Teorya ng kontrol
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ang Teoriya ng kontrol o teoriya ng taban (Ingles: Control theory) ay isang interdisiplinaryong sangay ng inhinyerya at matematika na umuukol sa pag-aasal ng mga sistemang dinamikal na may mga pagpapasok o input (paglalagay na papaloob). Ang panglabas na input ng isang sistema ay tinatawag na reperensiya. Kapag ang isa o maraming mga bariabulong awtput ng isang sistema ay kailangan upang sumunod sa isang reperensiya sa loob ng isang panahon, ang kontroler ay nagmamanipula ng mga input sa isang sistema upang makamit ang ninanais na epekto sa awtput ng sistema. Ang karaniwang layunin ng isang teoriya ng kontrol ang pagkukwenta ng mga solusyon para sa angkop nagtutuwid na aksiyon mula sa kontroler na nagreresulta sa pagiging matatag ng sistema na nangangahulugan ang sitema ay hahawak ng hanay ng punto at hindi umugoy sa palibot nito. Ang mga input at awtput ng isang tuloy tuloy na sistemang kontrol ay pangkalahatang nauugnay sa mga ekwasyong diperensiyal. Kung ang mga ito ay linyar na konstanteng mga koepisyente, ang isang punsiyong paglilipat na nuugnay sa input at awtputay maaaring makamit sa pamamagitan ng pagkuha ng transpormang Laplace ng mga ito. Kung ang mga ekwasyong diperensiyal ay hinid linyar at may isang alam na solusyon, maaaaring posibleng ilinyar ang mga ekwasyong diperensiyal na hindi linyar sa solusyong ito.[1] Kung ang nagreresultang mga ekwasyong diperensiyal na linyar ay mga konstanteng koepisyente, maaaring kunin ng isa ang mga transpormang Laplace nito upang makamit ang punsiyong paglilipat. Ang punsiyong paglilipat ay kilala rin bilang punsiyon ng sistema o punsiyong network. Ang punsiyong paglilipat ay isang matematikal na representasyon sa mga termino ng prekwensiyang pang-espasyo o temporal ng relasyon sa pagitan ng input at awtput ng isang solusyong linyar na hindi nababago ng panahon ng mga ekwasyong diperensiyal na hindi linyar na naglalarawan sa sistema. Ang malawak na paggamit ay karaniwang gawa sa isang istilong diagramatiko na tinaguriang diagramang bloke.