Teyemmüm

Teyemmüm, suyun bulunmaması veya zorunluluk nedeniyle kullanılamaması hâlinde abdest veya boy abdesti yerine yapılan bir fiziksel nötrleşme ve ibadete hazırlık faaliyetidir.

Hangi maksatla teyemmüm edeceğine niyet edip ellerini toprak veya toprak cinsinden bir şeye iki defa vurarak, birincide yüz, ikincide dirseklere kadar eller meshedilerek yapılır.

Namaz kılmak için abdest yerine bazı durumlarda teyemmüm (Arapça: التيمّم) yapılabilir. Ayrıca teyemmüm, hastalık, yolculuk, su bulamama/suyun olmaması veya erişilememesi gibi durumlarda boy abdesti yerine de yapılır.

Köken bilimi

Teyemmüm (Arapça: التيمّم) sözcüğü TDK sözlüğüne göre Arapça kökenli olmakla beraber kökeninin Arapça olmadığına dair iddialar mevcuttur ^{[kaynak belirtilmeli]}. Kur'an'da teyemmüm yapmak için türâb تراب (toprak) sözcüğü kullanılmaz, bunun yerine said صعيد sözcüğü kullanılır ki bu sözcük "toz, toprak, taş vs." anlamına gelmektedir.

Ayet ve hadisler

Abdest ile ilgili olan Mâide Sûresi, 6. ayetinde kullanılan vücûhe küm (vecihleriniz, Arapça: وجوه كم) ibaresi, başın ön yanı için kullanılır, bu yüzden başta saçların döküldüğü ön kısım, yüz, boyun altı demektir. Baş sıvazlanırken, ayette sınır koymadığı için, baş adlı organın başın ön yanı dışındaki her yanı, kulaklar, ense, boyun sıvazlanır.^[1]

Bir gün peygamberin eşi Meymûne kabir azabına sebep olacak günahları ve yanlışları sorduğunda Muhammed cevap olarak: (Kabir azabının yegâne sebebi) idrar kalıntısıdır. Her kime (idrar serpintilerinden) bir şey isabet ederse onu yıkasın, eğer onu (yıkayacak imkân) bulamazsa onu toprağa (sürterek) meshetsin buyurmuştur.^[2][3][4]

Kaynakça

1. İslam Fıkhı Ansiklopedisi, Dr. Vehbe Zuhayli
2. Muhammed ibni Ali el-Hakîmü't-Tirmizî, Kitâbü'l-İhtiyâtât, No:7, s, 72, 73
3. Muhammed ibni Ali el-Hakîmü't-Tirmizî, Nevâdiru'l-usûl, No:1252, 3/233
4. Taberânî, el-Kebîr, 23/37