Kürdistan Bölgesel Yönetimi
Irak'a bağlı özerk bölge / From Wikipedia, the free encyclopedia
Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır.[9] Bölgenin nüfusu, 2020 sayımına göre 6.171.083'dür. Resmî dili Kürtçedir.
Kürdistan Bölgesel Yönetimi هەرێمی کوردستان (Kürtçe) Herêmî Kurdistan إقليم كردستان العراق(Arapça) İklim Kürdistanü'l Irak | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slogan "An azadî, an azadî" "Ya özgürlük, ya özgürlük" | |||||||||||
Başkent | Erbil (fiilî) Kerkük (hukuki) [1] | ||||||||||
En büyük şehir | Erbil | ||||||||||
Resmî dil(ler) | Kürtçe [2][3][1] | ||||||||||
Tanınan azınlık dilleri | Arapça Türkçe Ermenice Süryanice[1][4] | ||||||||||
Demonim | Kürt | ||||||||||
Hükûmet | Parlamenter cumhuriyet | ||||||||||
| |||||||||||
Yasama organı | Kürdistan Bölgesi Parlamentosu | ||||||||||
Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||
• Toplam | 78.736[5] km2 | ||||||||||
Nüfus | |||||||||||
• 2020 sayımı | 6.171.083[6] | ||||||||||
• Yoğunluk | 211/km2 | ||||||||||
GSYİH (nominal) | 2011[7] tahminî | ||||||||||
• Toplam | $23,6 milyar | ||||||||||
• Kişi başına | $7,700[5] | ||||||||||
İGE | 0.750[8] yüksek | ||||||||||
Para birimi | Irak dinarı (IQD) | ||||||||||
Zaman dilimi | UTC+3 | ||||||||||
UTC+3 | |||||||||||
Telefon kodu | +964 | ||||||||||
ISO 3166 kodu | IRQ | ||||||||||
İnternet alan adı | .krd, .iq |
Irak'taki Kürtler, 20. yüzyıl boyunca özerklik veya bağımsızlık için hareketlerde bulundular. Bunun sonucunda Irak Kürtleri, Saddam yönetimindeki Irak tarafından Araplaştırma politikasına ve, Halepçe Katliamı gibi, katliamlara maruz kaldılar.[10] Molla Mustafa Barzani ve Saddam Hüseyin arasında 1970 yılında yapılan anlaşma sonucu özerk yönetim kuruldu. 1974'te Saddam Hüseyin tarafından özerklik kaldırıldı ve Kürtler tekrar isyan etti. 1991 yılında tekrar, Kürtler tarafından bölgede tek taraflı özerklik ilan edildi ve Bağdat hükûmeti, Kürdistan Bölgesi'nin özerkliğini Saddam Hüseyin'in devrilmesinden sonra, 2005'te yeni bir Irak anayasası ile tanıdı.[11][12]