bazılarının Himalayalar'da yaşadığına inandığı, primat-benzeri, büyük bir yaratık Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Kocaayak veya Yeti, bazılarının Himalayalar'da yaşadığına inandığı, primat-benzeri, büyük bir yaratıktır. Her ne kadar varlığına inananlar mevcut olsa da bilim adamlarının çoğu, yetinin var olduğu ihtimalinin eldeki verilere göre çok zayıf olduğunu ve bu nedenle onun efsanevi bir yaratık olduğu fikrindedir. Batı'da ona verilen isim, yeti, Tibetçeyeh-teh (transliterasyonu:gYa' dred) lafından gelmektedir ki bunun anlamı "dağ hayvanı" olup ayrıca Meh-Teh (insana benzer hayvan), Miçe (ayı adam), Dzu-teh (sığır ayı), Migoi (yaban adamı), Mirka (vahşi adam) Kang Admi (kar adamı) adlarıyla da bilinmektedir.[1]
Yetinin tasviri
Ormanda yaşayan yarı insan yarı hayvan yaratıklara halk masallarında çok sık rastlanmaktadır Yüzyıllar boyunca bu yaratıkların kadim zamanlarda yaşadıkları düşünülmüştür. Bazıları da bu yaratıkların tamamen hayal ürünü olduğunu iddia etmişlerdir.
Kocaayak adı bu dev yaratıkların bıraktıkları ayak izleri nedeniyle takılmıştır. Çoğunlukla izler beş parmaklıdır. Fakat 2,3,4 ve 6 parmaklı izler de görülmüştür. İnsan ayağına benzemektedir fakat insan ayağından çok büyüktür.Yüzlerce tanığın verdiği ifadelerden boylarının 1,80 ile 2,50 metre olduğu anlaşılmaktadır. Bulunan büyük ayak izlerinde, ayak altı geniş yağ dokusu ve kemikleri maymunlarınki ile örtüşmektedir. Bazı izlerde ise sakat veya kırılmış olan ayak izleri, ortopedik olarak incelendiğinde çoğu doktorun bile bu izlerde yapamayacağı detaylar bulunmuştur.
1917 yılında KolombiyaVenezuela sınırında İsviçrelijeolog François de Loys tarafından vurulan, tüm vücudu kıllarla kaplı yaratığın daha sonra yapılan incelemelerde bir tür örümcek maymunu olduğu anlaşıldı
1951 yılında Himalaya tırmanışında kullanılan Menlung Üssü yakınlarında bulunan ayak izlerinin fotoğrafının Yeti'nin varlığını kanıtlayan en önemli kanıt fotoğraf olduğu söylenmektedir.
1967 yılında Roger Patterson adındaki avcı Kuzey Kaliforniya Bluff Creek bölgesinin ormanlarında 15mm’lik kamerasıyla 9 metre uzunluğunda titrek bir film çekmiştir. Video ile yapılan araştırmalar, yürüyen canlının boyu 2.40cm olduğu ve kafatası incelendiğinde böyle bir kafa kostümünün giyilemez olduğu ispatlanmıştır. Çünkü çekilen videodaki cismin kafasının üst kısımı basıktır ve normal bir insan böyle bir başlığı giydiğinde göz kısmı insanınkiyle uyuşamamaktadır. Ayrıca yürüyen canlının dizleri de incelendiğinde aynı boyda olabilecek bir insanın diz kapaklarının yüksekliğinin videodakinden yaklaşık 20cm daha yukarıda olduğu da görülmektedir.1967 yılındaki kostümler sert üst üste dikilmiş kumaştan yapılırdı, videoda rüzgarda uçuşan tüyler de gözükmektedir. Filmin sahte olduğu kanıtlanamamıştır.
İnsan hayvan karışımı yaratıkların bir kısmı yalan olabilir, eğlenmek veya turistik amaçlarla çıkarılmış söylentilerdir
İnsanların zor ve aldatıcı koşullar altında normal hayvanları tanımayarak yanlış izlenimlere kapılmaları
Gözlem yapan insanların hayal görmeleri
Yaratıkların dev bir maymun türüne ait olmaları veya tarih öncesinde yaşadığı düşünülen insan maymun arası (Gigantopithecus(en)) canlıların günümüze kadar gelmiş torunları.
Geçmişte yeryüzüne gelmiş olabilecek Uzaylıların torunları olabilir.
Pleistosen çağında yaşadıktan sonra yok olmuş (MÖ 100.000–35.000) Neanderthal insanların Homo sapiens'in hafızasına kazınmış folklorik mirası olabilirler.
Kanada’da yaşayan yerlilerin taktığı isim Sasquach (kocaayak) Kayıtlara geçen ilk olay 1830 yılında yaşanmştır.
Asya’nın ulaşılması zor dağları Himalayalarda yerli halkın taktığı isim Yeti
Sovyetler Birliği Doğu Sibirya’da Yakutlar bölgesinde Sovyet makamlarının verdiği isim Çuçuna (Rusça’da kimsesiz) Kayıtlara geçen ilk olay 1920 yılında yaşanmıştır.
JaponyaHiroşima yakınındaki Hiba Dağı’nda yaşayan Japon köylülerinin taktığı isim Hibagon (Japoncada Hiba Yaratığı) kayıtlara geçen ilk olay 1970 yılında yaşanmıştır.
Çin’de de bu yaratıklara Yeti denmektedir. Kayıtlara geçen ilk olay 1977 yılında yaşanmıştır.
Avustralya yerlileri bu yaratıklara Yowi adını vermişlerdir. Kayıtlara geçen ilk Yowi olayı 1894 yılında yaşanmıştır.
Eskimolar Tornil adını verdikleri çiğ et yiyen dev yaratıkların atalarıyla beraber yaşadıklarını anlatırlar.
Kızılderililer tamamen kıllı boyları iki metreden uzun insan maymun arası yaratıklara Wetigo demektedirler. Wetigoları insanları kaçırıp yiyen dev canavarlar diye anlatırlar.
