Loading AI tools
Birleşik Krallık'ın başkenti Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Londra (İngilizce: [ˈlʌndən]; Latince: Londinium), İngiltere'nin ve Birleşik Krallık'ın başkenti ve en kalabalık şehridir. Büyük Britanya adasının güneydoğusundaki Thames Nehri üzerinde duran Londra, iki bin yıldır büyük bir yerleşim yeri olmuştur. Londra, Londra Belediye Başkanı ve Londra Meclisi tarafından yönetilmektedir. , İngilizce telaffuz:
Londra London | |
---|---|
Takma ad: 'The Smoke' veya 'The Big Smoke'[1] | |
Büyük Londra bölgesi | |
Londra'nın Birleşik Krallık'taki konumu | |
Ülke | Birleşik Krallık |
Alt Ülke | İngiltere |
Bölge | Büyük Londra |
Kuruluş | y. MS 43 (Londinium adıyla) |
Alt idari birimler | Liste
|
İdare | |
• Belediye Başkanı | Sadiq Khan (LP) |
Yüzölçümü | |
• Başkent | 1706,8 km² |
Rakım | 24 m |
Nüfus (2021)Tahmin | |
• Başkent | 9.002.488 |
• Yoğunluk | 5.659/km² |
• Kent | 9.787.426 |
• Metropol | yaklaşık 13.900.000 - 14.600.000 |
Zaman dilimi | UTC±00.00 (BAS) |
• Yaz (YSU) | UTC+01.00 (BAYS) |
Alan kodu | 020 ve diğerleri |
Resmî site www.london.gov.uk |
Londra, sanat, ticaret, eğitim, eğlence, moda, finans, sağlık, medya, profesyonel hizmetler, araştırma ve geliştirme, turizm ve ulaşım alanlarında dünyanın önde gelen şehirlerinden biridir. Dünyanın en büyük finans merkezlerinden biridir ve dünyanın beşinci büyükşehir bölgesi GSYİH'sine sahiptir. Londra genellikle bir dünya kültür başkenti olarak kabul edilir. Uluslararası gelişlerle ölçülen dünyanın en çok ziyaret edilen şehri ve yolcu trafiği ile ölçülen dünyanın en büyük şehir havaalanı sistemine sahip. Dünyanın önde gelen yatırım hedefleri arasında yer alıyor ve daha fazla uluslararası perakendeciye ve ultra yüksek net değerli bireylere ev sahipliği yapıyor. Londra'daki üniversiteler, Avrupa'nın en büyük yükseköğretim enstitülerinden oluşuyor.
2016 yılı ortası belediye nüfusu, Birleşik Krallık nüfusunun %13.4'ünü oluşturan 9 milyondur. Londra 2021 yılı itibarıyla İstanbul, Moskova ve Paris'ten sonra Avrupa'nın en kalabalık dördüncü şehridir.[2] Londra, 1731'den 1925'e kadar dünyanın en kalabalık şehriydi.
Londra dört Dünya Miras Alanı içerir: Londra Kalesi, Kew Bahçeleri, Westminster Sarayı, Westminster Abbey ve Azize Margaret Kilisesi ve Greenwich. Diğer görülecek yerler arasında Buckingham Sarayı, London Eye, Piccadilly Circus, Aziz Paul Katedrali, Tower Bridge, Big Ben, Windsor Şatosu, British Museum, National Gallery, Londra Zindanı, Hyde Park, Trafalgar Meydanı ve The Shard yer almaktadır. Londra metrosu, dünyanın en eski yeraltı demiryolu ağıdır.
Neolitik Çağ ve Bronz Çağından, MÖ 1500'lerden kalma izler bulunmasına ve Antik Britonlardan kalma yerleşim katmanının bilinmesine karşın Londra'nın yaklaşık 2 bin yıl önce Romalılar tarafından kurulduğu kabul edilmektedir.[3] MÖ 43 yılında Roma İmparatorluğu'nun Büyük Britanya'yı işgali sonrasında Londinium ismi ile kurulmuştur. İsmin kökeni ile ilgili kesin bilgiler olmamakla beraber, anlamının "akan nehir" olabileceği düşünülmektedir. Monmouthlu Geofrey'e göre isim aslında Kelt tanrılarından Ludd'a dayanmaktadır. Efsaneye göre eskiden "Trinovantum" olarak anılan şehrin adı "Caer Ludd" olarak değiştirilmiştir.[4]
Londra dünyanın eski kentlerinden birisidir. Turizm bakımından ise tarihî eserler büyük müzelerde sergilenmektedir. Kültürleri gerçekten bin yıl önceden dünyaya yayılmaya başlamıştır. Londra'ya dünyanın her tarafından ziyaretçiler gelmektedir. Bu da Londra'nın köklü bir tarihe sahip olmasının sonucudur.
Londra Birleşik Krallık nüfusunun %12.5'ini oluşturmasına karşın gayri safi yurt içi hasılasının %22.5'inin kaynağıdır.[7] Merkezi Londra'da farklı bölgelere konsantre olmuş pek çok farklı sektör faaliyet göstermektedir: Londra Şehri ("the City") finansın, West End perakende satış ve sanat odaklı faaliyetlerin, Holborn hukuki firmaların, Euston yüksek eğitimin merkezindedir. Merkezi finans bölgesi geleneksel olarak Londra Şehri'ne ve Westminster'a odaklansa da, özellikle Canary Wharf, bunun yanında Camden, Southwark ve Paddington gibi bölgelerde de finans sektörü büyük ölçekte yer almaktadır.[8]
Londra dünyada turistlerin en çok tercih ettiği yerlerden biridir. 2016 yılında 20 milyon civarı ziyaretle dünyada en çok ziyaret edilen 2. şehir olarak sıralanmıştır.[9] Londra aynı zamanda 2016 yılında, 19.8 milyar ABD doları harcamayla ziyaretçiler tarafından dünyada en çok sınır ötesi harcama yapılan şehir olmuştur.[10] Turizm, Londra'nın en önemli sektörlerinden olup 2016 yılı verisine göre yaklaşık 700.000 kişiye tam zamanlı istihdam sağlamış ve ekonomiye de bir yılda 36 milyar İngiliz sterlini katkı sağlamıştır.[11] Gene 2015 verisine göre, İngiltere'deki tüm ziyaretçi harcamalarının %54'ü sadece Londra'da yapılmıştır.[12]
Londra'nın binaları, kısmen değişen yaşları nedeniyle, herhangi bir mimari tarzla karakterize edilemeyecek kadar çeşitlidir. National Gallery (Londra) gibi birçok büyük ev ve kamu binası Portland taşından inşa edilmiştir. Şehrin bazı bölgeleri, özellikle merkezin hemen batısındakiler, beyaz sıva veya badanalı binalar ile karakterizedir. Londra'nın merkezindeki birkaç yapı, 1666'daki Büyük Londra Yangını'ndan önceye tarihlenir, bunlar birkaç iz Roma kalıntısı, Londra Kalesi ve şehirdeki birkaç dağınık Tudor kurtulanıdır. Daha ileride, örneğin, Tudor dönemi Hampton Court Sarayı, İngiltere'nin ayakta kalan en eski Tudor sarayı, Kardinal Thomas Wolsey tarafından yaklaşık 1515'te inşa edildi.[13]
Güneybatıda nehir kenarındaki 1939 Battersea Elektrik Santrali yerel bir dönüm noktası iken, bazı demiryolu terminalleri Viktorya mimarisinin mükemmel örnekleridir, özellikle de St Pancras Uluslararası Tren İstasyonu ve Paddington İstasyonu.[14] The Monument, yakınlarda çıkan Büyük Londra Yangını'nı anarken çevredeki bölgenin manzarasını sunar. Sırasıyla Park Lane'in kuzey ve güney ucundaki Marble Arch ve Wellington Arch, Kensington'daki Albert Memorial ve Royal Albert Hall gibi kraliyet bağlantılarına sahiptir. Nelson Sütunu (Horatio Nelson'ı anmak için inşa edilmiştir), Londra'nın merkezindeki odak noktalarından biri olan Trafalgar Meydanı'nda ulusal olarak tanınan bir anıttır. Eski binalar çoğunlukla tuğladan yapılmıştır, çoğunlukla sarı Londra stok tuğlası veya genellikle oymalar ve beyaz alçı pervazlarla süslenmiş sıcak turuncu-kırmızı bir çeşittir.[15]
Yoğun alanlarda, yoğunlaşmanın çoğu orta ve yüksek katlı binalar üzerinden olmaktadır. Londra'nın 30 St Mary Axe, Tower 42, Broadgate Tower ve One Canada Square gibi gökdelenleri çoğunlukla iki finans bölgesi olan City of London ve Canary Wharf'ta bulunuyor. Aziz Paul Katedrali'nin ve diğer tarihi binaların manzaralarını engellense de, belirli sitelerde yüksek yapılaşma kısıtlanmıştır.[16] 'St Paul's Heights' olarak bilinen bu koruyucu politika, 1937'den beri Londra Şehri tarafından uygulanmaktadır.[17] Bununla birlikte, Londra'nın merkezinde çok sayıda yüksek gökdelen vardır. Buna Birleşik Krallık'taki en yüksek bina olan 95 katlı The Shard'da dahildir.
Londra ılıman bir okyanusal iklime sahiptir. Yağış kayıtları, Kew'de kayıtların başladığı en az 1697'den beri şehirde tutuluyor. Kew'de, bir ayda en fazla yağış Kasım 1755'te 7.4 inç (189 mm) ve en az yağış Aralık 1788 ve Temmuz 1800'de 0 inç (0 mm)'dir. Mile End de Nisan 1893'te 0 inç (0 mm) idi.[18] Kayıtlardaki en yağışlı yıl, toplam 38.1 inç (969 mm) düşüşle 1903 ve toplam 12.1 inç (308 mm) düşüşle en kurak yıl 1921'dir.[19] Yıllık ortalama yağış miktarı 600 mm'dir bu New York şehrinin yıllık yağış miktarının yarısıdır, aynı zamanda Roma, Lizbon, Sidney'den de daha düşüktür.[20][21][22] Nispeten düşük yıllık yağış miktarına rağmen, Londra hala yılda 1,0 mm eşik üzerinde 109,6 yağmurlu gün almaktadır. Bununla birlikte, Londra, Birleşik Krallık'ta iklim değişikliğine karşı savunmasızdır ve hidroloji uzmanları arasında, Londra'daki evlerin 2050'den önce suyunun bitebileceğine dair artan bir endişe vardır.[23]
Londra'daki aşırı sıcaklıklar, 19 Temmuz 2022'de Heathrow'da 40,2 °C (104.4 °F) ile 1 Ocak 1962'de Northolt'ta −16,1 °C (3,0 °F) arasında değişmektedir.[24][25] 1692'den beri Londra'da atmosfer basıncı ölçülüyor. Atmosferik basınç rekoru 20 Ocak 2020'de şimdiye kadar bildirilen en yüksek basınç 1.049.8 milibar (31,00 inHg) bildirildi.[26]
Yazlar genellikle ılık, bazen sıcaktır. Londra'nın Temmuz ayı ortalama en yüksek sıcaklığı 23,5 °C'dir (74,3 °F). Londra, her yıl ortalama olarak 25 °C'nin (77.0 °F) üzerinde 31 gün ve 30.0 °C'nin (86.0 °F) üzerinde 4,2 gün yaşar. 2003 Avrupa sıcak hava dalgası sırasında uzun süreli ısıya bağlı yüzlerce ölüm meydana geldi.[27] Ayrıca 1976'da İngiltere'de art arda 15 gün sıcaklıklar 32.2 dereceyi aştı ve bu da sıcaklıkla ilgili birçok ölüme neden oldu.[28] Greenwich istasyonunda Ağustos 1911'de daha önce 37.8 °C (100.0 °F) olan bir sıcaklık daha sonra standart dışı olarak göz ardı edildi. Kuraklık bazen özellikle yaz aylarında, sorun oluyor en son 2018 yazında sorun olmuştur,[29] ve Mayıs ayından Aralık ayına kadar olan süreç ortalamadan çok daha kuru.[30] Bununla birlikte, ardı ardına en fazla yağmursuz geçen gün, 1893 baharında 73 gündü.[31]
Kışlar genellikle çok az sıcaklık değişimi ile serindir. Şiddetli kar yağışı nadirdir, ancak kar genellikle her kış en az bir kez düşer. İlkbahar ve sonbahar keyifli olabilir. Büyük bir şehir olarak Londra, dikkate değer bir kentsel ısı adası etkisine sahiptir,[32] Londra'nın merkezini zaman zaman 5 °C (9 °F) banliyölerden ve kenar mahallelerden daha sıcak hale getirir. Bu, Londra'nın 15 mil (24 km) batısındaki Londra Heathrow'u Londra Hava Durumu Merkezi ile karşılaştırırken aşağıda görülebilir.[33]
Londra iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
En yüksek sıcaklık (°C) | 17,2 | 21,2 | 24,5 | 29,4 | 32,8 | 35,6 | 37,9 | 38,1 | 35,0 | 29,5 | 21,1 | 17,4 | 38,1 |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 8,1 | 8,4 | 11,3 | 14,2 | 17,9 | 21,2 | 23,5 | 23,2 | 20,0 | 15,5 | 11,1 | 8,3 | 15,2 |
Ortalama sıcaklık (°C) | 5,2 | 5,3 | 7,6 | 9,9 | 13,3 | 16,5 | 18,7 | 18,5 | 15,7 | 12,0 | 8,0 | 5,5 | 11,3 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 2,3 | 2,1 | 3,9 | 5,5 | 8,7 | 11,7 | 13,9 | 13,7 | 11,4 | 8,4 | 4,9 | 2,7 | 7,4 |
En düşük sıcaklık (°C) | −16,1 | −12,2 | −8,3 | −3,2 | −3,1 | −0,6 | 3,9 | 2,1 | 1,4 | −5,5 | −7,1 | −14,2 | −16,1 |
Ortalama yağış (mm) | 55,2 | 40,9 | 41,6 | 43,7 | 49,4 | 45,1 | 44,5 | 49,5 | 49,1 | 68,5 | 59,0 | 55,2 | 601,7 |
Kaynak: Met Office (1981–2010)[34][35][36] Royal Netherlands Meteorological Institute[37][38] |
Londra metrosu, dünyanın en eski metrosudur. 1863 yılında "Metropolitan Railway" (Türkçe: Metropolitan Demiryolu) ismiyle açılmıştır. Londra metrosunun yapılma amacı o zamanlar at arabalarından oluşan trafiğin yoğunluğunu azaltmaktı. Yapılan ilk hatlarda da bilinen en gelişmiş teknoloji olarak buharlı trenler kullanılmıştır. Şehrin belli yerlerinde hala kömür dumanını atma amacıyla açılan havalandırmalar hala mevcuttur.
Londra metrosuna resmi olarak "Underground", gayri resmî olarak 1890'dan beri tünellerin şeklinden dolayı "Tube" (Türkçe: Tüp) denilmektedir. Toplam 11 hatta 270 istasyon bulunmaktadır.[39] Yılda 1.34 milyar yolcuya ev sahipliği yapar.[40]
2022'nin mayıs ayında Londra'nın ray kapasitesini artırmak ihtiyacıyla Elizabeth Hattı (Crossrail da denir) açıldı.[41] Bu hat Londra'nın doğusundan batısına, "Home Counties"'e ve Heathrow Havalimanı'na kadar ayrı hatla çalışan yeni hattır.[42] £15 milyar proje maliyeti ile yapıldığı tarihte Avrupa'nın en büyük inşaat projesiydi.[43][44]
Demiryolu yolculuklarının %70'sinin Londra'dan başlaması veya bitmesiyle Londra, National Rail demiryolu ağının merkezidir.[45] Her ikisi de Lonra'daki King's Cross istasyonu ve Euston istasyonu İngiltere'deki iki ana demiryolu hattı olan Doğu Sahili Ana Hattı ve Batı Sahili Ana Hattı hatlarının başlangıç noktalarıdır.
Banliyö demiryolu hizmetleri gibi bölgesel ve şehirler arası trenler, şehir merkezinin etrafındaki birkaç terminalden kalkarak Londra'yı Aberdeen, Birmingham, Blackpool, Bradford, Brighton, Bristol, Cambridge, Cardiff, Carlisle, Chester, Coventry, Crewe, Derby, Doncaster, Dover, Edinburgh, Exeter, Glasgow, Holyhead (Dublin için), Hull, Ipswich, Lancaster, Leeds, Liverpool, Nottingham, Manchester, Newcastle, Norwich, Oxford, Peterborough, Plymouth, Portsmouth, Preston, Reading, Sheffield, Southampton, Sunderland, Stevenage, Swansea, Weymouth, Wolverhampton ve York'u dahil olmak üzere İngiltere'nin geri kalanına bağlar.[46]
Londra, dünyanın en yoğun şehir hava sahasına sahip, önemli bir uluslararası hava taşımacılığı merkezidir. Sekiz havaalanının adında Londra kelimesi kullanılıyor, ancak trafiğin çoğu bunlardan altısından geçiyor. Ek olarak, Londra'ya öncelikli olarak genel havacılık uçuşlarına hizmet veren diğer çeşitli havalimanları da hizmet vermektedir.
Londra'nın otobüs ağı, yaklaşık 9.300 araç, 675'in üzerinde otobüs güzergahı ve yaklaşık 19.000 otobüs durağı ile günde 24 saat çalışmaktadır.[54] 2019'da ağda yılda 2 milyardan fazla banliyö seyahati gerçekleşti.[55] 2010'dan bu yana her yıl ortalama 1,2 milyar £ gelir elde ediliyor.[56] Londra, dünyadaki tekerlekli sandalye erişimine uygun en büyük ağlardan birine sahiptir [57] ve 2007'nin üçüncü çeyreğinden itibaren görsel-işitsel duyuruların uygulamaya konulmasıyla işitme ve görme engelli yolcular için daha erişilebilir hale gelmiştir.[58]
Londra'nın otobüs merkezi, 1932'de açılan Victoria Otobüs Terminali'dir. 1970 yılında kamulaştırılan ve daha sonra Londra Taşımacılığı haline gelen London Transport tarafından satın alınan Victoria Otobüs Terminali, yılda 14 milyondan fazla yolcuya sahiptir ve Birleşik Krallık ve kıta Avrupası genelinde hizmet vermektedir.[59]
Londra, Tramlink olarak bilinen modern bir tramvay ağına sahiptir. 39 durağı ve dört güzergahı vardır ve 2013 yılında 28 milyon kişi taşımıştır. Haziran 2008'den bu yana Transport for London, Tramlink'in tamamen sahibi ve işletmecisidir.[60][61]
Londra'nın ilk ve bugüne kadarki tek teleferiği, Haziran 2012'de açılan Londra Teleferiği'dir. Teleferik Thames Nehri'ni geçer ve Greenwich Yarımadası'nı şehrin doğusundaki Royal Docks'a bağlar. Yoğun saatlerde her yönde saatte 2.500 yolcu taşıyabilmektedir. Yoğun saatlerde her yönde saatte 2.500 yolcu taşıyabilmektedir.[62]
Büyük Londra alanında her gün yaklaşık 670.000 kişi bisiklet kullanır[63] yani normal hava koşullarında 8.8 milyonluk toplam nüfusun yakl. %7'si bir yerden başka bir yere gitmek için bisiklet kullanır.[64][65] Bu nispeten az bisiklet kullanım yüzdesi, Londra'da bisiklete yapılan yıllık yakl. £110 milyon sterlinlik yatırım[66] Hollanda'daki kişi başına 22£ sterline kıyasla Londra'da kişi başına yakl. 12£ sterlinlik yetersiz yatırımdan kaynaklanıyor olabilir.
Bisiklet sürmek Londra'da bir yere gitmek için gitgide daha çok sevildi. 2010 yılı temmuz ayındaki bisiklet kiralama planı'nın başlatılması başarılı oldu genelde iyi tepki aldı.[67]
Bir zamanlar dünyanın en büyüğü olan Londra Limanı, 2009 yılı itibarıyla her yıl 45 milyon ton kargo elleçleyerek artık yalnızca Birleşik Krallık'taki ikinci büyük limandır.[68] Bu kargonun çoğu Londra sınırının dışında olan Tilbury Limanı'ndan geçmektedir.[68]
Londra'nın Thames Nehri üzerinde Thames Clippers olarak bilinen, hem banliyö hem de turistik tekne hizmetleri sunan nehir teknesi hizmetleri vardır.[69] Canary Wharf, London Bridge City, Battersea Power Station ve London Eye (Waterloo) dahil olmak üzere büyük iskelelerde servisler, işe gidiş geliş saatlerinde en az her 20 dakikada bir kalkmaktadır. Her yıl 2,5 milyon yolcu taşıyan Woolwich Feribotu, Kuzey ve Güney Dairesel Yolları birbirine bağlayan sık seferlerden biridir.[70][71]
Londra'nın merkezindeki yolculukların çoğunluğu toplu taşıma araçlarıyla yapılsa da banliyölerde araba yolculuğu yaygındır. İç çevre yolu (şehir merkezi çevresinde), Kuzey ve Güney Dairesel yollar (banliyölerin hemen içinde) ve dış yörünge otoyolu (M25, çoğu yerde yerleşim alanının hemen dışında) şehri çevreler ve kesişir. bir dizi yoğun radyal rotadan geçiyor - ancak çok az otoyol Londra'nın içlerine giriyor. M25, 117 mil (188 km) uzunluğunda Avrupa'nın ikinci en uzun çevre yolu otoyoludur.[72] A1 ve M1, Londra'yı Leeds'e, Newcastle ve Edinburgh'a bağlar.[73]
Austin Motor Company, 1929'da hackney arabaları (Londra taksileri) üretmeye başladı ve modeller arasında 1948'den Austin FX3, 1958'den Austin FX4 ve London Taxis International tarafından üretilen daha yeni modeller TXII ve TX4 yer alıyor. BBC, "Her yerde bulunan siyah taksilerin ve kırmızı çift katlı otobüslerin hepsinin, Londra'nın geleneklerine derinlemesine yerleşmiş uzun ve karmaşık hikayeleri var" diyor.[74]
Londra trafik sıkışıklığıyla ünlüdür; 2009'da bir arabanın trafiğin yoğun olduğu saatlerde ortalama hızı 10,6 mil/saat (17,1 km/saat) olarak kaydedildi.[75] 2003 yılında şehir merkezindeki trafik hacmini azaltmak için sıkışıklık ücreti getirildi. Birkaç istisna dışında, sürücülerin Londra merkezinin çoğunu kapsayan belirli bir bölge içinde araç kullanmak için para ödemeleri gerekiyor.[76] Tanımlanan bölgenin sakinleri olan sürücüler büyük ölçüde indirimli sezon bileti satın alabilirler.[77] Birkaç yıl boyunca, hafta içi Londra merkezine giren ortalama araba sayısı 195.000'den 125.000'e düştü.[78]
Londra, etnik olarak dünyanın en kozmopolit şehirlerinden biridir.[kaynak belirtilmeli] Londra'da yaklaşık 300 farklı dil konuşulmaktadır.[79]
Millet | Nüfus (2001) |
---|---|
Birleşik Krallık | 5.230.155 |
Hindistan | 332.162 |
İrlanda | 157.285 |
Pakistan | 120.900 |
Bangladeş | 84.565 |
Jamaika | 80.319 |
Nijerya | 68.907 |
Kenya | 66.311 |
Sri Lanka | 49.932 |
Gana | 46.513 |
Kıbrıs | 45.888 |
Güney Afrika | 45.506 |
Amerika Birleşik Devletleri | 44.622 |
Avustralya | 41.488 |
Almanya | 39.818 |
Türkiye | 39.000 |
İtalya | 38.694 |
Fransa | 38.130 |
Somali | 33.831 |
Uganda | 32.082 |
Yeni Zelanda | 27.494 |
Resmi istatistiklere göre Londra dünyada üçüncü en çok film üretilen şehirdir.
Küresel olarak moda başkentlerinden biri olarak görülen Londra, Londra Moda Haftası'na ev sahipliği yapar.
Dünyada en çok tiyatro izleyicisine sahip olan şehirde West End bölgesinde günde 200'den fazla oyun sahnelenir.
Şehirde 11'i ulusal müze olmak üzere 170'ten fazla müze mevcuttur.
Şehirde yılda 250'den fazla festival düzenlenir, bunların en büyüğü olan Notting Hill Festivali'ne bir milyondan fazla kişi katılır.[80][81]
Londra'da çok sayıda müze ve sanat galerisi bulunur. Devlete ait olan çok sayıda müze ve galeri, giriş ücreti almaz ve turizmde önemli rol oynar,[82][83] bununla beraber akademik araştırmalarda da yer alırlar. Bunların en eskisi olan, 1753'te kurulmuş British Museum Bloomsbury bölgesindedir. 8 milyon objelik koleksiyonunda Rosetta Taşı gibi küresel üne sahip parçalar yer alır.[84]
Trafalgar Meydanı'nda National Gallery yer alır.
19. yüzyılın sonlarında South Kensington bölgesinde "Albertopolis" diye anılan bir kültür ve bilim merkezi oluştu. Burada Doğa Tarihi Müzesi, Victoria ve Albert Müzesi ve Bilim Müzesi olmak üzere üç büyük ulusal müze mevcuttur.
Britanya'da üretilen resimlerin sergilendiği ulusal müze, 1897'de National Gallery'nin eki olarak kurulmuş Tate Britain'dır. Bu müze zamanla modern sanat için önemli bir merkez haline gelmiş; modern sanat koleksiyonu 2000 yılında Tate Modern müzesine taşınmıştır.
2011 nüfus sayımı, 2.998.264 kişinin yani Londra nüfusunun %36.7'sinin yabancı doğumlu olduğunu kaydetti ve bu da onu mutlak sayılar açısından New York'tan sonra ikinci en büyük göçmen nüfusa sahip şehir haline getirdi. 2015 yılında Londra'da doğan çocukların yaklaşık %69'unun en az bir ebeveyni yurtdışında doğmuştur.[85]
Artan sanayileşme, 19. ve 20. yüzyılın başlarında Londra'nın nüfusunu artırdı ve 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında bir süre için dünyanın en kalabalık şehriydi. II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden hemen önce, 1939'da 8.615.245'te zirveye ulaştı, ancak 2001 Nüfus Sayımı ile 7.192.091'e düştü. Bununla birlikte, nüfus 2001 ve 2011 nüfus sayımları arasında bir milyonun biraz üzerinde artarak ikincisinde 8.173.941'e ulaştı.[86]
Bununla birlikte, Londra'nın sürekli kentsel alanı Büyük Londra'nın ötesine uzanır ve 2011'de 9.787.426 kişiye ulaştı,[87] daha geniş metropol alanı ise kullanılan tanıma bağlı olarak 12-14 milyon nüfusa sahipti.[88][89] Avrupa İstatistik Ofisi'ne göre Londra, Avrupa'nın en kalabalık ikinci metropol bölgesidir. 1991-2001 döneminde Londra'ya 726.000 göçmen geldi.[90]
Bölge, 1.579 km² kaplar ve km² başına 13.410 nüfuslu bir nüfus yoğunluğu verir,[91] diğer herhangi bir İngiliz bölgesinin on katından daha fazla.[92] Nüfus açısından Dünya'da Londra 19. en büyük şehir ve 18. en büyük metropol bölgesidir.[93][94]
Dış Londra'da 2018'de nüfusun %20,6'sını 14 yaşından küçük çocuklar, İç Londra'da ise %18'ini oluşturdu. 15-24 yaş grubu Dış Londra'da %11,1 ve Londra'nın içinde %10,2, 25-44 yaş grubu Dış Londra'da %30,6 ve Londra'nın iç bölgesinde %39,7, 45-64 yaş grubu Dış ve İç Londra'da %24 ve %20,7 idi. Sırasıyla İç Londra. 65 yaş ve üstü olanlar Dış Londra'da %13,6, İç Londra'da ise yalnızca %9,3'tür. 2018'de Londra'nın ortalama yaşı 36,5 idi ve bu İngiltere ortalamasından yani 40,3'ten daha gençti.[95]
Ulusal İstatistik Ofisi'nin 2011 Nüfus Sayımı tahminlerine göre, Londra'nın 8.173.941 sakininin yüzde %44.9'u Beyaz İngiliz, %2.2'si İrlandalı Beyaz, %0.1'i çingene / İrlandalı gezgin ve %12.1'i Diğer Beyaz olarak sınıflandırılmıştır. Londralıların %19,7'si tam Asya kökenliydi ve nüfusun %1,2'si karma Asya kökenliydi. Hintler %6,6, ardından Pakistanlılar ve Bangladeşliler %2,7 pay aldı. Çin halkları %1,5 ve Araplar %1,3'ünü oluşturuyor. %4,9'u da "Diğer Asyalı" olarak sınıflandırıldı.[96]
Londra nüfusunun %15,6'sı Siyah ve karışık Siyah kökenliydi. %2.3'ünü oluşturan karma-Siyah mirası ile tam Siyah kökenli %13.3. Siyah Afrikalılar, Londra nüfusunun %7,0'sini, %4,2'sini Kara Karayipler ve %2,1'ini "Diğer Siyahlar" olarak oluşturuyordu. Afrikalıların Londra'daki varlığının tarihi, Roma dönemine kadar uzanır.[97]
2007 itibarıyla, Londra'daki ilkokulların beşte biri etnik azınlıklardandı.[98] 2011 nüfus sayımında, Londra'nın 0-15 yaş arası 1.624.768 nüfusunun toplamda, %46.4'ü Beyaz, %19.8'i Asyalı, %19'u Siyah, %10,8'i Karma ve %4'ü başka bir etnik gruptu.[99] Ocak 2005'te, Londra'nın etnik ve dini çeşitliliği üzerine yapılan bir araştırma, Londra'da 300'den fazla dilin konuşulduğunu ve 50'den fazla yerli olmayan topluluğun 10.000'den fazla nüfusa sahip olduğunu iddia etti.[100]
2011 nüfus sayımı, Büyük Londra nüfusunun %36.7'sinin Birleşik Krallık dışında doğduğunu gösterdi.[101] Ulusal İstatistik Ofisi tarafından yapılan tahminler, Temmuz 2009-Haziran 2010 döneminde Londra'da yaşayan en büyük beş yabancı uyruklu grubun Hindistan, Polonya, İrlanda, Bangladeş ve Nijerya'da doğduğunu gösteriyor.[102]
2011 nüfus sayımına göre Londra'da en büyük dini grup Hristiyanlardır (%48.4) onları dini olmayanlar (%20.7) İslam (%12.4) cevap vermeyenler (%8.5) Hinduizm (%5.0) Yahudiler (%1.8) Sihizm (%1.5) Budizm (%1.0) ve diğerleri (%0.6) takip etmektedir.[103]
Londra geleneksel olarak Hristiyan olmuştur ve özellikle şehir merkezinde çok sayıda kilise vardır. Şehirdeki ünlü St Paul Katedrali ve nehrin güneyindeki Southwark Katedrali, Anglikanizm idari merkezleridir,[104] Canterbury Başpiskoposu, İngiltere Kilisesi'nin ve dünya çapındaki Anglikan Cemaati'nin ana piskoposu Lambeth Sarayı'ndadır.[105]
Önemli ulusal ve kraliyet törenleri St Paul's ve Westminster Abbey arasında paylaşılır.[106] Abbey, İngiltere ve Galler'deki en büyük Roma Katolik katedrali olan yakındaki Westminster Katedrali ile karıştırılmamalıdır.[107] Church of England istatistiklerine göre, kiliseye katılım uzun ve istikrarlı bir düşüşe devam ediyor.[108]
Önemli camiler arasında, İslami ezanları hoparlörler aracılığıyla vermesine izin verilen Tower Hamlets'teki Doğu Londra Camii, Regent's Park'ın kenarındaki Londra Merkez Camii ve Müslüman Ahmediye Cemaati'nin Baitul Futuh'u yer alıyor.[109] Petrol patlamasından sonra, artan sayıda varlıklı Orta Doğulu Arap Müslüman, Batı Londra'daki Mayfair, Kensington ve Knightsbridge'e yerleşti.[110][111][112]
Büyük Hindu toplulukları, kuzeybatıdaki Harrow ve Brent, Londra ilçelerinde bulunur, ikincisi 2006 yılına kadar, Avrupa'nın en büyük Hindu tapınağı olan Neasden Tapınağı'na ev sahipliği yapar.[113] Londra ayrıca BAPS Shri Swaminarayan Mandir London da dahil olmak üzere 44 Hindu tapınağına ev sahipliği yapar. Doğu ve Batı Londra'da, özellikle de en büyük Sih nüfuslarından birine ve Hindistan dışındaki en büyük Sih tapınağına ev sahipliği yapan Southall'da Sih toplulukları var.[114]
İngiliz Yahudilerinin çoğunluğu Londra'da yaşıyor ve Kuzey Londra'daki Stamford Hill, Stanmore, Golders Green, Finchley, Hampstead, Hendon ve Edgware'deki önemli Yahudi toplulukları var. Londra Şehri'ndeki Bevis Marks Sinagogu, Londra'nın tarihi Sefarad Yahudi cemaatine bağlıdır. Avrupa'da 300 yılı aşkın bir süredir düzenli ayinler düzenleyen tek sinagogdur. Stanmore ve Canons Park Sinagogu, Avrupa'daki herhangi bir Ortodoks sinagogunun en büyük üyeliğine sahip, SollamaIlford Sinagogu (aynı zamanda Londra'da) 1998'de.[115] Londra Yahudi Forumu, devredilen Londra Hükûmeti'nin artan önemine yanıt olarak 2006'da kuruldu.[116]
Küresel bir eğitim merkezi olan Londra, Avrupa'da yüksek eğitim kurumlarının en yoğun olduğu şehirdir.[117]
QS Dünya Üniversite Sıralamaları'nın 2015-16 listesine göre dünyadaki en iyi üniversitelerin en yoğun olduğu kent Londra'dır.[118][119] Diğer ülkelerden gelen 110.000 öğrenciyle dünyanın en büyük uluslararası öğrenci nüfusuna sahiptir.[120]
Londra Cambridge ve Oxford ile beraber İngiliz üniversitelerinin "altın üçgen"inin parçasıdır.
Bu altın üçgeni oluşturan ve ülkenin en prestijli eğitim kurumlarından kabul edilen University College London (UCL), Imperial College London, Londra Ekonomi Okulu ve King's College London (KCL) Londra'dadır.[121]
170.000'den fazla öğrenciye sahip Londra Üniversitesi, açık öğretim dışında Britanya'nın en büyük üniversitesidir.[122][123]
Oluşturan kurumlardan üniversite statüsünde olup farklı fakültelere sahip olanlar UCL, King's College, Queen Mary Üniversitesi, Londra Şehir Üniversitesi ve Royal Holloway'dir.
Bunun dışında London School of Economics, Kraliyet Müzik Koleji, Kraliyet Veterinerlik Koleji, Londra Hijyen ve Tropik Tıp Okulu ve Doğu ve Afrika Araştırmaları Okulu gibi daha spesifik konularla ilgilenen üyeleri bulunur.
Dünyanın önde eğitim kurumlarından birkaçı Londra'dadır. 2021 yılında QS Dünya Üniversite Sıralamaları'nda, Imperial College London dünyada 8. University College London (UCL) 10. ve King's College London (KCL) 31. olarak yer almıştır.[124] London School of Economics'den hem öğretimde hem de araştırmada dünya'nın en ilerisi olarak bahsedilmektedir.[125]
London Business School'un dünyanın en ileri işletme okullarından birisi olduğu düşünülmektedir. 2015 yılında Financial Times, MBA programı (iş idaresi programı) alanında dünyada en iyi ikinci okul olarak değerlendirmiştir.[126]
Ayrıca Londra'da dünyanın en iyi on performans sanatları okullarından üçü bulunmaktadır (2020 QS Dünya Üniversite Sıralamaları tarafından derecelendirildiği gibi[127]): Royal College of Music (dünya'da 2. sırada), Royal Academy of Music (4. sırada) ve Guildhall School of Music and Drama (6. sıradadır).[128]
Londra, 1908, 1948 ve 2012 yıllarında olmak üzere üç kez Yaz Olimpiyatlarına ev sahipliği yaparak modern Oyunlara üç kez ev sahipliği yapan ilk şehir olmuştur. Şehir ayrıca 1934 yılında Britanya İmparatorluğu Oyunlarına da ev sahipliği yapmıştır. 2017 yılında Londra ilk kez Dünya Atletizm Şampiyonası'na ev sahipliği yapmıştır.
Londra'da en popüler spor futboldur ve 2023-24 sezonunda Premier League'de yedi kulübü bulunmaktadır: Arsenal, Brentford, Chelsea, Crystal Palace, Fulham, Tottenham Hotspur ve West Ham United.[129] Londra'daki diğer profesyonel erkek takımları AFC Wimbledon, Barnet, Bromley, Charlton Athletic, Dagenham & Redbridge, Leyton Orient, Millwall, Queens Park Rangers ve Sutton United. Londra merkezli dört takım Kadınlar Süper Ligi'nde yer almaktadır: Arsenal, Chelsea, Tottenham ve West Ham United.
Londra'nın 12 tane kardeş şehri vardır.
Londra 16 tane şehirle kardeşlik anlaşması yapmıştır.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.