Brave (web tarayıcısı)
Brave Software, Inc. tarafından geliştirilen ve Chromium web tarayıcısına dayanan web tarayıcısı Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Brave açık kaynak kodlu, Chromium üzerine inşa edilmiş web tarayıcı yazılımı.
.svg){kind=logo} | |
 macOS üzerinde Brave 1.57 ekran görüntüsü | |
| Geliştirici(ler) | Brave Software |
|---|---|
| İlk yayınlanma | 13 Kasım 2019 |
| Güncel sürüm | 1.74.51[1] 28 Ocak 2025 |
| Önizleme sürümü | Beta: 1.21.44 Dev: 1.21.45 Nightly: 1.22.4 / 4 Şubat 2021 |
| İşletim sistemi | Windows, macOS, Linux, Android, iOS |
| Tür | Web tarayıcı |
| Lisans | MPL 2.0 |
| Resmî sitesi | Brave.com |
| Kod deposu | |
Brave Software firmasınca geliştirilmekte olan Brave, gizlilik odaklı bir tarayıcı olmayı hedeflerken; bu yolda çevrimiçi reklamları ve kullanıcıları takip edebilen çeşitli betikleri harici bir eklentiye ihtiyaç duymadan engelleyebilmektedir.[2]
Brave Software firmasının genel merkezi Kaliforniya eyaletinde, San Francisco'dadır.[3][4]
2021 Ağustos ayı itibarıyla, 34.4 milyon aylık aktif kullanıcı ve 1.2 milyon içerik üretici sayılarına ulaşmıştır.[5]
Tarihi
- 2015'te daha önceden adını JavaScript, Mozilla ve Firefox ile zaten duyurmuş olan Brendan Eich'in girişimi ile Brave Software firması kuruldu.[6][7]
- 20.01.2016 tarihinde Brave Software, Brave yazılımının reklam önleyen, ama henüz deneme aşamasında olan erken halini piyasaya sürdü, aynı zamanda da kişisel bilgilerin korunması, reklam gelirlerinin daha adaletli paylaşılması yönünde planlarını ilan etti.[8]
- 2018 haziranında reklam görme karşılığı para kazandırma (ing. "pay-to-surf", Türkçesi "sörf-yap-kazan") özelliği olan,[9] hemen peşinden de özel tarama özelliğinde Tor (anonim ağ) desteği sunan bir erken sürüm kullanıma sunuldu.[10]
- 2018 aralığına kadar Brave Chromium tabanlı değildi. Bu tarihte bakım giderlerini azaltmak için Chromium'a geçildi.[11][12]
- Haziran 2019'da Brave yeni ve onlarca kez daha hızlı bir reklam tanıma, durdurma, kural uygulama yazılımını erken sürüme koydu.[13]
- 13 Kasım 2019'da Brave yeteri kadar denenmiş ve içeriği tamamlanmış 1.0 sürümünü kullanıma sundu.[14]
- Kasım 2019'da Brave yirmi milyon kullanıcısı olduğunu açıkladı.[15][16] 2021 şubatında Brave yirmi beş milyon kullanıcıyı geçtiğini açıkladı.[17]
- Brave'nin kendisine ait gizlilik temelli arama motoru "Brave Search" açık beta olarak Haziran 2021'de piyasaya sürüldü.[18]
Ekonomisi
- Brave gelirini BAT isimli kripto para (ing. Basic Attention Token (BAT)) ile sağlamaktadır.[19]
- Ağustos 2016'ya kadar değişik yatırımcılardan yedi milyon Amerikan doları sağlamıştı.[20]
- Kasım 2019'da "Brave Ads" adı altında bir reklam ağı piyasaya sürüldü. Bu sistemde reklam verenler ve reklam gösteren web siteleri üye oluyor, reklam ödemeleri BAT olarak el değiştiriyor, reklam gelirinin %70'i kullanıcıya yönlendiriliyor.[21] Reklam müşterileri arasında Vice, Home Chef, ConsenSys, eToro gibi firmalar da vardı.[21]
İşlevleri
- BAT ve Brave Ads : yayıncı-okuyucu-reklamcı üçgenine onlardan bağımsız aracıların işlevini yüklenerek para ve risk boyutunu Brave kontrolünde tutmaya yarayan altyapı[22][23][24][25]
- Brave Rewards, kayıtlı/güvenilir reklam verenlerden alıp kullanıcı, tarayıcı ve kayıtli/güvenilir yayıncı üçlüsüne BAT kripto para biriminde gelir sağlama düzeni[26][27][28][29][30]
- Özel taramada fazladan TOR (anonim ağ)lı özel tarama seçeneği[31]
- IPFS (Ing. Inter Planetary File Sytem, Türkçesi "gezegenlerarası dosya sistemi"), dağıtık, yani içeriğinin kopyaları birçok birbirinden uzakta bilgisayarda tutulan dolayısıyla saldırıya dayanıklı bir bilgisayar dosya sistemleri örneği[32] Vikipedi Türkiye'de yasaklandığında sadece okunur bir kopyası yasağa rağmen bu yöntemle ulaşılabilir halde sunulmuştu.[33]
Piyasada kabulü
- Ocak 2016'da reklam geliri dağılım modeli ve reklam önleme düzeni eleştirildi.[34] TechCrunch,[20] Computerworld,[35] ve Engadget [36]
- Şubat 2016'da "marifet fakiri ama çok hızlı" şeklinde söz edildi.[37]
- Nisan 2016'da reklam değiştirme yönteminin suç sayılması gerektiği ifade edildi.[38][39]
- Nisan 2017'de hızı ve reklam düzeni övüldü, özellik ekleme sistemi yetersiz bulundu.[40]
- Ağustos 2019'da Wikipedia BAT alabilen 240 000 web yayıncıları listesine katıldı.[41]
- Kasım 2019'da 1.0 sürümünün hızı, internet kotasından, sayfa bekleme zamanından ve de pilin şarjından tasarruf ettirmesi övüldü, kullanıcı sayısının artmasıyla daha da fazla işe yarayacağı önerildi.[42]
Polemik konuları
- Aralık 2018'de içerik üretip yayınlayanların reklam gelirleri düzenine katılım zorunluluğu yerine katılım seçme (ing."opt-in") olanağı gerektiği dile getirildi, Brave iki gün sonra kayıtsız yayıncılar için bazı değişiklikler yaptı bazı değişiklikleri de planladığını ilan etti,[43][44][45][46][47][48]
- 6 Haziran 2020'de kullanıcı gelirlerinin kaydında ki bilgi açık etme hatası belirtildi, firma özür dileyip 2 gün sonra düzeltti.[49][50][51][52]
- 12 Ocak 2021'de DNS sorgulama işleminin TOR kullanılan özel tarama durumunda bile kriptosuz yapılıp bilgi sızdırıldığı bulundu, Brave bunu hemen düzeltti ve 1.20.110 sürümüyle sundu.[53][54][55]
Özellikler
Özetle
Bakış açısı
Brave Leo
Brave Firewall + VPN
Brave Firewall + VPN, masaüstü, iOS ve Android için tarayıcı tabanlı sistem genel bir firewall ve VPN'dir.[56][57] Bu, Guardian VPN'yi kullanır.[58]
Ekim 2023'te, Brave Tarayıcısı'nın kullanıcı izni olmadan Windows makinelerine kendi 9.99 dolarlık VPN hizmetini yüklediği raporları ortaya çıktı.[59] Geliştirici daha sonra kararını geri almayı ve VPN'nin kullanıcı tarafından etkinleştirilmediği veya satın alınmadığı sürece VPN'yi yüklememeyi taahhüt etti.[60]
Brave Search
Brave Search, Brave tarafından geliştirilen ve Mart 2021'de Beta formunda piyasaya sürülen, Cliqz'den satın alınan, gizliliğe odaklanmış bir arama motorudur.[61] Ekim 2021'den itibaren Brave Search, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya'daki Brave tarayıcı kullanıcıları için varsayılan arama motorudur.[62]
Brave Wallet
Brave Wallet, uzantıya gerek olmayan yerel bir kripto cüzdanıdır. Tüm EVM uyumlu zincirleri (Polygon, xDai, Avalanche vb.) ve L2 zincirlerini destekler. Ayrıca, Brave Wallet, NFT'leri depolamak için de kullanılabilir. Masaüstü sürümü ayrıca Ledger ve Trezor gibi donanım cüzdanlarını da desteklerken, mobil destek planlanmıştır.[63][64][65]
Brave Swap
Brave Swap, 0x tabanlı bir kripto DEX'lerin agregatörüdür.[66] Kullanıcılara tarayıcı içinden Ethereum token'ları başka token'larla değiştirme imkanı tanır. Brave, bundan küçük bir "router" ücreti alarak para kazanır. Şirket, bu ücretin %20'sini kullanıcıya BAT token'ı olarak geri vermeyi planlar.[67][68]
Gizlilik
Dublin Üniversitesi'nden Douglas J. Leith'in tarayıcıların arka uç sunucularına bildirdiği verileri analiz eden bir araştırma, test edilen tarayıcılar arasında Brave'in en yüksek gizlilik düzeyine sahip olduğunu rapor etti.[69]
Diğer tarayıcılar ile karşılaştırma
Şubat 2020'de Trinity College Dublin Bilgisayar Bilimi ve İstatistik Okulu tarafından yayınlanan araştırma raporunda bir dizi tarayıcıyı test edildi ve Brave'nin içlerinden en gizli tarayıcı olduğu tespit edildi. Üç gruba ayırılarak yapılan değerlendirmede ilk ve gizlilik açısından en iyi grupta Brave Tarayıcı, ikinci grupta Chrome, Firefox ve Safari tarayıcıları, üçüncü ve gizlilik açısından en kötü grupta ise Edge ve Yandex tarayıcıları bulunuyor.[70]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.