Claus von Stauffenberg
Hitler'e karşı 20 Temmuz suikast girişiminin baş mimarı Alman albay Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Claus von Stauffenberg (Tam adı: Claus Philipp Maria Schenk Graf von Stauffenberg, 15 Kasım 1907; Jettingen, Württemberg - 21 Temmuz 1944; Bendlerblock, Berlin), Nazi Almanyası'nın kurmay subayı (Albay). 20 Temmuz suikast girişiminin baş mimarlarındandır.
| Claus von Stauffenberg | |
|---|---|
| Doğum | 15 Kasım 1907 Jettingen, Württemberg |
| Ölüm | 21 Temmuz 1944 (36 yaşında) Bendlerblock, Berlin |
| Bağlılığı |  Weimar Cumhuriyeti Nazi Almanyası Alman direnişi (1943-1944) |
| Hizmet yılları | 1926-1944 |
| Rütbesi | Albay |
| Birimi | 17. Süvari Alayı 1. Hafif Tümeni (6. Panzer Tümeni) 10. Panzer Tümeni kurmay başkanı Ersatzheer kurmay başkanı |
| Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı |
| Ödülleri |     |
Erich Hoepner komutasındaki 1. Hafif Tümeni (sonraki 6. Panzer Tümeni)ne atanmış ve Eylül 1938'de Südet Bölgesine girmiş ve konuşlandırılmıştır. 6. Panzer Tümeni ile Polonya Seferi'ne katıldıktan sonra amcası Nikolaus von Üxküll-Gyllenband'ın daveti üzerine Ludwig Beck liderliğindeki Nazi karşıtı hareketine katılmıştır.
Fransa Seferi ve Barbarossa Harekâtı'na katılarak Birinci Sınıf Demir Haç Madalyasını almıştır. Moskova Muharebesi öncesinde Aralık 1941'de OKH Harekât Şubesine tayin edilerek Almanya'ya dönmüştür. 1 Ocak 1943'te Yarbaylığa yükseltilmiş ve Mart ayında Kuzey Afrika Cephesi'nde Tunus'ta bulunan Hans-Jürgen von Arnim komutasındaki Afrika Ordular Grubu (Heeresgruppe Afrika)'na bağlı Friedrich von Broich komutasındaki 10. Panzer Tümeni'nin kurmay başkanlığına atanmıştır.
Von Broich Tunus'un düşmeden önce Stauffenberg'i uçakla Almanya'ya göndereceğine söz vermiştir. Fakat 7 Nisan'da çekilme harekâtını komuta ederken Kraliyet Hava Kuvvetlerine bağlı bir uçağının konvoya saldırısına uğrayarak ağır yaralanmış ve sonuçta sol göz, sağ elinin bütün parmağı ve sol elinin dördüncü ve beşinci parmakları kaybetmiştir.
Savaşın asıl amacının Sovyet Rusya'yı yıkmak olması gerektiğini savunuyordu. Ayrıca işgal edilen bölgelerdeki yerli halka ve Yahudilere karşı yapılan haksızlıkları ve zulmü yanlış buluyordu. Buna bir son vermek için darbe yapmak gerektiğini düşünüyordu. Hitler'in ölümüyle bütün bu vahşet ve sefilliğe bir son verebileceğini düşündü.
1944 yılının Haziran ayının sonuna doğru Stauffenberg için çok önemli bir olay oldu. Stauffenberg kıdemli Albaylığa terfi etti ve Anayurt Ordusunun Başkanı Friedrich Fromm'un Kurmay Başkanlığına getirildi. Böylelikle hem Fromm'un adına Anayurt Ordusuna emir verecek duruma geçti hem de Hitler ile sık sık ve doğrudan görüşme olanağı buldu. Gerçekten de Hitler Yedek Ordu komutanı General Friedrich Fromm'u ya da yardımcısı Claus von Stauffenberg'i haftada iki kere karargahına çağırmaya ve Rusya'da azalan tümenleri için taze takviyeler istemeye başlamıştı. Stauffenberg bu görüşmelerden birine bomba koyabilir ve Hitler'i de öldürebilirdi.
7 Temmuz 1944 tarihinde Hellmuth Stieff'in giriştiği suikast başarısız olunca bizzat Hitler'i öldürmeye karar verdi.
20 Temmuz'da Doğu Prusya'nın Rastenburg (Bugün Polonya'da Kętrzyn, 1945-1950 arasında Rastembork adını taşıdı) kasabasındaki karargahında (Wolfsschanze) bulunan Hitler komutanlarıyla savaşın son durumu ile ilgili bir toplantı yapmak istedi. Stauffenberg de bu toplantıya gitmesi gereken kurmaylardandı. Bu yüzden suikast girişimini yapmak için bu günü uygun gördü.
Planı: Toplantı odasına girince içinde İngiliz yapımı zaman ayarlı iki tane bomba bulunan çantasını Hitler'in yakınına koyacak, ardından anlaşmalı olduğu emireri onu telefondan arandığı bahanesiyle dışarı çağıracak, Stauffenberg de hazır bekler durumdaki uçağıyla doğrudan Berlin'e uçup Hitler'n öldüğünü ve yönetimin artık Wehrmacht'ta olduğunu bildiren bildirgeyi Alman halkına duyuracaktı.
Stauffenberg'in bombasının patladığı an
Stauffenberg toplantının yapıldığı salona girdi. Toplantıda üç silahlı kuvvetten 18 subay bulunuyordu. İçerideki masanın çevresinde SS askerleri ayakta bekliyorlardı. Hermann Göring ve Heinrich Himmler toplantıda yoktu. Hitler elindeki büyüteçle oynuyor, o sırada önünde serili haritalardaki ufak yazıları okumak için büyüteç kullanıyordu ve iki steno'da not tutuyordu. Feldmareşal Wilhelm Keitel Albay von Stauffenberg'in neden geldiğini Hitler'e bildirdi. Hitler, bir gözü bantla kapatılmış olan tek kollu Stauffenberg'e baktı, kendisini hafifçe selamladı ve Stauffenberg'in hazırlamış olduğu raporunu dinlemeden önce General Heusinger'le işini bitirmek istediğini söyledi.
Stauffenberg General Günther Korten ve Albay Heinz Brandt'ın arasına geçip masaya oturdu. Hitler'den bir buçuk metre ötede bulunuyordu. İçinde bomba bulunan çantasını yere koydu. İleri doğru sürdü. Meşe ağacından yapılmış olan kalın masa ayağının iç kenarına dayadı. Çanta Hitler'in ayaklarından iki metre uzaktaydı. O sırada saat 12.37 idi. General Heusinger konuşmasına devam ediyor, masanın üzerindeki kocaman durum haritasında adı geçen yerleri gösteriyordu. Hitler'le subaylar da haritanın üzerine eğilmişler, bakıyorlardı.
O sırada Stauffenberg'in dışarıya çıktığının kimse farkına varamadı, çıktığını yalnızca Albay Brandt gördü. Brandt o sırada generalin anlattıklarını dinlemekteydi. Bir ara haritayı daha iyi görebilmek için masanın üzerine eğildi, ayağı Stauffenberg'in çantasına takıldı. Ayağıyla çantayı bir kenara itmeye çalıştı. Sonra bir eliyle uzandı ve çantayı ağır masa ayağının öteki tarafına kaldırıp koydu. Şimdi bombayla Hitler arasında kalın bir ayak vardı. Hitler'in hayatını belki de, görünüşte çok önemsiz olan bu hareket kurtarmıştır.
General Heusinger ise artık, günün kötü durumunu belirten raporunun sonuna gelmişti. Ruslar, Duna Nehri'nin batısından kuzeye doğru büyük kuvvetlerle ilerliyorlar. Şu anda öncü kuvvetleri Dunaburg'un güney doğusuna varmış bulunuyor. Eğer Peipus Gölü çevresindeki Ordu Grubumuz hemen geri çekilmeyecek olursa bir felaket... Cümlesi bitmedi. Bomba saat tam 12.45'te patladı. Fakat Hitler hâlâ yaşıyordu. Albay Brandt'ın bir bacağı kopmuştu fakat ertesi gün hastanede öldü. Ölümünden sonra Hitler onu Tümgeneralliğe terfi ettirdi.
Burada diğer bir ayrıntı; Stauffenberg'in başparmağını kaybetmiş olması, kendisine özel tasarlanan penselerle bombayı hazırlamaya imkânı olmasına rağmen Hitler'in toplantıyı 15 dakika öne alması ikinci bombayı hazırlamasına engel oldu. Bu Hitler'e yapılan 15. suikast girişimiydi ve sonuncusu oldu. Hitler birkaç hafif sıyrık ve geçici sağırlıkla bu suikast girişimini atlattı.
Eğer hazırlayamadığı ikinci bombayı da çantasına koymuş olsaydı zincirleme etki nedeniyle ikinci bomba da ilk patlamadan etkilenerek patlayacak ve istenilen sonuca ulaşılacaktı. Yapılan araştırmalarda toplantının yapıldığı masanın kalın ayağının Hitler'i koruduğu tespit edilmiştir. Stauffenberg, Hitler'in öldüğünü varsayarak Berlin'de yönetimin Wehrmacht'a geçtiğini beyan etti.
Fakat propaganda bakanı Joseph Goebbels bunu duyunca Wolfsschanze'yi aramış ve "Großdeutschland" Alayını komuta eden Otto Ernst Remer ile Hitler'i bizzat telefonda görüştürerek onun yaşadığını kanıtladı. Hitler'in sesini duyan Remer, Goebbels'in emrine göre darbecileri bastırmaya karar vermiştir.
Daha sonra Joseph Goebbels, Hitler'in hayatta olduğunu radyodan açıkladı ve, Hitler bizzat devlet radyosunda hayatta olduğuna dair konuşma yaptıktan sonra komplocular darbenin başarısız olduğunu fark etti. Komplocular, Bendlerstrasse'deki ofislerinde kısa süreli çarpışma sırasında Stauffenberg omzundan yaralandı. Stauffenberg ve yandaşları 21 Temmuz 1944 günü apar topar ofisinde tutuklandılar. Kendi hayatını kurtarmak için bir girişimde bulunan ortak-komplocu Generaloberst Friedrich Fromm, Bendlerblock'ta (Ordu Karargahı) doğaçlama bir mahkeme yaparak komplocuları ve elebaşlarını kınadı ve ölüme mahkûm etti. Friedrich Fromm'un emriyle, bir kamyonun farlarıyla aydınlatılan Bendlerblock'un iç avlusunda, derme çatma bir infaz mangası tarafından (21 Temmuz 1944) o gece saat 01:00 dan önce tüfekle vurularak idam edildiler.
Stauffenberg'den sonra idam edilecek olan yaveri Teğmen von Haeften üçüncüydü. İnfaz sırası Stauffenberg'deydi ancak Teğmen von Haeften, Stauffenberg ile idam mangası arasına kendi geçti ve Stauffenberg'in yerine vuruldu. İdam edilirken Stauffenberg'in son sözleri Es lebe unser Heiliges Deutschland! (Yaşasın kutsal Almanya'mız!) diye bağırmak olmuştur.[1][2] Fromm, idam edilen subayların (eski komplocuların) Berlin'in Schöneberg bölgesindeki Alter St.-Matthäus-Kirchhof'ta askeri törenle derhal gömülmelerini emretti. Ancak ertesi gün Stauffenberg'in cesedi SS tarafından mezardan çıkarıldı, madalyaları ve rütbeleri alındı ve yakıldı.[3] Stauffenberg'in ailesi ise çoktan ülkeden kaçmıştı.
Planın bir diğer merkezi figürü Stauffenberg'in en büyük kardeşi Berthold Schenk Graf von Stauffenberg'di. 10 Ağustos 1944'te Berthold, Yargıç-Başkan Roland Freisler huzurunda özel "Halk Mahkemesinde" (Volksgerichtshof) yargılandı. Bu mahkeme Hitler tarafından siyasi suçlar için kuruldu. Berthold, o günün ilerleyen saatlerinde Berlin'deki Plötzensee Hapishanesinde yavaş yavaş boğularak idam edilen sekiz komplocudan biriydi. Öldürülmeden önce Berthold boğuldu ve ardından birçok kez dirildi.Hoffmann 2013, s. 127 İnfazın tamamı ve birçok canlandırma, Hitler'in boş zamanlarında izleyebilmesi için filme alındı.[4]
Göstermelik duruşmalarında 200'den fazlası mahkûm edildi ve idam edildi. Hitler, kendisine karşı çıkmasından korktuğu herkesi ortadan kaldırmak için 20 Temmuz suikast girişimini bahane olarak kullandı. Geleneksel askeri selamın yerini Nazi selamı aldı. Sonunda tasfiye sırasında 20.000'den fazla Alman öldürüldü veya toplama kamplarına gönderildi.[5]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
