เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย
เขตในกรุงเทพมหานคร ประเทศไทย จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ป้อมปราบศัตรูพ่าย เป็นหนึ่งในห้าสิบเขตของกรุงเทพมหานคร ถือเป็นเขตอนุรักษ์เมืองเก่า แหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์และศิลปวัฒนธรรมทางฝั่งพระนคร
เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Khet Pom Prap Sattru Phai |
มุมมองเขตป้อมปราบศัตรูพ่ายจากพระบรมบรรพต | |
คำขวัญ: ย่านธุรกิจดัง คลังแห่งความรู้ สูงเลิศหรูภูเขาทอง วงเวียน 22 กรกฎา เสริมศาสนาบ้านบาตร เชิดชูชาติมวยไทย รวยน้ำใจหลายมูลนิธิ | |
แผนที่กรุงเทพมหานคร เน้นเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย | |
พิกัด: 13°45′29″N 100°30′47″E | |
ประเทศ | ไทย |
เขตปกครองพิเศษ | กรุงเทพมหานคร |
พื้นที่[1] | |
• ทั้งหมด | 1.931 ตร.กม. (0.746 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2566) | |
• ทั้งหมด | 38,100[2] คน |
• ความหนาแน่น | 19,730.71 คน/ตร.กม. (51,102.3 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 10100 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 1008 |
ที่อยู่ สำนักงาน | เลขที่ 50 ถนนศุภมิตร แขวงวัดโสมนัส เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร 10100 |
เว็บไซต์ | www |
ที่ตั้งและอาณาเขต
เขตป้อมปราบศัตรูพ่ายตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของฝั่งพระนคร มีอาณาบริเวณติดต่อกับเขตข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตดุสิต มีคลองผดุงกรุงเกษมเป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตปทุมวัน มีคลองผดุงกรุงเกษมเป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศใต้ ติดต่อกับเขตสัมพันธวงศ์ มีถนนพระรามที่ 4 และถนนเจริญกรุงเป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตพระนคร มีคลองรอบกรุง (คลองโอ่งอ่าง) และถนนราชดำเนินนอกเป็นเส้นแบ่งเขต
ที่มาของชื่อเขต
ชื่อเขต "ป้อมปราบศัตรูพ่าย" ตั้งขึ้นเพื่อเป็นอนุสรณ์แก่ป้อมป้องกันข้าศึกที่ตั้งอยู่ใต้ตลาดนางเลิ้งบ้านญวน[3] ใกล้สะพานนพวงศ์[4] ซึ่งเป็นหนึ่งในเจ็ดป้อมที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นตลอดฝั่งคลองผดุงกรุงเกษม (คูพระนครใหม่ในสมัยนั้น) ต่อมาเมื่อตัวเมืองขยายออกไปมากขึ้นและความจำเป็นในการป้องกันศัตรูด้วยป้อมปราการก็หมดไป ป้อมนี้จึงถูกรื้อลงพร้อมกับป้อมอื่น ๆ
ประวัติศาสตร์
อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย ตั้งขึ้นตามประกาศกระทรวงนครบาลเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2458[5] (รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว) เป็นอำเภอชั้นในอำเภอหนึ่งของกรุงเทพพระมหานคร (เปลี่ยนชื่อมาจากมณฑลกรุงเทพ) ตั้งที่ทำการอยู่บริเวณถนนหลวง หลังวัดเทพศิรินทราวาส ตำบลป้อมปราบศัตรูพ่าย[3] ต่อมาในวันที่ 21 ตุลาคม ปีเดียวกัน ได้มีประกาศกระทรวงนครบาลกำหนดเขตการปกครองในกรุงเทพพระมหานครขึ้นใหม่ โดยกำหนดให้อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่ายรวมอยู่ในท้องที่จังหวัดพระนคร[6]
ในวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2469 (รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว) ทางการได้เปลี่ยนแปลงฐานะเขตการปกครองขนาดเล็กที่มีอาณาเขตติดต่อกันใกล้ชิดในจังหวัดพระนคร เพื่อเป็นการประหยัดงบประมาณแผ่นดิน อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่ายจึงถูกลดฐานะลงเป็น กิ่งอำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย ขึ้นกับอำเภอสามยอด[7] จนกระทั่งเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2472 ทางการได้ยุบกิ่งอำเภอป้อมปราบศัตรูพ่ายลง ย้ายที่ว่าการอำเภอสามยอดไปตั้งทำการที่กิ่งอำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย และเรียกชื่อว่า อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย[8] แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 22 ตำบล[9]
ใน พ.ศ. 2481 (รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล) ทางการได้ปรับปรุงเขตการปกครองใหม่เพื่อให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ โดยให้ยุบรวมอำเภอที่มีขนาดเนื้อที่เล็กและจำนวนประชากรไม่มากเข้าด้วยกัน สำหรับอำเภอป้อมปราบศัตรูพ่ายได้รับโอนพื้นที่ตำบลวัดโสมนัส ตลาดนางเลิ้ง และมหานาคจากอำเภอนางเลิ้งซึ่งถูกยุบลงในคราวนี้[10] และได้ย้ายที่ว่าการอำเภอไปตั้งที่สามแยกถนนหลานหลวงตัดกับถนนพะเนียง ตำบลวัดโสมนัส ซึ่งเคยเป็นที่ตั้งที่ว่าการอำเภอนางเลิ้ง[9]
ใน พ.ศ. 2483 มีประกาศเปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดพระนครและจังหวัดธนบุรี ตำบลมหานาคและตลาดนางเลิ้งถูกยุบรวมเข้ากับตำบลวัดโสมนัส ตำบลบ้านบาตรถูกยุบไปรวมกับตำบลวัดเทพศิรินทร์และป้อมปราบศัตรูพ่าย ตำบลโรงเลี้ยงเด็กและสวนมะลิถูกยุบรวมเข้ากับตำบลวัดเทพศิรินทร์ และตำบลวรจักรถูกยุบรวมเข้ากับตำบลป้อมปราบศัตรูพ่าย[11] จากนั้นกระทรวงมหาดไทยได้มีประกาศเปลี่ยนแปลงเขตการปกครองในจังหวัดพระนครใหม่อีกครั้งเมื่อ พ.ศ. 2490 ครั้งนี้กำหนดให้อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่ายแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 5 ตำบล[12]
ต่อมามีประกาศคณะปฏิวัติให้รวมจังหวัดพระนครกับจังหวัดธนบุรีเข้าด้วยกันเป็นนครหลวงกรุงเทพธนบุรีใน พ.ศ. 2514[9] ซึ่งเป็นปีเดียวกับที่อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่ายได้ย้ายที่ว่าการจากถนนหลานหลวงไปตั้งอยู่ที่ถนนศุภมิตร ตำบลวัดโสมนัส (ที่ตั้งปัจจุบัน)[3] และในปีถัดมา (พ.ศ. 2515) ก็มีประกาศคณะปฏิวัติเปลี่ยนรูปแบบการบริหารเมืองหลวงใหม่อีกครั้งจากนครหลวงกรุงเทพธนบุรีเป็นกรุงเทพมหานคร แบ่งพื้นที่ออกเป็นเขตและแขวงแทนอำเภอและตำบล[9] อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่ายจึงได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็น เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย นับแต่นั้น
การแบ่งเขตการปกครอง
เขตป้อมปราบศัตรูพ่ายแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 5 แขวง ได้แก่
หมาย เลข | อักษรไทย | อักษรโรมัน | พื้นที่ (ตร.กม.) | จำนวนประชากร (ธันวาคม 2566) | ความหนาแน่น (ธันวาคม 2566) | แผนที่ |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | ป้อมปราบ | Pom Prap | 0.535 | 12,308 | 23,005.61 | |
2. | วัดเทพศิรินทร์ | Wat Thep Sirin | 0.347 | 5,721 | 16,487.03 | |
3. | คลองมหานาค | Khlong Maha Nak | 0.448 | 8,073 | 18,020.09 | |
4. | บ้านบาตร | Ban Bat | 0.251 | 5,743 | 22,880.48 | |
5. | วัดโสมนัส | Wat Sommanat | 0.350 | 6,255 | 17,871.43 | |
ทั้งหมด | 1.931 | 38,100 | 19,730.71 |
ประชากร
สถิติประชากรตามทะเบียนราษฎร เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย[13] | ||
---|---|---|
ปี (พ.ศ.) | ประชากร | การเพิ่มและการลด |
2535 | 92,251 | ไม่ทราบ |
2536 | 83,680 | -8,571 |
2537 | 81,642 | -2,038 |
2538 | 80,932 | -710 |
2539 | 80,173 | -759 |
2540 | 79,182 | -991 |
2541 | 78,376 | -806 |
2542 | 76,602 | -1,774 |
2543 | 75,220 | -1,382 |
2544 | 73,979 | -1,241 |
2545 | 73,240 | -739 |
2546 | 72,040 | -1,200 |
2547 | 61,163 | -10,877 |
2548 | 60,001 | -1,162 |
2549 | 58,768 | -1,233 |
2550 | 57,461 | -1,307 |
2551 | 56,464 | -997 |
2552 | 54,601 | -1,863 |
2553 | 53,526 | -1,075 |
2554 | 52,093 | -1,433 |
2555 | 50,930 | -1,163 |
2556 | 50,092 | -838 |
2557 | 49,280 | -812 |
2558 | 48,585 | -695 |
2559 | 47,450 | -1,135 |
2560 | 46,581 | -869 |
2561 | 45,701 | -880 |
2562 | 43,485 | -2,216 |
2563 | 41,524 | -1,961 |
2564 | 40,418 | -1,106 |
2565 | 39,310 | -1,108 |
2566 | 38,100 | -1,210 |
การคมนาคม
ถนนสายหลักในพื้นที่เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย ได้แก่
- ถนนราชดำเนินนอก เชื่อมระหว่างสะพานมัฆวานรังสรรค์ถึงสะพานผ่านฟ้าลีลาศ
- ถนนพระรามที่ 4 เชื่อมระหว่างทางแยกหมอมี ถึงสะพานเจริญสวัสดิ์ 36
- ถนนหลานหลวง เชื่อมระหว่างสะพานผ่านฟ้าลีลาศถึงสะพานจตุรพักตร์รังสฤษดิ์ (ทางแยกสะพานขาว)
- ถนนวรจักร เชื่อมถนนเจริญกรุง (ทางแยกเอส เอ บี) กับถนนบำรุงเมือง (ทางแยกแม้นศรี)
- ถนนเจริญกรุง เชื่อมระหว่างสะพานดำรงสถิตกับทางแยกหมอมี
- ถนนบำรุงเมือง เชื่อมระหว่างสะพานสมมติอมรมารคกับสะพานกษัตริย์ศึก
- ถนนไมตรีจิตต์ เริ่มต้นจากถนนหลวง (ทางแยกพลับพลาไชย) ผ่านวงเวียน 22 กรกฎาคม สิ้นสุดที่ถนนกรุงเกษม (ทางแยกไมตรีจิตต์)
- ถนนมิตรพันธ์ เชื่อมถนนหลวงกับถนนเจริญกรุง (ทางแยกหมอมี)
- ถนนเสือป่า เชื่อมถนนเจริญกรุง (ทางแยกเสือป่า) กับถนนหลวง (ทางแยกโรงพยาบาลกลาง)
- ถนนจักรพรรดิพงษ์ เชื่อมถนนบำรุงเมือง (ทางแยกแม้นศรี) กับถนนราชดำเนินนอก (ทางแยก จ.ป.ร.)
- ถนนนครสวรรค์ เชื่อมระหว่างสะพานเทวกรรมรังรักษ์กับสะพานผ่านฟ้าลีลาศ
- ถนนพลับพลาไชย เชื่อมถนนเจริญกรุง (ทางแยกแปลงนาม) กับถนนบำรุงเมือง (ทางแยกอนามัย)
- ถนนวงเวียนยี่สิบสองกรกฎาคม เป็นถนนวนรอบวงเวียน 22 กรกฎาคม
- ถนนสันติภาพ เริ่มต้นจากถนนพลับพลาไชย ผ่านวงเวียน 22 กรกฎาคม สิ้นสุดที่ถนนกรุงเกษม
- ถนนหลวง เชื่อมระหว่างสะพานระพีพัฒนภาคกับสะพานนพวงศ์
- ถนนยุคล 2 เชื่อมถนนบำรุงเมือง (ทางแยกยุคล 2 หรือทางแยกสวนมะลิ) กับถนนหลวง (ทางแยกโรงพยาบาลกลาง)
- ถนนบริพัตร เชื่อมระหว่างถนนเยาวราชขนานไปกับคลองรอบกรุงหรือคลองโอ่งอ่าง ไปถึงสะพานมหาดไทยอุทิศที่ข้ามคลองมหานาคไปเชื่อมถนนดำรงรักษ์และถนนราชดำเนินนอก
สถานที่สำคัญ
- ภูเขาทอง (พระบรมบรรพต) ในวัดสระเกศราชวรมหาวิหาร
- กระทรวงคมนาคม
- กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์
- กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา
- วัดมังกรกมลาวาส (วัดเล่งเน่ยยี่)
- เวทีมวยราชดำเนิน
- วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร
- โรงเรียนเทพศิรินทร์
- โรงเรียนสายปัญญา ในพระบรมราชินูปถัมภ์
- โรงเรียนสตรีจุลนาค
- วงเวียน 22 กรกฎา
- วัดพระพิเรนทร์
- วัดสิตาราม
- วัดดิสานุการาม
- วัดสุนทรธรรมทาน
- วัดชัยชนะสงคราม
- วัดเทวีวรญาติ
- วัดโสมนัสราชวรวิหาร
- วัดพลับพลาชัย
- วัดคณิกาผล
- สถานีตำรวจนครบาลพลับพลาไชย 1
- สถานีตำรวจนครบาลพลับพลาไชย 2
- สถานีตำรวจนครบาลนางเลิ้ง
ตลาด
- ตลาดคลองถม เป็นตลาดนัดวันเสาร์-อาทิตย์ ซึ่งส่วนมากจะขายเกี่ยวกับชิ้นส่วนไฟฟ้าราคาถูก
- ตลาดโบ๊เบ๊ ตลาดที่ขายเสื้อผ้าราคาถูก
- ตลาดนางเลิ้ง ตลาดบกแห่งแรกของไทย และเป็นชุมชนที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.