Aten asteroitleri

Aten asteroitleri, Dünya'nın yörüngesine oldukça yakın konumda bulunan dinamik bir asteroit grubudur. Tanıma göre, Aten'ler Dünya-kesişen (a < 1.0 AU ve Q > 0.983 AU) asteroitlerdendir.^[1] Grup adını, Palomar Gözlemevinde Eleanor Helin tarafından, 7 Ocak 1976 tarihinde türünün ilk örneği olarak keşfedilen 2062 Aten asteroidinden almıştır. 2023'e kadar, 2445 Aten grubu üyesi keşfedilmiş, bunlardan 256 tanesi numaralandırılmış, 13 tanesi isimlendirilmiş ve 101 tanesi ise tehlikeli olabilecek cisim olarak sınıflandırılmıştır.^[2][3][4]

Dünya yakını nesnelerin tüm gruplarının özeti

"Aten grubu"nun, Güneş Sistemi'nin karasal gezegenlerinin yörüngeleriyle karşılaştırılması.

Mars (M)       Venüs (V)       Merkür (H)

Güneş       Aten asteroitleri       Dünya (E)

Tanım

Aten asteroitleri, yarı büyük ekseni 1 AU'dan küçük olan, yani Güneş ile Dünya arasındaki mesefede bulunan asteroitlerden meydana gelmektedir. Aynı zamanda günberileri 0,983 AU'dan büyük olması koşulu aranmaktadır.^[1] Bu koşullar, yörüngeleri 0,983 ila 1,017 AU arasında değişen Dünya-kesişen asteroitler olarak tanımlanmalarına neden olmuştur.

Asteroitlerin yörüngeleri yüksek dışmerkezliğe sahiptir. Neredeyse bilinen tüm Aten asteroitlerinin enberileri 1 AU'dan daha büyüktür. Güneş sisteminin iç bölgelerinde bulunmaları nedeniyle gözlemlenmeleri güçtür. Bu durum nedeniyle eksantrikliği yüksek olan Atenler için örneklem yanlılığı gibi sorunlar doğurabilmektedir. Bilinen tüm Dünya yakını cisimlerin %7,4'ünü Aten asteroitleri oluşturmaktadır.^[4] Örnekleme yanlılığı nedeniyle, Aten sınıfı asteroitlerden daha çok sayıda Apollo sınıfı asteroit bilinmektedir.

Bilinen en küçük yarı büyük eksene sahip Aten asteroidi, 0,580 AU ile 2016 XK24'tür.^[3] Bilinen en küçük enberiye sahip Aten asteroidi aynı zamanda bilinen en yüksek eksantrikliğe de sahip olan 2000 BD₁₉'dur. 0,895 dışmerkezliğe sahip olan yörüngesi onu, 0,092 AU'luk bir enberiden (Merkür'ün yörüngesi içinde) 1,66 AU'luk bir enöteye (Mars'ın yarı büyük ekseninden (1,53 AU) daha büyük) götürmektedir. 2004'ün sonlarına doğru kısa bir süre için, 99942 Apophis asteroidinin (o zamanlar sadece 2004 MN4 geçici adıyla biliniyordu) muhtemelen 2029 veya 2036'da Dünya'ya çarpma tehdidi oluşturduğu düşünülüyordu, ancak bu olasılıkları ortadan kaldıran daha önceki gözlemler bulundu.^[5]

NEO Tipleri

AU'ya göre NEO alt gruplarının tanımı 

Grup	Q	A	Q	ECA
Amor	> 1.017	>1.0	–
Apollos	< 1.017	>1.0	–
Aten	–	<1.0	> 0,983
Atiralar	–	<1.0	< 0,983
Tüm NEO'lar için q < 1,3'tür AÜ; Dünyanın yörüngesi 0,983 ile 1,017 arasında değişir au

Ayrıca bakınız

• Alinda asteroit
• Amor asteroidi
• Apollo asteroit
• Atira asteroidi
• Küçük gezegenlerin listesi

Kaynakça

1. "NEO Basics". cneos.jpl.nasa.gov. 19 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023.
2. "Small-Body Database Query". ssd.jpl.nasa.gov. 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023.
3. "List Of Aten Minor Planets". minorplanetcenter.net. 1 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023.
4. "Discovery Statistics". cneos.jpl.nasa.gov. 18 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023.
5. "99942 Apophis (2004 MN4) Impact Risk". web.archive.org. 12 Mayıs 2013. 12 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023.