Dinastiyang Han
Pangalawang dinastiya ng tsina (206 BCE – 220 CE) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ang Dinastiyang Han (Tsino: 漢朝; Pinyin: Hàn cháo) ang pangalawang imperyal na dinastiya ng Tsina (206 BK–220 AD), sumunod sa Dinastiyang Qin. Umiral ng mahigit na 4 na siglo, ang Dinastiyang Han ay tinagurian na unang ginintuang panahon sa kasaysayan ng Tsina. Ito ay itinatag ng pinunong rebelde na si Liu Bang, kilala pagkatapos ng pagkamatay bilang Emperador Gaozu ng Han, at sandaling naantala ng Dinastiyang Xin (9-23 AD) ng pansamantalang puno na si Wang Mang. Itong hintong sandali ang naghihiwalay sa Dinastiyang Han sa dalawang kapanahunan: ang Kanluraning Han o Dating Han (206 BK–9 AD) at ang Silanganing Han o Huling Han (25–220 AD).
Hàn Cháo Dinastiyang Han 漢朝
| |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
206 BK–220 AD | |||||||||||||||
Katayuan | Imperyo | ||||||||||||||
Kabisera | Chang'an (206 BK – 9 AD, 190–195 AD) Luoyang (25–190 AD, 196 AD) Xuchang (196–220 AD) | ||||||||||||||
Karaniwang wika | Lumang Tsino | ||||||||||||||
Relihiyon | Taoismo, Confucianismo, mga katutubong paniniwalang Tsino | ||||||||||||||
Pamahalaan | Monarkiya | ||||||||||||||
Emperador | |||||||||||||||
• 202–195 BK | Emperador Gaozu | ||||||||||||||
• 25–57 AD | Emperador Guangwu | ||||||||||||||
Kanselor | |||||||||||||||
• 206–193 BK | Xiao He | ||||||||||||||
• 193–190 BK | Cao Can | ||||||||||||||
• 189–192 AD | Dong Zhuo | ||||||||||||||
• 208–220 AD | Cao Cao | ||||||||||||||
• 220 AD | Cao Pi | ||||||||||||||
Kasaysayan | |||||||||||||||
• Establishment | 206 BK | ||||||||||||||
• Battle of Gaixia; Han rule of China begins | 202 BK | ||||||||||||||
• Interruption of Han rule | 9–24 | ||||||||||||||
• Abdication to Cao Wei | 220 AD | ||||||||||||||
Lawak | |||||||||||||||
50 BK est. (Western Han peak)[1] | 6,000,000 km2 (2,300,000 mi kuw) | ||||||||||||||
100 AD est. (Eastern Han peak)[1] | 6,500,000 km2 (2,500,000 mi kuw) | ||||||||||||||
Populasyon | |||||||||||||||
• 2 AD[2] | 57,671,400 | ||||||||||||||
Salapi | Baryang Tsino, Tsinong Yen | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Bahagi ngayon ng | China North Korea South Korea Vietnam Mongolia |
Dinastiyang Han | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tradisyunal na Tsino | 漢朝 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Pinapayak na Tsino | 汉朝 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Kasaysayan ng Tsina | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
SINAUNA | |||||||
Neolitikong Tsina c. 8500 - c. 2070 BCE | |||||||
Dinastiyang Xia c. 2070 – c. 1600 BCE | |||||||
Dinastiyang Shang 1600–1046 BCE | |||||||
Dinastiyang Zhou c. 1046 – 256 BCE | |||||||
Kanluraning Zhou | |||||||
Silanganing Zhou | |||||||
Panahon ng Tagsibol at Taglagas | |||||||
Panahon ng Nagdirigmaang mga Estado | |||||||
IMPERYAL | |||||||
Dinastiyang Qin 221 BCE–206 BCE | |||||||
Dinastiyang Han 206 BCE–220 CE | |||||||
Kanluraning Han | |||||||
Dinastiyang Xin | |||||||
Silanganing Han | |||||||
Tatlong Kaharian 220–280 | |||||||
Wei, Shu & Wu | |||||||
Dinastiyang Jin 265–420 | |||||||
Kanluraning Jin | Labing-anim na Kaharian 304–439 | ||||||
Silanganing Jin | |||||||
Katimugan at Hilagaing mga Dinastiya 420–589 | |||||||
Dinastiyang Sui 581–618 | |||||||
Dinastiyang Tang 618–907 | |||||||
( Ikalawang Zhou 690–705 ) | |||||||
Limang Dinastiya at Sampung Kaharian 907–960 |
Dinastiyang Liao 907–1125 | ||||||
Dinastiyang Song 960–1279 |
|||||||
Hilagaing Song | Kanluraning Xia | ||||||
Katimugang Song | Jin | ||||||
Dinastiyang Yuan 1271–1368 | |||||||
Dinastiyang Ming 1368–1644 | |||||||
Dinastiyang Qing 1644–1912 | |||||||
MAKABAGO | |||||||
Republika ng Tsina 1912–1949 | |||||||
Republikang Bayan ng Tsina 1949–kasalukuyan |
Republika ng Tsina | ||||||
Kaugnay na mga artikulo
Mga dinastiya sa Kasaysayan ng Tsina | |||||||
Ang emperador ang nasa kasukdulan ng lipunan ng Han. Siya ang namuno sa pamahalaan ng Han ngunit ang kaniyang kapangyarihan ay hati sa parehong maharlika at mga hinirang na ministro na kung saan ang karamihan ay nanggaling sa mga aral.