Loading AI tools
สปีชีส์ของพืช จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ขึ้นฉ่าย (จีน: 芹菜) เป็นพืชล้มลุกชอบพื้นที่ลุ่ม อยู่ในวงศ์ Apiaceae เป็นผักและสมุนไพรที่มีกลิ่นหอม นิยมใช้ในการปรุงอาหารที่ต้องการดับกลิ่นคาว หรือเพิ่มความหอมของน้ำซุป หรือ นำไปผัดเพื่อดับคาวปลา ขึ้นฉ่ายมีลำต้นและใบหลากหลายตามพันธุ์ปลูกและสถานที่ปลูกซึ่งแบ่งกว้าง ๆ ได้ 3 กลุ่มคือ ขึ้นฉ่ายใบ ใช้กินใบและตกแต่งอาหาร, ขึ้นฉ่ายยักษ์ ใช้กินก้านที่อวบน้ำ และขึ้นฉ่ายหัว ที่ใช้หัวในการปรุงอาหาร เมล็ดขึ้นฉ่ายยังใช้เป็นเครื่องเทศและมีการใช้สารสกัดในยาสมุนไพร
 | บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง |
| ขึ้นฉ่าย | |
|---|---|
 | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์  | |
| อาณาจักร: | พืช Plantae |
| เคลด: | พืชมีท่อลำเลียง Tracheophytes |
| เคลด: | พืชดอก Angiosperms |
| เคลด: | พืชใบเลี้ยงคู่แท้ Eudicots |
| เคลด: | แอสเทอริด Asterids |
| อันดับ: | อันดับผักชี Apiales |
| วงศ์: | วงศ์ผักชี Apiaceae |
| สกุล: | Apium Apium L.[1] |
| สปีชีส์: | Apium graveolens |
| ชื่อทวินาม | |
| Apium graveolens L.[1] | |
| ชื่อพ้อง[1] | |
|
รายการ
| |
คำว่า "ขึ้นฉ่าย" ในภาษาไทยมาจากภาษาจีนว่า 芹菜 โดยอ่านแบบแต้จิ๋วเป็น "ขึ่งไฉ่" (เพ็งอิม: keng5 cai3) ส่วนอ่านแบบจีนกลางจะเป็น "ฉินไช่" (พินอิน: qín cài)
เป็นพืชล้มลุกมีอายุ 1–2 ปี สูง 40–60 เซนติเมตร ใบประกอบแบบ ขนนกออก ตรงข้าม สีใบเป็น สีเหลืองอมเขียว ใบย่อยเป็นรูปลิ่มหยัก ขอบใบหยัก ก้านใบยาวแผ่ออกเป็นกาบ ดอกช่อสีขาว เป็นช่อดอกแบบซี่ร่ม (compound umbels) ผลมีขนาดเล็กมากเป็นสีน้ำตาล[2]
| พันธุ์ปลูก | ภาพ | ชื่อวิทยาศาสตร์ | ลักษณะเด่น | การใช้ | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ขึ้นฉ่ายใบ | 唐芹 | Leaf celery |  |
 |
Apium graveolens var. secalinum |
|
กินใบ |
| ขึ้นฉ่ายยักษ์ | 旱芹 | Celery |  |
 |
Apium graveolens var. graveolens |
|
กินใบและก้านใบ |
| ขึ้นฉ่ายหัว[3] | Celeriac |  |
.jpg) |
Apium graveolens var. rapaceum |
|
กินหัว | |
มีโพแทสเซียมสูง ทำให้หลอดเลือดขยายตัว ช่วยลดความดันโลหิตสูง ช่วยขับปัสสาวะ รักษาโรคปวดข้อ เช่น รูมาติกและโรคเกาต์ มีโซเดียมอินทรีย์ที่สามารถช่วยปรับความเป็นกรดและด่างในเลือดให้สมดุล น้ำคั้นจากขึ้นฉ่ายมีสรรพคุณเป็นยากล่อมประสาท ทำให้รู้สึกสบาย และนอนหลับได้ดี การกินขึ้นฉ่ายจะทำให้อสุจิลดลงถึง 50% หลังจากยุติการกินแล้ว จำนวนเชื้ออสุจิจะเพิ่มกลับมาระดับปกติใน 8-13 สัปดาห์
สารสกัดด้วยเอทานอลจากผลและเมล็ดยับยั้งการเจริญและการงอกของถั่วเขียวผิวดำได้[4]
| คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์) | |
|---|---|
| พลังงาน | 67 กิโลจูล (16 กิโลแคลอรี) |
2.97 กรัม (including fiber) | |
| แป้ง | 0.00 กรัม |
| น้ำตาล | 1.34 กรัม 0.00 กรัม |
| ใยอาหาร | 1.6 กรัม |
0.17 กรัม | |
| อิ่มตัว | 0.042 กรัม |
| ทรานส์ | 0.000 กรัม |
| ไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่เดี่ยว | 0.032 กรัม |
| ไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่หลายคู่ | 0.079 กรัม |
0.69 กรัม | |
| วิตามิน | |
| วิตามินเอ | (3%) 22 μg |
| ไทอามีน (บี1) | (2%) 0.021 มก. |
| ไรโบเฟลวิน (บี2) | (5%) 0.057 มก. |
| ไนอาซิน (บี3) | (2%) 0.320 มก. |
(5%) 0.246 มก. | |
| วิตามินบี6 | (6%) 0.074 มก. |
| โฟเลต (บี9) | (9%) 36 μg |
| วิตามินบี12 | (0%) 0.00 μg |
| คลอรีน | (1%) 6.1 มก. |
| วิตามินซี | (4%) 3.1 มก. |
| วิตามินดี | (0%) 0 IU |
| วิตามินอี | (2%) 0.27 มก. |
| วิตามินเค | (28%) 29.3 μg |
| แร่ธาตุ | |
| แคลเซียม | (4%) 40 มก. |
| เหล็ก | (2%) 0.20 มก. |
| แมกนีเซียม | (3%) 11 มก. |
| ฟอสฟอรัส | (3%) 24 มก. |
| โพแทสเซียม | (6%) 260 มก. |
| โซเดียม | (5%) 80 มก. |
| สังกะสี | (1%) 0.13 มก. |
| องค์ประกอบอื่น | |
| น้ำ | 95.43 g |
| แอลกอฮอล์ (เอธานอล) | 0.0 g |
| คาเฟอีน | 0 mg |
| คอเลสเตอรอล | 0 mg |
| ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่ แหล่งที่มา: USDA FoodData Central | |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
