Loading AI tools
Bulgar kraliyet hanedanı Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Kometopuli Hanedanı (Bulgarca: Bulgarca: Династия на комитопулите, Dinastiya na komitopulite; Bizans Yunancası: Grekçe: Δυναστεία Κομητόπουλων, Dynasteía Kometópoulon[lower-alpha 1]) Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun son kraliyet hanedanıdır, y. 976 yılından Bulgaristan'ın 1018'de Bizans egemenliğine girmesine kadar hüküm sürmüştür.[1] Hanedanlığın en önemli üyesi olan çar Samuil, 40 yılı aşkın süre Bizans fetihlerine başarıyla direnmesiyle ünlüdür. Bazen Kometopuli krallığına Batı Bulgar Krallığı veya Batı Bulgar İmparatorluğu olarak isimlendirilir.[2][3]
Hanedanlığın gerçek adı bilinmemektedir. Cometopuli (Bulgarca: Bulgarca: Комитопули, Komitopuli; Bizans Yunancası: Grekçe: Κομητόπουλοιν, Kometópouloi[lower-alpha 2]) bu sadece Bizans tarihçileri tarafından kurucusu Nikola olarak hanedan hükümdarlarına hitap etmek için kullanılan takma addır, Nikola Sredets (günümüzde Bulgaristan başkenti Sofya) ya da Prespa bölgesinin[4] komis (vali, "kont" eşleniği; Bizans Yunancası: Grekçe: κóμης, kómes,[lower-alpha 3] Latinceden; Bulgarca: Bulgarca: комита, komita) idi. Bazı kaynaklara göre hanedan Ermeni kökenlidir.[5][6] MS 969'da ve Doğu Bulgaristan'ın Rus-Bizans tarafından fethinin ardından, Kont Nikola, İskar ve Struma nehirlerinin batısındaki Bulgar topraklarının kontrolünü ele geçirdi. Preslav'ın Bizans tarafından fethi ve 972'de Çar II. Boris'in tahttan indirilmesi sırasında Nikola öldürülmüş ve yönetimini dört oğlu Davud, Aron, Musa ve Samuil üstlenmişti. Davud güneybatı Bulgaristan'ın savunmasına önderlik etti ve Prespa'da ikamet etti; Ustrumca'da ikamet eden Musa güneydoğu Bulgaristan'ı; Aron Sredetz bölgesini yönetirken, Samuel Bdin (Vidin) kasabasında ikamet edip, kuzey Bulgaristan'dan sorumluydu.
Hem Davut hem de Musa erken yaşta hayatlarını kaybettiler - Davut, avare bir Ulah tarafından öldürüldü, Musa ise Serez kuşatması sırasında öldü. Giderek daha Bizans yanlısı olan Aron ile Samuil arasında bir çatışma çıktı ve Aron 14 Haziran 976'da Dupnitsa yakınlarında idam edildi. Aynı yıl, tahttan indirilen II. Boris ve kardeşi Roman, Konstantinopolis'teki esaretten kaçmayı başardı ve Bulgaristan sınırlarına ulaştı. Ancak II. Boris, sınır muhafızları tarafından yanlışlıkla öldürüldü. Sonuç olarak, gerçek güç ve ordunun kontrolü Samuil'in elinde olmasına rağmen, Bulgar Çarı olarak taçlandırılan Roman oldu.
Samuil, Trayan Boğazı'nda II. Basileios tarafından komuta edilen Bizans ordusuna büyük bir yenilgi veren ve kuzeydoğu Bulgaristan'ı geri alan başarılı bir lider olduğunu kanıtladı. Başarılı seferleri Bulgaristan sınırlarını Teselya ve Epir'e kadar genişletti ve 998'de Duklja Prensliği fethetti. 997'de Samuil, meşru hükümdar Roman'ın ölümünden sonra Bulgaristan İmparatoru ilan edildi.
Samuil'in 1014'teki ölümünden sonra taç, oğlu Gavril Radomir'e (h. 1014-1015) geçti. 1015'te birinci derece kuzeni ve Aaron'un oğlu İvan Vladislav tarafından öldürüldü. 1018'de onun ölümüyle Birinci Bulgar İmparatorluğu sona erdi. İvan Vladislav'ın oğulları Presyan, Alusian ve Aron kısa bir süre sonra teslim oldular ve Konstantinopolis'teki saray soylularına katıldılar. Yaklaşık 20 yıl sonra, Gavril Radomir'in oğlu Peter Delyan (h. 1040-1041), Bulgaristan'ın bağımsızlığını yeniden tesis etme girişiminde bulundu. Kuzeni Alusian'ın yardımıyla bir ayaklanma düzenledi ve Bizanslıları kısa bir süre için Ohri'den uzaklaştırmayı başardı, ancak sonunda Alusian tarafından ihanete uğradı. Alusian'ın mirasçılarına Bizans İmparatorluğu'nda asalet unvanları ve toprak verildi.
Bizans İmparatorluğu'nun Bulgaristan'ı fethi sonrası, Kometopuli yeniden yerleştirildikten ve Küçük Asya ile Ermenistan'da toprak verildikten sonra Bizans sarayında önemli görevler üstlendiler. Bulgar İmparatoru İvan Vladislav'ın kızı Katerin, Bizans imparatoriçesi oldu. Bulgar İmparatoru Gavril Radomir'in oğlu ve İmparator Samuil'in torunu Peter Delyan, 1040-1041 yıllarındaki büyük bir ayaklanmanın ardından Bulgar İmparatorluğu'nu yeniden kurma girişimine öncülük etti. Hanedanlığın diğer iki kadını Bizans imparatoriçesi olurken,[7] birçok soylu stratigos olarak orduda veya çeşitli vilayetlerin valisi olarak hizmet ettiler. Bizans imparatoru II. İoannis, anneannesi Bulgaristanlı Maria aracılığıyla İmparator İvan Vladislav'ın soyundan gelmektedir.
Comita Nikola | Ripsimia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Davud | Musa | Aron | Samuil | Agatha | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İvan Vladislav | Maria | diğerleri | Miroslava | Bilinmeyen kızı | Bilinmeyen kızı | Gavril Radomir | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Presyan | Aron | Alusian | Troian | Katerin | I. İsaakios | Peter Delyan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tarihçiler arasında bazılarının Kometopuli Krallığı'nı Birinci Bulgar İmparatorluğu'ndan ayrı bir varlık olarak gördüğü bir tartışma olmuştur. Kometopuli, "Bulgar İmparatoru" unvanını korudu, ancak hükümdarlıkları sırasında ortaya çıkan bazı yönler, devletlerini Bulgar imparatorluğundan farklı kıldı.[8][9] Merkezleri (Üsküp, Ohri, Prespa ve Bitola) bugün Makedonya'nın coğrafi bölgesi olarak anılan bölgede bulunuyordu, ancak o dönemde Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun Kutmichevitsa adlı bir vilayeti içindeydi.
Bizantolog Georgi Ostrogorski konuyu tartışır ve yaratıcıları ve Bizanslılar için bunun basitçe Bulgar krallığı olduğu sonucuna varır, ancak çeşitli coğrafi, politik ve dini faktörler nedeniyle devletlerini Makedonya İmparatorluğu olarak adlandırır.[10][11] Bir başka Bizantinolog olan Dimitri Obolenski, Samuil'in devletinden Makedonya kökenli bir "Batı Bulgaristan bağımsız imparatorluğu" olarak bahsetmektedir.[8] Diğer bazı yazarlar da onları Batı Bulgar İmparatorluğu olarak ayırırlar, ancak bilim adamlarının çoğu hanedanı Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun doğrudan bir devamı olarak görmektedirler.
Bununla birlikte, Kuzey Makedonya'da resmi tarihyazımı, onları "Slav Makedon" İmparatorluğu olarak adlandırır,[12] ancak bu görüş, geçmişe dönük modern milliyetçiliğin bir örneğidir.[13]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.