Loading AI tools
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
โซลิดาริตี (โปแลนด์: Solidarność; , อังกฤษ: Solidarity; ชื่อเต็ม: Independent Self-governing Trade Union "Solidarity"—Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność [ɲezaˈlɛʐnɨ samɔˈʐɔndnɨ ˈzvjɔ̃zɛk zavɔˈdɔvɨ sɔliˈdarnɔɕt͡ɕ]) เป็นสหภาพแรงงานโปแลนด์ที่ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2523 ที่อู่ต่อเรือเลนิน (ปัจจุบันคืออู่ต่อเรือกดัญสก์) ภายใต้การนำของแลค วาแวนซา เป็นสหภาพแรงงานแรกของประเทศในสนธิสัญญาวอร์ซอที่ไม่ได้ควบคุมโดยพรรคคอมมิวนิสต์ มีจำนวนสมาชิกมากที่สุดถึง 9.5 ล้านคน (อาจถึง 10 ล้านคน) ในช่วงก่อนเดือนกันยายน พ.ศ. 2524[1][2] ซึ่งสมาชิกเป็นหนึ่งในสามของประชาชนวัยทำงานทั้งหมดของโปแลนด์[3]
 | ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
ในช่วงปี พ.ศ. 2523 ขบวนการได้เคลื่อนไหวทางสังคมในวงกว้างในการต่อต้านรัฐ โดยใช้วิธีดื้อแพ่งเพื่อแสดงสิทธิของชนชั้นแรงงานและความต้องการเปลี่ยนแปลงทางสังคม[4] รัฐบาลพยายามที่จะทำลายสหภาพโดยการออกกฎอัยการศึกในโปแลนด์ซึ่งกินเวลาตั้งแต่ธันวาคม พ.ศ. 2524 ถึงเดือนกรกฎาคมปี พ.ศ. 2526 และตามมาด้วยหลายปีของการปราบปรามทางการเมืองตั้งแต่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2525 แต่สหภาพยังคงอยู่รอดและในที่สุดรัฐบาลก็ถูกบังคับให้ต้องเจรจาต่อรองกับโซลิดาริตี ในช่วงเวลานั้นสมเด็จพระสันตะปาปาจอห์น ปอลที่ 2และสหรัฐอเมริกาได้ให้การสนับสนุนทางการเงินอย่างลับ ๆ แก่สหภาพ คาดว่าอาจมากถึง 50 ล้านดอลลาร์สหรัฐ[5]
การเจรจาโต๊ะกลมระหว่างรัฐบาลและสหภาพนำไปสู่การเลือกตั้งกึ่งเสรีในปี พ.ศ. 2532 ในเดือนธันวาคมปี พ.ศ. 2533 วาแวนซาได้รับเลือกเป็นประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐโปแลนด์ตั้งแต่นั้นมาโซลิดาริตีได้กลายเป็นสหภาพแรงงานเสรีนิยมแบบดั้งเดิมมากขึ้น สมาชิกได้ลดลงถึง 680,000 ในปี พ.ศ. 2553[2]และ 400,000 ในปี พ.ศ. 2554[1]
ในช่วงปี พ.ศ. 2513 รัฐบาลของโปแลนด์ขึ้นราคาสินค้าในขณะที่ค่าจ้างคงที่ (และความขัดแย้งต่าง ๆ ) นำไปสู่การประท้วงและการปราบปรามของรัฐบาลในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2519 ต่อมาในความขัดแย้ง กลุ่ม KOR และ ROPCIO เริ่มได้มีกลุ่มเครือข่ายใต้ดินเพื่อตรวจสอบและต่อต้านพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมของรัฐบาล ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของการเกิดขึ้นของสหภาพแรงงาน[6]
ในปี พ.ศ. 2522 เศรษฐกิจโปแลนด์หดตัวลงเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สองร้อยละ 2 เป็นหนี้ต่างประเทศถึงประมาณ 18 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี พ.ศ. 2523[7]
ในตอนนั้นการมีส่วนร่วมในสหภาพแรงงานเป็นสิ่งผิดกฎหมาย อันนา วาแลนตือนอวิตช์ถูกไล่ออกจากการทำงานที่อู่ต่อเรือกดัญสก์ในวันที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2523 ในวันที่ 14 สิงหาคม คนงานของอู่ต่อเรือเรียกร้องให้เธอกลับมา อันนา วาแลนตือนอวิตช์ และ อาลีนา ปีแยนกอฟสกา ร่วมกับคนงานได้ร่วมใจประท้วงนัดหยุดงานกันและได้ก่อตั้งกลุ่มโซลิดาริตี
โซลิดาริตี ได้กำเนิดขึ้น ในวันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2523 ในกดัญสก์ ที่อู่ต่อเลนินเมื่อรัฐบาลคอมมิวนิสต์โปแลนด์ลงนามในสัญญายอมรับการดำรงอยู่ของโซลิดาริตี ในวันที่17 กันยายนปี พ.ศ. 2523 กว่า 20 โรงงานได้ร่วมกันก่อตั้งคณะกรรมการของสหภาพแรงงานเสรีรวมเป็นหนึ่งในองค์กรระดับชาติ เอ็นเอสซีซีโซลิดาริตี (NSZZ Solidarity)[3] และจดทะเบียนอย่างเป็นทางการในวันที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2523[8]
วาแวนซา และคนอื่น ๆ ได้เคลื่อนไหวทางสังคมในการต่อต้านโซเวียต มีผู้ให้ความร่วมมือตั้งแต่คริสตจักรคาทอลิกถึงกลุ่มต่อต้านโซเวียต[9]โซลิดาริตีสนับสนุนการไม่ใช่ความรุนแรงในกิจกรรมต่าง ๆ ของสมาชิก[10][11]ในกันยายน พ.ศ. 2524 วาแวนซาได้รับการเลือกเป็นประธานของกลุ่มโซลิดาริตีและเริ่มนำการปกครองแบบสาธารณรัฐที่เรียกว่า "สาธารณรัฐปกครองตนเอง"[12]รัฐบาลพยายามที่จะทำลายสหภาพด้วยการออกกฎอัยการศึกปี พ.ศ. 2524 และเป็นเวลาหลายปีของการปราบปราม แต่ในที่สุดก็มีการเริ่มต้นการเจรจาต่อรองกับสหภาพ
ในโปแลนด์ การเจรจาโต๊ะกลมระหว่างรัฐบาลและฝ่ายค้านที่นำโดยโซลิดาริตี นำไปสู่การเลือกตั้งกึ่งเสรีในปี พ.ศ. 2532 โดยปลายเดือนสิงหาคม รัฐบาลผสมซึ่งนำโดยโซลิดาริตีได้ถูกจัดตั้งขึ้นและในเดือนธันวาคม ตาแดอุช มาซอวีแยตสกี (Tadeusz Mazowiecki) ได้รับเลือกตั้งเป็นนายกรัฐมนตรี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2532 โซลิดาริตีได้กลายเป็นสหภาพแรงงานแบบดั้งเดิมของโปแลนด์และมีบทบาททางการเมืองลดลงในช่วงทศวรรษหลัง พ.ศ. 2533 Akcja Wyborcza Solidarność (AWS) ฝ่ายทางการเมืองของโซลิดาริตีได้ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2539 และเข้าร่วมและชนะการเลือกตั้งรัฐสภาในปี พ.ศ. 2540 แต่พ่ายแพ้ในการเลือกตั้งครั้งต่อมาในปี พ.ศ. 2544 ปัจจุบันพรรคการเมืองของโซลิดาริตีมีอิทธิพลน้อยในการเมืองโปแลนด์ปัจจุบัน
นโยบายของประธานาธิบดีเรแกน ซึ่งแตกต่างจากการบริหารงานของคาร์เตอร์ ได้สนับสนุนการเคลื่อนไหวของโซลิดาริตีในโปแลนด์และอยู่บนพื้นฐานการสนับสนุนของซีไอเอเพื่อยับยั้งสิ่งที่คาร์เตอร์ รู้สึกว่าเป็น "การยกทัพขนานใหญ่ของโซเวียตสู่โปแลนด์"[13]ไมเคิล ไรส์แมน จากวิทยาลัยกฎหมายเยล กล่าวถึงปฏิบัติการในประเทศโปแลนด์ว่า เป็นหนึ่งในการกระทำที่เป็นความลับของซีไอเอในช่วงสงครามเย็น[14] พันเอกรือชาร์ด กูกลิญสกี เจ้าหน้าที่อาวุโสในกองทัพโปแลนด์ได้แอบส่งรายงานให้กับซีไอเอ[15] ซีไอเอได้โอนเงินประมาณ 2 ล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี ให้แก่โซลิดาริตีในเวลา 5 ปี มียอดรวมถึง 10 ล้านดอลลาร์สหรัฐ[16] โดยเงินทั้งหมดถูกส่งผ่านบุคคลที่สาม[17]แต่ไม่นานหลังจากการอนุมัติได้มีการเพิ่มวงเงินขึ้นและ พ.ศ. 2528 ซีไอเอก็ประสบความสำเร็จในการแทรกซึมโปแลนด์[18]
เอกสารสำคัญของการเรียนการสอนสังคมคาทอลิกของสมเด็จพระสันตะปาปาจอห์น ปอลที่ 2 ระบุแนวคิดของความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันกับคนยากจนและด้อยโอกาส เป็นองค์ประกอบของพระวรสารและการมีส่วนร่วมของมนุษย์ในการร่วมกันที่ดี คริสตจักรโรมันคาทอลิกภายใต้การนำของสมเด็จพระสันตะปาปาจอห์น ปอลที่ 2 เป็นผู้สนับสนุนฃองสหภาพและเป็นสว่นสำคัญอย่างมากต่อความสำเร็จของวาแวนซา ที่แสดงตัวต่อสาธารณชนว่านับถือคาทอลิก ยืนยันถึงอิทธิพลของสมเด็จพระสันตะปาปา ซึ่งได้กล่าวว่า: "พระบิดา ผ่านการประชุมของพระองค์แสดงให้เห็นถึงวิธีการต่าง ๆ นานาให้เราอยู่ พระองค์ทรงบอกกับเราว่าไม่ต้องกลัว"[19]
นอกจากนี้บาทหลวงแยชือ ปอปีแยวอุชกอ แสดงพระธรรมเทศนาที่โดดเด่นให้กับคนงานอย่างสม่ำเสมอ[20] ซึ่งเขาได้เสียชีวิตในระหว่างการปราบปรามของรัฐบาลคอมมิวนิสต์จากการมีความเกี่ยวข้องกับโซลิดาริตี แรงงานโปแลนด์มีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับคริสตจักร ซึ่งสามารถเห็นได้ในภาพที่ถ่ายในระหว่างการนัดหยุดงานในช่วงปี พ.ศ. 2523 บนผนังของโรงงานมีการแสดงหลายภาพของพระแม่มารีหรือพระสันตะปาปาจอห์น ปอลที่ 2
.JPG)
การอยู่รอดของโซลิดาริตีเป็นเหตุการณ์ประวัติการณ์ไม่เพียง แต่ในประเทศโปแลนด์ซึ่งเป็นรัฐบริวารของสหภาพโซเวียตและถูกปกครอง (ในทางปฏิบัติ) โดยพรรคคอมมิวนิสต์ ซึ่งมันหมายถึงความแข็งแกร่งของพรรคคอมมิวนิสต์โปแลนด์หรือพรรคแรงงานได้สิ้นสุดลง และอำนาจการแทรกแซงสหภาพโซเวียต (หลักการเบรจเนฟ) ก็หมดลงไปด้วย
อิทธิพลของโซลิดาริตีนำไปสู่การแพร่กระจายของอุดมการณ์ต่อต้านคอมมิวนิสต์ และการเคลื่อนไหวทั่วประเทศยุโรปตะวันออก รัฐบาลคอมมิวนิสต์ของพวกเขาอ่อนแอลง อันเป็นผลมาจากข้อตกลงโต๊ะกลมระหว่างรัฐบาลโปแลนด์และฝ่ายค้านโซลิดาริตี ซึ่งนำไปสู่การเลือกตั้งที่ถูกจัดขึ้นในโปแลนด์ในวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2532 ในการนี้ฝ่ายค้านได้รับอนุญาตให้ผู้สมัครลงสมัครในนามพรรคการเมืองอย่างเสรี นอกเหนือพรรคคอมมิวนิสต์เป็นครั้งแรกในประเทศกลุ่มโซเวียต สมาชิกวุฒิสภาที่ได้รับความสำคัญมากขึ้นถูกเพิ่มจำนวนขึ้นในรัฐสภาโปแลนด์ และทั้งหมด 100 ที่นั่งถูกลงคะแนนในการเลือกตั้งเช่นเดียวกับหนึ่งในสามของที่นั่งในสภาล่าง โซลิดาริตีได้ 99 จาก 100 ที่นั่งวุฒิสภาและทั้งหมด 161 ที่นั่งเป็นของฝ่ายค้าน ชัยชนะยังก่อให้เกิดปฏิกิริยาลูกโซ่ทั่วทั้งสหภาพโซเวียต ที่นำไปสู่การปฏิวัติต่อต้านคอมมิวนิสต์เกือบทั้งหมด[9] หรือที่รู้จักกันในชื่อการปฏิวัติ พ.ศ. 2532 ซึ่งจบลงด้วยการล้มล้างระบอบการปกครองของแต่ละประเทศในยุโรปตะวันออก และในที่สุดไปสู่การล่มสลายของสหภาพโซเวียตในช่วงต้นปี พ.ศ. 2533
โซลิดาริตีได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลประเทศตะวันตกหลายแห่ง แต่ความสัมพันธ์กับสหภาพแรงงานในประเทศทุนนิยมอาจจะมีความซับซ้อน ตัวอย่างเช่น ในระหว่างการนัดหยุดงานของคนงานเหมืองในสหราชอาณาจักรในช่วงปี พ.ศ. 2527-2528 วาแวนซากล่าวว่า "พวกคนงานควรจะต่อสู้ แต่ด้วยสามัญสำนึก ไม่ใช่ด้วยการทำลาย" และกล่าวว่าถึงมาร์กาเรต แทตเชอร์ "ด้วยผู้หญิงที่ฉลาดและกล้าหาญ, สหราชอาณาจักรจะได้พบกับ วิธีการแก้ปัญหาการนัดหยุดงาน" อย่างไรก็ตามประธานของโซลิดาริตีของแคว้นซิลีเซียตอนบน ดาวิด ยัสตแชมสกี (David Jastrzębski) กล่าวสนับสนุนคนงานเหมืองผู้ประท้วงว่า "ไม่ว่าทั้งการใช้กำลังตำรวจม้าของรัฐบาลอังกฤษหรือกระบองสั้น หรือมากกว่านั้น รถถังของรัฐบาลทหารโปแลนด์หรือการยิงปืนไรเฟิล ก็ไม่สามารถทำลายความประสงค์ร่วมกันของเราในการต่อสู้เพื่อ อนาคตที่ดีกว่าสำหรับชนชั้นแรงงาน"[21] แม้จะมีความจริงที่ว่า อาร์เธอร์ สคาร์กิลล์ ประธานของสหภาพเหมืองแห่งชาติของอังกฤษที่ได้วิพากษ์วิจารณ์โซลิดาริตีอย่างรุนแรง โดยประณามว่าเป็น "องค์กรต่อต้านสังคมนิยมซึ่งปรารถนาล้มล้างรัฐสังคมนิยม"[22]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
