ดับลิน
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ดับลิน (อังกฤษ: Dublin; ไอริช: Baile Átha Cliath[8]) เป็นเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดของประเทศไอร์แลนด์[9][10] ตั้งอยู่ใกล้อ่าวบนชายฝั่งทางภาคตะวันออกของประเทศ บริเวณปากแม่น้ำลิฟเฟย์ในจังหวัดเลนสเตอร์ ดับลินมีอาณาเขตติดต่อกับภูเขาดับลินซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาวิกโลว์ทางทิศใต้ ประชากรในเขตเมืองมีทั้งหมด 1,173,179 คน[4] ในขณะที่ประชากรในเขตดับลิน (เทศมณฑลดับลินเดิม) มีทั้งสิ้น 1,347,359 คนใน ค.ศ. 2016[11] ส่วนประชากรรวมในเขตปริมณฑลทั้งหมดคือ 1,904,806 คนจากการสำมะโนครัวในปี 2016 เช่นกัน[12]
ดับลิน Baile Átha Cliath | |
|---|---|
_(cropped).jpeg)   .jpg)  _Dublin_Castle_Up_Yard.JPG) ตามเข็มนาฬิกา, จากบนสุด: สะพานซามูเอล เบ็คเก็ตต์, วิทยาลัยทรินิตี, อาคารศุลกากร, ปราสาทดับลิน, สะพานโอคอนเนลล์, ศูนย์การประชุมดับลิน | |
 ธง  ตราอาร์ม | |
  ดับลิน ที่ตั้งในไอร์แลนด์  ดับลิน ดับลิน (ยุโรป) | |
| พิกัด: 53°21′00″N 06°15′37″W | |
| ประเทศ |  ไอร์แลนด์ |
| จังหวัด | เลนสเตอร์ |
| การปกครอง | |
| • ประเภท | สภาเมือง |
| • ศาลากลาง | ศาลาว่าการดับลิน |
| • นายกเทศมนตรี | เกร์รี บรีน |
| • Dáil Éireann | ดับลินกลาง ดับลินเหนือ ดับลินตะวันออกเฉียงเหนือ ดับลินตะวันตกเฉียงเหนือ ดับลินใต้ ดับลินตะวันออกเฉียงใต้ |
| • รัฐสภายุโรป | เขตเลือกตั้งดับลิน |
| พื้นที่[1][2] | |
| • เมืองหลวง | 115 ตร.กม. (44 ตร.ไมล์) |
| • เขตเมือง | 318 ตร.กม. (123 ตร.ไมล์) |
| ประชากร | |
| • เมืองหลวง | 554,554[3] คน |
| • ความหนาแน่น | 4,811 คน/ตร.กม. (12,460 คน/ตร.ไมล์) |
| • เขตเมือง | 1,173,179[4] คน |
| • รวมปริมณฑล | 1,417,700[5] คน |
| • เกรเทอร์ดับลิน | 1,904,806[6][7] |
| เขตเวลา | UTC±0 (GMT) |
| • ฤดูร้อน (เวลาออมแสง) | UTC+1 (IST) |
| รหัสไปรษณีย์ | D1-18, 20, 22, 24, D6W |
| รหัสพื้นที่ | 01 |
| เว็บไซต์ | www |
มีการถกเถียงเรื่องการก่อตั้งดับลิน ซึ่งโดยส่วนใหญ่สันนิษฐานว่า ดับลินก่อตั้งโดยกลุ่มแกเอลส์ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 7[13] ต่อมาพวกไวกิงได้เข้ามาตั้งถิ่นฐานและขยายอาณาเขตออกไปจนกลายเป็นอาณาจักรดับลิน ต่อมาดับลินได้กลายเป็นถิ่นฐานหลักของไอร์แลนด์อันเนื่องจากการรุกรานของพวกนอร์แมน[13] ตัวนครได้ขยายตัวอย่างเร็วในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 17 และมีช่วงสั้น ๆ ที่ดับลินได้กลายเป็นนครที่ใหญ่เป็นอันดับที่สองของจักรวรรดิบริติช ก่อนที่จะมีพระราชบัญญัติสหภาพใน ค.ศ. 1800 หลังจากการแบ่งไอร์แลนด์ในใน ค.ศ. 1922 ดับลินกลายเป็นเมืองหลวงของรัฐอิสระไอริช ซึ่งต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นประเทศไอร์แลนด์
ดับลินเป็นศูนย์กลางทางด้านการศึกษา ศิลปวัฒนธรรม การปกครอง และเศรษฐกิจของประเทศมาอย่างช้านาน โดยใน ค.ศ. 2018 ดับลินได้รับการจัดอันดับให้ติด 30 อันดับแรกของ "เมืองสำคัญของโลก" ประเภทแอลฟา โดยโครงข่ายวิจัยโลกาภิวัฒน์และนครโลก[14][15]
ชื่อ Dublin มาจากคำในภาษาไอริชยุคกลาง (เกลิคยุคกลาง) Du(i)blind (แปลตรงตัวว่า "บ่อดำ")[16] จาก dubh [d̪ˠuβˠ] "ดำ, มืด" และ linn [l̠ʲin̠ʲ(dʲ)] "บ่อน้ำ" คำนี้พัฒนามาอยู่ในรูป Du(i)bhlinn ในภาษาไอริชสมัยใหม่ช่วงต้น[16] ซึ่งชื่อดังกล่าวอ้างอิงถึงบ่อน้ำซึ่งเกิดจากน้ำขังเมื่อน้ำลงตรงสวนด้านหลังของปราสาทดับลิน ที่แม่น้ำพอดเดิลไหลเข้าสู่แม่น้ำลิฟฟีย์
ภูมิประเทศ
ดับลินตั้งอยู่ที่ปากแม่น้ำลิฟฟีย์ มีพื้นที่เมืองประมาณ 345 ตารางกิโลเมตร ตั้งอยู่ในภาคกลาง-ตะวันออกของไอร์แลนด์ ทางทิศใต้ติดกับเทือกเขาดับลิน ซึ่งเป็นเทือกเขาระดับต่ำและเป็นส่วนย่อยของเทือกเขาวิกโลว์ ส่วนด้านเหนือกับด้านตะวันตกถูกล้อมด้วยพื้นที่ราบการเกษตร[17]
แม่น้ำลิฟฟีย์แบ่งเมืองเป็นสองฝั่ง เหนือและใต้ ด้านใต้มีคลองใหญ่คือแกรนด์คาแนล ส่วนด้านเหนือมีคลองใหญ่คือรอยัลคาแนล ทั้งสองคลองเชื่อมกับแม่น้ำแชนนอนและไหลจากฝั่งตะวันตกของเมืองเข้าสู่ดับลินชั้นใน
ภูมิอากาศ
คล้ายกับภูมิภาคส่วนใหญ่ของยุโรปตะวันตกเฉียงเหนือ ดับลินมีสภาพภูมิอากาศแบบมหาสมุทร ด้วยฤดูร้อนที่อบอุ่น ฤดูหนาวที่เย็น และมีอุณหภูมิที่ไม่ต่างกันสุดขั้ว เมื่อวัดอุณหภูมิที่จตุรัสเมอเรียนกลางเมืองดับลิน เดือนที่หนาวที่สุดคือกุมภาพันธ์ โดยมีอุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย 4.1 องศาเซลเซียส และเดือนที่ร้อนที่สุดคือกรกฎาคม โดยมีอุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 20.1 องศาเซลเซียส เนื่องจากปรากฏการณ์เกาะความร้อนในเมือง ดับลินจึงมีอุณหภูมิกลางคืนฤดูร้อนที่อบอุ่นที่สุดในไอร์แลนด์ อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ยที่จตุรัสเมอเรียนในเดือนกรกฎาคมคือ 13.5 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึกไว้ในเดือนกรกฎาคมคือ 7.8 องศาเซลเซียส ในวันที่ 3 กรกฎาคม 1974[18]
อุณหภูมิสูงสุดที่บันทึกอย่างเป็นทางการในดับลินคือ 33.1 องศาเซลเซียส เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2022 ที่สวนสาธารณะฟีนิกซ์พาร์ค มีการบันทึกอุณหภูมิสูงสุดที่ไม่เป็นทางการ 33.5 องศาเซลเซียส เมื่อเดือนกรกฎาคม 1876 ที่สวนสาธารณะฟีนิกซ์พาร์คเช่นกัน[19]
ภูมิภาคดับลินเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจของไอร์แลนด์ และเป็นผู้นำในการขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศในยุคเสือเซลติก ในปี 2009 ดับลินถูกจัดอันดับให้เป็นเมืองที่ร่ำรวยที่สุดอันดับที่ 4 ของโลก โดยพิจารณาจากกำลังซื้อ และอันดับที่ 10 โดยพิจารณาจากรายได้ส่วนบุคคล[20][21] จากการสำรวจค่าครองชีพทั่วโลกปี 2011 ของ Mercer ดับลินเป็นเมืองที่มีค่าครองชีพสูงอันดับที่ 13 ในสหภาพยุโรป (ลดลงจากอันดับที่ 10 ในปี 2010) และเป็นสถานที่อยู่อาศัยที่มีค่าครองชีพสูงอันดับที่ 58 ของโลก (ลดลงจากอันดับที่ 42 ในปี 2010)[22] ณ ปี 2017 มีผู้คนประมาณ 874,400 คนทำงานในเขตกรุงดับลิน ประมาณ 60% ของผู้ที่ทำงานในภาคการเงิน ภาคเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร และภาคบริการมืออาชีพ ของไอร์แลนด์ ตั้งอยู่ในพื้นที่นี้[23]
ณ ปี 2024 ผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในเมืองดับลินอยู่ที่ 2.536 แสนล้านยูโร ซึ่งหมายความว่าดับลินเป็นหนึ่งในเมืองที่เศรษฐกิจใหญ่ที่สุดในสหภาพยุโรป
ดับลินเป็นศูนย์กลางการศึกษาที่ใหญ่ที่สุดในไอร์แลนด์ เป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยสี่แห่งและสถาบันการศึกษาระดับสูงอื่นๆ อีกจำนวนมาก ดับลินได้รับเลือกให้เป็นเมืองหลวงแห่งวิทยาศาสตร์ของยุโรปในปี 2012[24][25]
มหาวิทยาลัยทั้งสี่แห่งในดับลินได้แก่
- มหาวิทยาลัยดับลิน (University of Dublin) มหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดของไอร์แลนด์ มีวิทยาลัยหนึ่งแห่งคือ วิทยาลัยทรินิตี ดับลิน (Trinity College Dublin - TCD) ก่อตั้งในปี 1592
- มหาวิทยาลัยแห่งชาติไอร์แลนด์ (National University of Ireland - NUI) มีที่ตั้งอยู่ในดับลิน โดยหนึ่งในวิทยาลัยของมหาวิทยาลัยตั้งอยู่ในดับลินเช่นกัน คือ University College Dublin (UCD) ซึ่งก่อตั้งในปี 1854 UCD มีนักศึกษามากกว่า 30,000 คน เป็นมหาวิทยาลัยที่ใหญ่ที่สุดในไอร์แลนด์
- มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีดับลิน (Technological University Dublin - TU Dublin) เกิดจากการควบรวมสถาบันเทคโนโลยีสามแห่งของดับลินเข้าด้วยกันในปี 2019
- มหาวิทยาลัยนครดับลิน (Dublin City University - DCU) เดิมคือ National Institute for Higher Education
นอกจากนี้ยังมีสถาบันระดับอุดมศึกษาอื่น เช่น Royal College of Surgeons in Ireland (RCSI), National College of Art and Design (NCAD), National College of Ireland (NCI), Dublin Institute for Advanced Studies, Institute of International and European Affairs, Dublin Business School (DBS), และ Griffith College Dublin
ดับลินเป็นเมืองแฝดกับสี่เมืองต่อไปนี้:[17][26][27]
| เมือง | ประเทศ | ตั้งแต่ ค.ศ. |
|---|---|---|
| แซนโฮเซ | สหรัฐ[28] | 1986 |
| ลิเวอร์พูล | สหราชอาณาจักร[29] | 1986 |
| บาร์เซโลนา | สเปน[30][31] | 1998 |
| ปักกิ่ง | จีน[32][33] | 2011 |
นอกจากนี้ ดับลินยังได้ทำข้อตกลงเพื่อดำเนินงานร่วมกันกับอีกหลายเมือง[26] และได้เสนอข้อตกลงกับรีโอเดจาเนโรในบราซิลและกัวดาลาฮาราในเม็กซิโก[34][35]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
