From Wikipedia, the free encyclopedia
Ang Kilusang Reporma sa Lupa, na kilala rin sa pagdadaglat ng Tsino na Tǔgǎi (土改), ay isang kampanya ng pinuno ng Partido Komunista ng Tsina (PKT) na si Mao Zedong noong huling bahagi ng Digmaang Sibil ng Tsina at ang unang bahagi ng Republikang Bayan ng Tsina.[1] Kasama sa kampanya ang malawakang pagpaslang sa mga panginoong may-lupa ng mga kasama at muling pamamahagi ng lupa sa mga pesante. Ang tinatayang bilang ng mga nasawi sa kilusan ay mula sa daan-daang libo hanggang milyon.[2][3][4] Sa mga tuntunin ng pagsusuri ng PKT, tinatayang 830,000 ang napatay ayon kay Zhou Enlai at tinatayang aabot sa 2 hanggang 3 milyon ang napatay ayon kay Mao Zedong.[5]
Kilusang Reporma sa Lupa | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pinapayak na Tsino | 土地改革运动 | ||||||||||||||||||
Tradisyunal na Tsino | 土地改革運動 | ||||||||||||||||||
Kahulugang literal | Kilusang Reporma sa Lupa | ||||||||||||||||||
|
Ang mga pinatay ay pinuntirya batay sa kanilang panlipunang uri kaysa kanilang etnisidad; ang neolohismong klasisidyo ay ginagamit upang ilarawan ang mga pagpatay.[6] Nagpatuloy ang makauring maramihang pagpatay sa halos buong 30 taon ng pagbabagong panlipunan at pang-ekonomiya sa Maoistang Tsina, at sa pagtatapos ng mga reporma, ang uring panginoong maylupa ay higit na naalis sa Kalupaang Tsina o tumakas sa Taiwan.[7] Noong 1953, natapos ang reporma sa lupa sa karamihang bahagi ng mainland China maliban sa Xinjiang, Tibet, Qinghai, at Sichuan. Mula 1953, sinimulan ng PKT na ipatupad ang sama-samang pagmamay-ari ng napagmamay-ariang lupa sa pamamagitan ng paglikha ng "Kooperatibang Produksiyong Agrikultural", paglilipat ng mga karapatan sa ari-arian mula sa dating uri ng panginoong may-lupa patungo sa estado ng China.
Noong kalagitnaan ng ika-19 na siglo, ang Rebelyong Taiping ay nagkaroon ng panandaliang programa ng pagkumpiska at muling pamamahagi ng lupa at pagkatapos ng Rebolusyong Xinhai noong 1911, ang tagapagtatag ng Partido Nasyonalista ng Tsina na si Sun Yat-sen ay nagtaguyod ng isang "lupa para sa magsasaka" na programa ng pantay na pamamahagi ng lupain na bahagyang ipinatupad ng pamahalaang Nasyonalista sa ilalim ng Chiang Kai-shek.
Noon pang 1927, nanindigan si Mao Zedong na ang kanayunan ang magiging batayan ng rebolusyon. Ang reporma sa lupa ay naging susi para sa PKT kapuwa upang maisakatuparan ang programa ng pagkakapantay-pantay ng lipunan at palawakin ang kontrol nito sa kanayunan. Hindi tulad sa Rusya bago ang rebolusyon, ang mga magsasaka sa imperyal na Tsina ay wala sa pyudal na pagkaalipin sa malalaking lupain; pagmamay-ari nila ang kanilang lupa o inupahan. Ibinebenta nila ang kanilang mga pananim para sa pera sa mga pamilihan sa nayon, ngunit ginamit ng mga lokal na naghaharing-uri ang kanilang ugnayan sa mga opisyal upang dominahin ang lokal na lipunan. Nang ang sentral na pamahalaan ay nagsimulang mawalan ng kontrol sa huling bahagi ng ika-19 na siglo at pagkatapos ay nawasak pagkatapos ng 1911, ang mga lokal na organisasyon ng maharlika at angkan ay naging mas makapangyarihan.[8] Ang Ulat ni Mao noong 1927 hinggil saUlat sa isang Pagsisiyasat ng Kilusang Magsasaka sa Hunanay nagtataguyod ng isang ereheng diskarte noon sa pagpapakilos sa mga mahihirap na magsasaka upang isagawa ang "pakikibaka" (douzheng). Mula noon ay tinanggihan ni Mao ang ideya ng mapayapang reporma sa lupa, na nangangatwiran na hindi makakamit ng mga magsasaka ang tunay na paglaya maliban kung sila ay lumahok sa marahas na pagpapatalsik sa mga panginoong may-lupa.[9]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.