เจ้าอุปราช (สิทธิสาร ณ น่าน)

ระวังสับสนกับ เจ้าราชวงศ์ (เจ้าสุทธิสาร ณ น่าน)

เจ้าอุปราชนครเมืองน่าน นามเดิม เจ้าสิทธิสาร (พ.ศ. 2378 - พ.ศ. 2442) เป็นราชโอรสองค์ที่ 3 ในเจ้าอนันตวรฤทธิเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 62 ประสูติแต่แม่เจ้าสุนันทาอัครเทวี (ชายาที่ 1) และเป็นพระอนุชาร่วมเจ้ามารดากับพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 63

เจ้าสิทธิสาร
เจ้าอุปราช นครเมืองน่าน
เจ้าอุปราชนครเมืองน่าน
ดำรงตำแหน่ง	21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2437 - 17 ตุลาคม พ.ศ. 2442 (5 ปี 7 เดือน 26 วัน)
ก่อนหน้า	เจ้าราชวงศ์ (สุริยะ) ว่าที่เจ้าอุปราช
ถัดไป	เจ้าอุปราช (น้อยมหาพรม)
เจ้าหลวง	พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช
เกิด	15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2378
ถึงแก่กรรม	17 ตุลาคม พ.ศ. 2442 (65 ปี)
ชายา	เจ้าบงกช ณ น่าน
พระบุตร	เจ้าเกี๋ยงเหมย ณ น่าน เจ้าจีน น้อยไธสง (ณ น่าน)
ราชวงศ์	ณ น่าน
ราชวงศ์	ติ๋นมหาวงศ์
เจ้าบิดา	เจ้าอนันตวรฤทธิเดช
เจ้ามารดา	แม่เจ้าสุนันทาอรรคราชเทวี

พระประวัติ

เจ้าอุปราชนครเมืองน่าน มีนามเดิมว่า เจ้าสิทธิสาร เกิดเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2378 เป็นพระโอรสองค์ที่ 3 ในเจ้าอนันตวรฤทธิเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 62 ประสูติแต่แม่เจ้าสุนันทาอรรคราชเทวี (พระชายาที่ 1) เป็นเจ้าอนุชาร่วมพระมารดากับพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 63 เมื่อปี พ.ศ. 2400 ได้ลงมาเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พร้อมกับเจ้าบิดาในการถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ต่อมาในปี พ.ศ. 2401 ได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็น "ว่าที่เจ้าสุริยวงษ์ นครเมืองน่าน" และได้ช่วยราชการพระบิดาในนครเมืองน่าน ต่อมาในปี พ.ศ. 2411 ได้นำเครื่องราชบรรณาการลงไปทูลเกล้าฯ ถวาย จึงรับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎสยาม ชั้นที่ 4 (ภัทราภรณ์) ต่อมาในปี พ.ศ. 2434 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเลื่อนสัญญาบัตรขึ้นเป็น "เจ้าราชวงษ์ นครเมืองน่าน" และพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎสยาม ชั้นที่ 3 (มัณฑณาภรณ์ ) ต่อมาในปี พ.ศ. 2436 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเลื่อนสัญญาบัตรขึ้นเป็น "เจ้าอุปราช นครเมืองน่าน" และให้ดำรงตำแหน่งยุติธรรมเมืองนครน่าน^[1]

ถึงแก่กรรม

ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2441 เจ้าอุปราช (สิทธิสาร) ป่วยเป็นวรรณโรคเม็ดเล็กภายในมีอาการให้ไอ และเป็นไข้จับสบัดร้อนสท้านหนาว รับประทานอาหารไม่ค่อยจะได้หมอประกอบยาให้รับประทาน อาการทรงบ้างแล้วกลับซุดลง มาจนถึงวันที่ 17 ตุลาคม พ.ศ. 2442 อาการซุดหนักลงอาหารรับประทานไม่ได้ ให้เหนื่อยอ่อนมีเสมหะปะทะในลำคอให้หอบ ครั้นถึงเวลา 19.00 น. เจ้าอุปราช (สิทธิสาร) ก็ได้ถึงแก่กรรม สิริอายุ 65 ปี^[1]

เครื่องประกอบยศ

• ครั้งที่ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น เจ้าราชวงศ์นครน่าน ได้รับพระราชทานเครื่องประกอบอิสริยยศ ดังนี้
  1. พานหมากถม ๑
  2. คนโทถม ๑
  3. กระโถนถม ๑

• ครั้งที่ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น เจ้าอุปราชนครน่าน ได้รับพระราชทานเครื่องประกอบอิสริยยศ ดังนี้
  1. พานหมากถม เครื่องทองคำ ๑
  2. คนโททองคำ ๑
  3. กระโถนทองคำ ๑
  4. ลูกประคำทองคำ ๑ สาย

พระกรณียกิจ

เจ้าอุปราช (สิทธิสาร ณ น่าน) เจ้าอุปราชนครน่าน ได้ประกอบกรณียกิจเคียงคู่กับเจ้าบิดา คือ พระเจ้าอนันตวรฤทธิเดช และพระเชษฐา พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช อาทิ

• ได้รับแต่งตั้งจากเจ้าอนันตวรฤทธิเดช ให้ไปช่วยงานพระศพพระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ พระเจ้านครเชียงใหม่
• ได้รับแต่งตั้งให้คุมไพร่พลไปช่วยปราบพวกเงี้ยวที่นครเชียงใหม่
• ได้คุมไพร่พลขึ้นไปจัดราชการที่เมืองหลวงภูคา^[2]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2434 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์มงกุฎไทย (ต.ม.)^[1]

ราชตระกูล

พงศาวลีของเจ้าอุปราช (สิทธิสาร ณ น่าน)
16. เจ้าไชยราชา               8. เจ้าสุทธะ                       17. เจ้านางเทพ               4. สมเด็จเจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญ                             9. เจ้านางกรรณิกา                       2. เจ้าอนันตวรฤทธิเดช                                   5. แม่เจ้าขันแก้วเทวี                             1. เจ้าอุปราช (สิทธิสาร ณ น่าน)                                         3. แม่เจ้าสุนันทาอัครเทวี

อ้างอิง

1. ประวัติเจ้าอุปราชนครเมืองน่าน
2. เสด็จออกแขกเมืองประเทศราช ๒๔ ม.ค. ๒๔๓๓ เล่ม ๗ ตอนที่ ๔๓ หน้า ๓๘๙

ก่อนหน้า		เจ้าอุปราช (สิทธิสาร ณ น่าน)		ถัดไป
เจ้าราชวงศ์ (สุริยะ) (ว่าที่)		เจ้าอุปราชนครน่าน (พ.ศ. 2436 - 2442)		เจ้าอุปราช (มหาพรหม)