Satürn
Güneş Sisteminin 6. gezegeni / From Wikipedia, the free encyclopedia
Satürn veya Eski Türkçedeki adıyla Sekentir[17] ya da Sekendiz, Güneş'e en yakın altıncı gezegen ve Jüpiter'den sonra Güneş Sistemi'ndeki en büyük ikinci gezegendir. Ortalama yarıçapı Dünya'nın yaklaşık dokuz buçuk katı olan bir gaz devidir.[18][19] Dünya'nın ortalama yoğunluğunun yalnızca sekizde birine sahiptir, ancak Dünya'dan 95 kat daha büyüktür.[20][21] Satürn, neredeyse Jüpiter büyüklüğünde olmasına rağmen, Jüpiter'in kütlesinin üçte birinden daha azına sahiptir. Satürn, Güneş'in etrafında 9,59 AU (1.434 milyon km) mesafede 29,45 yıllık bir yörünge periyoduyla dolanır.
Adlandırmalar | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Adın kaynağı | Satürn | ||||||||||||
Sıfatlar | Saturnian, Cronian[1] / Kronian[2] | ||||||||||||
Sembol | |||||||||||||
Yörünge özellikleri[3] | |||||||||||||
Günöte | 1.514,50 milyon km (10,1238 AB) | ||||||||||||
Günberi | 1.352,55 milyon km (9,0412 AB) | ||||||||||||
1.433,53 milyon km (9,5826 AB) | |||||||||||||
Dış merkezlik | 0,0565 | ||||||||||||
| |||||||||||||
378,09 gün | |||||||||||||
Ortalama yörünge hızı | 9,68 km/sn | ||||||||||||
317,020°[5] | |||||||||||||
Eğiklik | |||||||||||||
113,665° | |||||||||||||
339,392°[5] | |||||||||||||
Bilinen doğal uydusu | Resmi adlandırmalarla 146 ve ayrıca sayısız küçük uydu.[7][8] | ||||||||||||
Fiziksel özellikler[3] | |||||||||||||
−0,55[9] +1,17[9] | |||||||||||||
14,5″ - 20,1″ (halkalar hariç) | |||||||||||||
Ortalama yarıçap | 58.232 km[lower-alpha 1] | ||||||||||||
Ekvatoral yarıçap |
| ||||||||||||
Kutupsal yarıçap |
| ||||||||||||
Basıklık | 0,097 96 | ||||||||||||
| |||||||||||||
Hacim |
| ||||||||||||
Kütle |
| ||||||||||||
Ortalama yoğunluk | 0,687 g/cm3[lower-alpha 2] (sudan daha az) | ||||||||||||
| |||||||||||||
Atalet momenti faktörü | 0,22[11] | ||||||||||||
35,5 km/sn[lower-alpha 1] | |||||||||||||
10sa 33d 38s + 1d 52s- 1d 19s [12][13] | |||||||||||||
Ekvatoral dönme hızı | 9,87 km/sn (35.500 km/sa)[lower-alpha 1] | ||||||||||||
26,73° (yörüngeye göre) | |||||||||||||
Kuzey kutbu sağ açıklık | 40,589°; 2sa 42d 21s | ||||||||||||
Kuzey kutbu dik açıklık | 83,537° | ||||||||||||
Albedo | |||||||||||||
| |||||||||||||
Atmosfer[3] | |||||||||||||
Yüzey basıncı | 140 kPa[16] | ||||||||||||
Ölçek yüksekliği | 59,5 km | ||||||||||||
Bileşimleri | hacme göre:
| ||||||||||||
Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |||||||||||||
Satürn'ün iç kısmının, derin bir metalik hidrojen tabakası, sıvı hidrojen ve sıvı helyumdan oluşan bir ara tabaka ve son olarak gazlı bir dış tabaka ile çevrili kayalık bir çekirdekten oluştuğu düşünülmektedir. Satürn, üst atmosferindeki amonyak kristalleri nedeniyle soluk sarı bir renk tonuna sahiptir. Metalik hidrojen katmanı içindeki bir elektrik akımının, Satürn'ün Dünya'nınkinden daha zayıf olan, ancak Satürn'ün daha büyük olması nedeniyle Dünya'nınkinden 580 kat daha büyük bir manyetik momente sahip olan gezegensel manyetik alanına yol açtığı düşünülmektedir. Satürn'ün manyetik alan gücü, Jüpiter'in manyetik alan gücünün yaklaşık yirmide biri kadardır.[22] Uzun ömürlü özellikler ortaya çıkabilse de, dış atmosfer genellikle yumuşak ve kontrasttan yoksundur. Satürn'deki rüzgar hızları saatte 1.800 kilometre/saat (1.100 mil/saat) ulaşabilir.
Gezegen, daha az miktarda kayalık döküntü ve toz ile esas olarak buz parçacıklarından oluşan parlak ve geniş bir halka sistemine sahiptir. Gezegenin yörüngesinde 63'ü resmî olarak adlandırılmış en az 146 uydudan oluşan bir uydu sistemi olduğu bilinmektedir;[23] bu sayıya halkalarındaki yüzlerce uyducuk dâhil değildir. Satürn'ün en büyük uydusu ve Güneş Sistemi'ndeki ikinci en büyük uydu olan Titan, Merkür gezegeninden daha büyüktür ve Güneş Sistemi'nde önemli bir atmosfere sahip olan tek uydudur.[24]