasını tercih etti, bu nedenle Elizabeth 9 Nisan 1952'de Windsor'un kraliyet evinin adı olmaya devam edeceğine dair bir bildiri yayınladı. Philip, "Ülkede kendi çocuklarına adını vermesine izin verilmeyen tek adam benim" diye yakındı.[38] 1960 yılında, Mountbatten-Windsor soyadı, Philip ve Elizabeth'in kraliyet unvanları taşımayan erkek soyundan gelenler için kabul edildi.[39]
Taç giyme töreni hazırlıkları sırasında, Prenses Margaret kız kardeşine, Margaret'ten 16 yaş büyük boşanmış ve önceki evliliğinden iki oğlu olan Peter Townsend ile evlenmek istediğini söyledi. Elizabeth onlardan bir yıl beklemelerini istedi; özel sekreterinin sözleriyle, "Kraliçe, Prenses'e doğal olarak sempati duyuyordu, ama bence - umuyordu - zaman verilirse, meselenin azalacağını düşündü."[40] Kıdemli politikacılar maça karşıydı ve İngiltere Kilisesi boşandıktan sonra yeniden evlenmeye izin vermedi. Margaret medeni bir evlilik yapmış olsaydı, miras hakkından vazgeçmesi beklenirdi.[41] Margaret, Townsend ile olan planlarından vazgeçmeye karar verdi.[42]
Kraliçe Mary'nin 24 Mart 1953'te ölümüne rağmen, taç giyme töreni, Mary'nin ölmeden önce talep ettiği gibi, 2 Haziran'da planlandığı gibi devam etti.[43] Westminster Abbey'deki taç giyme töreni, mesh ve komünyon hariç, ilk kez televizyonda yayınlandı.[44] Elizabeth'in talimatı üzerine, taç giyme töreni elbisesine Commonwealth ülkelerinin çiçek amblemleri işlendi.[45]
Commonwealth'in Devam Eden Evrimi
Elizabeth'in doğumundan itibaren Britanya İmparatorluğu, İngiliz Milletler Topluluğu'na dönüşmeye devam etti.[46] 1952'de katıldığı zaman, birden fazla bağımsız devletin başı olarak rolü zaten kurulmuştu.[47] 1953'te Elizabeth ve kocası yedi aylık bir dünya turuna çıktılar, 13 ülkeyi ziyaret ettiler ve kara, deniz ve hava yoluyla 40.000 milden (64.000 km) fazla yol kat ettiler.[48] Avustralya ve Yeni Zelanda'nın bu ülkeleri ziyaret eden ilk hükümdarı oldu.[49] Tur sırasında çok kalabalıktı; Avustralya nüfusunun dörtte üçünün onu gördüğü tahmin ediliyordu.[50] Saltanatı boyunca Elizabeth, diğer ülkelere yüzlerce devlet ziyareti ve Commonwealth turları yaptı; en çok seyahat eden devlet başkanıydı.[51]
1956'da İngiliz ve Fransız başbakanları Sir Anthony Eden ve Guy Mollet, Fransa'nın Commonwealth'e katılma olasılığını tartıştılar. Öneri hiçbir zaman kabul edilmedi ve ertesi yıl Fransa, Avrupa Birliği'nin öncüsü olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'nu kuran Roma Antlaşması'nı imzaladı.[52] Kasım 1956'da İngiltere ve Fransa, Süveyş Kanalı'nı ele geçirmek için nihai olarak başarısız bir girişimle Mısır'ı işgal etti. Lord Mountbatten, Elizabeth'in işgale karşı olduğunu söyledi, ancak Eden bunu inkâr etti. Eden iki ay sonra istifa etti.[53]
Muhafazakar Parti içinde bir lider seçmek için resmi bir mekanizmanın olmaması, Eden'in istifasının ardından hükûmeti kurmak için kimi görevlendireceğine karar vermenin Elizabeth'e düştüğü anlamına geliyordu. Eden, konseyin lord başkanı Lord Salisbury'ye danışmasını tavsiye etti. Lord Salisbury ve Lord Şansölye Lord Kilmuir, İngiliz Kabinesi, Churchill ve 1922'deki yedek komite başkanına danıştı ve Elizabeth'in önerilen adayları Harold Macmillan'ı atamasıyla sonuçlandı.[54]
Süveyş krizi ve Eden'in halefinin seçimi 1957'de Elizabeth'in ilk büyük kişisel eleştirisine yol açtı. Sahibi olduğu ve editörlüğünü yaptığı bir dergide Lord Altrincham, onu "temassız" olmakla suçladı.[55][56] Altrincham ünlü kişiler tarafından kınandı ve yorumlarından dehşete düşen bir halk üyesi tarafından tokatlandı.[57] Altı yıl sonra, 1963'te Macmillan istifa etti ve Elizabeth'e Ev Kontu'nu başbakan olarak atamasını tavsiye etti ve bu tavsiyeye uydu.[58] Elizabeth, az sayıda bakanın veya tek bir bakanın tavsiyesi üzerine başbakanı atadığı için yeniden eleştirildi.1965'te Muhafazakarlar, bir lider seçmek için resmi bir mekanizma benimsediler ve böylece Kraliçe'yi katılımından kurtardılar.[53]
1957'de Elizabeth, Birleşik Devletler'e bir devlet ziyareti yaptı ve burada Commonwealth adına Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna hitap etti. Aynı turda 23. Kanada Parlamentosu'nu açarak Kanada'nın parlamento oturumu açan ilk hükümdarı oldu.[59] İki yıl sonra, yalnızca Kanada Kraliçesi sıfatıyla Amerika Birleşik Devletleri'ni tekrar ziyaret etti ve Kanada'yı gezdi.[60] 1961'de Kıbrıs, Hindistan, Pakistan, Nepal ve İran'ı gezdi.[61] Aynı yıl Gana'ya yaptığı bir ziyarette, ev sahibi Başkan Kwame Nkrumah olmasına rağmen güvenliğiyle ilgili korkuları reddetti.Devlet başkanı olarak onun yerine geçen, suikastçıların hedefi oldu.[62] Harold Macmillan şöyle yazdı: "Kraliçe baştan sona kesinlikle kararlıydı... Ona karşı bir film yıldızıymış gibi davranması konusunda sabırsız Görevini seviyor ve Kraliçe olmak istiyor." 1964'te Quebec'in bazı bölgelerinde yaptığı turdan önce, basın, Quebec ayrılıkçı hareketi içindeki aşırılık yanlılarının Elizabeth'in suikastını planladıklarını bildirdi.[63] Hiçbir girişimde bulunulmadı, ancak o Montreal'deyken bir isyan çıktı; Elizabeth'in "şiddet karşısında sakinliği ve cesareti" not edildi.
Elizabeth, 19 Şubat 1960'ta üçüncü çocuğu Prens Andrew'u doğurdu ve bu, 1857'den beri hüküm süren bir İngiliz hükümdarının ilk doğumuydu.[64] Dördüncü çocuğu Prens Edward, 10 Mart 1964'te doğdu.[65]
Elizabeth, geleneksel törenleri gerçekleştirmenin yanı sıra yeni uygulamalar da başlattı. Halkın sıradan üyeleriyle buluşan ilk kraliyet gezintisi, 1970 yılında Avustralya ve Yeni Zelanda turu sırasında gerçekleşti.
Dekolonizasyonun Hızlandırılması
1960'lar ve 1970'ler, Afrika ve Karayipler'in dekolonizasyonunda bir hızlanma gördü. 20'den fazla ülke, planlı bir özyönetim geçişinin parçası olarak İngiltere'den bağımsızlık kazandı. Ancak 1965'te, Rodezya başbakanı Ian Smith, çoğunluk yönetimine doğru hareketlere karşı, tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan ederken, Elizabeth'e "sadakat ve bağlılığını" ifade ederek, "Rodos kraliçesi" olduğunu ilan etti.[66] Elizabeth onu resmen görevden almasına ve uluslararası toplum Rodezya'ya karşı yaptırımlar uygulamasına rağmen, rejimi on yıldan fazla bir süre hayatta kaldı.[67] İngiltere'nin eski imparatorluğuyla bağları zayıfladıkça, İngiliz hükûmeti 1973'te elde ettiği bir hedef olan Avrupa Topluluğu'na girmeye çalıştı.[68]
Elizabeth, Ekim 1972'de Yugoslavya'yı gezerek komünist bir ülkeyi ziyaret eden ilk İngiliz hükümdarı oldu.[69] Havaalanında Başkan Josip Broz Tito tarafından karşılandı ve Belgrad'da binlerce kişi onu karşıladı.[70]
Şubat 1974'te İngiliz başbakanı Edward Heath, Elizabeth'e Avustronezya Pasifik Kıyıları turunun ortasında İngiltere'ye geri dönmesini gerektiren bir genel seçim çağrısı yapmasını tavsiye etti.[71] Seçim, parlamentonun askıda kalmasıyla sonuçlandı; Heath'in Muhafazakarları en büyük parti değildi, ancak Liberallerle koalisyon kurarlarsa görevde kalabilirler. Koalisyon kurma konusundaki tartışmalar sona erdiğinde, Heath başbakanlıktan istifa etti ve Elizabeth Muhalefet Lideri İşçi Partisi'nden Harold Wilson'dan bir hükûmet kurmasını istedi.[72]
Bir yıl sonra, 1975 Avustralya anayasal krizinin zirvesinde, Avustralya başbakanı Gough Whitlam, Muhalefet kontrolündeki Senatonun Whitlam'ın bütçe önerilerini reddetmesinin ardından Genel Vali Sir John Kerr tarafından görevinden alındı. Whitlam'ın Temsilciler Meclisinde çoğunluğa sahip olması nedeniyle, Başkan Gordon Scholes Elizabeth'e Kerr'in kararını geri alması için başvurdu. Avustralya Anayasası'nın Genel Vali için ayırdığı kararlara müdahale etmeyeceğini söyleyerek reddetti. Kriz, Avustralya cumhuriyetçiliğini körükledi.[73][74]
Gümüş Jübile
1977'de Elizabeth, katılımının Gümüş Jübile'sini kutladı. Partiler ve etkinlikler, Commonwealth boyunca gerçekleşti ve çoğu, ilişkili ulusal ve Commonwealth turlarına denk geldi. Kutlamalar, Prenses Margaret'in kocası Lord Snowdon'dan ayrılmasının neredeyse tesadüfi olumsuz basın haberlerine rağmen Elizabeth'in popülaritesini yeniden doğruladı.[75] Elizabeth, Romanya'nın komünist lideri Nikolay Çavușesku ve karısı Elena tarafından Birleşik Krallık'a resmi bir ziyarette bulundu, ancak özel olarak " ellerinde kan olduğunu" düşündü.[76] Ertesi yıl iki darbe aldı: biri, Kraliçe'nin Resimlerinin eski Araştırmacısı Anthony Blunt'un komünist bir casus olarak maskesini düşürmesiydi; diğeri ise akrabası ve kayınpederi Lord Mountbatten'in Geçici İrlanda Cumhuriyet Ordusu tarafından öldürülmesiydi.[77]
Paul Martin Sr.'ye göre, 1970'lerin sonunda Elizabeth, Kraliyet'in Kanada başbakanı Pierre Trudeau için "çok az anlamı olduğu" konusunda endişeliydi. Tony Benn, Elizabeth'in Trudeau'yu "oldukça hayal kırıklığı" bulduğunu söyledi. Trudeau'nun sözde cumhuriyetçiliği, Buckingham Sarayı'ndaki tırabzanlardan aşağı kayma ve Elizabeth'in 1977'de arkasından dönme ve görev süresi boyunca çeşitli Kanada kraliyet sembollerinin kaldırılması gibi tuhaflıkları tarafından doğrulanmış görünüyordu. 1980'de Kanadalı politikacılar, Kanada anayasasının yurttaşlık statüsünü tartışmak için Londra'ya gönderildi. Elizabeth'i "herhangi bir İngiliz politikacı veya bürokrattan daha bilgili" buldu. Devlet başkanı olarak rolünü etkileyecek olan Bill C-60'ın başarısızlığından sonra özellikle ilgilendi.[78]
Basın incelemesi ve Thatcher başbakanlığı
1981'de, Prens Charles ve Leydi Diana Spencer'ın düğününden altı hafta önce düzenlenen Renk Birliği töreninde, Burma atıyla Londra'daki The Mall'dan aşağı inerken Elizabeth'e yakın mesafeden altı el ateş edildi. Polis daha sonra kurşunların boş olduğunu keşfetti. 17 yaşındaki saldırgan Marcus Sarjeant beş yıl hapis cezasına çarptırıldı ve üç yıl sonra serbest bırakıldı.[79] Elizabeth'in soğukkanlılığı ve bineğini kontrol etme becerisi geniş çapta övüldü.[80] O Ekim Elizabeth, Yeni Zelanda'nın Dunedin şehrini ziyareti sırasında başka bir saldırıya maruz kaldı. Christopher John LewisGeçit törenine bakan bir binanın beşinci katından 17 yaşındaki.22'lik tüfekle ateş etti ancak ıskaladı.[81] Lewis tutuklandı, ancak hiçbir zaman cinayete teşebbüs veya vatana ihanetle suçlanmadı ve yasadışı olarak ateşli silah bulundurmak ve ateşlemekten üç yıl hapis cezasına çarptırıldı. Cezasının iki yılında, Diana ve oğulları Prens William ile birlikte ülkeyi ziyaret eden Charles'a suikast düzenlemek amacıyla bir psikiyatri hastanesinden kaçmaya çalıştı.[82]
Nisan-Eylül 1982 arasında Elizabeth'in oğlu Prens Andrew, Falkland Savaşı'nda İngiliz kuvvetleriyle birlikte görev yaptı ve bunun için endişe duyduğu ve gurur duyduğu bildirildi.[83][84] 9 Temmuz'da Buckingham Sarayı'ndaki yatak odasında uyandığında, odada kendiyle birlikte bir davetsiz misafir olan Michael Fagan'ı buldu. Ciddi bir güvenlik açığında, yardım ancak Saray polis santraline yapılan iki çağrıdan sonra geldi.[85] ABD başkanı Ronald Reagan'ı 1982'de Windsor Şatosu'nda ağırladıktan ve 1983'te Kaliforniya'daki çiftliğini ziyaret ettikten sonra, Elizabeth, yönetimi kendine haber vermeden, Karayip ülkelerinden biri olan Grenada'nın işgal edilmesini emrettiğinde öfkelendi.[86]
1980'lerde kraliyet ailesinin fikirlerine ve özel hayatlarına yönelik medyanın yoğun ilgisi, The Sun tabloid'in öncülüğünde basında bir dizi sansasyonel hikâyeye yol açtı.[87] The Sun'ın editörü Kelvin MacKenzie'nin çalışanlarına söylediği gibi : "Pazartesi Kraliyet Ailesi hakkında bilgi vermek için bana bir Pazar günü verin. Bu doğru değilse endişelenmeyin, tabii sonrasında çok fazla yaygara çıkmadığı sürece"[88] Gazete editörü Donald Trelford, The Observer'da yazdı. 21 Eylül 1986 tarihli: "Kraliyet pembe dizisi, şimdi öyle bir kamu yararına ulaştı ki, gerçek ile kurgu arasındaki sınır gözden kayboldu ... sadece bazı gazetelerin gerçekleri kontrol etmemesi veya inkarları kabul etmemesi değil. : hikayelerin doğru olup olmadığı umurlarında değil." Özellikle 20 Temmuz 1986 tarihli Sunday Times gazetesinde Elizabeth'in Margaret Thatcher'ın ekonomik politikalarının toplumsal bölünmeleri teşvik etmesinden endişe duyduğu ve yüksek işsizlik, bir dizi isyan, bir maden işçisi grevinin şiddeti ve şiddet olayları nedeniyle alarma geçtiği bildirildi. Thatcher'ın Güney Afrika'daki apartheid rejimine karşı yaptırım uygulamayı reddetmesi. Söylentilerin kaynakları arasında kraliyet yardımcısı da vardı.Michael Shea ve Commonwealth genel sekreteri Shridath Ramphal, ancak Shea, sözlerinin bağlamdan çıkarıldığını ve spekülasyonlarla süslendiğini iddia etti.[89] Thatcher, Elizabeth'in Thatcher'ın siyasi muhalifleri olan Sosyal Demokrat Parti'ye oy vereceğini söyledi.[90] Thatcher'ın biyografisini yazan John Campbell, "raporun bir gazetecilik haylazlığı olduğunu" iddia etti.[91] Aralarındaki husumet raporları abartılıydı, ve Elizabeth kişisel hediyesine iki onur verdi: Liyakat Nişanı ve Jartiyer Nişanı üyeliği- John Major tarafından Thatcher'a başbakan olarak değiştirildikten sonra verildi.[92] 1984 ve 1993 yılları arasında Kanada başbakanı olan Brian Mulroney, Elizabeth'in apartheid'ı sona erdirmede "perde arkası güç" olduğunu söyledi.[93][94]
1986'da Elizabeth, Çin Halk Cumhuriyeti'ne altı günlük bir devlet ziyareti yaptı ve ülkeyi ziyaret eden ilk İngiliz hükümdarı oldu.[95] Tur Yasak Şehir, Çin Seddi ve Terracotta Savaşçılarını içeriyordu.[96] Bir devlet ziyafetinde Elizabeth, Çin'e giden ilk İngiliz elçisinin Kraliçe I. Elizabeth'in Wanli İmparatoruna yazdığı mektupla denizde kaybolması hakkında şaka yaptı ve "neyse ki posta hizmetleri 1602'den beri iyileşti" dedi.[97] Elizabeth'in ziyareti aynı zamanda Hong Kong üzerindeki egemenliğin 1997'de Birleşik Krallık'tan Çin'e devredileceğini her iki ülkenin de kabul ettiği anlamına geliyordu.[98] 1980'lerin sonunda Elizabeth hiciv hedefi haline gelmişti.[99] Kraliyet ailesinin genç üyelerinin 1987'de düzenlenen It's a Royal Knockout adlı yardım yarışmasına katılması alay konusu oldu.[100] Kanada'da Elizabeth, siyasi olarak bölücü anayasa değişikliklerini alenen destekledi ve Pierre Trudeau da dahil olmak üzere önerilen değişikliklerin muhaliflerinin eleştirilerine yol açtı. Aynı yıl, seçilmiş Fiji hükûmeti bir askeri darbeyle devrildi. Fiji hükümdarı olarak Elizabeth, Genel Vali Ratu Sir Penaia Ganilau'nun yürütme gücünü öne sürme ve bir anlaşmayı müzakere etme girişimlerini destekledi. Darbe lideri Sitiveni Rabuka, Ganilau'yu devirdi ve Fiji'yi cumhuriyet ilan etti.[101]
Çalkantılı 1990'lar ve annus horribilis
Körfez Savaşı'ndaki koalisyon zaferinin ardından Elizabeth, Mayıs 1991'de Birleşik Devletler Kongresi'nin ortak toplantısına hitap eden ilk İngiliz hükümdarı oldu
Elizabeth, 24 Kasım 1992'de tahta çıkışının Yakut Yıldönümü münasebetiyle yaptığı bir konuşmada, 1992'ye annus horribilis ("korkunç yıl" anlamına gelen Latince bir deyim) adını verdi.[102] Britanya'da Cumhuriyetçi duygu, Elizabeth'in -Saray tarafından çelişen- özel servetine ilişkin basında çıkan tahminler ve onun geniş ailesi arasındaki ilişkiler ve gergin evlilikler nedeniyle yükselmişti. Mart ayında, ikinci oğlu Prens Andrew, karısı Sarah'dan ayrıldı. Kızı Prenses Anne, Nisan ayında Kaptan Mark Phillips'ten boşandı ; Dresden'deki öfkeli göstericiler Ekim ayında Almanya'ya yaptığı bir devlet ziyareti sırasında Elizabeth'e yumurta fırlattı,[103] ve Kasım ayında resmi konutlarından biri olan Windsor Kalesi'nde büyük bir yangın çıktı. Monarşi artan eleştiri ve kamu incelemesi altına girdi. Alışılmadık derecede kişisel bir konuşmada Elizabeth, herhangi bir kurumun eleştiri beklemesi gerektiğini söyledi, ancak bunun "bir mizah, nezaket ve anlayış dokunuşuyla" yapılabileceğini öne sürdü. İki gün sonra, İngiliz başbakanı John Major, Elizabeth'in 1993'ten itibaren gelir vergisi ödemesi ve sivil listede bir indirim de dahil olmak üzere, bir önceki yıl hazırlanan kraliyet maliyesinde reform planlarını açıkladı. Aralık ayında, Prens Charles ve eşi Diana resmen ayrıldı. Yıl sonunda, Elizabeth The Sun gazetesine yıllık Noel mesajının metnini yayınlanmadan iki gün önce yayınladığı için telif hakkı ihlali nedeniyle dava açtı. Gazete, yasal ücretlerini ödemek zorunda kaldı ve hayır kurumuna 200.000 £ bağışladı. Elizabeth'in avukatları, beş yıl önce, gelini York Düşesi ve torunu Prenses Beatrice'in bir fotoğrafını yayınladıktan sonra, telif hakkının ihlali nedeniyle The Sun'a karşı dava açmıştı. Dava, gazetenin 180.000 dolar ödemesine hükmeden mahkeme dışı bir anlaşmayla çözüldü.[104]
Ocak 1994'te Elizabeth, Sandringham House'da bindiği at takılıp düşerken sol bileğindeki skafoid kemiğini kırdı.[105] Ekim 1994'te, Rus topraklarına ayak basan ilk İngiliz hükümdarı oldu. Ekim 1995'te Elizabeth, Montreal radyo sunucusu Pierre Brassard tarafından Kanada başbakanı Jean Chrétien'i taklit eden bir aldatmaca çağrısına kandırıldı. Chrétien ile konuştuğuna inanan Elizabeth, Kanada birliğini desteklediğini ve Quebec'in Kanada'dan ayrılma teklifleri konusundaki referandumunu etkilemeye çalışacağını söyledi.[106]
Takip eden yılda, Charles ve Diana'nın evliliğinin durumuyla ilgili kamuoyu açıklamaları devam etti. Elizabeth, kocası ve John Major'ın yanı sıra Canterbury Başpiskoposu George Carey ve özel sekreteri Robert Fellowes ile istişare ederek, Aralık 1995'in sonunda Charles ve Diana'ya boşanmanın mümkün olacağını öne süren bir mektup yazdı.
Boşanmadan bir yıl sonra, Ağustos 1997'de Diana, Paris'te bir araba kazasında öldü. Elizabeth, geniş ailesiyle birlikte Balmoral'da tatildeydi. Diana'nın iki oğlu Prens William ve Harry kiliseye gitmek istediler, bu yüzden Elizabeth ve Philip o sabah onları aldı. Ardından, beş gün boyunca kraliyet çifti, torunlarını Balmoral'da özel olarak yas tutabilecekleri yoğun basın ilgisinden korudu, ancak kraliyet ailesinin sessizliği ve inzivası ve Buckingham Sarayı'nın yarıya indirilmesi, kamuoyunda dehşete neden oldu. Düşmanca tepkinin baskısı altında kalan Elizabeth, Londra'ya dönmeyi ve ulusa bir ses tonuyla hitap etmeyi kabul etti. Diana'nın cenazesinden bir gün önce 5 Eylül'de canlı televizyon yayını. Yayında, Diana'ya olan hayranlığını ve iki prens için "bir büyükanne olarak" duygularını dile getirdi. Sonuç olarak, halkın düşmanlığının çoğu buharlaştı.
Ekim 1997'de Elizabeth ve Philip, saygılarını sunmak için Jallianwala Bagh katliamının yapıldığı bölgeye tartışmalı bir ziyareti içeren Hindistan'a bir devlet ziyareti yaptılar. Protestocular "Killer Queen, geri dön" [107] sloganları attılar ve ondan 78 yıl önce İngiliz birliklerinin eylemi için özür dilemesi talep edildi. Parktaki anma töreninde, o ve Philip bir çelenk bırakarak saygılarını sundular ve 30 saniyelik bir sessizlik anı için ayakta durdular.[108] Sonuç olarak, halk arasındaki öfkenin çoğu yumuşadı ve protestolar iptal edildi. O Kasım, Elizabeth ve kocası Ziyafet Evi'nde bir resepsiyon düzenlediler.[109] Elizabeth bir konuşma yaptı ve Philip'i bir eş olarak övdü ve ondan "gücüm ve kalışım" olarak bahsetti.
1999'da, Birleşik Krallık'taki yetki devri sürecinin bir parçası olarak Elizabeth, Galler ve İskoçya için yeni kurulan yasama organlarını resmen açtı: Mayıs'ta Cardiff'te Galler Ulusal Meclisi [110] ve Temmuz'da Edinburgh'da İskoç Parlamentosu.[111]
Altın Jübile
Yeni bin yılın arifesinde Elizabeth ve Philip, Millenium Dome'a gitmek üzere Southwark'tan bir gemiye bindiler. Elizabeth, Tower Bridge'in altından geçmeden önce, bir lazer meşalesi kullanarak Londra Havuzu'ndaki National Millenium Beacon'ı yaktı.[112] Gece yarısından kısa bir süre önce Kubbe'yi resmen açtı. Auld Lang Syne şarkısını söylerken Elizabeth, Philip ve İngiltere başbakanı Tony Blair ile el ele tutuştu.
2002'de Elizabeth, katılımının 50. yıldönümü olan Altın Jübile'yi kutladı. Kız kardeşi ve annesi sırasıyla Şubat ve Mart aylarında öldü ve medya, Jübile'nin başarılı mı yoksa başarısız mı olacağı konusunda spekülasyon yaptı. Şubat ayında Jamaika'da başlayan ve genel valinin resmi konutu olan Kral'ın Evi'nin bir elektrik kesintisi nedeniyle karanlığa gömülmesinin ardından düzenlenen veda ziyafetini "unutulmaz" olarak nitelendirdiği geniş bir krallık turuna tekrar başladı. 1977'de olduğu gibi, sokak partileri ve anma etkinlikleri düzenlendi ve olayın anısına anıtlara isimler verildi. Londra'daki üç günlük ana Jübile kutlamasına her gün bir milyon kişi katıldı ve halk tarafından Elizabeth için gösterilen coşku birçok gazetecinin beklediğinden daha büyüktü.
2003 yılında Elizabeth, Daily Mirror'a güveni suistimal ettiği gerekçesiyle dava açtı ve kanalın Buckingham Sarayı'nda uşak kılığına giren bir muhabir tarafından toplanan bilgileri yayınlamasını engelleyen bir ihtiyati tedbir kararı aldı.[113] Gazete ayrıca onun yasal masrafları için 25.000 sterlin ödedi.[114] Hayatı boyunca genel olarak sağlıklı olmasına rağmen, 2003 yılında Elizabeth her iki dizinden de anahtar deliği ameliyatı geçirdi. Ekim 2006'da, yazdan beri onu rahatsız eden gergin sırt kasları nedeniyle yeni Emirates Stadyumu'nun açılışını kaçırdı.[115]
Mayıs 2007'de The Daily Telegraph, isimsiz kaynaklara atıfta bulunarak, Elizabeth'in Tony Blair'in politikaları nedeniyle "sinirlendiğini ve hüsrana uğradığını", Birleşik Krallık Silahlı Kuvvetleri'nin Irak ve Afganistan'da aşırı gergin olduğundan endişe duyduğunu ve kırsal kesimle ilgili endişelerini dile getirdiğini bildirdi.[116] Bununla birlikte, Blair'in Kuzey İrlanda'da barışı sağlama çabalarına hayran olduğu söylendi.[117] Kasım 2007'de elmas bir evlilik yıldönümünü kutlayan ilk İngiliz hükümdarı oldu.[118] 20 Mart 2008'de Armagh'daki İrlanda Kilisesi St Patrick's Katedrali'nde Elizabeth ilk Maundy ayine katıldı.[119]
Elizabeth, 2010 yılında, yine tüm İngiliz Milletler Topluluğu krallıklarının kraliçesi ve İngiliz Milletler Topluluğu Başkanı sıfatıyla BM Genel Kuruluna ikinci kez hitap etti.[120] BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, onu "çağımız için bir çapa" olarak tanıttı. Kanada turunun ardından New York'a yaptığı ziyaret sırasında, 11 Eylül saldırılarının İngiliz kurbanları için resmi olarak bir anma bahçesi açtı.[121] Elizabeth'in Ekim 2011'de Avustralya'ya yaptığı 11 günlük ziyaret, 1954'ten bu yana ülkeye yaptığı 16. ziyaretti.[122] İrlanda cumhurbaşkanı Mary McAleese'nin daveti üzerine, İrlanda Cumhuriyeti'ne ilk devlet ziyaretini yaptı.
Elmas Jübile
Kraliçe'nin 2012 Elmas Yıldönümü tahtta 60 yıl oldu ve krallıkları, daha geniş Commonwealth ve ötesinde kutlamalar yapıldı. Çocukları ve torunları onun adına diğer Commonwealth eyaletlerinde kraliyet turlarına çıkarken, o ve kocası Birleşik Krallık'ta kapsamlı bir tura çıktılar.[123][124] 4 Haziran'da dünya çapında Jübile fenerleri yakıldı.[125] Elizabeth, Jubile kutlamalarının bir parçası olarak Manchester'ı gezerken, Manchester Belediye Binası'ndaki bir düğün partisinde sürpriz bir şekilde göründü ve ardından uluslararası manşetlere çıktı.[126] Kasım ayında, Elizabeth ve kocası mavi safir evlilik yıldönümlerini (65.) kutladılar.[127] 18 Aralık'ta, 1781'de III. George'dan bu yana barış zamanı Kabine toplantısına katılan ilk İngiliz hükümdarı oldu.
1976 Yaz Olimpiyatları'nı Montreal'de açan Elizabeth, Londra'da 2012 Yaz Olimpiyatları'nı ve Paralimpik Oyunları'nı da açarak iki ülkede iki Olimpiyat Oyunu açan ilk devlet başkanı oldu.[128] Londra Olimpiyatları için açılış töreninin bir parçası olarak kendini bir kısa filmde James Bond rolünde Daniel Craig ile birlikte oynadı.[129] 4 Nisan 2013'te, film endüstrisinin himayesi nedeniyle fahri bir BAFTA aldı ve ödül töreninde "şimdiye kadarki en unutulmaz Bond kızı " olarak adlandırıldı.[130]
3 Mart 2013'te Elizabeth, gastroenterit semptomları geliştirdikten sonra bir önlem olarak King Edward VII Hastanesinde bir gece kaldı.[131] Bir hafta sonra, yeni Commonwealth Sözleşmesini imzaladı.[132] Yaşı ve seyahat etmeyi sınırlama ihtiyacı nedeniyle, 2013'te 40 yıl aradan sonra ilk kez her yıl düzenlenen Commonwealth Hükûmet Başkanları Toplantısına katılmamayı seçti. Sri Lanka'daki zirvede Prens Charles tarafından temsil edildi.[133] 20 Nisan 2018'de Commonwealth hükûmet başkanları, yerine Charles'ın Commonwealth Başkanı olarak geçeceğini açıkladı ve bunun onun "içten dileği" olduğunu belirtti.[134] Mayıs 2018'de katarakt ameliyatı oldu.[135] Mart 2019'da, büyük ölçüde iki ay önce kocasının da dahil olduğu bir araba kazasının sonucu olarak halka açık yollarda araba kullanmayı bıraktı.[136]
Elizabeth, büyük-büyükannesi Kraliçe Victoria'yı geçerek 21 Aralık 2007'de en uzun ömürlü İngiliz hükümdarı oldu ve 9 Eylül 2015'te dünyanın en uzun hüküm süren İngiliz hükümdarı ve en uzun hüküm süren kraliçesi ve kadın devlet başkanı oldu.[137][138]
[139] Suudi Arabistan Kralı Abdullah bin Abdülaziz el-Suud'un 23 Ocak 2015'te ölmesinden sonra mevcut en yaşlı hükümdar oldu.[140][141] Daha sonra en uzun süre hüküm süren mevcut hükümdar ve en uzun süre görev yapan mevcut başkan oldu. Tayland Kralı Bhumibol Adulyadej'in 13 Ekim 2016'da ölümünün ardından ve 21 Kasım 2017'de Robert Mugabe'nin istifası üzerine mevcut en eski devlet başkanı olmuştur.[142][143][144][145] 6 Şubat 2017'de Safir Jübile'yi kutlayan ilk İngiliz hükümdar oldu,[146] ve 20 Kasım'da, platin evlilik yıldönümünü kutlayan ilk İngiliz hükümdarıydı.[147] Philip, Ağustos 2017'de Kraliçe'nin eşi olarak resmî görevlerinden emekli olmuştu.[148]
COVID-19 pandemisi
19 Mart 2020'de COVID-19 salgını Birleşik Krallık'ı vurduğunda Elizabeth, Windsor Kalesi'ne taşındı ve önlem olarak orada tecrit etti.[149] Halka açık toplantılar iptal edildi ve Windsor Kalesi, "HMS Bubble" lakaplı katı bir sağlık protokolü izledi.[150]
5 Nisan'da, Birleşik Krallık'ta tahmini 24 milyon izleyici tarafından izlenen bir televizyon yayınında [151] insanlara "daha fazla dayanacak daha çok şeyimiz olsa da daha iyi günlerin geri döneceği konusunda teselli etmelerini istedi: arkadaşlarımızla birlikte olacağız" tekrar ailelerimizle birlikte olacağız, tekrar buluşacağız." VE Günü'nün 75. yıldönümü olan 8 Mayıs'ta, babası George VI'nın 1945'te aynı gün ulusa yayın yaptığı saat 9'da bir televizyon yayınında insanlardan "asla yukarı, asla umutsuzluğa kapılmayın" dedi.[152][153] Ekim ayında, pandeminin başlamasından bu yana ilk halka açık katılımı olan Wiltshire'daki Birleşik Krallık Savunma Bilim ve Teknoloji Laboratuvarı'nı ziyaret etti.[154] 4 Kasım'da, cenazesinin yüzüncü yılı münasebetiyle Westminster Manastırı'ndaki Meçhul Savaşçının Mezarı'na özel bir hac sırasında ilk kez halka açık bir şekilde maskeli göründü.[155] 2021'de sırasıyla Ocak ve Nisan aylarında birinci ve ikinci COVID-19 aşısını aldı.[156][157]
Prens Philip, 73 yıllık evliliğin ardından 9 Nisan 2021'de öldü ve Elizabeth, Kraliçe Victoria'dan bu yana dul veya dul olarak hüküm süren ilk İngiliz hükümdarı oldu.[158][159] Bildirildiğine göre kocası öldüğünde kocasının başucundaydı ve özel olarak ölümünün "büyük bir boşluk bıraktığını" söyledi.[160][161] O sırada İngiltere'de yürürlükte olan COVID-19 kısıtlamaları nedeniyle Elizabeth, Philip'in cenaze töreninde tek başına oturdu ve bu dünyanın dört bir yanından insanların sempatisini kazandı.[162][163] O yıl Noel yayınında, "sevgili Philip"e kişisel bir övgüde bulundu ve "O yaramaz, sorgulayıcı pırıltı, sonunda onu ilk gördüğüm zamanki kadar parlaktı" dedi.[164][165]
Salgına rağmen Elizabeth, Mayıs ayında 2021 Parlamento Açılışına ve Haziran ayında 47. G7 zirvesine katıldı.[166][167] Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi'nin kuruluşunun 73. yıl dönümü olan 5 Temmuz'da, NHS'ye "tüm disiplinler ve dört ulustan geçmiş ve şimdiki tüm NHS personelini tanımak" için George Nişanı vereceğini duyurdu.[168] Ekim 2021'de, 2004'teki ameliyatından bu yana ilk kez halkla ilişkiler sırasında baston kullanmaya başladı.[169] 20 Ekim'de hastanede bir gece kaldıktan sonra, Kuzey İrlanda ziyaretleri, Glasgow'daki COP26 zirvesi ve 2021 Ulusal Anma Töreni sağlık gerekçesiyle iptal edildi.[170][171][172]
Platin Jübile
II. Elizabeth'in Platin Jübilesi, 6 Şubat 2022'de başladı ve babasının ölümü üzerine tahta geçmesinin 70. yıl dönümü oldu. Randevu arifesinde Sandringham House'da emekliler, yerel Kadın Enstitüsü üyeleri ve hayırseverler için bir resepsiyon düzenledi.[173] Katılım Günü mesajında Elizabeth, ilk olarak 1947'de yaptığı ömür boyu kamu hizmetine olan bağlılığını yeniledi.[174]
Elizabeth asla tahttan çekilmeyi planlamadı, yaşlandıkça daha az halkla ilişkilere girdi ve Prens Charles onun görevlerinin çoğunu üstlendi.[175]
O ayın ilerleyen saatlerinde Elizabeth'in "hafif soğuk algınlığı benzeri semptomları" vardı ve bazı personel ve aile üyeleri ile birlikte COVID-19 için pozitif test edildi.[176][177] 22 Şubat'ta iki sanal görüşmeyi iptal etti, ancak ertesi gün Rusya-Ukrayna sınırındaki bir krizin ortasında Başbakan Boris Johnson ile bir telefon görüşmesi yaptı,[178][179] ardından Afet Acil Durum Komitesi (DEC) Ukrayna İnsani Yardım Çağrısı'na bağışta bulundu.[180] 28 Şubat'ta iyileştiği ve Frogmore'da ailesiyle vakit geçirdiği bildirildi.[181] 7 Mart'ta Elizabeth, Kanada başbakanıyla bir araya geldi Windsor Kalesi'ndeki Justin Trudeau, COVID teşhisi konmasından bu yana ilk yüz yüze görüşmesinde "kişiyi çok yorgun ve bitkin bıraktığını... Bu iyi bir sonuç değil" dedi.[182][183]
Elizabeth, 29 Mart'ta Westminster Abbey'de Prens Philip için şükran töreninde hazır bulundu, ancak o ayki yıllık Commonwealth Günü hizmetine ve Nisan ayında Kraliyet Maundy Hizmetine katılamadı.[184][185][186] 59 yıl aradan sonra ilk kez Mayıs'ta yapılan Parlamento açılışını kaçırdı. (Sırasıyla, Prens Andrew ve Prens Edward'a hamile olduğu için 1959 ve 1963'te katılamadı.) [187] Onun yokluğunda, Parlamento, Galler Prensi ve Cambridge Dükü tarafından Devlet Danışmanı olarak açıldı.[188] 17 Mayıs'ta Elizabeth, Londra'nın merkezinde Elizabeth Hattı'nı açtı.[189]
Platinum Jübile kutlamaları sırasında, Elizabeth büyük ölçüde balkon görünümleriyle sınırlıydı ve Ulusal Şükran Günü Hizmetini kaçırdı.[190] Jubilee konseri için Paddington Bear ile Buckingham Sarayı'nın dışında etkinliğin açılışını yapan bir skeçte yer aldı.[191] 13 Haziran 2022'de, 70 yıl 127 gün hüküm süren Tayland Kralı Bhumibol Adulyadej'i geçerek, kesin hükümranlık tarihleri bilinenler arasında tarihteki en uzun süre hüküm süren ikinci hükümdar oldu.[192] 6 Eylül 2022'de İskoçya'daki Balmoral Kalesi'nde 15. İngiltere başbakanı Liz Truss'u atadı. Saltanatı sırasında Buckingham Sarayı'nda ilk kez yeni bir başbakan kabul etmedi.[193]
Ölümü ve cenaze töreni
II. Elizabeth 8 Eylül 2022 tarihinde saat 15.10'da İskoçya'daki gözetim altında tutulduğu Balmoral Kalesi'nde 96 yaşında öldü.[194][195] Buckingham Sarayı 18:30'da ölümünü kamuoyuna duyurdu.[196] Elizabeth, 1542 yılında V. James'ten bu yana İskoçya'da ölen ilk İngiliz hükümdarıydı.[197] Ölüm belgesi, ölüm nedenini "yaşlılık" olarak kaydetti.[198][199]
12 Eylül'de Elizabeth'in tabutu, üzerine İskoçya Tacı'nın yerleştirildiği St Giles Katedrali'ne bir geçit töreninde Royal Mile üzerinden taşındı.[200] Tabutu Royal Company of Archers tarafından korunarak 24 saat boyunca katedralde dinlendi ve bu sırada yaklaşık 33.000 kişi tabutun önünden geçti. 13 Eylül'de tabut hava yoluyla Londra'ya götürüldü. 14 Eylül'de tabutu, Elizabeth'in dört gün boyunca eyalette yattığı Buckingham Sarayı'ndan Westminster Sarayı'na askeri bir alayla götürüldü. Politikacılar ve diğer tanınmış kişiler gibi, halktan tahminen 250.000 kişi tabutun önünden geçti.[201][202] 16 Eylül'de Elizabeth'in çocukları tabutunun etrafında nöbet tuttu ve ertesi gün sekiz torunu da aynısını yaptı.[203][204]
Elizabeth'in cenaze töreni 19 Eylül'de Westminster Kilisesi'nde yapıldı ve bu, 1760 yılında II. George'tan bu yana Abbey'de ilk kez bir hükümdarın cenaze töreni düzenlemesi oldu ve 19 Eylül günü birkaç İngiliz Milletler Topluluğu ülkesinde tatil ilan edildi.[205][206] Windsor'da, 97.000 kişinin tanık olduğu, 1000 askerî personelin katıldığı son bir geçit töreni düzenlendi.[206][207] Elizabeth'in düşmüş midillisi ve iki kraliyet corgisi, alayın yanında duruyordu.[208] Törenin ardından tabut, tören alayı ile Westminster Kilisesi'nden Wellington Arch'a ve oradan da Windsor'a götürüldü. Elizabeth'in naaşı, tören alayı ile Windsor Şatosu'ndaki St. George Şapeli'ne nakledildi ve orada gömüldü.[209][210][211]
Miras
İnançlar, faaliyetler ve ilgi alanları
Elizabeth nadiren röportaj verdi ve kişisel duyguları hakkında çok az şey biliniyordu. Kendi siyasi görüşlerini halka açık bir forumda açıkça ifade etmedi ve hükümdarın görüşlerini sormak veya açıklamak geleneklere aykırıdır. Times gazetecisi Paul Routledge Elizabeth'e 1984-85 maden grevi hakkındaki görüşlerini sorduğunda, o "her şeyin tek bir adamla ilgili" olduğunu (Arthur Scargill'e atıfta bulunarak) yanıtladı ve Routledge buna katılmadı. Bu soruyu sorduğu için medyada çokça eleştirilen Routledge, başlangıçta kraliyet ziyareti için hazır bulunmayacağını ve protokollerden habersiz olduğunu söyledi. 2014 İskoçya bağımsızlık referandumu'ndan sonra Başbakan David Cameron, Elizabeth'in sonuçtan memnun olduğunu belirtti.[212] Balmoral Kirk'ün dışındaki bir kadına, insanların sonuç hakkında "çok dikkatli" düşünmesini umduğunu söyleyerek, referandumla ilgili halka açık kodlanmış bir açıklama yaptığı tartışılabilir. Daha sonra, Cameron'ın endişesini kaydetmesini özellikle talep ettiği ortaya çıktı.[213]
Elizabeth'in derin bir dini ve vatandaşlık görevi duygusu vardı ve Taç Giyme Yemini'ni ciddiye aldı.[214] Yerleşik İngiltere Kilisesi'nin Yüksek Valisi olarak resmi dini rolünün yanı sıra, o kiliseyle ve ayrıca İskoçya'nın ulusal Kilisesi ile ibadet etti.[215] İnançlar arası ilişkilere desteğini gösterdi ve beş papa da dahil olmak üzere diğer kilise ve dinlerin liderleriyle bir araya geldi: XII. Pius, XXIII. Ioannes, II. Ioannes Paulus, XVI. Benedictus ve Franciscus.[216] İnancıyla ilgili kişisel bir not, genellikle Commonwealth'e yayınlanan yıllık Noel Mesajında yer aldı. 2000 yılında şunları söyledi:
Birçoğumuz için inançlarımız temel öneme sahiptir. Benim için Mesih'in öğretileri ve Tanrı'nın önünde kendi kişisel sorumluluğum, hayatımı sürdürmeye çalıştığım bir çerçeve sağlıyor. Çoğunuz gibi ben de zor zamanlarda Mesih'in sözlerinden ve örneğinden büyük teselli buldum.
Elizabeth, 600'den fazla kuruluş ve hayır kurumunun patronuydu.[217] Charities Aid Foundation, Elizabeth'in saltanatı sırasında himayeleri için 1,4 milyar sterlinin üzerinde para toplanmasına yardım ettiğini tahmin ediyor.[218] Başlıca boş zaman ilgi alanları binicilik ve köpekler, özellikle de Pembroke Welsh Corgis'iydi.[219] Hayat boyu süren corgis aşkı, 1933'te ailesinin sahip olduğu ilk corgi olan Dookie ile başladı.[220] Ara sıra rahat, resmi olmayan bir ev hayatı sahnelerine tanık olundu; o ve ailesi zaman zaman birlikte yemek hazırlar ve ardından bulaşıkları yıkarlardı.[221]
Medya tasviri ve kamuoyu
1950'lerde, saltanatının başlangıcında genç bir kadın olan Elizabeth, göz alıcı bir "masal kraliçesi" olarak tasvir edildi.[222] İkinci Dünya Savaşı'nın travmasından sonra, bir umut zamanı, "yeni bir Elizabeth dönemi"ni müjdeleyen bir ilerleme ve başarı dönemiydi.[223] Lord Altrincham'ın 1957'de konuşmalarının kulağa " huysuz bir kız öğrenci" gibi geldiği suçlaması son derece nadir bir eleştiriydi.[224] 1960'ların sonunda Kraliyet Ailesi adlı televizyon belgeselinde ve Prens Charles'ın Galler Prensi olarak atanmasının televizyonda yayınlanmasıyla monarşinin daha modern bir imajını tasvir etme girişimleri yapıldı.[225] Elizabeth ayrıca başka yeni uygulamalar da başlattı; halkın sıradan üyeleriyle tanıştığı ilk kraliyet gezintisi, 1970 yılında bir Avustralya ve Yeni Zelanda turu sırasında gerçekleşti. Gardırobu modadan çok işleve dayalı, tanınabilir, imza bir stil geliştirdi.[226][227] Halk arasında, çoğunlukla tek renkli paltolar ve dekoratif şapkalar giymeye başladı, bu da kalabalığın içinde kolayca görülmesini sağlıyordu.[228]
1977'de Elizabeth'in Gümüş Jübilesi'nde kalabalıklar ve kutlamalar gerçekten coşkuluydu;[229] ancak 1980'lerde, Elizabeth'in çocuklarının kişisel ve çalışma yaşamları medyanın incelemesine girdiğinden, kraliyet ailesine yönelik kamuoyu eleştirisi arttı.[230] Popülaritesi 1990'larda düşük bir noktaya indi. Kamuoyunun baskısı altında ilk kez gelir vergisi ödemeye başladı ve Buckingham Sarayı halka açıldı.[231] Britanya'da cumhuriyetçiliğe verilen destek, yaşayan hafızadaki herhangi bir zamandan daha yüksek görünse de, cumhuriyetçi ideoloji hala bir azınlık bakış açısıydı ve Elizabeth'in kendi de yüksek onay oranlarına sahipti.[232] Eleştiri, Elizabeth'in kendi davranış ve eylemlerinden çok, monarşi kurumunun kendine ve Elizabeth'in daha geniş ailesinin davranışlarına odaklandı.[233] Elizabeth'in kişisel popülaritesi ve monarşiye genel destek, Diana'nın ölümünden beş gün sonra dünyaya yaptığı canlı televizyon yayınından sonra toparlansa da, monarşiye duyulan hoşnutsuzluk Galler Prensesi Diana'nın ölümüyle zirveye ulaştı.[231]
Kasım 1999'da, Avustralya'da Avustralya monarşisinin geleceğine ilişkin bir referandum, dolaylı olarak seçilmiş bir devlet başkanına tercih edilerek, monarşinin tutulmasını destekledi.[234] Pek çok cumhuriyetçi, Elizabeth'in kişisel popülaritesini Avustralya'daki monarşinin hayatta kalmasına borçluydu. 2010 yılında, Başbakan Julia Gillard, Avustralya'da Elizabeth'e karşı "derin bir sevgi" olduğunu ve monarşiyle ilgili başka bir referandumun onun hükümdarlığı sonrasına kadar beklemesi gerektiğini kaydetti.[235] Gillard'ın 1999'da cumhuriyetçi kampanyayı yöneten halefi Malcolm Turnbull da benzer şekilde Avustralyalıların onun yaşamı boyunca cumhuriyet olmak için oy kullanmayacağına inanıyordu.[236] Turnbull 2021'de "O olağanüstü bir devlet başkanıydı" dedi ve "açıkçası Avustralya'da monarşistlerden daha fazla Elizabeth dönemi var" dedi.[237] Benzer şekilde, hem 2008'de Tuvalu'da hem de 2009'da Saint Vincent ve Grenadinler'de yapılan referandumlar, seçmenlerin cumhuriyet olma önerilerini reddettiklerini gördü.[238]
2006 ve 2007'de Britanya'da yapılan anketler, monarşiye güçlü bir destek olduğunu ortaya çıkardı [239] ve Elizabeth'in Elmas Jübile yılı olan 2012'de, Elizabeth'in onay oranları yüzde 90'a ulaştı.[240] Ailesi, oğlu Andrew'in seks suçluları Jeffrey Epstein ve Ghislaine Maxwell ile olan ilişkisi, cinsel uygunsuzluk suçlamaları arasında Virginia Giuffre ile açtığı dava ve torunu Harry ve onun torunu nedeniyle hayatının son birkaç yılında yeniden inceleme altına alındı.[241] Bununla birlikte, Platin Jübile sırasında Büyük Britanya'da yapılan anket, Elizabeth'in kişisel popülaritesinin güçlü kaldığını gösterdi.[242] 2021 itibarıyla, yıllık Gallup anketine göre dünyanın en çok beğenilen üçüncü kadını olmaya devam etti, listede 52 kez yer alması, anket tarihindeki diğer tüm kadınlardan daha fazla ilk ona girdiği anlamına geliyor.[243]
Elizabeth, ressamlar Pietro Annigoni, Peter Blake, Chinwe Chukwuogo-Roy, Terence Cuneo, Lucian Freud, Rolf Harris, Damien Hirst, Juliet Pannett ve Tai-Shan Schierenberg dahil olmak üzere birçok önemli sanatçı tarafından çeşitli ortamlarda tasvir edildi.[244][245] Elizabeth'in önemli fotoğrafçıları arasında Cecil Beaton, Yusuf Karş, Anwar Hussein, Annie Leibovitz, Lord Lichfield, Terry O'Neill, John Swannell ve Dorothy Wilding yer alıyor. Elizabeth'in ilk resmi portre fotoğrafı 1926'da Marcus Adams tarafından çekildi.[246]
Finans
Elizabeth'in kişisel serveti uzun yıllar spekülasyon konusu oldu. 1971'de, eski özel sekreteri ve bankası Coutts'un yöneticisi Jock Colville, servetini 2 milyon sterlin (2021'de yaklaşık 30 milyon sterline eşdeğer) olarak tahmin etti.[247] 1993'te Buckingham Sarayı, 100 milyon sterlinlik tahminleri "oldukça abartılı" olarak nitelendirdi. 2002 yılında, annesinden tahmini 70 milyon sterlin değerinde bir mülk miras aldı.[248] Sunday Times Zenginler Listesi 2020, kişisel servetini 350 milyon £ olarak tahmin ederek onu Birleşik Krallık'taki en zengin 372. kişi yaptı.[249] Bir tahmin, servetini 18 milyar ABD Doları olarak belirleyerek onu dünyanın en zengin on ikinci devlet başkanı yapıyor.[250]
Binlerce tarihi sanat eserini ve Kraliyet Mücevherlerini içeren Kraliyet Koleksiyonu, kişisel olarak sahiplenilmiyordu, ancak Elizabeth tarafından halefleri ve ulus için ve Buckingham Sarayı ve Windsor Kalesi gibi resmi konutları için emanet olarak tanımlandı.[251][252]
Unvanları
- 21 Nisan 1926 - 11 Aralık 1936: Kraliyet Altesleri York Prensesi Elizabeth
- 11 Aralık 1936 - 20 Kasım 1947: Kraliyet Altesleri Prenses Elizabeth
- 20 Kasım 1947 - 6 Şubat 1952: Kraliyet Altesleri Prenses Elizabeth, Edinburgh Düşesi
- 6 Şubat 1952 - 8 Eylül 2022: Majesteleri Kraliçe
Çocukları
| İsim | Doğum | Evlilik | Çocukları | Torunları | |
|---|---|---|---|---|---|
| Gün | Eş | ||||
| III. Charles | 14 Kasım 1948 | 29 Temmuz 1981 Boşanma 28 Ağustos 1996 | Leydi Diana Spencer | Galler Prensi, Prens William | Prens George Prenses Charlotte Prens Louis |
| Sussex Dükü, Prens Henry | Archie Mountbatten-Windsor Lilibet Mountbatten-Windsor | ||||
| 9 Nisan 2005 | Camilla Parker Bowles | ||||
| Kraliyet Prensesi, Prenses Anne | 15 Ağustos 1950 | 14 Kasım 1973 Boşanma 28 Nisan 1992 | Mark Phillips | Peter Phillips | Savannah Phillips Isla Phillips |
| Zara Tindall | Mia Tindall Lena Tindall Lucas Tindall | ||||
| 12 Aralık 1992 | Timothy Laurence | ||||
| York Dükü, Prens Andrew | 19 Şubat 1960 | 23 Temmuz 1986 Boşanma 30 Mayıs 1996 | Sarah Ferguson | Prenses Beatrice | Sienna Mapelli Mozzi |
| Prenses Eugenie | August Brooksbank | ||||
| Wessex Kontu, Prens Edward | 10 Mart 1964 | 19 Haziran 1999 | Sophie Rhys-Jones | Leydi Louise Windsor | |
| James, Viscount Severn | |||||
Kullandığı bayrak ve armalar
Kraliçe II. Elizabeth, Hem Birleşik Krallık hükümdarı hem de İngiliz Milletler Topluluğu Başkanı olarak hükümranlığını sembolize etmek için çeşitli ülkelerde çeşitli bayrak ve arma kullanmaktaydı. II. Elizabeth hükümran olmadan önce de Kraliyet Ailesinde kendine ait bayrak ve arma kullanırdı.
Bayraklar
İskoçya Kraliyet Sancağı
York'lu Prenses Elizabeth 'in Bayrağı
Kanada Kraliyet Sancağı
Avustralya Kraliyet Sancağı
Yeni Zelanda Kraliyet Sancağı
Jamaika Kraliyet Sancağı
II. Elizabeth'in Kişisel Sancağı (İngiliz Milletler Topluluğu Başkanı Olarak)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
Armalar
Birleşik Krallık Arması
Birleşik Krallık Arması (İskoçya)
Prenses Elizabeth'in Arması
Edinburgh Düşesi, Prenses Elizabeth'in Arması
Avustralya Kraliyet Arması
Kanada Kraliyet Arması
Yeni Zelanda Kraliyet Arması
HM Government
HM Government in Scotland Office
Kraliçenin Mührü
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
Popüler kültürdeki yeri
2016'da yayınlanmaya başlanan The Crown dizisinin ilk iki sezonunda Claire Foy, üçüncü ve dördüncü sezonunda Olivia Colman, beşinci ve altıncı sezonunda ise Imelda Staunton tarafından canlandırılmıştır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
