Svilengrad

Svilengrad veya Osmanlı döneminde kullanılan adıyla Cisr-i Mustafapaşa (Bulgarca: Свиленград, trl: Svilengrad), Bulgaristan'ın Türkiye (Kapıkule Sınır Kapısı) ve Yunanistan sınırında ve Meriç Nehri kıyısında bulunan, Hasköy iline bağlı Svilengrad ilçesinin merkezidir. 2005 nüfusu yaklaşık 20.000 kişidir. Ahalisinin ekseriyeti gümrük ve sınır operasyonları ile ilgili işlerde ve transit yolculara hizmet veren otel, kafe ve barlarda çalışmaktadır.

Meriç Nehri üzerinde bulunan ve Osmanlı döneminden günümüze kadar ayakta kalabilen Mustafa Paşa Köprüsü (H:935 / M: 1528-29) önemli tarihi yapılardandır.^[1]

Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı 1892 tarihli salnameye göre;

Edirne sancağının bir kazası olan Cisr-i Mustafapaşa kasabasında 9 mahalle ve 1851 konutta 7903 değişik kökenli nüfus vardı. 3 nahiye ve 52 köyde 25902 nüfus barınmaktaydı. O tarihte 5 cami, 21 mescit, 1 medrese, 58 okul, 3 kışla, 1 hastane, 1 hükûmet konağı, telgrafhane, hapishane, belediye dairesi, 2 hamam, 1 eczane ve 1 depo vardı.

Kasabanın içindeki Haseki Sultan adlı cami H: 968 / M: 1560-61 tarihinde yaptırılmış olup kubbeli ve 1 minarelidir.

Selbüken ve Lefke nahiyeleri ile Yatacık köyünde kaliteli tütün üretilirdi. Selbüken nahiyesinde manganez madeni vardı.^[1]

Şair ve filozof Rıza Tevfik Bölükbaşı ve Türk bestekar Şefik Gürmeriç Mustafapaşalıdır.

Mustafapaşa Kazasının Nüfus Cetveli 1892[1]
	Kadın	Erkek	Toplam
İslam	4425	4727	9152
Rum	1924	2112	4036
Ermeni	20	12	32
Yahudi	165	195	360
Bulgar	5920	6304	12224
Katolik	39	59	98
Toplam	12.493	13.409	25.902

Not

1. Kazancıgil, Dr. Ratip - Gökçe, Nilüfer Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları No: 41 Edirne 2005