![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Family_Graves_for_Victims_of_1988_Chemical_Attack_-_Halabja_-_Kurdistan_-_Iraq.jpg/640px-Family_Graves_for_Victims_of_1988_Chemical_Attack_-_Halabja_-_Kurdistan_-_Iraq.jpg&w=640&q=50)
Halepçe Katliamı
İran-Irak Savaşında Kürtlere karşı düzenlenen başkaldırıyı bastırma operasyonu / From Wikipedia, the free encyclopedia
Halepçe Katliamı veya Halepçe'ye zehirli gaz saldırısı, İran-Irak Savaşı esnasında Saddam Hüseyin'in, 1986-1988'de Irak'ın kuzeyinde Kürtlere karşı düzenlettiği El-Enfal Harekâtı adlı başkaldırıyı bastırma operasyonunun bir parçasıdır. Kanlı Cuma olarak da bilinen bu ağılı gaz saldırısı (Kürtçe: Kîmyabarana Helebce کیمیابارانی ھەڵەبجە) Kürt halkına yapılmış bir katliam olarak kabul edilir.[1] Birleşmiş Milletlerce yürütülmüş tıbbi incelemeler sonucunda saldırıda hardal gazı ile türü tespit edilememiş bir sinir gazı çeşidinin kullanıldığı tespit edilmiştir.[2]
![]() | Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Mart 2023) |
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Mart 2023) |
![]() Saldırı sonrası hayatını kaybeden kişilerin mezarları | |
![]() | |
Bölge | Halepçe, Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Irak |
---|---|
Tarih | 16 Mart 1988 10:50 (GMT+3) |
Hedef | Siviller, Peşmerge, İran Ordusu |
Saldırı türü | Kimyasal silah |
Silahlar | Hardal gazı, Sinir gazı |
Ölü | 3200-5000 |
Yaralı | 7000-10.000 |
İşleyenler | Ali Hasan el-Mecid Saddam Hüseyin |
Saldırganlar | Irak Ordusu |
Sebep | İran-Irak Savaşı |
Saldırıda 3.200 ile 5.000 arasında kişi öldü ve 7.000 ile 10.000 arası sivil yaralandı.[3] Saldırıdan sonra komplikasyonlar, çeşitli sayrılıklar çıktı ve yapılan doğumlar sağlıklı neticelenemedi.[4] Bu saldırı o bölgelerde Kürt halkına, sivil nüfusa karşı yapılmış en büyük kimyasal saldırı olarak bilinir.[5] Irak Yüksek Ceza Mahkemesi 1 Mart 2010 tarihinde soykırım eylemi olarak Halepçe Katliamı'nı tanıdı. Saldırı bazı ülkelerde parlamentolar tarafından insanlığa karşı işlenmiş bir suç olarak tanımlanıp, kınandı. Ayrıca Türkiye Büyük Millet Meclisine bu katliamın tanınması için kanun teklifi verildi.[6][7][8]