Senkretizm

Senkretizm^[a], sıklıkla çeşitli düşünce ekollerinin uygulamalarını ve yollarını karıştırarak ayrı veya çelişkili inançları birleştirmek veya birleştirmeyi denemektir. Özellikle teolojide ve din mitolojisinde başta birbirinden farklı olan geleneklerin birleştirilmesi ve kıyaslanmasına yönelik olan, böylece farklı inançlarda temelde yatan bir birliği öne sürerek farklı inançlara karşı daha kapsayıcı bir duruşu savunan hareket ve denemeler için de bu terim kullanılabilir.

Tanımı

Terim, Oxford Muhtasar İngilizce Sözlüğü tarafından basit bir şekilde "farklı din, kültür veya düşünce ekollerinin birleşimi" olarak tanımlanırken,^[2] Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük'te "Birbirinden ayrı düşünce, inanış veya öğretileri kaynaştırmaya çalışan felsefe sistemi"^[1] olarak tanımlanmıştır.

Kültürel bir fenomen olarak senkretizm, edebiyat, müzik, mimarî, temsilî sanatlar ve diğer kültürel ifadelerde de gerçekleşebilir. Bununla birlikte eklektizmden farklıdır. Ayrıca senkretik siyasetten de söz edilebilirse de siyasi sınıflandırma açısından bu bağlamda terimin anlamı biraz daha farklıdır.

Notlar

1. (Türkçeye Fransızca syncrétisme'den,^[1] o da modern Latince syncretismus'dan, o da Yunanca sunkrētismos kelimesinden, o da Yunanca sunkrētizein [üçüncü bir partiye karşı birlik(te)] sözcüğünden gelmiştir^[2])

Kaynakça

1. "senkretizm". TDK Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 2009.
2. "syncretism". Concise Oxford English Dictionary. Oxford University Press. 2004. Kaynaktaki özgün tanım ile: "the amalgamation of different religions, cultures, or schools of thought."