Irak el-Kaidesi
İslamcı terör örgütü Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
İslamcı terör örgütü Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Irak el-Kaidesi (Arapça: القاعدة في العراق) veya diğer kullanımıyla Tanzim Kaide el-Cihad fi Bilad er-Rafideyn (Arapça: تنظيم قاعدة الجهاد في بلاد الرافدين), el-Kaide'ye bağlı olarak Irak'ta faaliyet gösteren yasa dışı silahlı cihatçı Selefi grup.
| Irak el-Kaidesi | |
|---|---|
القاعدة في العراق | |
.svg) | |
| Kuruluş | 17 Ekim 2004-15 Ocak 2006 |
| Bağlılık | El-Kaide |
| Lider(ler) | Ebu Musab ez-Zerkavi |
| Merkez(ler) | Felluce, Irak |
| Etkin bölgeler | Irak |
| İdeoloji | Cihatçı Selefilik[1] Vehhabîlik Şiilik karşıtlığı[2] |
| Rakip(ler) | Ürdün |
| Çatışma(lar) | Irak Direnişi |
Tevhit ve Cihat Cemaati lideri Ebu Musab ez-Zerkavi tarafından 17 Ekim 2004'te İnternet'te yayınlanan bir bildiriyle, örgütün el-Kaide ve lideri Usame bin Ladin'e bağlılık yemini etmesiyle kuruldu. Örgüt, başta Irak'taki Şii topluluklara yönelik olmak üzere Irak Direnişi sırasında sivillere karşı onlarca bombalı saldırı ve intihar saldırısı düzenledi. Örgütün sözcüsü Ebu Maysara el-Iraki 15 Ocak 2006'da, "Irak'ı işgalden kurtarmak, tüm mücahitleri tek bir çatı altında toplamak ve birlikte hareket etmesini sağlamak ve İslam ile Sünnet bayrağını yüceltme" amacıyla, Irak el-Kaidesi'nin de aralarında olduğu altı örgütün birleşmesiyle Mücahit Şura Meclisi adlı çatı örgütün kurulduğunu duyurdu.
Ebu Musab ez-Zerkavi tarafından 1999'da Ürdün'de kurulan ve 2001'de patlak veren Afganistan Savaşı sonrasında ez-Zerkavi'nin Irak'a hareket ederek faaliyetlerine burada devam ettiren Tevhit ve Cihat Cemaati, Mart 2003'te Irak'ın İşgali ile başlayan Irak Savaşı'yla birlikte Irak'ta silahlı faaliyetlere başladı.[3] Örgüt lideri ez-Zerkavi tarafından 17 Ekim 2004'te İnternet'te yayınlanan bir bildiriyle, örgütün el-Kaide ve lideri Usame bin Ladin'e bağlılık yemini etmesiyle Irak el-Kaidesi kuruldu.[4]
Ekim 2004 sonlarında örgüt mensupları, Irak'a turist olarak gelen Japon Shosei Koda'yı kaçırdı. 26 Ekim günü Al Jazeera'nin İnternet'ten elde ederek yayınladığı videoda yer alan örgüt mensupları, ülkedeki askerî birimlerini çekmesi için Japonya'ya 48 saat vermekte ve bunun olmaması durumunda Koda'nın durumunun da "[Nick] Berg ve [Kenneth] Bigley ve diğer kâfirler" gibi olacağını ifade etmekteydi.[5] Japon kuvvetleri bu video sonrasında ülkeden çekilmezken, Koda'nın başı vücudundan ayrılmış haldeki cenazesi 30 Ekim günü Bağdat'ta, Amerika Birleşik Devletleri bayrağına sarılmış hâlde bulundu.[6]
19 Aralık 2004'te, Necef'teki bir cenaze töreni ile Kerbela'daki bir otobüs yapılan bomba yüklü araçlarla yapılan intihar saldırılarında en az 67 kişi öldü.[7][8] Ez-Zerkavi tarafından saldırıların kendilerince gerçekleştirilmediğine yönelik açıklama yapılsa da,[9][10] bazı kaynaklar saldırılardan örgütü sorumlu tutmaktadır.[11][12]
Güvenlik birimlerince 2008'de ele geçirilen belgelere göre yapılanma, 2005 yılından itibaren, kendilerine karşı tavır takınan Irak'taki aşiret liderleri ile milliyetçi isyancıları sistematik olarak öldürmeye başladı.[13] 30 Ocak'ta gerçekleştirilen milletvekili seçimleri sırasında, 100'ün üzerinde oy verme noktasına yapılan saldırılarda saldırganlar dahil en az 44 kişi öldü.[14] El-Zerkavi sonradan yaptığı açıklamada, seçimlere karşı olduğunu ve saldırıların kendileri tarafından gerçekleştirdiğini ifade etti.[15] 28 Şubat'ta el-Hille'de, güvenlik birimlerinde işe girme başvurusu yapma amacıyla toplanan kalabalığa bomba yüklü araçla gerçekleştirilen intihar saldırısında en az 100 kişi (farklı kaynaklara göre 125'e kadar çıkmaktadır) yaşamını yitirdi.[16][17][18][19] Irak el-Kaidesi'ne bağlı bir kişi tarafından gerçekleştirdiği tespit edilen saldırı, dönem itibarıyla Irak Direnişi'ndeki en ölümcül saldırıydı.[17][19]
2 Nisan'da, Ebu Gureyb'de yer alan Ebu Gureyb Cezaevi'ne, örgüt üyeleri tarafından silahlı saldırı gerçekleştirildi. Cezaevindeki Amerikan güçlerinin karşılık vermesiyle çatışma yaşandı. 44 Amerikan askerî personelinin yaralandığı, Amerikalı yetkililerin açıklamasına göre ise en az 1 militanın öldüğü saldırının amacını el-Zerkavi, cezaevinde tutulan mahkûmlara işkence yapılması olarak göstermişti.[20][21][22] 6 Temmuz'da örgüt tarafından İnternet'te yayınlanan mesajla "Yahudi ve Hristiyanların müttefiki" Mısır'ın Irak Büyükelçisi İhab eş-Şerif'in kendileri tarafından kaçırıldığı,[23] ertesi gün yayınlanan mesajla ise eş-Şerif'in öldürüldüğü duyuruldu.[24] Mısırlı hükûmet yetkilileri de ölümü doğruladı.[25] 16 Temmuz'da, Museyyib'deki bir Şii camisinin önünde bulunan pazar yerinde gerçekleştirilen intihar saldırısında en az 100 kişi öldü.[26] 17 ve 18 Temmuz'da da Bağdat ve çevresinde gerçekleştirilen bombalı saldırılarla birlikte, üç günün sonunda 150'nin üzerine kişi yaşamını yitirirken; Irak el-Kaidesi tarafından İnternet'te yapılan açıklamada saldırıların kendileri tarafından, Bağdat'ın kontrolünü ele geçirme amacıyla yapıldığı belirtildi.[27]
19 Ağustos'ta, Ürdün'ün Akabe şehri açıklarında demirlemiş iki Amerikan savaş gemisine Katyuşa roketleriyle el-Kaide bağlantılı kişiler tarafından saldırı düzenlendi. Gönderilen üç roket de gemileri tutturamazken, yakınlardaki bir fabrikaya düşen roketlerden biri Ürdünlü bir askerin ölümüne yok açtı.[28][29][30] 14 Eylül'de, Bağdat'ta meydana gelen en az 12 bombalı saldırıda 160'ın üzerinde can kaybı yaşanırken, aynı gün örgütün İnternet üzerinden yaptığı açıklamada saldırıların sorumlulukları üstlenildi ve Irak genelindeki Şiilere karşı savaş başlatıldığı bildirildi.[31][32] 16 Eylül'de, Tuzhurmatu'daki Şiilerin gittiği el-Resul el-Azam Camii'ne, cuma namazı çıkışında bomba yüklü araçla gerçekleştirilen intihar saldırısında 13 kişi öldürüldü.[33]
24 Ekim'de, Bağdat'taki Ishtar Sheraton Hotel ile Palestine Hotel'e düzenlenen ve sonradan örgüt tarafından yapılan açıklamayla sorumluluklarının üstlenildiği bombalı saldırılarda en az 17 kişi yaşamını yitirdi.[34] 9 Kasım'da örgüt militanlarının, Amman'daki üç otele birkaç dakika arayla düzenlediği intihar saldırılarında saldırganlar dahil 63 kişi öldü.[35] 18 Kasım'da, örgüt mensuplarının Hanekin'deki iki Şii camisindeki cuma namazı çıkışı sonrası gerçekleştirilen intihar saldırıları, farklı söylemlere göre en az 90 veya 150 kişinin ölümüne yol açtı.[36][37]
Örgütün sözcüsü Ebu Maysara el-Iraki 15 Ocak 2006'da, "Irak'ı işgalden kurtarmak, tüm mücahitleri tek bir çatı altında toplamak ve birlikte hareket etmesini sağlamak ve İslam ile Sünnet bayrağını yüceltme" amacıyla; Irak el-Kaidesi, Ceyş et-Tayfa el-Mensure, Katbiyan Ensar el-Tevhid vel Sünnet, Seray el-Cihad, el-Gureba Taburları ve el-Ahval Taburları'nun birleşmesiyle Mücahit Şura Meclisi adlı çatı örgütün kurulduğunu duyurdu.[38]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
