Loading AI tools
Suriye'de neo-Baasçıları iktidara getiren askeri darbe Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
1966 Suriye askerî darbesi, 21-23 Şubat tarihleri arasında Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetinin devrildiği ve değiştirildiği olaylara atıfta bulunur. Arap Sosyalist Baas Partisi'nin iktidardaki Ulusal Komutanlığı, partinin Salah Cedid liderliğindeki Askeri Komite ve Bölge Komutanlığı birliği tarafından iktidardan uzaklaştırıldı.[2]
| 1966 Suriye askerî darbesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Arap Soğuk Savaşı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı |
Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye Bölgesel Şubesi | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Muhammed ÜmranSavunma Bakanı |
Yarbay Mustafa TalasSuriye Ordu Komutanı | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 400 ölü[1] | |||||||
Darbe, partinin Mişel Eflak, Selahaddin el-Bitar ve Münif Razzaz tarafından temsil edilen eski muhafızları ile Neo-Baasçı pozisyona bağlı genç hizipler arasındaki güç mücadelesinin artmasıyla hızlandırıldı. 21 Şubat'ta ordudaki eski muhafızların destekçileri, rakiplerinin transferini emretti. İki gün sonra, Askeri Komite, genç grupları destekleyen Halep, Şam, Deyrizor ve Lazkiye'de şiddetli çatışmaları içeren bir darbe başlattı. Darbe sonucunda partinin tarihi kurucuları ülkeyi terk ederek hayatlarının geri kalanını sürgünde geçirdiler.
Cedid hükûmeti, Suriye tarihindeki en radikal yönetimdi. Darbe, Baas Partisi'nin Suriye ve Irak bölgesel şubeleri ile kendi Ulusal Komutanlıkları arasında kalıcı bir bölünme yarattı ve birçok üst düzey Suriyeli Baasçı Irak'a kaçtı. Darbenin mirası olarak, Cedid'in yönetimi sırasında Suriye, Iraklı Baasçılara karşı bir propaganda kampanyası başlattı. Cedid'in hükûmeti, 1970'te Hafız Esad'ı iktidara getiren Düzeltici Hareket ile devrilecekti.
Resmi olarak 8 Mart Devrimi olan 1963 Suriye askerî darbesiyle iktidara geldikten sonra, Ulusal Devrim Komutanlığı Konseyi'ndeki Nasırcılar ile Baas Partisi arasında bir iktidar mücadelesi patlak verdi.[3] Nasırcılar, 1958'den 1961'e kadar Mısır ve Suriye'yi kapsayan eski federasyon olan Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni Cemal Abdünnasır'ın şartlarına göre yeniden kurmaya çalıştılar, ancak Baasçılar Nasır ile yeni bir birliğe kuşkuyla bakıyorlardı ve gevşek bir federasyon istiyorlardı: Baas Partisi'nin Suriye'yi müdahale olmaksızın tek başına yönetebileceği bir federasyon.[3] Nasırcılar birlik lehine büyük sokak gösterileri düzenlediler.[3] Suriye Arap milliyetçilerinin çoğunluğu Baasçılığa değil, genel olarak Nasırcılığa ve Nasır'a bağlı olduğundan, Baas Partisi'nin soruna nasıl yanıt vereceğini öğrenmesi zaman aldı.[3]
Baasçılar, halkın desteğini kazanmaya çalışmak yerine Suriye ordusu üzerindeki kontrollerini pekiştirmek için harekete geçtiler.[3] Birkaç yüz Nasırlı ve muhafazakar ordudan atıldı ve Baasçılar üst düzey pozisyonları doldurmak için işe alındı.[3] Yeni işe alınan Baasçı subayların çoğu kırsal kesimden ya da düşük bir sosyal sınıftan geliyordu.[3] Bu Baasçı subaylar, esas olarak "kentli Sünni üst-orta ve orta sınıf" subay birliklerinin yerini aldılar ve onun yerine, daha çok "önde gelen azınlık subayının akrabaları" olan, kırsal kökenli bir subay birliğini getirdiler.[3] Bu değişiklikler, askeri teşkilat üzerindeki Sünni kontrolünün yok olmasına yol açtı.[3]
Protestoları durdurmanın bedeli, meşruiyet kaybı ve Emin el-Hafız'ın ilk Baasçı askerî güçlü adam olarak ortaya çıkmasıydı.[3] Baasçılar tarafından siyasi iktidardan devrilen üst sınıflardan oluşan geleneksel elit, Baas Partisi'nin sosyalist politikaları tarafından tehdit edildiğini hissetti.[3] Suriye'deki Müslüman Kardeşler, Suriye Bölgesel Şubesinin tarihsel bir rakibiydi ve partinin laik doğası tarafından tehdit edildiğini hissetti.[3] Ekrem el-Havrani ve destekçileri ile Suriye Komünist Partisi, Baas Partisi'nin kurduğu tek parti sistemine karşı çıktılar.[3]
Sünni Müslümanların çoğunluğu Arap milliyetçisiydi, ancak Baasçı değildi, bu onları yabancılaşmış hissettiriyordu.[3] Partiye ağırlıklı olarak Nusayriler, Dürziler ve İsmaililer gibi azınlık grupları ve genel olarak kırsal kesimden insanlar hakimdi; bu, ağırlıklı olarak etnik farklılıklara dayalı bir kentsel-kır çatışması yarattı.[3] İktidara gelmesiyle, Baas Partisi, şehir siyasetinde ağırlıklı olarak Baas karşıtı duygular tarafından tehdit edildi - muhtemelen Baasçıların iktidarda kalmayı başarmasının tek nedeni, oldukça zayıf örgütlü ve parçalanmış olan muhalefettir. [3]
Parti içi tutarlı birlik 1963'te iktidarın ele geçirilmesinden sonra neredeyse çökmüştü. Mişel Eflak, Selahaddin el-Bitar ve takipçileri, Nasır'ın Mısır'ı ile gevşek bir birlik kurmak, ılımlı bir sosyalizm biçimi uygulamak ve tek bir sosyalizm biçimine sahip olmak istedikleri anlamda "klasik" Baasçılığı uygulamak istediler. Bu sistem bireyin haklarına saygı duyan, ifade ve düşünce özgürlüğüne müsamaha gösteren bir parti devleti olacaktı.[3] Bununla birlikte, Eflakçılar hızla arka plana itildi ve 6. Ulusal Baas Partisi Kongresi'nde, Askeri Komite ve destekçileri Marksizm-Leninizm'den güçlü bir şekilde etkilenen yeni bir Baasçılık biçimi yaratmayı başardılar.[3] Baasçılığın bu yeni biçimi, Arap dünyasını birleştirmek yerine "tek ülkede devrim"e vurgu yaptı.[3] Aynı zamanda, 6. Ulusal Kongre, Suriye'de sosyalist devrimin uygulanmasını vurgulayan bir kararı uygulamaya koydu.[3] Bu sosyalizm biçiminde, ekonomi bir bütün olarak devlet planlamasına bağlı kalacak ve ekonominin ve dış ticaretin komuta tepeleri millileştirilecekti.[3] Bu politikaların emeğin sömürülmesine son vereceğine, kapitalizmin ortadan kalkacağına ve tarımda toprağın "onu işleyene" verilmesini öngören bir plan tasavvur ettiler.[3] Bununla birlikte, özel teşebbüs, perakende ticaret, inşaat, turizm ve genel olarak küçük sanayide hala var olacaktır.[3] Bu değişiklikler ve daha fazlası Baas Partisi'ni Leninist bir partiye dönüştürecekti.[3]
1964 yılında Hama ve diğer şehirlerdeki ayaklanmanın ardından radikaller geri çekildi ve Eflakçılar kısa bir süre için kontrolü yeniden ele geçirdi.[3] Bitar, kamulaştırma sürecini durduran, sivil özgürlüklere ve özel mülkiyete saygıyı yeniden teyit eden yeni bir hükûmet kurdu.[3] Bununla birlikte, bu politika değişiklikleri yeterli desteği kazanamadı ve genel olarak nüfus yine de Baas Partisi yönetimine karşı çıktı.[3] Üst sınıflar sermayeyi geri çekmeye ve ülke dışına kaçırmaya devam etti ve bu sermaye kaybına yönelik öngörülebilir tek çözüm, millileştirmeye devam etmekti.[3] Partinin sol kanadı, daha önce olduğu gibi ekonomi üzerinde tam kontrol sahip olunmadıkça burjuvazinin asla kaybetmeyeceğini savundu.[3] 1966 darbesine yol açan şey, Baas Partisi'nin Ulusal Komutanlığı'na egemen olan ılımlı Eflakçılar ile Baas Partisi'nin Suriye Bölge Komutanlığı'na egemen olan radikaller arasındaki bu güç mücadelesiydi.[3]
1964 ayaklanmalarının bastırılmasından önce, Askeri Komite içinde Savunma Bakanı Muhammed Ümran ile Salah Cedid arasında bir güç mücadelesi başladı.[4] Komitenin en üst düzey üyesi olan Ümran, isyancılarla uzlaşma ve orta sınıfla çatışmaya son verilmesini istedi, buna karşılık Cedid, çözümün 8 Mart Devrimi'ni kurtarmak için protestocuları zorlamak ve bastırmak olduğuna inanıyordu.[4] Bu, Askeri Komite içindeki ilk açık ayrılıktı ve gelecek olaylarda belirleyici olacaktı. Hafız Esad'ın desteğiyle Askeri Komite isyancılara karşı şiddetli bir karşı saldırı başlattı[4] Bu karar Ümran'ın düşmesine neden oldu.[4] Ümran, Askeri Komite'nin Baas Partisi'ni partinin Ulusal Komutanlığına devretme planını açıklayarak yanıt verdi.[4] Ulusal Komutanlık Genel Sekreteri Eflak, bilgilere Suriye Bölgesel Komutanlığının dağıtılması talimatını vererek yanıtladı.[4] Partinin tabanı bu kararı protesto ettiği için talebini geri çekmek zorunda kaldı.[4] Eski bir muhafız Baasçı bir şekilde Eflak'a "partisinin hâlâ hükûmette ne kadar büyük bir rol oynadığını" sorduğunda, Eflak "Yüzde birin binde biri kadar" yanıtını verdi.[4] Ümran'ın Ulusal Komutanlığa yaptığı ifşaatları sürgüne yol açtı ve Ulusal Komutanlığın iktidarsız kalmasıyla Askeri Komite, Suriye Bölgesel Komutanlığını kontrol ederek burjuvaziye karşı bir saldırı başlattı. Devlet mülkiyetinin elektrik üretimi, petrol dağıtımı, çırçır ve dış ticaretin tahmini yüzde 70'ine kadar genişleten bir millileştirme hamlesini başlattı.[4]
Ümran'ın düşüşünden sonra, Ulusal Komutanlık ve Askeri Komite, Baas Partisi'nin kontrolü için kendi mücadelelerini sürdürdüler.[4] Ulusal Komutanlık, Askeri Komite aleyhine parti tüzük ve düzenlemelerini ileri sürerken, inisiyatifin Askeri Komite'ye ait olduğu başından beri açıktı.[4] Askeri Komite'nin başarısının nedeni, Eflak'ın 1958'de Suriye Bölgesel Şubesini feshetme emirlerine uymayan bir grup şube olan Bölgeciler ile ittifakıydı.[4] Bölgeciler, Eflak'tan hoşlanmadılar ve liderliğine karşı çıktılar.[4] Esad, Bölgeselcileri "partinin gerçek hücreleri" olarak adlandırdı.[4]
Askeri Komite-Bölgeciler ittifakı ile Ulusal Komutanlık arasındaki güç mücadelesi parti yapısı içinde kaldı. Ancak Askeri Komite ve Bölgeciler parti yapısını alt üst etmeyi başardılar.[4] 2. Bölge Kongresi'nde (Mart 1965'te) Bölge Komutanlığı Bölge Sekreteri'nin devletin re'sen başkanı olacağı ilkesinin kabul edilmesi kararlaştırıldı ve Bölge Komutanlığı; başbakan, kabine, genelkurmay başkanı ve üst düzey askeri komutanları atama yetkisini aldı.[4] Bu değişiklik, o andan itibaren Suriye içişlerinde çok az söz sahibi olan Ulusal Komutanlığın yetkilerini kısıtladı.[4] Buna karşılık, 8. Ulusal Kongre'de (Nisan 1965) Eflak başlangıçta Askeri Komite ve Bölgeselcilere bir saldırı başlatmayı planlamıştı, ancak Ulusal Komuta üyeleri tarafından - özellikle de Lübnanlı bir üye olan Cibran Macdalani ve Suudi üye Ali Gannam tarafından - bunu yapmamaya ikna edildi, çünkü bu durum Irak Bölgesel Şubesinde olduğu gibi partinin sivil liderliğinin görevden alınmasına yol açabilirdi.[4] Bu karar nedeniyle Eflak, Genel Sekreter olarak görevden alındı ve yerine Ulusal Komutanlık üyesi Münif Razzaz geçti. [4] Razzaz, kendi komutası altında Ulusal ve Bölgesel Komutanlıkların ortak toplantıları yapılmış olmasına rağmen, krizi çözmek için parti siyasetinde yeterince kök salmamış Suriye doğumlu bir Ürdünlüydü.[4] Eflak'ın görevi kaybetmesinden kısa bir süre sonra, Bölge Komutanlığı Sekreteri Hafız, Ulusal Komutanlığı desteklemek için bağlılığını değiştirdi.[4] Hafız, Suriye'nin de jure lideri iken (Bölge Komutanlığı sekreteri, Başkanlık Konseyi Başkanı, başbakan ve başkomutanlık görevlerini tutuyordu), Suriye'nin fiili lideri, Bölge Komutanlığı Genel Sekreter Yardımcısı Cedid'di. [4]
Eflak ve Askeri Komite arasında 1963'te yapılan düzenlemeler, rejimin askeri ve sivil sektörlerinin çok yakın bir karşılıklı katılımına yol açtı, böylece 1965'in sonunda Suriye Ordusunun politikası Baas Partisinin politikasıyla neredeyse aynı hale geldi.[2] Dönemin başlıca askeri kahramanları olan Esad, Cedid ve Ümran artık askerlik yapmıyorlardı ve güçleri ordudaki ve partideki ara destekçilerine bağlıydı.[2] Kasım 1965'te, Ulusal Komuta, Bölgesel Komuta'nın Ulusal Komuta'nın rızası olmadan askeri subayların yerini değiştirmesinin veya görevden almasının yasak olduğunu belirten bir karar yayınladı.[4] Kararı duyduktan sonra, Cedid hemen isyan etti ve Albay Mustafa Talas'a, her ikisi de Ulusal Komuta destekçisi olan Humus garnizonu komutanlarını ve yardımcısını tutuklamasını emretti.[4] Buna karşılık Razzaz, Bölgesel Komuta'nın çözülmesine karar veren ve Bitar'ı başbakan yapan Ulusal Komuta'nın acil bir oturumunu istedi .[4] Hafız yeni bir Başkanlık Konseyi'nin başkanı ve yardımcısı da Şibli el-Aysami oldu. Ümran sürgünden geri çağrıldı, Savunma Bakanı ve başkomutanlığa yeniden atandı ve Mansur el-Atraş yeni ve genişletilmiş bir Ulusal Devrim Konseyi Başkanlığına atandı.[4] Cedid ve destekçileri Ulusal Komuta'ya savaş ialn ederek cevap verdi.[4] Eflakçılardan ne hoşlanan ne de Eflakçılara sempati duyan Esad, güç kullanımı yoluyla bir hesaplaşmayı desteklemedi.[4] Yaklaşan darbeye yanıt olarak Esad, Naci Cemil, Hüseyin Mulhim ve Yusuf Sayih ile birlikte Londra'ya gitti.[4]
Darbe, 21 Şubat 1966'da Ümran'ın üç önemli Cedid destekçisinin transferini emrederek Savunma Bakanı olarak otoritesini test etmesiyle başladı; Tümgeneral Ahmed Suidani, Albay İzzed Jadid ve Binbaşı Selim Hatum. [4] Askeri Komite ertesi gün yanıt verecekti, ancak ondan önce Ulusal Komutanlığın dengesini bozan bir hile yaptı.[4] Hile, İsrail cephesindeki Nusayri komutan Abdülgani İbrahim'in karargaha cephedeki subaylar arasında bir tartışma çıktığını ve silahların kullanıldığını bildirmesiydi.[4] Ümran, el-Hafız ve Genelkurmay Başkanı, oradaki subaylarla uzun bir tartışma için aceleyle Golan Tepeleri'ne gittiler; 23 Şubat'ta saat 3'te döndüklerinde bitkin haldeydiler.[4] İki saat sonra, sabah 5'te Cedid darbesini başlattı.[4] Kısa bir süre sonra, el-Hafız'ın özel konutuna Selim Hatum ve Rıfat Esad liderliğindeki ve İzzed Cedid liderliğindeki bir tank filosu tarafından desteklenen saldırı başladı.[4] Cesur bir savunmaya rağmen, Hafız'ın güçleri tüm cephaneleri tükendikten sonra teslim oldu - Hafız'ın kızı saldırılarda bir gözünü kaybetti.[4] El-Hafız'ın korumasının komutanı Mahmud Musa, İzzed Cedid tarafından neredeyse öldürülüyordu, ancak Hatum tarafından kurtarıldı ve Suriye'den kaçırıldı.[4] Şam dışında direniş vardı. Hama'da Talas, ayaklanmayı bastırmak için Humus'tan güç göndermek zorunda kalırken, Halep'te Eflak'a sadık olanlar radyo istasyonunu kısa süreliğine kontrol etti ve Lazkiye ile Deyrizor'da ile miktar direniş bildirildi.[4] Askeri yenilgilerinden sonra direniş neredeyse çöktü - Razzaz, askeri yenilgilerden sonra herhangi bir organize direniş sergileyen tek Ulusal Komutanlık üyesiydi ve farklı saklanma yerlerinden hükûmete karşı açıklamalarda bulundu.[4]
Darbeden hemen sonra Ümran'a bağlı subaylar ve Eflakçılar silahlı kuvvetlerden temizlenerek Ümran'ın yanında Mezzeh Cezaevi'ne hapsedildi.[4] Cedid hükûmetinin ilk işlerinden biri Esad'ı Savunma Bakanı olarak atamak oldu.[4] Ancak Esad darbeyi desteklemedi ve Mansur el-Atraş, Cubran Macdalani ve diğer Eflakçılara Cedid'in eylemlerini desteklemediğini söyledi.[4] Daha sonra Le Monde'a verdiği röportajda Esad, Baas Partisi'nin demokratik olması nedeniyle ordunun müdahalesinin üzücü olduğunu ve anlaşmazlıkların demokratik bir şekilde çözülmesi gerektiğini iddia etti.[4] Bununla birlikte, Esad, Ulusal Komutanlığın diktatörlüğüne son verdiği için, eylemleri gerekli gördü.[4]
Cedid'in hükûmeti, Suriye'nin tarihteki en radikal hükûmeti olarak anılır.[4] İçeride ve dışarıda aceleci ve radikal politikalar başlattı ve Suriye toplumunu tepeden tırnağa değiştirmeye çalıştı.[4] Esad ve Cedid ideolojik olarak anlaşsalar da bu inançların pratikte nasıl uygulanacağı konusunda anlaşamadılar.[4] 1963-66 döneminde subayların kilit karar alma süreci olan Askeri Komite, Eflakçılara karşı mücadelenin sona ermesi nedeniyle Cedid yönetiminde komitenin varlığının en baştaki temel nedeni olan merkezi kurumsal otoritesini kaybetti.[4] Cedid hiçbir zaman başbakanlık veya başkanlık elde etmemiş veya bu makamları almamış olsa da ve bunun yerine Bölge Komutanlığı Sekreter Yardımcılığı aracılığıyla yönetmeyi tercih etse de 1966'dan 1970'e kadar Suriye'nin tartışmasız hükümdarıydı.[4] 1966 darbesinde Cedid, Subay İşleri Bürosu Başkanı olarak görevi aracılığıyla Suriye Silahlı Kuvvetlerini kontrol etmişti, ancak 1966'dan itibaren Cedid ülkeyi yönetmeye kendini kaptırdı ve onun yerine Esad'a silahlı kuvvetleri kontrol etme görevi verildi.[4] Bunun daha sonra bir hata olduğu ortaya çıkacak ve 1970 Düzeltici Devrim'de Cedid'in düşüşüne yol açacaktı.[4]
Cedid, Nureddin el-Atassi'yi Devlet Başkanı, Bölge Komutanlığı Bölge Sekreteri ve Ulusal Komutanlık Genel Sekreteri olarak atadı. Yusuf Zu'ayyin yeniden Başbakan oldu ve İbrahim Makhus Dışişleri Bakanı olarak atandı.[4] Diğer şahsiyetler, Genelkurmay Başkanlığına atanan eski Askeri İstihbarat Başkanı Ahmed Suidani, Çalışma Bakanı ve yeni kurulan Halk Direniş Güçleri Başkanı olarak atanan Albay Muhammed Rabah et-Tawil ve Askeri Komite'nin kurucu üyesi olan Albay Abdülkerim el-Cundi, Tarım Reformu Bakanı ve daha sonra İçişleri Bakanı olarak atandı.[4]
Bazıları - Avraham Ben-Tzur konuyla ilgili en önde gelen yazardır - darbeden sonra Suriye'de vaaz edilen Baas ideolojisinin, ideolojinin klasik biçimiyle hiçbir ilgisi olmadığı için Eflak, Bitar ve genel olarak Eflakçılar tarafından neo-Baasçılık olarak anılması gerektiğine inanır.[4] Münif Razzaz, 1961'den itibaren iki Baas partisinin var olduğunu belirterek teoriye katılır: "Askeri Baas Partisi ve Baas Partisi ve gerçek güç eski partideydi."[5] Ayrıca, askeri Baas'ın (Martin Seymour tarafından yorumlandığı gibi) "sadece ismen Baasçı olduğunu ve öyle kaldığını; bunun sivil askılara sahip bir askeri klikten biraz daha fazlası olduğunu ve öyle kalacağını ve 1959'da Kahire'de sürgüne gönderilen hoşnutsuz Suriyeli subaylar tarafından Askeri Komite'nin ilk kurulmasından bu yana, olaylar zinciri ve Baasçılığın topyekûn yozlaşması tahammül edilemez bir mantıkla ilerliyordu." [5] Bitar, 1966 darbesinin "Suriye'deki Baas siyasetinin sonunu işaret ettiğini" belirterek aynı fikirdeydi. Eflak bu duyguyu paylaştı ve şunları söyledi: "Artık partimi tanımıyorum!". [5]
Eflak, Bitar ve Ulusal Komutanlığın devrilmesi, Baas hareketinin tarihindeki en derin ayrılıktır.[2] Baas Partisi'nde birçok bölünme ve ayrılma yaşanırken, Eflak ve Bitar her zaman galip geldiler ve parti liderleri olarak kaldılar, ancak 1966 darbesi, seleflerinden farklı amaçları olan yeni nesil liderleri iktidara getirdi.[2] Eflak ve Bitar'ın Suriye'de ve Suriye dışındaki Bölgesel Şubelerde hala destekçileri olsa da maddi imkanların olmaması onları engelledi - Suriye Bölgesel Şubesi onları 1963'ten beri finanse ediyordu.[2] Cedid ve destekçileri artık Suriye devletini ellerinde tutuyorlardı ve teorik olarak yeni parti örgütleri kurabildiler veya Eflak yanlısı görüşleri zorladılar, ancak bu, bölgesel şubelerin çoğu bağlılıklarını Bağdat'a değiştirdiği için işe yaramadı.[2] Daha sonra 1966'da, resmi olarak 9.su olarak belirlenen ilk Eflak sonrası Ulusal Kongre düzenlendi ve yeni bir Ulusal Komutanlık seçildi.[2] Bir başka değişiklik de Suriye Bölgesel Şubesi ve yeni Ulusal Komutanlığın ideolojik yönelimindeydi; Eflakçılar, tamamı Arap olan bir Baas Partisi'ne ve Arap dünyasının birleşmesi gerektiğine inanırken, Suriye'nin yeni liderleri bunu pratik olarak görmediler.[2] Darbenin ardından, Ulusal Komutanlık, Suriye Bölgesel Komutanlığı'nın adı dışında her şeye boyun eğdi ve Arap ya da Suriye siyasetinde etkin bir rolü olmaktan çıktı.[2]
Ulusal Komutanlığın sürgününün ardından, Hafız da dahil olmak üzere bazı üyeleri, 9. Baas Ulusal Kongresi'ni (bunu Suriye "9. Ulusal Kongresinden" ayırt etmek için) topladı ve yeni bir Ulusal Komutanlık seçti.[6] Bitar ve Razzaz gibiler için Suriye'den sürgün çok zordu ve partiden ayrıldılar.[6] Eflak Brezilya'ya taşındı ve 1968'e kadar orada kaldı.[6]
Ulusal Komutanlık 1966'da devrildiğinde, Irak Bölgesel Şubesi en azından sözlü olarak Eflak'ın "meşru liderliğini" desteklemeye devam etti.[7] Irak Bölgesel Şubesi 1968'de 17 Temmuz Devrimi'nde yeniden iktidara geldiğinde, sözde Arap birliği veya Suriye Baas'ı ile uzlaşma hedeflerine ulaşmak için birleşme yönünde hiçbir girişimde bulunulmadı.[7] Irak'ta Baas yönetiminin kurulmasından sonra, Suriye'nin hakim olduğu Baas hareketinin birçok üyesi Iraklı mevkidaşına iltica etti, Irak'a sadık Baasçılardan çok azı Şam tarafına geçti.[7] Bunun nedeni, Şam'dan kaçanların eski Eflakçı Ulusal Komutanlığı'na sadık olmalarıydı. [7] Bitar, Hafız, Şibli el-Aysami ve Elias Farah gibi bazı eski üyeler ya Irak'ı ziyaret etti ya da Irak Bölge Komutanlığı Bölge Sekreteri Ahmed Hasan el-Bekir'e bir tebrik mesajı gönderdi.[7] Eflak, 1969'a kadar Irak'ı ziyaret etmedi, ancak 1970'in sonlarından itibaren herhangi bir karar alma yetkisine sahip olmamasına rağmen önde gelen bir Irak Baas yetkilisi olacaktı.[7][8]
Başından beri Şam hükûmeti, Bağdat'taki muadillerinin de karşılık verdiği, ezici çoğunlukla Irak karşıtı Baasçı bir propaganda kampanyası başlattı.[7] Ancak Iraklı Baasçılar, Suriye Bölgesel Şubesi'nin 4. Bölgesel Kongresi'nde Cedid'den iktidarı ele geçirme girişiminde Baas Partisi'nin yeniden birleşmesi çağrısında bulunan Esad'a yardım etti.[7] Esad'ın Iraklılara Eflak'ın tarihsel liderliğini tanıma sözü verdiği bildirildi.[7] Irak'ın dışişleri bakanı Abdülkerim eş-Şaikli'nin, Esad'ın başkanlık ettiği Suriye Savunma Bakanlığı'nda kendi kişisel ofisi bile vardı.[7] Ancak bu durum yanlış anlaşılmamalı, Irak Bölgesel Şubesi sadece isim olarak Arap milliyetçisiydi ve aslında Irak milliyetçisiydi.[7]
Suriye Bölgesel Şubesi, Eflak'ı "hırsız" olarak suçlamaya başladı. Onun Baas ideolojisini Zeki el-Arsuzi'den çaldığını ve bunu kendisininmiş gibi ilan ettiğini savundu.[9] Esad, Arsuzi'yi Baasçı düşüncenin başlıca kurucusu olarak selamladı.[10] Ancak Irak Bölgesel Şubesi yine de Eflak'ı Baasçılığın kurucusu olarak ilan etti.[10] Esad, Arsuzi'den "zamanının en büyük Suriyelisi" olarak bahsetti ve onun "Baas'ı siyasi bir hareket olarak düşünen ilk kişi" olduğunu iddia etti.[4] Eflak, 1971'de Esad hükûmeti tarafından gıyabında ölüme mahkûm edildi.[11] Suriye Bölgesel Şubesi, 1966 darbesinden kısa bir süre sonra Arsuzi'nin onuruna bir heykel dikti.[12] Bununla birlikte, Suriye dışındaki Baas takipçilerinin çoğunluğu, Baasçılığın başlıca kurucusu olarak Arsuzi'yi değil, Eflak'ı görmeye devam ediyor.[13]
Irak Bölgesel Şubesi iktidarı ele geçirdiğinde, Suriye Bölgesel Şubesi basın açıklamasında Irak'ta bir Baas örgütünün iktidarı ele geçirdiğinden bahsetmeyerek yanıt verdi.[7] Örneğin, Bekir'in cumhurbaşkanlığına atandığından bahsetmiş, ancak partisinin üyeliğinden bahsetmemiş ve bunun yerine olaya askeri darbe olarak atıfta bulunmuştur.[7] Suriye Baasçıları, Irak Baasçıları'na herhangi bir meşruiyet vermeyi reddederken, Irak Baasçıları daha uzlaşmacıydı.[7] Örneğin, Irak Bölgesel Şubesi'nin iktidarı ele geçirmesinden kısa bir süre sonra Bekir, "Onlar Baasçı da biz de Baasçıyız" dedi.[7] Dışişleri Bakanı Şaikli kısa bir süre sonra "[Irak ve Suriye anlamında] aramızdaki işbirliğini engelleyen hiçbir şey yok" dedi.[7] Irak karşıtı propaganda, Esad'ın parti ve devlet içindeki konumunu güçlendirmesiyle aynı zamanda Suriye içinde yeni zirvelere ulaştı.[7] 1970'teki Düzeltici Hareket sırasında Cedid, Esad tarafından devrildiğinde, tutumlarda bir değişiklik sinyali verilmedi ve Suriye'nin hakim olduğu Ulusal Komutanlık ile Suriye Bölgesel Komutanlığının ilk ortak bildirisinde Irak Baas'ı "sağcı bir klik" olarak anıldı.[7]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
