Arap Cumhuriyetleri Federasyonu

Bu madde Mısır, Suriye ve Libya'nın kurduğu birlik hakkındadır. 1958-1961 arası Mısır ve Suriye'nin birliği için Birleşik Arap Cumhuriyeti sayfasına bakınız. 1974'te Tunus ve Libya'nın birliği için Arap İslam Cumhuriyeti sayfasına bakınız.

Arap Cumhuriyetleri Federasyonu (ACF; Arapça: اتحاد الجمهوريات العربية, romanize: Ittiḥād al-Jumhūrīyāt al-‘Arabīyah)^[1] Muammer Kaddafi'nin birleşik bir Arap devleti yaratmak için Libya, Mısır ve Suriye'yi birleştirme girişimiydi. 1 Eylül 1971'de her bir ülkede yapılan referandumla onaylanmasına rağmen,^[2] üç ülke birleşmenin belirli şartları konusunda fikir birliğine varmadı. Federasyon 1 Ocak 1972'den 19 Kasım 1977'ye kadar sürdü.

Arap Cumhuriyetleri Federasyonu إتحاد الجمهوريات العربية (Arapça) İttihâd-ı Cumhûrîyât-ı Arabîyye
1972-1977
Bayrak Arma
Millî marş "Valla Zaman Ya Silahi" (Türkçe: "Ey Benim Silahım") (Mısır ve Libya tarafından) Humat ed-Diyar (Türkçe: "Anavatan Muhafızları") (Suriye tarafından)
1972'de Arap Cumhuriyetleri Federasyonu.
Başkent	Kahire (Mısır) Trablus (Libya) Şam (Suriye)
Yaygın dil(ler)	Arapça
Hükûmet	Bir konfederasyon altında Cumhuriyet
Yasama organı	Federal Ulusal Meclis
Tarihî dönem	Arap Soğuk Savaşı
• Federasyon kuruldu 1 Ocak 1972 • Dağılışı 19 Kasım 1977
Yüzölçümü
2.895.128 km2
Para birimi	Mısır lirası Libya dinarı Suriye lirası
Öncüller Ardıllar Mısır Libya Suriye Mısır Libya Suriye
Günümüzdeki durumu	Mısır Libya Suriye

Tarih

1969'da Arap milliyetçisi subaylar Libya'da iktidarı ele geçirdi. Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın yeni Libya hükûmeti üzerindeki ideolojik etkisi hemen belli oldu.^[3] Yönetim Mısır, Irak, Sudan ve Suriye'deki^[4] Arap milliyetçisi hükûmetleri tarafından hemen tanındı ve Mısır, Libya'nın deneyimsiz hükümetine yardım etmek için uzmanlar gönderdi.^[5] Kaddafi, Kuzey Afrika ve Orta Doğu'ya uzanan tek bir Arap devleti ihtiyacını ilan ederek Pan-Arap fikirlerini ortaya attı. Aralık 1969'da Libya, siyasi birleşme yolunda bir adım olarak Mısır ve Sudan ile Arap Devrimci Cephesi'ni kurdu ve 1970'te Suriye katılma niyetini açıkladı.^[6]

Nasır'ın Eylül 1970'teki ölümünden sonra, halefi Enver Sedat, birleşik bir devletten ziyade siyasi bir federasyon istediğini öne sürdü. Nisan 1971'de fikir uygulandı ve Mısır, Suriye ve Sudan'ın büyük miktarda Libya'nın petrol parası almasını sağladı.^[7] Şubat 1972'de Kaddafi ve Sedat resmi olmayan bir birleşme tüzüğü imzaladılar, ancak ertesi yıl ilişkiler bozulduğu için tüzük hiçbir zaman uygulanmadı. Sedat, Libya'nın radikal yönüne karşı giderek daha dikkatli olmaya başladı ve Eylül 1973'te Federasyon'un uygulanması için son tarih hiçbir önlem alınmadan geçti.^[8] Ekim 1973'te Mısır ve Suriye, Libya'ya danışmadan İsrail'e koordineli bir saldırı başlatarak Yom Kippur Savaşı'nı başlattı.^[9] Sedat, İsrail'e daha fazla saldırı yapmama garantisi karşılığında Sina Yarımadası'nın Mısır'a geri gönderilmesi için İsrail ile müzakereler başlatmayı kabul etti.^[10] Kaddafi, savaşın sınırlı hedefleri ve ateşkes nedeniyle kızdı ve Sedat'ı korkaklıkla, ACF'i baltalamakla^[9] ve Arap davasına ihanet etmekle suçladı.^[10] Sedat, Libya'nın Akdeniz'de Yahudi turistler taşıyan sivil bir yolcu gemisini batırmasını önlemek için o yılın başlarında müdahale ettiğini açıklayarak yanıt verdi. Bundan sonra Mısır-Libya ilişkileri, her ülkenin liderlerine yönelik sık sık suçlamalarına şahit oldu ve birlik arayışı ile ilgili daha fazla tartışma yapılmadı.^[9]

Referandumlar

1 Eylül 1971'de Mısır, Libya ve Suriye'de Arap Cumhuriyetleri Federasyonu konusunda eşzamanlı üç referandum yapıldı.^[2] Mısır referandumunda öneri seçmenlerin %99,96'sı^[11] tarafından onaylandı,^[11] Libya referandumunda seçmenlerin %98,6'sı tarafından onaylandı,^[12] Suriye'de ise %96,4 oranın lehte oy kullanıldı.^[13]

Arap Cumhuriyetlerinin Diğer Federasyonları

• Mısır, Libya ve Sudan arasındaki federasyon (1969 / 70–1971)
• Mısır, Libya ve Suriye Federasyonu (1971 / 72–1974 / 77)
• Federasyon içinde Mısır ve Libya arasında Birlik (1972–1973 / 74)
• Federasyon içinde Mısır ve Suriye arasında Birlik (1976–1977)
• Mısır, Sudan ve Suriye Federasyonu (1977)

• 
  ACF 1970, Suriye, Mısır-Libya-Sudan Federasyonu'na katılmayı planladı
• 
  ACF 1971, Sudan'ın daha sonra katılacağı söylendi ancak federasyon dışında kaldı
• 
  ACF 1972, Irak, Mısır-Libya-Suriye Federasyonu'na katılmaya davet edildi

• 
  ACF 1973, Mısır ve Libya federasyon içinde bir birlik kuramadı
• 
  ACF 1976, Mısır ve Suriye federasyon içinde bir birlik kurmayı planladı
• 
  ACF 1977, Sudan, Mısır-Suriye Federasyonu'na katılmayı planladı

Ayrıca bakınız

• Arap Cumhuriyetleri Birliği, Irak'ın Arap Cumhuriyetleri Federasyonu'na karşı önerisi
• Arap Federasyonu, Irak ve Ürdün arasında bir konfederasyon (1958)
• Arap İslam Cumhuriyeti, Libya ve Tunus'un önerilen birliği (1972)
• Birleşik Arap Emirlikleri, yedi Arap devletinin birliği (1971 – günümüz)
• Birleşik Arap Cumhuriyeti, Mısır ve Suriye arasında bir birlik (1958–61)
• Birleşik Arap Devletleri, Birleşik Arap Cumhuriyeti ve Yemen Krallığı arasında bir konfederasyon (1958–61)
• Birleşik Siyasi Komutanlık, Mısır ile Irak arasında ve Mısır ile Kuzey Yemen arasında birleşme projeleri