Dofen

Dofen^[1] (Fransızca: Dauphin de France Fransızca telaffuz: [dofɛ̃ də fʁɑ̃s] veya Dauphin de Viennois), 1350-1791 ile 1824-1830 dönemlerinde Fransa Krallığı'nda veliaht olan kişiye verilen ünvan. Bu ünvan Valois Hanedanı ve Bourbon Hanedanı'dan olan Fransa kralının veliahtına verilmiştir. Ünvan genellikle en büyük erkek çocuğuna verilmiştir. "Dofen" ünvanını taşıyan bayana veya dofenin eşine dofin^[1] (Fransızca: Dauphine Fransızca telaffuz: [dofin]) denir.

Fransız dofenlerinin hanedan armasında yunus figürleri vardır.

Dofen teriminin kökeni, Fransızca dauphin olup Yunanca delphin (yunus) kelimesinden türemiştir. Ünvanın kökeni güneydoğu Fransa'daki "Dauphiné" bölgesine uzanır. İlk kez, 1349'da bölgenin prensi olan V. Charles'a verilmiştir. Charles kral olunca, bahsi geçen toprakları ve ünvanı en büyük oğluna devretmiştir. Böylece bu ünvan, "tahta en yakın prens veya prenses" yani "veliaht" anlamında kullanılagelmiştir.

Armalar

• 
  Viennois Dofeni arması
• 
  1519-1536 döneminde Dofen olan Bretonya Dükü Francis'in arması
• 
  Kraliçesinin kocası olarak İskoçya kralı olan Fransa Dofeni Francois'nın arması
• 
  Fransa Dofeni icin Taç şekilli arma

Dofenler Listesi

Resim	İsmi	Kime veliaht	Doğum	Dofen olma tarihi	Dofenlikten ayrılma tarihi	Ölüm	Dofen iken veya olmadan önceki ünvanlar	Hükümdarlık ismi	Dofenes
	Charles, 1. Fransa Dofeni	II. Jean	21 Ocak 1338	22 Ağustos 1350	8 Nisan 1364 Kral olma	16 Eylül 1380	Normandi Dükü	V. Charles	Joanna Bourbon
	Jean, 2. Fransa Dofeni	V. Charles	7 Haziran 1366		21 Aralik 1366			–	–
	Charles, 3. Fransa Dofeni	V. Charles	3 Aralık 1368		16 Eylül 1380 Kral olma	21 Ekim 1422		VI. Charles	–
	Charles, 4. Fransa Dofeni	VI. Charles	26 Eylül 1386					–	–
	Charles, Guyenne Dükü, 5. Fransa Dofeni	VI. Charles	6 Şubat 1392		13 Ocak 1401		Guyenne Dükü	–	–
	Louis, Fransa Dofeni (1397-1415), 6. Fransa Dofeni	VI. Charles	22 Ocak 1397	13 Ocak 1401	18 Aralık 1415		Guyenne Dükü	–	Margaret Burgundili (1393-1441)
	Jean, 7. Fransa Dofeni	VI. Charles	31 Ağustos 1398	18 Aralık 1415	5 Nisan 1417		Touraine Dükü	–	Jacqueline, Hainaut Kontesi
	Charles, 8. Fransa Dofeni	VI. Charles	22 Şubat 1403	5 Nisan 1417	21 Ekim 1422 Kral olma	22 Temmuz 1461	Ponthieu Kontu	VII. Charles	–
	Louis, 9. Fransa Dofeni	VII. Charles	3 Temmuz 1423		22 Temmuz 1461 Kral olma	30 Ağustos 1483		XI. Louis	Margaret Stewart İskoçyalı Charlotte Savoyalı
	François, 10. Fransa Dofeni	XI. Louis	4 Aralık 1466					–	–
	Charles, 11. Fransa Dofeni	XI. Louis	30 Haziran 1470		30 Ağustos 1483 Kral olma	7 Nisan 1498		VIII. Charles	–
	Charles-Orlando, 12. Fransa Dofeni	VIII. Charles	11 Ekim 1492		16 Aralık 1495			–	–
	Charles, 13. Fransa Dofeni	VIII. Charles	8 Eylül 1496		2 Ekim 1496			–	–
	François, 14. Fransa Dofeni	VIII. Charles	Temmuz 1497					–	–
	François, 15. Fransa Dofeni	I. François	28 Şubat 1518		10 Ağustos 1536		Brötanya Dükü	–	–
	Henri, 16. Fransa Dofeni	I. François	31 Mart 1519	10 Ağustos 1536	31 Mart 1547 Kral olma	10 Temmuz 1559	Orléans Dükü, Brötanya Dükü	II. Henri	Catherine de' Medici
	François, 17. Fransa Dofeni	II. Henri	19 Ocak 1544	31 Mart 1547	10 Temmuz 1559 Kral olma	5 Aralık 1560	İskoçya Kraliçesi kocası Kral	II. François	Mary, İskoçlar Kraliçesi
	Louis, 18. Fransa Dofeni	IV. Henri	27 Eylül 1601		14 Mayıs 1610 Kral olma	14 Mayıs 1643		XIII. Louis	–
	Louis-Dieudonné, 19. Fransa Dofeni	XIII. Louis	5 Eylül 1638		14 Mayıs 1643 Kral olma	1 Eylül 1715		XIV. Louis	–
	Louis, le Grand Dauphin, 20. Fransa Dofeni	XIV. Louis	1 Kasım 1661		14 Nisan 1711			–	Düşes Maria Anna Bavyeralı
	Louis, le Petit Dauphin, 21. Fransa Dofeni	XIV. Louis	16 Ağustos 1682	14 Nisan 1711	18 Şubat 1712		Burgundi Dükü	–	Prenses Marie-Adélaide Savoyalı
	Louis, 22. Fransa Dofeni	XIV. Louis	8 Ocak 1707	18 Şubat 1712	8 Mart 1712		Brötanya Dükü	–	–
	Louis, 23. Fransa Dofeni	XIV. Louis	15 Şubat 1710	8 Mart 1712	1 Eylūl 1715 Kral olma	10 Mayıs 1774	Anjou Dükü	XV. Louis	–
	Louis, 24. Fransa Dofeni	XV. Louis	4 Eylül 1729		20 Aralık 1765			–	İnfanta Maria Teresa Rafaela İspanyalı; Maria Josepha Saksonyalı (1731–1767)
	Louis-Auguste, 25. Fransa Dofeni	XV. Louis	23 Ağustos 1754	20 Aralık 1765	10 Mayıs 1774 Kral olma	21 Ocak 1789'de giyotinle idam edildi Fransa Devrimi	Berry Dükü	XVI. Louis	Marie Antoinette, Avusturya Arşidüşesi
	Louis-Joseph, 26. Fransa Dofeni	XVI. Louis	22 Ekim 1781		4 Haziran 1789			–	–
	Louis-Charles, 27. Fransa Dofeni	align="center"| XVI. Louis	27 Mart 1785	4 Haziran 1789	1 Ekim 1791 Prens-Royal adlı yeni ünvan	8 Haziran 1795	Normandi Dükü	XVII. Louis	–
	Louis-Antoine, 28. Fransa Dofeni	X. Charles	6 Ağustos 1775	16 Eylül 1824	2 Ağustos 1830 Kral olma/Tahttan indirme Temmuz Devrimi	3 Haziran 1844	Angoulême Dükü	XIX. Louis	Marie-Thérèse-Charlotte Fransalı

Edebiyatta dofen

Mark Twain'in "Adventures of Huckleberry Finn" (Huckleberry Finn'in maceraları) adlı eserinde Huck, daha sonradan üçkâğıtçı oldukları anlaşılan iki tuhaf karakterle karşılaşır. Bunlardan biri, servetini yitirmiş bir İngiliz dükü, diğeri de "kayıp dofen" (XVII. Louis) olduğunu iddia eder.

Kaynakça

1. Öztuna, Yılmaz (2005). Devletler ve hânedanlar. 5. s. 191.

• "dauphin." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
• İngilizce Vikipedi, dauphin maddesi 26 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.