โคชินไชนาของฝรั่งเศส

โคชินไชนาของฝรั่งเศส (อังกฤษ: French Cochinchina; ฝรั่งเศส: Cochinchine française) เอกสารไทยเรียก ญวนของฝรั่งเศส^[1], โคแชงชีน^[2][3] หรือ ญวนใต้^[2] เป็นอาณานิคมฝรั่งเศสในภูมิภาคอินโดจีนฝรั่งเศส ประกอบด้วยเวียดนามใต้ทั้งหมด หรือที่เรียกว่า โคชินไชนาตอนล่าง ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 1862 ถึง 1946 ฝรั่งเศสได้ดำเนินอุตสาหกรรมพืชไร่ในพื้นที่นี้ โดยมีผลิตผลสำคัญในทางยุทธศาสตร์ คือ ยาง

อาณานิคมโคชินไชนา
ค.ศ. 1862–1946 ค.ศ. 1946–1949
ธงอาณานิคม (บน) ธงสาธารณรัฐปกครองตนเอง (ล่าง) ตราแผ่นดิน
คำขวัญ: "เสรีภาพ ความเสมอภาค ภราดรภาพ"
เพลงชาติ: "ลามาร์แซแยซ"
มหาลัญจกรฝรั่งเศสแบบท้องถิ่น
โคชินไชนาใน ค.ศ. 1920 โคชินไชนาใน ค.ศ. 1920
สถานะ	ดินแดนในความยึดครองของฝรั่งเศส (ค.ศ. 1858–1862) อาณานิคมฝรั่งเศส (ค.ศ. 1862–1887) ดินแดนส่วนหนึ่งของอินโดจีนฝรั่งเศส (ค.ศ. 1887–1949)
เมืองหลวง	ไซ่ง่อน (ค.ศ. 1862–1931) ไซ่ง่อนและเจอะเลิ้น (ค.ศ. 1931–1949)
ภาษาทั่วไป	ฝรั่งเศส เวียดนาม จีน เขมร
ศาสนา	พุทธ ขงจื๊อ เต๋า คาทอลิก วิญญาณนิยม กาวด่าย อิสลาม
การปกครอง	การปกครองอาณานิคม (ค.ศ. 1858–1946) สาธารณรัฐปกครองตนเอง (ค.ศ. 1946–1949)
ผู้ว่าการ
• ค.ศ. 1858–1859	Charles Rigault de Genouilly
• ค.ศ. 1947–1949	Pierre Boyer De LaTour du Moulin
ยุคประวัติศาสตร์	จักรวรรดินิยมใหม่
• ไซ่ง่อนถูกยึด	17 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1859
• ราชวงศ์เหงียนสละให้ตามสนธิสัญญาไซ่ง่อน	5 มิถุนายน ค.ศ. 1862
• ตกเป็นส่วนหนึ่งของอินโดจีนฝรั่งเศส	17 ตุลาคม ค.ศ. 1887
• ญี่ปุ่นรุกราน	28 กรกฎาคม ค.ศ. 1941
• ประกาศอิสรภาพ	2 กันยายน ค.ศ. 1945
• ตั้งเป็นสาธารณรัฐปกครองตนเอง	1 มิถุนายน ค.ศ. 1946
• รวมเข้ากับรัฐบาลกลาง	4 มิถุนายน ค.ศ. 1949
สกุลเงิน	เงินสดเวียดนาม (ค.ศ. 1862–1945) เหรียญกษาปณ์โคชินไชนา (ค.ศ. 1878–1885) เหรียญกษาปณ์อินโดจีนฝรั่งเศส (ค.ศ. 1885–1949)
ก่อนหน้า ถัดไป จักรวรรดิดั่ยนาม ค.ศ. 1945: สาธารณรัฐประชาธิปไตยเวียดนาม ค.ศ. 1887: อินโดจีนฝรั่งเศส ค.ศ. 1945: จักรวรรดิเวียดนาม ค.ศ. 1949: รัฐบาลกลางชั่วคราว
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	เวียดนาม

ญี่ปุ่นได้เข้ามายึดครองอาณานิคมนี้ใน ค.ศ. 1941 และถอยออกไปใน ค.ศ. 1945 จากนั้นใน ค.ศ. 1946 กลุ่มเหวียตมิญซึ่งมีพรรคคอมมิวนิสต์เวียดนามเป็นผู้นำได้ถูกขับออกจากไซ่ง่อน (หรือ ไพรแวง ในภาษาเขมร) อันเมืองหลวงของอาณานิคมนี้ ฝรั่งเศสจึงจัดตั้งอาณานิคมนี้เป็นสาธารณรัฐปกครองตนเองโคชินไชนา ซึ่งเป็นการตัดสินใจอันเป็นที่โต้แย้งและมีส่วนก่อให้เกิดสงครามอินโดจีนครั้งที่หนึ่ง ต่อมาเพื่อบอกปัดข้ออ้างของสาธารณรัฐเวียดนามที่กลุ่มเหวียตมิญจัดตั้งขึ้นในฮานอยเมื่อ ค.ศ. 1949 ฝรั่งเศสจึงผนวกโคชินไชนาเข้ากับอันนัมและตังเกี๋ยเป็นรัฐเวียดนามซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพฝรั่งเศส

อ้างอิง

1. ไกรฤกษ์ นานา (2563). สยามรัฐท่ามกลางจักวรรดินิยม. กรุงเทพฯ: มติชน. p. 260. ISBN 9789740216988.
2. กระทรวงมหาดไทย. การปกครองแคว้นลาวและเขมรของฝรั่งเศส (สังเขป). ม.ป.ท., 2483, หน้า 1
3. เติม สิงหัษฐิต. ฝั่งขวาแม่น้ำโขง. พระนคร : คลังวิทยา, 2490, หน้า 2