Remove ads
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Edward Forbes FRS, FGS (12 Şubat 1815 – 18 Kasım 1854)[1] bir Man'lı doğa bilimcisiydi. 1846 yılında, dağ bitkileri ve hayvanlarının dağılımlarının, son buzul çağında aşağıya doğru sıkışarak daha alçak rakımlara indiğini ve bazı okyanus adalarının ana karaya bağlı olduğunu önerdi.[2] Bu mekanizma, artık izole olmuş adalar ve dağ zirvelerindeki aynı türlerin dağılımlarını açıklayan ilk doğal açıklamaydı ve bu fikir Charles Darwin tarafından bağımsız olarak keşfedildi. Darwin, bu fikri Forbes'a atfetti.[3] Forbes ayrıca, deniz altındaki yaşamın belirli bir derinlikten sonra tamamen yok olacağını öne süren "azoik hipotezi" adı verilen hatalı bir teori geliştirdi.
Edward Forbes | |
---|---|
Doğum | 12 Şubat1815 Douglas, Man Adası |
Ölüm | 18 Kasım 1854 (39 yaşında) Wardie, Edinburgh |
Milliyet | Manlı |
Eğitim | Edinburgh Üniversitesi |
Kariyeri | |
Dalı | Doğa tarihi |
Çalıştığı kurumlar | Londra Jeoloji Topluluğu King's College London Geological Survey of Great Britain Royal School of Mines Edinburgh Üniversitesi |
Man Adası'ndaki Douglas'ta doğdu. Babası varlıklı bir bankacıydı. Çocukken böcek, deniz kabuğu, mineral, fosil ve bitki toplamaya çok ilgi duyuyordu. Sağlık sorunları nedeniyle 5 ila 11 yaşları arasında okula gidemedi. 1828'de Douglas'taki Athole House Akademisi'ne gitmeye başladı.
Haziran 1831'de resim eğitimi almak için Londra'ya taşındı, ancak Kraliyet Akademisi'ne kabul edilmedi. Bununla birlikte, sanatı meslek olarak yapmaktan vazgeçen Forbes, bu konuda özel eğitim aldı ve Douglas'a geri döndü. İlerleyen yıllarda sanatsal yeteneklerini yayınlarında mizahi çizimler yapmak için kullandı.
Kasım 1832'de Edinburgh Üniversitesi'nde tıp öğrencisi olarak kaydoldu ve Robert Jameson ile Robert Knox'un derslerine katılırken öğrenci topluluklarında da aktif olarak yer aldı.[4] 1832'de Man Adası'nın doğa tarihini inceledi.[5] Forbes'un kardeşi David, tanınmış bir mineralogdu.
1833'te Norveç'e giderek bölgenin bitki örtüsünü inceledi. Bulguları 1835-1836 yıllarında Loudon'un Magazine of Natural History dergisinde yayımlandı. İngiliz Bilim Derneği, İrlanda Denizi'nde biyolojik örnekler toplamak için yürüttüğü kazı çalışmalarını finanse etti.[5] 1835'te Fransa, İsviçre ve Almanya'ya giderek bu ülkelerin doğa tarihlerini inceledi.[5]
1836'da tıp çalışmalarını bırakarak Paris'e taşındı ve burada Jardin des Plantes'te doğa tarihi, karşılaştırmalı anatomi, jeoloji ve mineraloji derslerine katıldı.[5] Nisan 1837'de, kara ve tatlı su yumuşakçaları üzerine bir makale toplamak için Cezayir'e seyahat etti. Makale, Annals of Natural History dergisinin ikinci cildinin 250. sayısında yayımlandı. Edinburgh'da kaldı ve masrafları babası tarafından karşılandı.[4]
1838'de Man Adası'na özgü yumuşakça türlerinin bir özetini içeren ilk cildi, Malacologia Monensis adlı eserini yayımladı. 1838 yazında, bitki örnekleri toplamak amacıyla Steiermark Dükalığı'na (şimdi Avusturya ve Slovenya'nın bir parçası) ve Slovenya'daki Carniola'ya ziyaret etti.[5]
1838'de Newcastle'da İngiliz Bilim Derneği'ne Avrupa'daki kara pulmonata'larının dağılımı üzerine bir makale sundu. Ardından, Britanya Adaları'ndaki pulmonatalar üzerine bir anket hazırlaması için görevlendirildi. 1841'de kapsamlı gözlemler içeren ve tüm çizimleri Forbes tarafından yapılan 120 illüstrasyonla birlikte History of British Star-fishes adlı eserini yayımladı.
17 Nisan 1841'de, Forbes ve doğa bilimci William Thompson, Malta'da HM surveying ship Beacon'da bir araya geldiler. Forbes, bu gemide doğa bilimcisi olarak atanmıştı; bu atama, geminin komutanı Kaptan Thomas Graves tarafından yapılmıştı. Nisan 1841'den Ekim 1842'ye kadar Akdeniz bölgesinin botaniğini, zoolojisini ve jeolojisini araştırdı.[5]
1843'te İngiliz Bilim Derneği'ne Report on the Mollusca and Radiata of the Aegean Sea,[6] isimli raporunu sundu. Raporda, iklimin ve deniz tabanının doğası ile derinliğinin deniz yaşamı üzerindeki etkilerini tartıştı. Ege bölgesini sekiz biyolojik bölgeye ayırdı. Azoik hipotezinde, Forbes, 300 fathom derinlik altındaki deniz bölgelerinin tamamen yaşamdan yoksun olduğunu belirtti.[7] Bu hipotez, 25 yıl sonra çürütüldü.[7][5]
1847'de Teğmen T. A. B. Spratt ile birlikte Travels in Lycia adlı eserini yayımladı. 1848'de ise British Naked-eyed Medusae adlı medüzler üzerine monografisini yayımladı (Ray Society).
1852'de Forbes ve S. Hanley'in History of British Mollusca adlı eserinin dördüncü ve son cildini yayımladı. Ayrıca, Monograph of the Echinodermata of the British Tertiaries adlı monografisini de yayımladı (Palaeontographical Society).[8]
1842'de, mali baskılar Forbes'u Londra Jeoloji Derneği müzesinin küratörlüğünü üstlenmeye zorladı. 1843'te ise King's College London'da botanik profesörü oldu.
Kasım 1844'te küratörlük görevinden istifa ederek British Geological Survey'de paleontolog olarak atandı.[5] Trilobitlerin önde gelen otoritesi John William Salter, Jeoloji Araştırması'nın kadrosuna atandı ve 1854 yılına kadar Edward Forbes'ın altında çalıştı. Salter, Forbes'ın yerine paleontolog olarak atandı ve özellikle Palaeozoik fosillere odaklandı; bu süreçte çoğu zamanını Galler ve sınır bölgelerinde geçirdi.
26 Ağustos 1848'de Forbes, General Sir Charles Ashworth'un kızı Emily Marianne Ashworth ile evlendi.[4]
1846'da Forbes, Memoirs of the Geological Survey dergisinde On the Connection between the Distribution of the Existing Fauna and Flora of the British Isles, and the Geological Changes Which Have Affected Their Area, Especially During the Epoch of the Northern Drift başlıklı önemli makalesini yayımladı.
Bu makalede, Britanya'nın bitkilerini beş coğrafi gruba ayırdı ve bunları Avrupa'daki diğer bölgelerle karşılaştırdı:
Britanya'nın kara hayvanları ve çiçekli bitkilerinin çoğunun, buzul çağı öncesinde, sırasında ve sonrasında kara köprüleri aracılığıyla bölgeye göç ettiğini teorize etti.[9] Teorisi daha sonra geçersiz kılındı. (bkz. C Reid'in Origin of the British Flora, 1899).
1851'de Kraliyet Maden Okulu'nda doğa tarihi profesörüydü.
Forbes, genç biyolog Thomas Henry Huxley için önemli bir mentor oldu. Huxley'in 1846'dan 1850'ye kadar HMS Rattlesnake ile Kuzey Avustralya'ya yaptığı yolculuk sırasında, Huxley keşiflerinin haberlerini Forbes'a Birleşik Krallık'ta iletti ve Forbes bu bilgileri yayımladı.
Huxley'yi etkili insanlarla tanıştırdı, çalışmalarını olumlu bir şekilde inceledi ve 26 yaşında Royal Society'ye (FRS) kabul edilmesine yardımcı oldu.[10]
Forbes'un bilimsel illüstrasyonlarının antropomorfik olduğu, hatta omurgasızları tasvir ederken bile sık sık insan formunu resme gizlediği söylenmiştir.[4]
1853'te Forbes, Londra Jeoloji Derneği'nin başkanı oldu. 1854'te, uzun zamandır hedeflediği bir pozisyon olarak Edinburgh Üniversitesi'nde doğa tarihi profesörü olarak atandı. Daha sonraki yıllarında dersleri arasında daha fazla zaman buldu ve biyolojiyle ilgili bilgilerini düzenlemeye başladı.
1854 yazında, Forbes Edinburgh'da ders verdi ve Eylül ayında. İngiliz Bilim Derneği'nin Liverpool toplantısında jeoloji bölümünün başkanı olarak görev yaptı. Prof. Robert Jameson'un yerine kısa bir süre Doğa Tarihi Profesörü olarak görev yaptı.[11]
Kasım 1854'te, Edinburgh'daki kış dönemi derslerinin başlamasından kısa bir süre sonra hastalandı. 18 Kasım 1854'te, Edinburgh yakınlarındaki Wardie Parish'te hayatını kaybetti.[8] Edinburgh'daki Dean Mezarlığı'na defnedildi.
1859'da, Forbes'un eski bir öğrencisi olan James Hector, şu anda Alberta, Kanada'daki Banff Ulusal Parkı'nda bulunan Mount Forbes'u onun anısına adadı.
Aşağıdaki eserleri ölümünden sonra yayımlandı:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.