ภาษาอับคาเซีย

ภาษาอับฮาเซีย (Аԥсуа бызшәа [ˈapʰsuːa bəzˈʃᶣa]) เป็นภาษาในกลุ่มคอเคซัสตะวันตกเฉียงเหนือ และเป็นภาษาราชการของอับฮาเซีย^{[lower-alpha 1]} ซึ่งมีผู้พูดประมาณ 100,000 คน^[2] นอกจากในอับฮาเซียแล้ว ยังมีผู้พูดภาษานี้ในประเทศอื่น ๆ ที่ชาวอับฮาเซียเข้าไปอาศัย ได้แก่ ตุรกี รัสเซีย อาจาราของจอร์เจีย ซีเรีย จอร์แดน และประเทศในตะวันตกอีกหลายประเทศ วันที่ 27 ตุลาคมเป็นวันภาษาอับฮาเซียในประเทศจอร์เจีย^[3]

ภาษาอับฮาเซีย
Аԥсуа бызшәа; аԥсшәа Apsua byzshwa; apsshwa
ประเทศที่มีการพูด	อับฮาเซียและชาวอับคัซพลัดถิ่น
ชาติพันธุ์	ชาวอับคาเซีย
จำนวนผู้พูด	190,110 คน (124,000 คนในสาธารณรัฐอับฮาเซีย)  (2014–2015)[1]
ตระกูลภาษา	คอเคซัสตะวันตกเฉียงเหนือ อาบัซกี ภาษาอับฮาเซีย
ภาษาถิ่น	Abzhywan Bzyp Sadz
ระบบการเขียน	ซีริลลิก (ชุดตัวอักษรอับคัซ) อดีต: อาหรับ, ละติน, จอร์เจีย
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ	สาธารณรัฐอับฮาเซีย[lower-alpha 1]
รหัสภาษา
ISO 639-1	ab
ISO 639-2	abk
ISO 639-3	abk Abkhazian

ตัวอย่าง

ภาษาอับฮาเซีย

Abkhaz: Дарбанзаалак ауаҩы дшоуп ихы дақәиҭны. Ауаа зегь зинлеи патулеи еиҟароуп. Урҭ ирымоуп ахшыҩи аламыси, дара дарагь аешьеи аешьеи реиԥш еизыҟазароуп.^[4]

ถอดเป็นอักษรโรมัน

Darbanzaalak auaɥy dshoup ihy daqwithny. Auaa zegj zinlei patulei eiqaroup. Urth irymoup ahshyɥi alamysi, dara daragj aesjei aesjei reiphsh eizyqazaroup.

ถอดเป็นอักษรโรมันแบบ ISO 9

Darbanzaalak auaòy dšoup ihy dak̦a̋ițny. Auaa zegʹ zinlei patulei eik̄aroup. Urț irymoup ahšyòi alamysi, dara daragʹ aešʹei aešʹei reip̀š eizyk̄azaroup.

แปล

"มนุษย์ทั้งหลายเกิดมามีอิสระและเสมอภาคกันในเกียรติศักดิ์และสิทธิ ต่างมีเหตุผลและมโนธรรม และควรปฏิบัติต่อกันด้วยเจตนารมณ์แห่งภราดรภาพ"

หมายเหตุ

1. อับคาเซียเป็นเขตการปกครองที่เกิดข้อโต้แย้งกับจอร์เจีย อับคาเซียประกาศเอกราชจากจอร์เจียในวันที่ 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 แต่จอร์เจียยังคงอ้างว่าเป็นดินแดนอธิปไตยของจอร์เจีย อับคาเซียได้รับการยอมรับว่าเป็นรัฐเอกราชจากประเทศสมาชิกของสหประชาชาติ 7 ชาติจาก 193 ชาติ ซึ่งภายหลังได้มี 2 ชาติถอนตัวออกไป

อ้างอิง

1. ภาษาอับคาเซีย ที่ Ethnologue (23rd ed., 2020)
2. "Abkhaz". Ethnologue (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 3 พฤษภาคม 2018.
3. "27 okt'omberi apkhazuri enis dghea" 27 ოქტომბერი აფხაზური ენის დღეა [October 27 is Abkhazian Language Day]. sknews.ge (ภาษาจอร์เจีย). สืบค้นเมื่อ 23 พฤษภาคม 2021.
4. "Ауаҩытәыҩса изинқәа Зегьеицырзеиҧшу Адекларациа" [Universal Declaration of Human Rights] (PDF) (ภาษาอับฮาเซีย). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 21 พฤศจิกายน 2008. สืบค้นเมื่อ 17 พฤษภาคม 2009 – โดยทาง unicode.org.

บรรณานุกรม

• Chirikba, V. A. (1996). A Dictionary of Common Abkhaz (ภาษาอังกฤษ). Leiden.
• Chirikba, V. A. (2003). Abkhaz. Languages of the World/Materials 119 (ภาษาอังกฤษ). Muenchen: Lincom Europa. ISBN 978-3-89586-136-9.
• Hewitt, B. George (2010). Abkhaz: A Comprehensive Self-Tutor (ภาษาอังกฤษ). München: Lincom Europa. ISBN 978-3-89586-670-8.
• Hewitt, B. George (1979). Abkhaz: A Descriptive Grammar (ภาษาอังกฤษ). Amsterdam: North Holland.
• Hewitt, B. George (1989). "Abkhaz". ใน Greppin, John (บ.ก.). The Indigenous Languages of the Caucasus (ภาษาอังกฤษ). Vol. 2. New York: Caravan Books. pp. 39–88.
• Hewitt, B. George (2008). “Cases, arguments, verbs in Abkhaz, Georgian and Mingrelian.” Case and Grammatical Relations: Studies in Honor of Bernard Comrie, edited by Greville G. Corbett and Michael Noonan, Philadelphia: John Benjamins, pp. 75–104.
• Hewitt, B. George (1999). “Morphology Revisited: Some Peculiarities of the Abkhaz Verb.” Studies in Caucasian Linguistics edited by Helma van den Berg, Leiden: CNWS, pp. 197–208.
• Hewitt, B. George (1979). The Relative Clause in Abkhaz (Abžui Dialect). Lingua 47, pp. 151–188.
• Vaux, Bert; Psiypa, Zihni (1997). "The Cwyzhy Dialect of Abkhaz". ใน Kuno, Susumu; Vaux, Bert; Peter, Steve (บ.ก.). Harvard Working Papers in Linguistics (ภาษาอังกฤษ). Vol. 6. Cambridge, MA: Harvard University Linguistics Department.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Introduction, basic phrases and grammar and texts
• Abkhaz alphabet and pronunciation (Omniglot)
• Abkhaz at Language Museum
• Example of Abkhaz language
• Abkhaz-Russian On-Line Dictionary
• Ancient Adyghe Abkhaz–Abaza Ubykh alphabet
• Abkhaz basic lexicon at the Global Lexicostatistical Database
• Abkhaz text corpus
• Recordings of Abkhaz
• World Atlas of Language Structures information on Abkhaz