From Wikipedia, the free encyclopedia
Lewant takmynan taryhy geografiki adalga bolup, Günbatar Aziýanyň Gündogar Ortaýer deňziniň uly sebitine degişlidir. Häzirki wagtda arheologiýada we beýleki medeni nukdaýnazardan ulanylýan iň dar manyda, Günorta-Günbatar Aziýada Ortaýer deňzi bilen serhetleşýän bir bölege deňdir, [1] [2] ýagny Siriýanyň taryhy sebiti ("has uly Siriýa"), häzirki Siriýa, Liwan, Iordaniýa, Ysraýyl, Palestina we Orta upewfrat derýasynyň günorta-günbataryndaky Türkiýäniň köp bölegini öz içine alýar. Iň esasy häsiýeti, Afrika bilen asewraziýanyň arasyndaky gury köprini görkezýär.[2] Iň giň taryhy manyda Levant, Gündogar Ortaýer deňziniň adalaryny öz içine alýardy; theagny, Gresiýadan Liwiýanyň gündogaryndaky Kirenaika çenli uzap gidýän Gündogar Ortaýer deňziniň kenarýakasyndaky ähli ýurtlary öz içine aldy.
Bu adalga XV asyryň ahyrynda fransuz dilinden iňlis diline girdi. Italýan levante gelip çykýar , gündogarda Günüň dogmagyny aňladýan "çykmak" manysyny berýär, we al-Maşrik adalgasyna ( arap. ٱلْمَشْرِق , [ʔal.maʃ.riq] ), "Günüň çykýan gündogar ýeri" manysyny berýär.
XIII we XIV asyrlarda “ Lewant ” adalgasy Gresiýa, Anadoly, Siriýa-Palestina we Müsür, ýagny Wenesiýanyň gündogaryndaky Gündogar Ortaýer deňzinde italýan deňiz söwdasy üçin ulanylypdyr. Netijede bu söz Siriýa-Palestina we Müsür musulman ýurtlary bilen çäklendirildi. 1581-nji ýylda Angliýa Osman imperiýasy bilen söwdany monopoliýa etmek üçin “ Levant” kompaniýasyny döretdi. “ Levant States ” ady I Jahan Urşundan soň Fransiýanyň Siriýa we Liwan baradaky mandatyna degişlidir. " Lewant " adalgasynyň häzirki Siriýa, Liwan, Palestina, Ysraýyl, Iordaniýa we Kipre degişlilikde has köp ulanylmagynyň sebäbi bolsa gerek. Käbir alymlar munuň Liwanyň adyndan gelip çykýandygyna ýalňyş ynanýarlar. Häzirki wagtda bu termin köplenç taryhdan öňki ýa-da gadymy taryhy salgylanmalar bilen bilelikde ulanylýar. "Siriýa-Palestina" ýa-da Aş- ( arap. ٱلشَّام ٱلشَّام ) ýaly manylary berýär , /ʔaʃ.ʃaːm/ ), demirgazykda Türkiýäniň Toros daglary, günbatarda Ortaýer deňzi, gündogarda demirgazyk Arap çöli we Mesopotamiýa we günortada Sinaý bilen araçäkleşýän sebit goşuldy ýa-da ýok). [3] [2] Adatça, ol Anadoly (Kiçi Aziýa diýlip hem atlandyrylýar), Kawkaz daglary ýa-da Arap ýarym adasynyň haýsydyr bir bölegini öz içine almaýar. Silisiýa (Kiçi Aziýada) we Sinaý ýarym adasy (Aziýa Müsüri) käwagtlar goşulýar.
Häzirki zaman sebitiniň ady hökmünde birnäçe sözlük häzirki wagtda Lewanty gadymy hasaplaýar. [4] [5] [6] “Levantine” aty hem, “ Levantine ” sypaty indi gadymy we häzirki zaman medeni sebitini suratlandyrmak üçin ulanylýar, ozal Siriýa-Palestina ýa-da Bibliýa diýlip atlandyrylýar: arheologlar indi “ Lewant ” we “ Levantine” arheologiýasy hakda gürleýärler; [7] [8] [9] iýmit alymlary Lewantin aşhanasy hakda aýdýarlar; [1] we Lewanyň latyn hristianlary Lewantin hristianlary diýlip atlandyrylmagyny dowam etdirýärler. [10]
“Lewant” “ günbatar Aziýanyň, gündogar Ortaýer deňziniň we demirgazyk- gündogar Afrikanyň çatrygy”, [11] we geologiki ( tektoniki ) manyda “ Arap plastinkasynyň demirgazyk-günbatary” hökmünde häsiýetlendirildi. [12] Lewantyň ilaty diňe bir geografiki ýagdaýy däl, aşhanasy, käbir däp-dessurlary we taryhy bilen paýlaşýar. Olara köplenç “ Levantines ” diýilýär. [13]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.