Akalar

Akalar (Akhalar) (Yunanca: Ἀχαιοί, Akhaioi) Homeros'un İlyada'da (598 kez) ve Odysseia'da eski Yunan halkları için kullandığı ortak addır.^[1] Diğerleri İlyada'da 138 kez kullanılan 'Danaolar' (Δαναοί), İlyada'da 29 kez geçen 'Argoslular' (Ἀργεῖοι) isimleridir.^[2]

Tarihte Akalar, Mora'nın kuzey merkezinde bulunan Akhea denilen bölgenin yerleşikleridir. MÖ 1600 yıllarında Mora'ya Aka istilası başladı. Bu bölgenin şehir devletleri, MÖ 13.-12. yüzyıllarda etkili olan Aka Birliği denilen bir konfederasyon kurdular. MÖ 1200 yıllarına gelindiğinde Girit, Çanakkale ve Rodos'u istila ettiler Ege Denizi'nde söz sahibi oldular. Homeros'a göre Danaolar ve Argoslularla birlikte Truva savaşında 1000 gemilik bir donanma ile kuşatmayı yapanlardır. Savaş Tanrıçası Athena'dan yardım istedikleri, onun yardımıyla savaşı kazandıkları İlyada efsanesinde anlatılmıştır. Ayrıca bu savaşta Aşil adıyla bilinen, yenilmez olduğuna inanılan bir savaşçıdan bahsedilmektedir. Aşil'in Truvalılar tarafından topuğundan ok ile vurularak durdurulabildiği anlatılır. Bu yükselme devresi sonunda Akalar, daha sonra Anadolu ve Suriye ile ticari ilişkilere girdiler. Sonraları daha modern, demirden yapılmış silahlar kullanan Dorlar Mora Yarımadası'na gelince Akalar direnemediler ve Mora'nın kuzeyine göç edip orada askeri iddiası olmayan, tarım yapan bir topluluk olarak varlıklarını sürdürdüler.

Arkeolojik bulgular Akaların yaşadığı bölgede MÖ 13. yüzyıla kadar Mikenlerin yaşadığını ortaya koymaktadır. Homeros'a göre, kuzeyden gelen Aka kabileleri, Miken kralları ile hanedan evlilikleri yoluyla ilişki kurmuş, daha sonra Mikenlerin yerini almış, daha sonra ise Akaların yakın akrabaları sayılan Dorlar tarafından yıkılmışlardır. Mykene mitleri ve ozanlar tarafından sözlü olarak iletilen gelenekler ile her şeyden önemlisi bu şarkıların söylendiği ilkel bir Yunanca, bunu izleyen dönemlere miras kaldı. Yüzlerce yıl sonra, insanların geriye bakıp da Akhaları ilk gerçek Yunanlar olarak görmelerinin nedeni budur.

Kaynakça

1. Morales, Helen (2007). Classical mythology: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0192804761.
2. Cartledge, Paul (2011). Ancient Greece: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199601349.