Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Dekstrinler nişasta[1] ya da glikojenin[2] hidrolizi ile üretilen düşük moleküler ağırlıklı bir karbonhidrat grubudur. Dekstrinler α-(1→4) ya da α-(1→6) glikosidik bağları ile bağlanmış D-glikoz birimlerinin polimer karışımlarıdır.
-alpha-D-Glucose.svg) | |
| Tanımlayıcılar | |
|---|---|
| ChemSpider | |
| ECHA InfoCard | 100.029.693 |
| E numaraları | E1400 (ilave kimyasallar) |
| KEGG | |
PubChem CID |
|
| UNII | |
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| Özellikler | |
| Molekül formülü | (C6H10O5)n |
| Molekül kütlesi | değişken |
| Görünüm | beyaz ya da sarı toz |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Dekstrinler, insan vücudunda sindirim esnasında ve maltlaştırma ile, mayşeleme sırasında amilazlar gibi enzimler kullanılarak,[3] ya da asidik koşullar altında kuru ısı uygulanarak (piroliz ya da kavurma) nişastadan üretilebilir. Pişirme işlemi sırasında ekmek yüzeyi üzerinde görülen ve ekmeğin tat, renk ve gevrekliğine katkıda bulunan ikinci yöntem endüstriyel olarak kullanılmaktadır. Isıyla üretilen dekstrinler pirodekstrinler olarak da bilinir. Asit koşul altındaki kavurma sırasında nişasta hidrolize olur ve kısa zincirli nişasta parçaları α-(1,6) bağlarla bozunmuş nişasta molekülüne kısmen bağlanarak yeniden dallanır.[4] Ayrıca bakınız Maillard reaksiyonu.
Dekstrinler kısmen ya da tamamen suda çözünür, düşük viskoziteli optikçe aktif çözeltiler veren beyaz, sarı ya da kahverengi toz halindedirler. Çoğunlukla, kırmızı bir renk veren iyot çözeltisi ile tespit edilebilir; eritrodekstrin (dekstrin kırmızı renklidir) ve akrodekstrin (renk vermez) olarak ayrılır.
Çok az asit katılırak ya da asit katılmadan nişastanın kavrulmasıyla elde edilen beyaz ve sarı dekstrinlere İngiliz zamkı denir.
Sarı dekstrinler suda çözünür tutkal olarak[5] tekrar nemlendiğinde yapışkan hale gelebilen zarf yapıştırıcısı ve kâğıt boru yapımında, köpüklü yüzdürmede katkı maddesi olarak maden endüstrisinde, kuma dökümde yaş dayanç katkı maddesi olarak döküm endüstrisinde, batik rezerve boyama için baskı kıvamlaştırıcısı olarak, guaj boya ve ayrıca deri endüstrisinde bağlayıcı olarak kullanılır.
Beyaz dekstinler ise:
Yeniden dallanmış yapısı nedeniyle, dekstrinler daha az sindirilebilir; tek başına çözündüğünden dolayı lif takviyelerine ve işlenmiş gıda ürünlerine eklemek için sindirilemeyen dekstrin geliştirilmiştir.[6]
Maltodekstrin gıda katkısı olarak kullanılan kısa zincirli bir nişasta şekeridir. Maltodekstrin jelleşmiş nişastadan enzimatik hidrolizle de üretilir. Genellikle püskürtülerek kurutulan kremsi-beyaz higroskopik bir toz halinde bulunur. Maltodekstrin, glikoz gibi süratle emildiği için kolayca sindirilebilir. Bir dereceye kadar tatlı olabilir ya da hemen hemen hiç tatlı olmaz.
Siklik dekstrinler, siklodekstrinler olarak bilinirler. Siklodekstrinler, örneğin, Bacillus macerans gibi bazı bakteriler tarafından nişastanın enzimatik bozunmasıyla oluşturulmaktadır. Siklodekstrinler 6-8 glikoz kalıntılarıyla halka şeklinde yapı oluşturmuşlardır.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
