Şemseddin Sâmi
Arnavut asıllı Osmanlı yazar, filozof ve ansiklopedist / From Wikipedia, the free encyclopedia
Şemseddin Sami (Fraşiri) (1 Haziran 1850, Fraşır - 1 Temmuz 1904, İstanbul), Arnavut asıllı Osmanlı yazarı, ansiklopedist ve sözlükçü.
Şemseddin Sami | |
---|---|
Doğum | Sami Freşiri 1 Haziran 1850(1850-06-01) Fraşer, Permedi, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 1 Temmuz 1904 (54 yaşında) Erenköy, Kadıköy, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Defin yeri | Feriköy Mezarlığı, İstanbul |
Meslek | Yazar, ansiklopedist ve sözlükçü |
Milliyet | Arnavut |
Vatandaşlık | Osmanlı İmparatorluğu |
Dönem | 1872-1904 |
Evlilik | Emine Hanım |
Çocuklar | Ali Sami Yen |
Akrabalar | Fraşirili Abdül Bey (ağabeyi) Naim Fraşiri (ağabeyi) Mehdi Fraşiri (yeğeni) |
Çok yönlü bir Osmanlı aydınıdır. İlk Türkçe roman olan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat'ın (1872), ilk Türkçe ansiklopedi olan Kâmûsü'l-A'lâm'ın (1889-1898) ve modern anlamdaki ilk geniş kapsamlı Türkçe sözlük olan Kâmûs-ı Türkî'nin (1901) yazarıdır. Ayrıca Kâmûs-ı Fransevî adlı Fransızca ve Kâmûs-ı Arabî adlı Arapça sözlükleri kaleme almıştır. Yaptığı çalışmalarla devrinde Türkolojinin temellerini atmıştır. İsmi Osmanlı devrinde basılmış bazı sözlüklerde Latin harfleri ile Fraschery şeklinde yazılmıştır.[1]
Aslen Arnavut olan Şemsettin Sami, ağabeyi Fraşirili Abdül Bey ile birlikte, Latin ve Yunan harflerini kullanan ilk Arnavut alfabesini geliştirmiş (1879) ve Arnavutça bir gramer kitabı yazmıştır (1886). Kardeşi Naim Fraşıri, Arnavut millî şiirinin kurucusu olarak kabul edilir. Şemsettin Sami ve Arnavut sorunlarıyla yakından ilgilendiği halde, Osmanlı devletinin modernleşerek güçlenmesini savunmuş, bunun için imparatorluğun ortak dili olan Türkçenin önemini vurgulamıştır. Oğullarından Ali Sami Yen, Galatasaray Spor Kulübü' nün kurucusudur.